HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ

Yavuz GÜLOĞLU, (Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kastamonu, Türkiye)
Nur BELKAYALI, (Kastamonu Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Kastamonu, Türkiye)
İlknur CESUR, (Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi, Kastamonu, Türkiye)
Alper BULUT (Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi, Kastamonu, Türkiye)
Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
41 8
Yıl: 2018 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 67 - 89 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 30-09-2019

HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ

Öz:
Enerji ihtiyacının her geçen gün daha da artması ile birlikte günümüzde devletler farklı enerji kaynaklarına yönel-mektedir. Dünyanın ekolojik dengesi ve doğal çevresindeki bozulma siyasi otoriteleri enerjiyi güvenilir ve temiz kay-naklardan elde etmeye zorlamaktadır. Sürdürülebilir ve yenilenebilir bir kaynak olan sudan, elektrik enerjisi eldeedilmesi amacıyla kurulan Hidroelektrik Santrallerin (HES) su kaynaklarına ve kalitesine, canlı ve cansız türlereverebileceği zararların yanı sıra ekonomik, çevresel ve sosyal birçok avantajı da bulunmaktadır. Sürdürülebilir birçevre politikasının oluşturulabilmesi ve doğada meydana gelecek zararın asgari düzeye indirilebilmesi için HESyatırımları esnasında alınacak önlemlerin çok iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Ülkenin elektrik ihtiyacının yerelkaynaklardan karşılanması esas olmakla birlikte, bu üretim esnasında tüketilecek veya atıl duruma gelecek doğalkaynakların korunması ve Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporlarının titizlikle hazırlanması gerekmektedir.Bu konu, toplumun her kesimini yakından ilgilendirmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de HES’lerin çevresel boyutunailişkin idari yargıya yansıyan uyuşmazlıklarda öne çıkan hususların tespiti amaçlanmıştır. Bu çerçevede, HES’lerleilgili olarak yargı kararlarında genellikle yapılacak yatırımın özellikle çevre mevzuatına uygunluğun arandığı, sosyal,ekonomik, teknik ve çevresel faktörlerin birlikte değerlendirilmesi ve ortaya çıkması muhtemel olumsuzlukların gide-rilmesine yönelik alınması gereken tedbirlere ayrıntılı yer verilmesi gereken ÇED raporlarının ağırlıklı olarak yetersizolduğu vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Yeşil, Sürdürülebilir Bilim ve Teknoloji Enerji ve Yakıtlar Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Uluslararası İlişkiler

JUDICIAL REVIEWS OF ENVIRONMENTAL IMPACT OF HYDROELECTRIC POWER PLANTS

Öz:
States are beginning to turn to alternative energy sources to meet increasing power demand. Environmental degradation and climate change force political authorities to provide reliable and clean sources of energy to their populations. Water is a sustainable and renewable resource and hydroelectric power plants (HPPs) have numerous economic, environmental and social advantages in spite of their potential of irreversible damage to water resources and living organisms. Measures for HPP investments should be clearly defined to be able to create a sustainable environmental policy and minimize damage to nature. Powerdemand should be met primarily from local resources. However, natural resources to be used for the generation of electric power should be protected and Environmental Impact Assessment (EIA) reports should be meticulously prepared. This issue concerns everybody. The aim of this study is to determine the prominent aspects of administrative judicial reviews of disputes concerning the environmental impact of HPPs in Turkey.
Anahtar Kelime:

