Yıl: 2018 Cilt: 1 Sayı: 48 Sayfa Aralığı: 437 - 462 Metin Dili: Türkçe DOI: DOI: 10.21764/maeuefd.338287 İndeks Tarihi: 29-08-2019

SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz:
Bu çalışmayla, öğretmenlerin sınıf içi etkili iletişim becerilerini nasıl algıladıklarını ortaya koyacak bir ölçme aracı geliştirmek amaçlanmıştır. Hazırlanan 5’li likert tipi denemelik ifadeler, açımlayıcı faktör analizi için 250 kişilik bir öğretmen grubuna, doğrulayıcı faktör analizi için ise 235 kişilik farklı bir öğretmen grubuna uygulanmış ve elde edilen veriler analiz edilmiştir. Faktör analiziyle, “Etkili Konuşma”, “Etkin Dinleme”, “Empati Kurma”, “Beden Dilini Etkili Kullanma” olarak adlandırılan dört alt faktörden ve 23 maddeden oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Madde-toplam korelasyonuna dayalı madde analizleri sonuçlarına göre, deneme uygulamasına giren 29 maddeden 23’ünün nihai ölçekte yer alabilecek nitelikte olduğu, maddelerin korelasyon değerlerinin ,33 ile ,70 aralığında değiştiği ve 0,05 düzeyinde manidar olduğu tespit edilmiştir. Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayı değeri ,91 olan ölçeğin çok yüksek düzeyde iç tutarlığa sahip olduğu anlaşılmıştır. Bu koşulları sağlayan “Sınıf İçi Etkili İletişim Becerileri Algı Ölçeği”nin öğretmenlerin sınıf içi etkili iletişim becerilerinin ölçülmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

DEVELOPING THE EFFECTIVE CLASSROOM COMMUNICATION SKILLS PERCEPTION SCALE: RELIABILITY AND VALIDITY STUDY

Öz:
With this study, it is aimed to develop a measurement tool for determining teachers’ perception towards effective classroom communication skills. Draft expressions prepared in 5-point Likert model were applied to a group 250 teachers for explanatory factor analysis; to another group of 235 teachers for confirmatory factor analysis and then the data were analyzed. As a result of the factor analysis, a scale composed of four sub-factors of “Effective Speaking”, “Effective Listening”, “Empathizing” and “Effective Use of Body Language” and of 23 items was developed. According to the item-total correlation analysis results, it was determined that 23 of the 29 items were qualified to be included in the ultimate scale; correlation values of items were in the range of .33 to .70; and findings were significant at .05 level. While Cronbach’s Alpha internal consistency coefficient was estimated at .91 for the scale, it was concluded that the scale had a high level of internal consistency. It is thought that “Effective Classroom Communication Skills Perception Scale” which provides these conditions is a valid and reliable scale to be utilized in measuring teachers’ effective classroom communication skills.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbaşlı, S. (2012). Sınıf içi iletişim ve etkileşim. İçinde, Ruhi Sarpkaya (Ed.). Sınıf yönetimi (ss. 117–150). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Atabey, D. ve Tezel-Şahin, F. (2011). Aile öğretmen iletişim ve iş birliği ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 793-804.
  • Baker, S. B., & Shaw, M. C. (1987). Improving counseling through primary prevention. Ohio: Merrill Publishing Company.
  • Başar. H. (1998). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem Yayınlan.
  • Bayraktutan, Ş. (2008). İlköğretim okullarında sınıf içi iletişimin öğrenci okul başarısına etkisi (İstanbul ili Kartal ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Beytekin, O., F. ve Yalçınkaya, M. (2014). Öğretim sürecinde iletişim. İçinde, İkram Çınar (Ed.) Sınıf yönetimi (ss.42–70). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Buckman, R. (2001). Communication skills in palliative care. Neurologic Clinics, 19(4), 989-1004.
  • Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Şekercioğlu, G. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Cihangir-Çankaya, Z. (2011). Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim. İçinde, Alim K. (Ed.) Kişilerarası ilişkiler ve iletişimde dinleme (35–68). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Cooper, K, (1987). Sözsüz iletişim. (Çeviren: T. Yalkı). İstanbul: İlgi Yayıncılık.
  • Cüceloğlu, D. (2002). İletişim donanımları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Cüceloğlu, D. (2016). Yeniden İnsan İnsana. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Çelik V. (2003). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Davies, L., & Igbal, Z. (1997). Tensions in teacher training for school effectiveness the of Pakistan. School Effectiveness and School Improvement, 8(2), 254-266.
  • Demirel, Ö. (1998). Genel öğretim yöntemleri. Ankara: Kardeş Kitap Yayınevi.
  • Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
  • Deniz, İ. (2003). İletişim becerileri eğitiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin iletişim becerisi düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Dilmaç, B. (2005). Sınıfta etkili iletişim. İçinde, M. Gürel (Ed.). Sınıf yönetimi (ss.330-344). Ankara.
  • Dökmen, Ü. (1998). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Egan, G. (1994). Psikolojik danışmaya giriş. Akkoyun F. (Çev), Ankara: Form Ofset.
  • Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gibson, R. L., & Mitchell, M. H. (1995). Introduction to counseling and guidance (4th ed.).Englewood Cliffs, NJ: Merrill/Prentice Hall.
  • Güçlü, N. (2001). İletişim. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Gürüz, D. ve Temel-Eğinli, A. (2013). İletişim becerileri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Hazneci, Y. (2012). Oluşturmacı öğretmen iletişim beceri ölçeğinin geliştirilmesi ve ilköğretim öğretmenlerinin sınıf içi iletişim becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Hoşgörür, V. (2012). İletişim. İçinde, Z. Kaya (Ed.). Sınıf yönetimi (ss.149-179). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • İnceoğlu, M. (2004). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Elips Kitap.
  • Jones, V.F., & Jones, L.S. (2001). Comprehensive classroom management: craeting communities of support and solving problems. Allyn and Bacon, Boston, USA.
  • Jöreskog, K.G. (2002). Structural equation modeling with ordinal variables using LISREL. Retrieved 18 April 2017 from http://www.ssicentral.com/lisrel/techdocs/ordinal.pdf
  • Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil.
  • Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği’nin faktör analizi metodu ile geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler dergisi, 21, 81-98.
  • Kaya, A. (2014). İletişime giriş: temel kavramlar ve süreçler. İçinde, A. Kaya (Ed.). Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim. (ss.1-29). Ankara: Pegem Akademi.
  • Kırmızı, H. (2007). Genel ve teknik iletişim. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
  • Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, (28), 143-149.
  • Kuzu, T.S. (2003). Eğitim-öğretim ortamında etkili sözel iletişim. Milli Eğitim dergisi, Sayı 158.
  • Lasswell, H.D. (2007). The structure and function of communication in society. İletişim Kuram ve Araştırma dergisi, 24, 215-228.
  • McKay, M., Davis, M. ve Fanning, P. (2012). İletişim becerileri. (Çev. Ö. Gelbal). Ankara: HYB Yayıncılık.
  • Metin, H. (2011). Empatik iletişim ve yönetişim. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma dergisi, 11 (32), 177–203.
  • Nelson-Jones, R. (2002). Essential counselling and therapy skills: The skilled client model. London: SAGE Publications Ltd.
  • Olgun, F. (2005). Sınıf öğretmenlerinin sınıf içinde etkili iletişim ortamı yaratma ve iletişimde fırsat eşitliği sağlama becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Özçınar, Z. (2003). Öğretmen-öğrenci-velilerin iletişimsel yeterlilikleri ve öğrenci başarısıyla olan ilişkisi (Doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
  • Pektaş, S. (l989). Sözel olmayan öğretmen davranışlarının öğretime etkileri. Çağdaş Eğitim. 14(148), 32-36.
