Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi

ÇITAK, Levent; ILTAS, YÜKSEL

Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi

Levent ÇITAK, (Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kayseri, Türkiye)

Yüksel İLTAŞ (Ahi Evran Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü)

Muhasebe ve Finansman Dergisi

10 3

Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 76 Sayfa Aralığı: 239 - 254 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-01-2019

Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi

Öz:

Bu çalışmada Borsa İstanbul Teknoloji Endeksi’nde (XUTEK) yer alan firmaların araştırmageliştirme yatırımlarının etkinlikleri analiz edilmektedir. Firmaların araştırma-geliştirme yatırımları bakımından birbirleri ile göreli etkinlikleri 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait veriler kullanılarak üç etkinlik türü üzerinden analiz edilmektedir. Ar-Ge yoğunluğu ve Ar-Ge/Aktifler değişkenlerinin iki girdi, aktif karlılık oranı ve piyasa değeri/defter değeri oranı değişkenlerinin iki çıktılar olduğu CCR (Charnes, Cooper ve Rhodes (1978)) ve BCC ((Banker, Charnes ve Cooper (1984)), veri zarflama modelleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları firmaların saf teknik etkinlik düzeylerinin göreli olarak yüksek olduğunu ve 2015’te beş firmanın tam saf teknik etkinliğe sahip olduklarını göstermektedir. Dolayısıyla, firmaların toplam teknik etkinliklerinin artırmak için genel olarak ölçek etkinliklerini arttırmaları gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

The Effect Of R&D Investment on Financial Performace And Evaluation Of The Efficiencies Of Firms Included In Bist Technology Index

Öz:

In this study analyzes efficiencies of research and development (R&D) investments of firms included in Borsa İstanbul Technology Index (XUTEK). Based on 2013, 2014 and 2015 data, the relative efficiencies of firm’s, in term of their research and development investments, are analyzed on the basis of three efficiency types. CCR (Charnes, Cooper ve Rhodes (1978)), as well as BCC ((Banker, Charnes ve Cooper (1984)) data envelopment models are used, where R&D intensity and R&D/Total Assets are two input and return on assets ratio and market-to-book value ratio are the two outputs. The findings of the study show that the pure technical efficiency levels of the companies are relatively high and that in 2015 the five firms have full pure technical efficiency. Therefore, it can be said that companies need to increase their scale activities in general in order to increase their total technical activities.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Yaylalı, Muammer – Akan, Yusuf – Işık, Cem (2010). “Türkiye’de Ar&Ge Yatırım Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi:1990-2009”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 5(2), ss. 13-26.
Ünal, Targan – Seçilmiş, Nisa (2014). “Satış Hasılatı Artışında Ar-Ge’nin Rolü ve Kârlılığın Ar-Ge Harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, ss. 202-210.
Ünal, Targan - Seçilmiş, Nisa (2013). “Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1), ss. 12-25.
Topuz, John C – Darrat, Ali F – Shelor, Roger M (2005), “Technical, Allocative and Scale Efficiencies of REITs: An Empirical Inquiry”, Journal of Business Finance & Accounting, 32(9) & (10), pp. 1961-1994.
Tarım, Armağan (2001). Veri Zarflama Analizi: Matematiksel Programlama Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı, İnceleme, “Araştırma, İnceleme, Çeviri Dizisi”, Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü, Ankara, ss. 222.
Scherer, M. Frederic (1965). “Corporate Inventive Output, Profits, and Growth”, Journal of Political Economy, 73(3), pp. 290-297.
Roper, Stephen (1997). “Product Innovation and Small Business Growth: A Comparison of The Strategies of German, UK and Irish companies”, Small Business Economics, 9, pp. 523-537.
Öztürk, Erkan – Zeren, Feyyaz (2015). “The Impact of R&D Expenditure on Firm Performance in Manufacturing Industry: Further Evidence From Turkey”, International Journal of Economics and Research, 6, pp. 32-36.
Özcan, Muhammet - Ağırman, Ensar - Yılmaz, Ömer (2014). “Ar-Ge Yatırımlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi: BİST Teknoloji ve Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Maliye Dergisi, 166, Ocak-Haziran, ss. 139-158.
Öğredik, Güray (2005). “Araştırma Geliştirme Harcamalarının Gider veya Maliyet Olarak Ticari Kazancın Tespitinde Dikkate Alınacağı Dönem”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Temmuz, ss. 1-16.
Mowery, C. David (1983). “Industrial Research and Firm Size, Survival, and Growth In American Manufacturing, 1921-1946: An Assessment”, Journal of Economic History, 43(4), pp. 953-980.
Konya, Laszlo. (2006). “Exports and Growth: Granger Causality Analysis on OECD Countries with a Panel Data Approach”, Economic Modelling, 23(6), pp. 978-992.
Kocamış, Uzun Tuğçe - Güngör, Ayşegül (2014). “Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründeki Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması”, Maliye Dergisi, Sayı:166, ss. 127-138.
Karacaer, Semra - Aygün, Mehmet - İç, Süleyman (2009). “Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Bir İnceleme”, MÖDAV, 2009/2, ss. 65-86.
Işık, Nihat - Engeloğlu, Özgür - Kılınç, Efe C. (2016). “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, ss. 27-46.
Geroski, Paul. - Toker, S (1996). “The Turnover of Market Leaders in UK Manufacturing Industry, 1979-86”, International Journal of Industrial Organization, 14, pp. 141-158.
García-Manjón, V. Juan - Romero-Merino, M. Elena (2012). “Research, Development, and Firm Growth. Empirical Evidence From European Top R&D Spending Firms”, Research Policy, 41, pp. 1084-1092.
Freel, S. Mark (2000). “Do Small Innovating Firms Outperform Non-Innovators?”, Small Business Economics, 14(3), pp. 195-210.
Demirgüneş, H. N. Kartal - Üçler, Gülbahar (2016). “Ar Ge Yatırımları ve Büyüme İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma,” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, ss. 53–64.
Del Monte, Alfredo - Papagni, Erasmo (2003). “R&D and The Growth of Firms: Empirical Analysis of a Panel of Italian Firms”, Research Policy, 32, pp. 1003-1014.
Coad, Alex - Rao, Rekha (2008). “Innovation and Firm Growth in High-Tech Sectors: A Quantile Regression Approach”, Research Policy, 37, pp. 633-648.
Choi, S. Bong - Williams, Christoper (2013). “Innovation and Firm Performance in Korea and China: a Cross-Context Test of Mainstream Theories”, Technology Analysis & Strategic Management, 25, pp. 423-444.
Charnes, Abraham - Cooper, William W - Rhodes, Eduardo; (1978), “Measuring the Efficiency of Decisison Making Units”, European Journal of Operational Research, 2, pp. 429-444.
Cassia, Lucio - Colombelli, Alessandra - Paleari, Stefano (2009). “Firms’ Growth: Does the Innovation System Matter?”, Structural Change and Economic Dynamics, 20, pp. 211220.
Banker, Rajiv. D - Charnes, A - Cooper, William W (1984), “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, 30(9), pp. 1078-1092.
Anderson, Randy I - Fok, Robert - Springer, Thomas - Webb, James (2002). “Technical Efficiency and Economies Of Scale: A Non-Parametric Analysis Of REIT Operating Efficiency”, European Journal of Operational Research, 139, pp. 598-612.
Alexander, Michael (2007), “Complex Decision Making using Non-Parametric Data Envelopment Analysis (Chapter 6)”, Qudrat-Ullah, Hassan - Spector, J.Michael - Davidsen, I. Paal (Ed.), Complex Decision Making, Springer, pp. 97-111.
Akgün, Ali - Akgün, Özlem (2016). “İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarının Kârlılığa Etkisi: ASELSAN Örneği”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı:12, ss. 1-12.

APA	ÇITAK L, ILTAS Y (2017). Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. , 239 - 254.
Chicago	ÇITAK Levent,ILTAS YÜKSEL Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. (2017): 239 - 254.
MLA	ÇITAK Levent,ILTAS YÜKSEL Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. , 2017, ss.239 - 254.
AMA	ÇITAK L,ILTAS Y Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. . 2017; 239 - 254.
Vancouver	ÇITAK L,ILTAS Y Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. . 2017; 239 - 254.
IEEE	ÇITAK L,ILTAS Y "Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi." , ss.239 - 254, 2017.
ISNAD	ÇITAK, Levent - ILTAS, YÜKSEL. "Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi". (2017), 239-254.

APA	ÇITAK L, ILTAS Y (2017). Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(76), 239 - 254.
Chicago	ÇITAK Levent,ILTAS YÜKSEL Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi 0, no.76 (2017): 239 - 254.
MLA	ÇITAK Levent,ILTAS YÜKSEL Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, vol.0, no.76, 2017, ss.239 - 254.
AMA	ÇITAK L,ILTAS Y Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2017; 0(76): 239 - 254.
Vancouver	ÇITAK L,ILTAS Y Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2017; 0(76): 239 - 254.
IEEE	ÇITAK L,ILTAS Y "Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi." Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0, ss.239 - 254, 2017.
ISNAD	ÇITAK, Levent - ILTAS, YÜKSEL. "Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi". Muhasebe ve Finansman Dergisi 76 (2017), 239-254.