Konular: Yeşil, Sürdürülebilir Bilim ve Teknoloji Enerji ve Yakıtlar Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkoyunlu, Atilla, Türkiye’de Enerji Kaynakları ve Çevreye Etkileri, 2006, http://www. trntp.org/pdf/enerjikitabi/20.pdf (E.T.: 10.11.2018).
  • Akpınar, Adem, et al., Energy Situation and Renewables in Turkey and Environmental Effects of Energy Use, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Volume 12, Is- sue 8, October 2008, pp. 2013-2039. https://www.sciencedirect.com/science/article/ pii/S1364032107000640 (E.T.: 09.11.2018).
  • Aksungur, Muharrem / Ak, Orhan / Özdemir, Atilla, Nehir Tipi Hidroelektrik Santral- lerinin Sucul Ekosisteme Etkisi: Trabzon Örneği, Journal of Fisheries Sciences, 5(1), 2011, s. 79-92.
  • Albayrak, Ali, Hidro-Elektrik Santrallerinin (HES) Çevresel Etkilerinin Rize İli Açısın- dan Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri, DSİ Su ve Enerji Konferansı Bildiriler Kitabı, Artvin, 2008, s. 408-418.
  • Başkan, Seyfi, Artvin Baraj Rezervuarları Altında Kalan Maddi Kültürel Miras ve Bu Konudaki Uygulamaların Sürdürülebilir Koruma İlkeleri Bakımından Değerlendiril- mesi, Journal of World of Turks, Vol. 10 No. 1, 2018, s. 199-217.
  • Berkün, Mehmet / Aras, Egemen / Koç, Tuğçe, Barajların ve Hidroelektrik Santrallerin Nehir Ekolojisi Üzerinde Oluşturduğu Etkiler, 2008, https://www.researchgate.net/ publication/275351613_ (E.T.: 12.11.2018).
  • Berkün, Mehmet, Hydroelectric Potential and Environmental Effects of Multi Dam Hydropower Projects in Turkey, Energy for Sustainable Development, Elsevier, 14, 2010, s. 320-329.
  • Çukurçayır, M. Akif / Sağır, Hayriye, Enerji Sorunu, Çevre ve Alternatif Enerji Kay- nakları, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, http://dergisosyalbil. selcuk.edu.tr/susbed/article/view/367 (E.T.: 10.11.2018).
  • DSİ, 2017, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 2017 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.dsi. gov.tr/docs/stratejik-plan/dsi-2017-faaliyet-raporu.pdf?sfvrsn=2 (E.T.: 12.11.2018).
  • Güloğlu, Yavuz / Belkayalı, Nur, The Effects of Supreme Courts’ Decisions on Environ- mental Protection in Turkey, National Conference on Ecosystem Restoration, April 18-22, 2016, Coral Springes, Florida, p. 152.
  • Güloğlu, Yavuz / Bulut, Alper, İklim Değişikliği Konusunda Orman Fakültesi Öğren- cilerinin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi (Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Örneği), Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 16 (2), 2016, s. 640-654.
  • Güner, Sinan / Tüfekçioğlu, Aydın, Artvin İlinde Yapılacak Olan Küçük Dere Tipi Regülâtör ve HES’lerin Çevresel Açıdan İrdelenmesi, Devlet Su İşleri Genel Müdür- lüğü XXVI. Bölge Müdürlüğü 5. Dünya Su Forumu Bölgesel Hazırlık Süreci Türkiye Bölgesel Su Toplantıları, 25-26 Eylül 2008, Su ve Enerji Konferansı Bildiriler Kitabı, s. 419-428, Artvin
  • Kaboğlu, İbrahim, Çevre Hakkı, İmge Kitabevi Yayınları, 3. Baskı, Ankara, Nisan 1996, s. 41.
  • Keleş, Ruşen / Hamamcı, Can, Çevrebilim, 4. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara 2002.
