Yıl: 2018 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 545 - 573 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-05-2019

II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ

Öz:
II. Abdülhamid’in otoriter iktidarında yayımına izin verilmeyen mizah gazeteleri, II.Meşrutiyet’in ilanının ardından yasakların kalkması ile Osmanlı basın hayatını doldurmuştur.Gazetelerin ardı ardına çıkmaya başladığı bu dönem etkisini İzmir’de de hissettirmiştir. İzmir’dekısa süre içerisinde birçok mizah gazetesi yayımlanmaya başlamıştır. Bu çalışmada bahsedilecekolan Kukuruk ve Neşter de bu gazeteler arasındadır. Biz bu çalışma ile Kukuruk ve Neştergazetelerinin içeriğinden hareket ederek, yaşanılan gelişmeler neticesinde dönemin siyasî vetoplumsal havasını inceleyeceğiz. 31 Mart Vak’ası’nın nasıl yorumlandığına ve II. Abdülhamidalgısının nasıl oluşturulduğuna özellikle dikkat çekeceğiz. Mizah gazetelerinin en önemli silâhıolan karikatürlere Kukuruk ve Neşter’de bolca yer verilmiş olması çalışmamızı görsel açıdan dazenginleştirerek yorum analizini güçlendirecektir. Bu şekilde çalışmamızın sonucunda hem II.Meşrutiyet döneminde yaşanılan gelişmeler karşısında İzmir basınının tepkisi mizah gazeteleriüzerinden ortaya konulmuş olacak hem de II. Abdülhamid imajının İzmir mizah basınında neşekilde meydana getirildiği açıklanacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Sosyoloji

Humour in Izmir Press during the Second Constitutional Period: Examples of Kukuruk and Neşter