  • Sarpkaya, R. (2012). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
  • Schunk, D.H., & Gunn, T.P. (1986). Self-efficacy and skill development: influence of task strategies and attributions. Journal of Educational Research, 79(4), 238-244.
  • Şad, S.N. ve Nalçacı, Ö.İ. (2015). Öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya ilişkin yeterlilik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 11(1), 177-197.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariale statistics. Cambridge: Harper ve Row.
  • TDK (2018). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. Retrieved June 01, 2017 from http://www.tdk.gov.tr.
  • Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu, Mersin: E-Kitap.
  • Taşer, S. (2000). Konuşma eğitimi. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
  • Tayfun, R. (2011). Etkili iletişim ve beden dili. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tomul, E. (2016). Sınıfta öğrenci-öğretmen iletişimi. İçinde, H. Kıran (Ed.). Etkili sınıf yönetimi (ss.145-172). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Tutar, H. ve Yılmaz, K. M. (2010). Genel iletişim kavramlar ve modeller. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Tanrıkulu B. (2002). İnsan kaynakları yönetiminin etkinliğinde iletişimin rolü. Çağın Polisi dergisi. Retrieved July 19, 2017, from http://www.caginpolisi.com.tr/insan-kaynaklari-yonetiminin-etkinliginde-iletisimin-rolu-2/
  • Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim dergisi, 3(2), 51–61.
  • Verdener, R.F. (1999). Communicate (9th Ed). Belmont CA: Wadsworth Publishing Company.
  • Weis, L., Combleth, C., Zeeichner, K.M., & Appie M.W. (1990). Curriculum for tomorrow's schools. Buffalo Research institute: an Education for Teaching Graduate School of Education, State University of New York: May, 1-28.
  • Yazıcı, H. (2010). Kişilerarası ilişkilerde sözsüz iletişim. İçinde, Alim Kaya (Ed.). Kişilerarası İlişkiler ve etkili iletişim (ss.177–194). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Yüksel-Şahin, F. (2008). Communication skill levels in Turkish prospective teachers. Social Behavior and Personality, 36(9), 1283–1294.
  • Yüksel, H. (2013). Etkili İletişim. İçinde, Uğur Demiray. (Ed.). İletişimin tanımı ve temel bileşenleri (ss. 2–41). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
APA Gülbahar B, AKSUNGUR G (2018). SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
Chicago Gülbahar Bahadır,AKSUNGUR Gülşah SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2018): 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
MLA Gülbahar Bahadır,AKSUNGUR Gülşah SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2018, ss.437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
AMA Gülbahar B,AKSUNGUR G SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2018; 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
Vancouver Gülbahar B,AKSUNGUR G SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2018; 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
IEEE Gülbahar B,AKSUNGUR G "SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.437 - 462, 2018. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
ISNAD Gülbahar, Bahadır - AKSUNGUR, Gülşah. "SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2018), 437-462. https://doi.org/DOI: 10.21764/maeuefd.338287
APA Gülbahar B, AKSUNGUR G (2018). SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(48), 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
Chicago Gülbahar Bahadır,AKSUNGUR Gülşah SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1, no.48 (2018): 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
MLA Gülbahar Bahadır,AKSUNGUR Gülşah SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.1, no.48, 2018, ss.437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
AMA Gülbahar B,AKSUNGUR G SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 1(48): 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
Vancouver Gülbahar B,AKSUNGUR G SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 1(48): 437 - 462. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
IEEE Gülbahar B,AKSUNGUR G "SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, ss.437 - 462, 2018. DOI: 10.21764/maeuefd.338287
ISNAD Gülbahar, Bahadır - AKSUNGUR, Gülşah. "SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ ALGI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/48 (2018), 437-462. https://doi.org/DOI: 10.21764/maeuefd.338287