Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 87 Sayfa Aralığı: 157 - 178 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-05-2019

Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi

Öz:
Fazıl Hüsnü Dağlarca (1915–2008)’nın Çocuk ve Allah’ında (1940),Türk Edebiyatı’nın tarihî literatürü ile özgün bir bağ kurulduğu görülür.Eserdeki kendisini kolayca ele vermeyen içeriğin yanında karmaşıkbir poetik kurgu da ancak keşfedici bir inceleme yöntemiyleçözümlenebilir. Şöyle ki eserde, poetik eylem/şiir yaratma sürecinin“kuşlar-ağaçlar sembolizmi” olarak nitelendirilebilecek bir kurgu iletemsil edildiği görülmektedir. Söz konusu kurgu, tarihî Türk edebiyatımetinlerindeki mitik, sembolik ve imgesel kullanımlar ile birlikte yorumlandığındaanlam kazanmaktadır. Bu bağlamda eserdeki kuşlar veağaçlar sembolizminin temsil ettiği anlam alanı, Türk mitolojisindekive dinî-tasavvufî metinlerdeki kullanımlarından hareketle çözümlenmeyeçalışılmıştır. Böylelikle şairin yaşam merkezli varlık algısının biryansıması olarak “ağaç”ın eserde geniş bir yer bulduğu, “kuşlar”ın isesonsuz âlemden, öteden şiir/söz getiren varlıklar olarak duyumsandığıve doğrudan şiiri/sözü imlediği tespit edilmiştir. Kuşların ağaçlar ilebuluşması, poetik öznenin şiir yaratması ve şairin dilde sonsuz yaşamafikrini temsil ederken aynı zamanda şairin hayatın sonsuz “yaşama”-sından edindiği kazanım yani “nasib”idir. Şiir/söz yaratma eyleminiyaşamın sonsuz kılınmasını sağlayan bir eylem olarak algılaması şairisöz konusu kurguya ulaştırmıştır.
Anahtar Kelime:

Aesthetic Fiction On Poetic Action: Birds-Trees Symbolism in The Child and God (Çocuk Ve Allah)