Öz:
The humour journals which were not permitted during the authoritarian rule of Abdul Hamid II filled the Ottoman media after the abolishment of the ban following the proclamation of the Second Constitutional Period. This period in which numerous papers were printed in succession also influenced Izmir. Many humour journals were started to be printed in Izmir in a very short period of time. Kukuruk and Neşter to be mentioned in this study were also among those journals. We will assess the political and social climate of the period as a result of the developments experienced by with reference to the contents of Kukuruk and Neşter journals. We will particularly draw attention how the 31 March Incident was interpreted and how the perception of Abdul Hamid II was formed. The caricatures which are the most important weapon of the humour papers were generously included in Kukuruk and Neşter, so they will enrich our work visually and reinforce the commentary analysis. Thus, this study will figure out both the reaction of Izmir press against the developments during the Second Constitutional Period through the humour papers and how the image of Abdul Hamid II was formed in Izmir press.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Sosyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bâb-ı Âlî EvrakOdası B.O.A., BEO., 3568/267583,1909.
  • Dâhiliye Nezareti Mektubî Kalemi 1574/75, 1888. B.O.A., DH. MKT.,
  • Dâhiliye Nezareti Mektubî Kalemi 1588/102, 1889 B.O.A., DH. MKT.,
  • Dâhiliye Nezareti Mektubî Kalemi 2897/62,1909.
  • [İmzasız]1314 Midhat Paşa ve Damad Mahmud Paşa HazerâtınınSultan Abdülhamid’in Emriyle Keyfiyet-i Şehâdetleri, Cenove: MizânMatbaası.
  • MehmedMurad1329 Mehmed Murad,Enkâz-ı İstibdâd İçinde ZüğürdünTesellisi, [İstanbul]: Matbaa-iAmedî.
  • MehmedMurad1330 Mehmed Murad,Tatlı Emeller Acı Hakikatler YâhûdBatn-ı Müstakbele Adâb-ı Siyâsîye Ta’lîmi, [İstanbul]: Matbaa-iAmedî.
  • “Bir Meşrûtiyetzede Lisânından” 10 Nisan 1325 Neşter, S. 1, s. 2, 6.
  • “Bursa’dan Mektûb” 30 Ağustos 1324 Kukuruk, S. 3, s. 1.
  • “Hasbihâl” 24 Nisan 1325 Neşter, S. 2, s. 2.
  • “Havâdis” 23 Ağustos 1324 Kukuruk, S. 2, s. 2-3.
  • “Havâdis” 30 Ağustos 1324 Kukuruk, S. 3, s. 1-2, 4.
  • “Havâdis” 6 Eylül 1324 Kukuruk, S. 4, s. 1-2.
  • “İstanbul Muhâbirimizden” 1 Mayıs 1325 Neşter, S. 3, s. 2, 4, 6.
  • “Muhterem Kari’lerimiz” 23 Ağustos 1324 Kukuruk, S. 2, s. 1.
  • “Mukaddeme” 16 Ağustos 1324 Kukuruk, S. 1, s. 2.
  • “Paşa Baba ile Paşa Evlâd Arasında Helecânlı Muhâvere” 10 Nisan 1325 Neşter, S. 1, s. 2.
  • “Proodoscu Lazari’nin Yeğenine Mektûbu” 1 Mayıs 1325 Neşter, S. 3, s. 6.
  • Bahtî 10 Nisan 1325 Bahtî, “Acı Medhiyeler”Neşter, S. 1, s.7-8.
  • Bahtî 13Haziran1325 Bahtî, “Düşündüklerim”,Neşter, S. 9, s. 4,6.
  • Hâkî 10Nisan 1325 Hâkî, “Curcuna”,Neşter, S. 1, s.6.
  • Hâkî 24Nisan 1325 Hâkî, “Hürriyetin Ma’nâları”,Neşter, S. 2, s. 2,4.
  • Hâkî 13Haziran1325 Hâkî, “Hasbihâl”,Neşter, S. 9, s.4.
  • Mücâhid 13Haziran1325 Mücâhid, “Dereden Tepeden”,Neşter,S. 9, s. 6,8.
  • Alkan 2011 Necmettin Alkan,Selanik İstanbul’a Karşı, İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Altın 2014 Hamza Altın,II. Meşrutiyet Devri Osmanlı Mizah Basını, Ankara: GrafikerYayınları.
  • Arıkan 1985 Zeki Arıkan, “Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemlerinde İzmir Basını”,Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. I, İstanbul: İletişim Yayınları, s.103-111.
  • Arıkan 2006 Zeki Arıkan,İzmir Basın Tarihi (1868-1938), İzmir: Ege ÜniversitesiYayınları.
  • Arslan2005 Ali Arslan,Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Rum Basını, İstanbul: TruvaYayınları.
  • Canner 1997 Fethymia Canner, “Jön Türk Devriminin Ertesinde İstanbul Rum Mizah Basını: Embros Dergisi”,Toplumsal Tarih, S. 48, s.25-29.
  • Çağın 2010 Şerife Çağın, “II. Meşrutiyet Döneminde İzmir’de Çıkmış Olan Mizah Gazeteleri –Edeb Yahu-“,TÜBAR, S. 28, s.117-144.
  • Çeviker 1988 Turgut Çeviker,Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü-IIMeşrutiyet Dönemi (1908-1918), İstanbul: AdamYayınları.
  • Demirel 2007 Fatmagül Demirel,II. Abdülhamid Döneminde Sansür, İstanbul: BağlamYayınları.
  • Duman 2000 Hasan Duman,Osmanlı-Türk Süreli Yayınları ve Gazeteleri(1828-1928), C. I, Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri VakfıYayınları.
  • Huyugüzel 1996 Ömer Faruk Huyugüzel,1928’e Kadar İzmir’de Çıkmış TürkçeKitap ve Süreli Yayınlar Kataloğu, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat FakültesiYayınları.
  • Huyugüzel 2000 Ömer Faruk Huyugüzel,İzmir Fikir ve Sanat Adamları (1850-1950), Ankara: Kültür Bakanlığı KültürEserleri.
  • Kabacalı 2000 Alpay Kabacalı,Başlangıcından Günümüze Türkiye’de MatbaaBasın ve Yayın, İstanbul: LiteratürYayınları.
  • Kerimoğlu 2007 Hasan Taner Kerimoğlu, “Kilise ve Mektepler Kanunu Örneğinde II. Meşrutiyet Döneminde İttihatçı-Rum İlişkileri”,ÇTTAD, S. 14, s.3-25.
  • Koloğlu 2010 Orhan Koloğlu,Osmanlı Dönemi Basınının İçeriği, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim FakültesiYayınları.
APA Yılmaz M (2018). II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. , 545 - 573.
Chicago Yılmaz Murat II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. (2018): 545 - 573.
MLA Yılmaz Murat II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. , 2018, ss.545 - 573.
AMA Yılmaz M II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. . 2018; 545 - 573.
Vancouver Yılmaz M II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. . 2018; 545 - 573.
IEEE Yılmaz M "II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ." , ss.545 - 573, 2018.
ISNAD Yılmaz, Murat. "II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ". (2018), 545-573.
APA Yılmaz M (2018). II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. Tarih İncelemeleri Dergisi, 33(2), 545 - 573.
Chicago Yılmaz Murat II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. Tarih İncelemeleri Dergisi 33, no.2 (2018): 545 - 573.
MLA Yılmaz Murat II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. Tarih İncelemeleri Dergisi, vol.33, no.2, 2018, ss.545 - 573.
AMA Yılmaz M II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2018; 33(2): 545 - 573.
Vancouver Yılmaz M II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2018; 33(2): 545 - 573.
IEEE Yılmaz M "II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ." Tarih İncelemeleri Dergisi, 33, ss.545 - 573, 2018.
ISNAD Yılmaz, Murat. "II. MEŞRUTİYET DEVRİ İZMİR BASININDA MİZAH: KUKURUK VE NEŞTER ÖRNEĞİ". Tarih İncelemeleri Dergisi 33/2 (2018), 545-573.