Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma

ŞANLI, H. Sinem; KAYABAŞI, Nuran; Etikan, Sema

Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma

Nuran KAYABAŞI, (Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ev Ekonomisi Yüksek Okulu, Köy El Sanatları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

H. Sinem ŞANLI, (Girilmedi)

Sema ETİKAN (Girilmedi)

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi

19 0

Yıl: 2000 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 7 - 10 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma

Öz:

Bu araştırmada havacıva bitkisinin köklerinden ve labada bitkisinin tamamından yararlanılmıştır. Yün halı ipliğine göre %3 oranında mordan kullanılarak iki yöntem uygulanmıştır. Birinci yöntemde yün halı iplikleri önce mordan ile işlem görmüş, daha sonra boyanmıştır, ikinci yöntemde ise boyanmış yün halı iplikleri boyama sonunda mordanla işlem görmüştür. Her iki yöntemde de mordanlama süreleri 20 dk., 40 dk. ve 60. dk. olarak uygulanmıştır. Toplam 36 boyama yapılmıştır ve elde edilen renklerin yün halı iplikleri üzerindeki ışık ve sürtünme haslıkları belirlenmiştir

Anahtar Kelime: Alkanna tuberculata renk haslığı demir sülfat havaciva bitkisi halı bakır sülfat Rumex conglomeratus labada bitkisi

Konular: Biyoloji

Research on the colours obtained from alkanet (alkanna tinctoria (L.) Tausch) and dock (Rumex conglomeratus Murr.) in natural dyeing and tehier clour fastnesses to light and abrasion

Öz:

In this research root of alkanet and whole of dock were used in natural dyeing. Two methods were applied by using mordant at ratio 3% according to wool carpet yams. According to first method, wool carpet yams were treated with mordant firstly then dyed. In the second method, wool carpet yams were dyed first, then treated with mordant. In each method mordant was applied for 20 minutes, 40 minutes and 60 minutes. Totaly 36 dyeing processes were performed and the colour fastnesses to light and abrasion on wool carpet yarns were determined for the colours which were obtained from these plants.

Anahtar Kelime: Rumex conglomeratus docks Alkanna tuberculata color fastness ferric sulfate alkanet carpet copper sulfate

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Adrosko, R.J., 1971. Natural Dyes and Home Dyeing. Dover Publications INC. New York.
Anonim, 1970. DIN 5033 Farbmesung Begriffe der Farbmetrik Deutschland.
Anonim, 1978. Boyalı ya da Baskılı Tekstil Mamülleri Için Renk Haslığı Deney Metodları-Sürtünmeye Karşı Renk Haslığı Tayini. TSE Yayınları. TS 717/Mert 1978, Ankara.
Anonim, 1984a. Boyalı ve Baskılı Tekstil Mamülleri Için Renk Haslığı Deney Metodları-Gün Işığına Karşı Renk Haslığı Tayini Metodu. TSE Yayınları. TS 867/Ekim 1983, Ankara.
Anonim, 1984b. Tekstil Mamullerinin Renk Haslığı Tayinlerinde Lekelenmenin ve Solmanın Değerlendirilmesi Için Gri Skalaların Kullanma Metodları. TSE Yayınları. TS 423/Mart 1978, Ankara.
Anonim, 1991. Bitkilerden Elde Edilen Boyalarla Yün Liflerinin Boyanması. T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Küçük Sanatlar Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
Baytop, T., 1963. Türkiye’nin Tıbbi ve Zehirli Bitkileri. Istanbul Üniversitesi Yayınları: 1039 Tıp Fakültesi No: 59 Ismail Akgün Matbaası. Istanbul.
Baytop, T., 1984. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. Istanbul Üniversitesi Yayınları No: 3255 Eczacılık Fakültesi No: 40 Saral Matbaacılık. Istanbul.
Brunello, F., 1973. The Art of Dyeing Neri Pozza Editore. Vicenza.
Harmancıoğlu, M., 1955. Türkiye’de Bulunan Önemli Bitki Boyalarından Elde Olunan Renklerin Çeşitli Müessirlere Karşı Yün Üzerinde Haslık Dereceleri. Ankara Üniversitesi Yayını: 77/41. A.Ü. Basımevi. Ankara.
Schweppe, H., 1986. Practical Hits on Dyeing with Natural Dyes. Washington D.C. USA.
Uğur, G., 1988. Türk Halılarında Doğal Renkler ve Boyalar. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Genel Yayın No: 289, Sanat Dizisi: 42, Ajans Türk Matbaacılık Sanayi A.Ş., Ankara.

APA	KAYABAŞI N, ŞANLI H, Etikan S (2000). Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. , 7 - 10.
Chicago	KAYABAŞI Nuran,ŞANLI H. Sinem,Etikan Sema Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. (2000): 7 - 10.
MLA	KAYABAŞI Nuran,ŞANLI H. Sinem,Etikan Sema Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. , 2000, ss.7 - 10.
AMA	KAYABAŞI N,ŞANLI H,Etikan S Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. . 2000; 7 - 10.
Vancouver	KAYABAŞI N,ŞANLI H,Etikan S Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. . 2000; 7 - 10.
IEEE	KAYABAŞI N,ŞANLI H,Etikan S "Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma." , ss.7 - 10, 2000.
ISNAD	KAYABAŞI, Nuran vd. "Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma". (2000), 7-10.

APA	KAYABAŞI N, ŞANLI H, Etikan S (2000). Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10(1), 7 - 10.
Chicago	KAYABAŞI Nuran,ŞANLI H. Sinem,Etikan Sema Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 10, no.1 (2000): 7 - 10.
MLA	KAYABAŞI Nuran,ŞANLI H. Sinem,Etikan Sema Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.10, no.1, 2000, ss.7 - 10.
AMA	KAYABAŞI N,ŞANLI H,Etikan S Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2000; 10(1): 7 - 10.
Vancouver	KAYABAŞI N,ŞANLI H,Etikan S Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2000; 10(1): 7 - 10.
IEEE	KAYABAŞI N,ŞANLI H,Etikan S "Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10, ss.7 - 10, 2000.
ISNAD	KAYABAŞI, Nuran vd. "Havaciva (Alkanna tinctoria (L.) Tausch) ve labada (Rumex conglomeratus Murr.) bitkilerinden elde edilen renkler ve bu renklerin ışık ve sürtünme haslıkları üzerinde bir araştırma". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 10/1 (2000), 7-10.