  • Kocabaş, Mehmet / Başçınar, Nadir / Kutluyer, Filiz / Aksu, Önder, HES’ler ve Ba- lıklar, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6 (1), 2012, s. 128-131.
  • Mccully, Patrick, Silenced Rivers, ZedBooks, London, UK, 185 649 901, 1996.
  • Özdek, E. Yasemin, İnsan Hakkı Olarak Çevre Hakkı, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 249, Ankara, Şubat 1993, s. 100.
  • Özlüer, Özkaya, Ilgın, İdari Yaptırım Kuramı Açısından Çevre Kanunu’nda İdari Ce- zalar, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara, 2008, s. 72.
  • Sınar, Hasan, Çevre Ceza Hukukunun Gelişimi ve Çevrenin Ceza Normları ile Korun- ması Rejimi Almanya ve Fransa Örnekleri, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Der- gisi, C. VIII, S. 2, 2013, s. 417.
  • Turgut, Nükhet, Çevre Hukukunun Temel Kavram ve İlkeleri, Çevre Hukuku Sempozyu- mu, Çeşme 10-11 Nisan 2006, Ankara, s. 23.
  • Turhan, Evren / Çağatay, Hatice, Hidroelektrik Santrallerin (HES) Çevresel ve Sosyal Etkileri: Alakır Vadisi Örneği, 4. Su Yapıları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2015, s. 67-76.
  • Ülgen, Hüma / Zeydanlı, Uğur / Kurt, Bahtiyar / Balkız, Özge, Report on the Ecologi- cal Impacts of Small Hydropower Plants in Turkey and Recommendations to the Gold Standard Foundation, Nature Conservation Centre, October 2011.
  • Ürker, Okan / Çobanoğlu, Nesrin, Türkiye’de Hidroelektrik Santrallerin Durumu (HES’ler) ve Çevre Politikaları Bağlamında Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012, 3(2) DOI: 10.1501.
  • WWF-Türkiye, Yine Yeni Yeniden Yenilenebilir Enerji, 2010. http://www.wwf.org. tr/?1339 (E.T.: 10.11.2018).
  • Yıldız, Dursun, Hidroelektrik Enerji Politikaları ve HES Projeleri, Elektrik Mühendisli- ği, Sayı 442, Mayıs 2011, s. 25-29.
  • Yurtseven, İbrahim, Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallerinin Ekohidrolojik Etkileri, (doktora tezi), İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Havza Yönetimi Programı, İstanbul, 2012.
  • URL-1 : http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Iklim-Degisikligi-ve-Uluslararasi- Muzakereler (E.T.: 10.12.2018)
  • URL-2 : http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Hidrolik (E.T.: 10.12.2018).
  • URL-3 : https://climateactiontracker.org/countries/turkey/ (E.T.: 10.12.2018).
  • URL-4 : https://www.iklimhaber.org/turkiye-iklim-mucadelesinden-vazgececek-mi/ (E.T.: 10.12.2018).
  • URL-5 : https://www.iklimhaber.org/turkiyenin-ek-1den-cikma-onerisi-muzakere- gundemine-giremedi/ (E.T.: 10.12.2018).
  • URL-6 : https://www.iklimhaber.org/yeni-rapor-turkiye-dunyada-en-cok-linyit-tuketen- dorduncu-ulke/ (E.T.: 10.12.2018).
  • URL-7 : https://www.germanwatch.org/sites/germanwatch.org/files/Global%20Clima- te%20Risk%20Index%202019_2.pdf (E.T.: 10.12.2018).
  • URL-8 : https://www.iklimhaber.org/cevre-ve-sehircilik-bakani-murat-kurum-ipccni- n-15-derece-raporu-iklim-degisikligi-ile-mucadelenin-aciliyetini-gosteriyor/ (E.T.: 10.12.2018).
  • Danıştay 10. Dairesi 20.12.2013 tarih ve E. 2009/13300, K. 2013/9240
  • Danıştay 10. Dairesi 5.7.2005 tarih ve E. 2002/2180, K. 2005/3958
  • Danıştay 10. Dairesi E. 2001/598, K. 2004/5220
  • Danıştay 13. Dairesi 09.02.2016 tarih ve E. 2011/1629, K. 2016/210