Öz:
In Çocuk ve Allah (The Child and God) (1940) by Fazıl Hüsnü Dağlarca (1915- 2008) it is seen that there is a genuine connection between the historical Turkish literature. In this piece, the context which does not reveal itself easily and a complex poetic fiction can be analyzed only with an exploratory examination. It is noticeable that the poet constructed his poetic action process in a way that coincides with a remarkable poetic fiction. The subject fiction finds a meaning when it is analyzed along with mythic, symbolic and imaginary usage in our literature. In this context, it is aimed to analyze the area of meaning which is represented by the fiction that is shaped as the “symbolism of birds and trees” by considering the usage of symbols of ‘birds’ and ‘trees’ in Turkish mythology and religious-sufic texts. It is established that, as a reflection of the poet’s vitalist approach of his world view, ‘the tree’ has an extensive part in the work, ‘the birds’ are sensed as creatures which brings poem/word from the eternal world and are used directly as a metaphor which implies the poem/ word. The meeting of the birds with the trees, symbolizes the idea of creation of the poem by the poetic subject and the linguistic eternal life. The poem/ word creation of the poetic subject is also an acquisition or “nasib” (destiny) of the eternality of life. By the perception of poet that the action of poem/ word creation obtains life to be eternal, he achieves aforementioned fiction.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arpa, Yasemin (2010). Dağlarca ile… ‘Söz Kuşlarından Kalan Parıltı’. İstanbul: Yazı Kitap.
  • Asa, Meral (2009). Dağlarca Şiirinde Dil ve Estetik (Sprache und Ästhetik in Daglarcas Dichtung). Dissertation, Dissertationsgebiet: Turkologie. Wien: Universitat Wien.
  • Bayat, Fuzuli (2006). Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Baş, Münire Kevser (2013). Çocuk ve Allah’ın Poetikasının İzinde. Ankara: Grafiker Yay.
  • Çoruhlu, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Anahatları. İstanbul: Kabalcı Yay.
  • Dağlarca, Fazıl Hüsnü (2000). Yapıtlarımla Konuşmalar II. İstanbul: Doğan Kitap.
  • Dağlarca, Fazıl Hüsnü (2010). Çocuk ve Allah. İstanbul: YKY.
  • Eliade, Mircea (2003a). Dinler Tarihine Giriş. İstanbul: Kabalcı Yay.
  • Eliade, Mircea, (2003b). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi I. İstanbul: Kabalcı Yay.
  • Eliade, Mircea, (2006). Şamanizm. Çev. İsmet Birkan. Ankara: İmge Yay.
  • Esin, Emel (1984). Dıraht-ı Can (Can Ağacı). Haz. F. Halıcı. Konya.
  • İbn Arabi (2008). Nurlar Risalesi (İttihadü’l-Kevni). Çev. Mahmut Kanık. İstanbul: İnsan Yay.
  • İnan, Abdülkadir (1968). “Umay İlahesi Hakkında”. Makaleler ve İncelemeler. Ankara: TTK Yay.
  • Ocak, Ahmet Yaşar (2000). Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri. İstanbul: İletişim Yay.
  • Onay, Ahmet Talat (1993). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar. Haz. Cemal Kurnaz. Ankara: TDV Yay.
  • Ögel, Bahaeddin. (1989). Türk Mitolojisi I. Ankara: TTK Yay.
  • Onay, Ahmet Talat, (1971). Türk Mitolojisi I. Ankara: TTK Yay.
  • Onay, Ahmet Talat, (1995).Türk Mitolojisi II. Ankara: TTK Yay.
  • Ögel, Semra (1986). Anadolu Selçuklu Sanatı Üzerine Görüşler. İstanbul.
  • Pala, İskender (1989). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. C. I-II. Ankara: Akçağ Yay.
  • Tanyu, Hikmet (1988). “Ağaç” . İslam Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: TDV Yay.
  • Tarık, Bekir ve İlhan Durusel (1993). “Her Çocuk bir Dağlarcadır”. Cumhuriyet Kitap 194: 17.
  • Tekin, Gönül (2007). “Eski Türk Edebiyatında Ağaç Motifi ve Sembolizmi”. Edebiyat ve Dil Yazıları-Mustafa İsen’e Armağan. Ed. Ayşenur Külahlıoğlu İslam-Süer Eker. Ankara.
  • Türer, Osman (2005). Osmanlılarda Tasavvufi Hayat-Hediyyetü’l-İhvan. İstanbul: İnsan Yay.
  • Uyar Akalın, Berrin (2001). Zaifi-Gülşen-i Si-murg-İnceleme Tenkitli Metin. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
  • Yavuz, Hilmi (2010). Okuma Biçimleri(Varlığın ve Sanatın Dili). İstanbul: Timaş Yay
APA BAŞ M (2018). Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. , 157 - 178.
Chicago BAŞ MÜNİRE KEVSER Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. (2018): 157 - 178.
MLA BAŞ MÜNİRE KEVSER Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. , 2018, ss.157 - 178.
AMA BAŞ M Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. . 2018; 157 - 178.
Vancouver BAŞ M Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. . 2018; 157 - 178.
IEEE BAŞ M "Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi." , ss.157 - 178, 2018.
ISNAD BAŞ, MÜNİRE KEVSER. "Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi". (2018), 157-178.
APA BAŞ M (2018). Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(87), 157 - 178.
Chicago BAŞ MÜNİRE KEVSER Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.87 (2018): 157 - 178.
MLA BAŞ MÜNİRE KEVSER Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.87, 2018, ss.157 - 178.
AMA BAŞ M Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 0(87): 157 - 178.
Vancouver BAŞ M Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 0(87): 157 - 178.
IEEE BAŞ M "Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.157 - 178, 2018.
ISNAD BAŞ, MÜNİRE KEVSER. "Poetik Eylem Sürecinin Kurgusal İfadesi: Çocuk ve Allah’ta Kuşlar-Ağaçlar Sembolizmi". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 87 (2018), 157-178.