  • Danıştay 14. Dairesi 21.10.2015 tarih ve E. 2014/390, K. 2015/7788
  • Danıştay 14. Dairesi 29.03.2018 tarih ve E. 2015/3508, K. 2018/2047
  • Danıştay 14. Dairesi E. 2012/1672, K. 2014/7044
  • Danıştay 14. Dairesi E. 2017/1810, K. 2018/1935
  • Danıştay 14. Dairesi E. 2018/1349, K. 2018/5393
  • Danıştay 14. Dairesi E. 2018/361, K. 2018/5064
  • Danıştay 14. Dairesi E. 2018/1056, K. 2018/2407
  • Danıştay 14. Dairesi, E. 2014/5402, K. 2014/7604
  • Danıştay 14. Dairesi, E. 2017/2439, K. 2018/2426
  • İDDK 25.4.2018 tarih ve E. 2016/2595, K. 2018/1967
  • Antalya 1. İdare Mahkemesi 10.10.2013 tarih ve E. 2011/1552, K. 2013/1418
  • Antalya 2. İdare Mahkemesi E. 2016/475, K. 2017/671
  • Antalya 4. İdare Mahkemesi E. 2016/1447, K. 2017/1329
  • Kastamonu İdare Mahkemesi E. 2016/883, K. 2017/1112
  • Malatya İdare Mahkemesi 20.2.2009 tarih ve E. 2008/504, K. 2009/174
  • Muğla 1. İdare Mahkemesi 30.03.2010 tarih ve E. 2010/342
  • Ordu İdare Mahkemesi 28.11.2014 tarih ve E. 2013/1414, K. 2016/ 1696
  • Rize İdare Mahkemesi 11.12.2009 tarih ve E. 2008/369
  • Rize İdare Mahkemesi 30.06.2010 tarih ve E. 2008/769, K. 2010/313
  • Rize İdare Mahkemesi E. 2017/402, K. 2017/998
APA GÜLOGLU Y, BELKAYALI N, CESUR İ, BULUT A (2018). HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. , 67 - 89.
Chicago GÜLOGLU YAVUZ,BELKAYALI NUR,CESUR İLKNUR,BULUT Alper HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. (2018): 67 - 89.
MLA GÜLOGLU YAVUZ,BELKAYALI NUR,CESUR İLKNUR,BULUT Alper HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. , 2018, ss.67 - 89.
AMA GÜLOGLU Y,BELKAYALI N,CESUR İ,BULUT A HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. . 2018; 67 - 89.
Vancouver GÜLOGLU Y,BELKAYALI N,CESUR İ,BULUT A HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. . 2018; 67 - 89.
IEEE GÜLOGLU Y,BELKAYALI N,CESUR İ,BULUT A "HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ." , ss.67 - 89, 2018.
ISNAD GÜLOGLU, YAVUZ vd. "HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ". (2018), 67-89.
APA GÜLOGLU Y, BELKAYALI N, CESUR İ, BULUT A (2018). HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(2), 67 - 89.
Chicago GÜLOGLU YAVUZ,BELKAYALI NUR,CESUR İLKNUR,BULUT Alper HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, no.2 (2018): 67 - 89.
MLA GÜLOGLU YAVUZ,BELKAYALI NUR,CESUR İLKNUR,BULUT Alper HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.8, no.2, 2018, ss.67 - 89.
AMA GÜLOGLU Y,BELKAYALI N,CESUR İ,BULUT A HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 8(2): 67 - 89.
Vancouver GÜLOGLU Y,BELKAYALI N,CESUR İ,BULUT A HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018; 8(2): 67 - 89.
IEEE GÜLOGLU Y,BELKAYALI N,CESUR İ,BULUT A "HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ." Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8, ss.67 - 89, 2018.
ISNAD GÜLOGLU, YAVUZ vd. "HİDROELEKTRİK SANTRALLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN YARGISAL DENETİMİ". Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8/2 (2018), 67-89.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
30-04-2024 6:21

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları