Yıl: 2019 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 628 - 645 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-12-2019

Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama

Öz:
Otomotiv sektörü, ihracat, istihdam, kredi yönetimi gibi çeşitli faktörler açısından ekonominin gelişmesi ve kalkınmasındaönemli bir tetikleyicidir. Katma değeri yüksek bir sektör olup Türkiye’nin ihracatında önemli bir paya sahiptir.Firmaların stratejik performans yönetiminde, üretim, pazarlama, finans gibi birçok alanda kararlar alınmakta;firmaların performanslarının değerlendirilmesinde finansal performansları ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle ekonomiyekatkısı oldukça yüksek olan otomotiv sektörünün finansal performansının değerlendirilmesi gerekmektedir. Borsaİstanbul’da (BİST) işlem gören otomotiv firmalarının 2010-2017 dönemine ait 8 yıllık verilerinden hesaplanan oranlarınkullanıldığı bu çalışmada, açıklayıcı faktör analizi ve hiyerarşik kümeleme analizi yapılarak firmaların finansalperformansları değerlendirilmiştir. Çalışma sermayesi devir hızı, net kâr marjı, cari oran, kısa vadeli yabancıkaynaklar/toplam pasif ve toplam yabancı kaynaklar/toplam pasif oranlarının finansal performans değerlemesindeönemli etkiye sahip oldukları tespit edilmiştir. Kümeleme analizi sonucuna göre Ford ile Otokar firmaları birbirlerine enyakın; Karsan ile Federal Mogul firmaları birbirlerine en uzak performansı gösterdikleri bulgulanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Financial Performance Evaluation in Strategic Performance Management: An Application in The Automotive Sector of BIST

Öz:
The automotive sector is an important sector that development of the economy in terms of diversity factors such as export, employment and credit management. It is a sector with high added value and has a significant share in our Turkey exports. In strategic performance management of companies, decisions are taken in many areas such as production, marketing and finance; The financial performance of the companies in the performance of the company stands out. Therefore, the financial performance of the automotive sector, which has a high contribution to the economy, needs to be evaluated. In this study, the ratios calculated from the 8-year data of the automotive companies traded in Borsa Istanbul (BIST) for the period of 2010-2017 were used. In this study, explanatory factor analysis and hierarchical clustering analysis were performed and financial performances of firms have been evaluated. It has been determined that working capital turnover, net profit margin, current ratio, short term foreign sources / total liabilities and total foreign resources / total liabilities ratios have a significant effect on the financial performance evaluation. As a result of clustering analysis, while Ford and Otokar companies show the same performance to each other, Karsan and Federal Mogul companies show the most distant performance.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ada Altun, A. (2011) "Kümeleme Analizi ile AB Ülkeleri ve Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 319-332.
  • Afzal, F., Afzal, F., Khan, S. M., ve Sajid, M. (2013) "Impact of Global Financial Crisis 2008 on Automobile Industry", Research Journal of Finance and Accounting, 4(2), 136-145.
  • Akdoğan, N. ve Tenker, N. (2007) Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Ankara, Gazi Kitabevi.
  • Anadolu Isuzu (2018). https://www.anadoluisuzu.com.tr/yatirimci-iliskileri/finansal-raporlar, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Arumugam, D., M., A. K. ve R., P. (2016) "Factors Determining Profitability in Indian Automobile Industry", Indian Journal of Commerce & Management Studies, VII(2), 64-69.
  • Bakırcı, F. (2006) "Sektörel Bazda Bir Etkinlik Ölçümü: VZA ile Bir Analiz", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 199–217.
  • Bayraktar, B. (2004) "Otomobil Sektöründe Uygulanan Önemli Demografik Bölümlendirme Kriterleri (Genel Bir Bakış)", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(11), 1-10.
  • Bosch (2018). http://www.boschfren.com.tr/tr/tr/bosch_fren_sistemleri/investor_relations/chassissystems_2.html, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Bulgurcu, B. (2013) "Financial Performance Ranking of the Automotive Industry Firms in Turkey: Evidence from an Entropy-Weighted Technique", International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 844-851.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002) "Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (32), 470-483.
  • Chen, K. H. ve Shimerda, T. A. (1981) "An Empirical Analysis of Useful Financial Ratios", Financial Management, 10(1), 51-60.
  • Cop, R. ve Gümüş, N. (2009) "Pazarlamada Ağızdan Ağza İletişimin Tüketici Davranışlarındaki Rolü ve Bir Araştırma", Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 179-202.
  • Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2016) Mali Tablolar Analizi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
  • Çakmak, Z., Uzgören, N. ve Keçek, G. (2005) "Kümeleme Analizi Teknikleri ile İllerin Kültürel Yapılarına Göre Sınıflandırılması ve Değişimlerinin İncelenmesi", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 15-36.
  • Çetin, A. C. (2007) "Şirket Derecelendirilmesinde Faktör Analizi Kullanımı ve Sektörlere Yönelik Bir Uygulama", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 53-74.
  • Dayı, F. (2013) Sağlık İşletmelerinde Uygulamalı Finansal Analiz, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
  • Dharmaraj, A. ve N. Kathirvel. (2012) "Financial Performance of Indian Automobile Industry – A Comparative Study During Pre and Post Foreign Direct Investment", International Journal of Scientific Research, 2(9), 54-56.
  • Ditaş Doğan (2018) http://www.ditas.com.tr/yatirimci-iliskileri-raporlar-ve-sunumlar, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Ege, İ., Topaloğlu, E. E. ve Özyamanoğlu, M. (2013) "Finansal Performans ile Kurumsal Yönetim Notları Arasındaki İlişki: BIST Üzerine Bir Uygulama", Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), 100-117.
  • Ege Endüstri (2018). http://egeendustri.com.tr/indexx.php?f=ed0639f36c56566325bc73162c9f961b&l=1&sayfa_id=102&g_id=&id= 1123, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Falát, L. ve Holubčík, M. (2017) "The Influence of Marketing Communication on Financial Situation of the Company-A Case from Automobile Industry", Procedia Engineering, 192, 148-153.
  • Federal Mogut (2018). http://www.fmizp.com/Yonetim/FinansalRaporlar.aspx, Erişim Tarihi: 01.08.2018
  • Ford (2018). https://www.fordotosan.com.tr/tr/yatirimcilar/finansal-raporlar/finansal-raporlar, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Gonenc, H. ve Scholtens, B. (2017) "Environmental and Financial Performance of Fossil Fuel Firms: A Closer Inspection of their Interaction", Ecological Economics, 132, 307-328.
  • Gowda, P. R. ve V., M. K. (2017) "Financial Performance Analysis as A determinant of Profitability in Indian automobile industry", BRDU International Journal of Multidisciplinary Research, 2(III), 64-75.
  • Helfat, C. E. ve Raubitschek, R. S. (2000) "Product Sequencing: Co‐Evolution Of Knowledge, Capabilities And Products", Strategic Management Journal, 21, 961-979.
  • Ildırar, M. ve Kıral, E. (2018) "Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma: Türk Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Analiz", AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 93-117.
  • Jothi, K. ve Geethalakshmi, A. (2016) "Liquidity and Profitability Position of Select Automobile Companies in India", International Journal of Advance Research in Computer Science and Management Studies, 4(1), 262-268.
  • Jothi, K. ve Kalaivani, P. (2015) "A Study on Financial Performance of Honda and Toyota Automobile Company a Comparative Analysis", Journal of Progressive Research in Social Sciences, 2(1), 33-35.
  • KAP. (2018). https://www.karsan.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/faaliyet-raporlari, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Katmerciler (2018). https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Karsan (2018). https://www.karsan.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/faaliyet-raporlari, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • KPMG (2018) Otomotiv Sektörel Bakış. http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/sektorel-bakis-2018-otomotiv4314.pdf, Erişim Tarihi: 10.10.2018.
  • Koç, S. (2001) "Türkiye`de İllerin Sosyo-Ekonomik Özelliklere Göre Sınıflandırılması", V.Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu. Adana.
  • Kushwaha, G. S. ve Sharma, N. K. (2016) "Green initiatives: A Step Towards Sustainable Development and Firm's Performance in the Automobile Industry", Journal of Cleaner Production, 121, 116-129.
  • Küçüközkan, Y. (2017) Hastanelerde Finansal Performans Yönetimi. 09 27, 2018 tarihinde https://www.saglikaktuel.com/yazi/hastanelerde-finansal-performans-yonetimi-7068.htm, Erişim Tarihi: 27.09.2018.
  • Lepak, D. P. ve Snell, S. A. (1999) "The Human Resource Architecture: Toward a Theory of Human Capital Allocation and Development", The Academy of Management Review, 24(1), 31-48.
  • Lev, B. ve Sunder, S. (1979) "Methodological Issues in The Use of Financial Ratios", Journal of Accounting and Economics, 1(3), 187-210.
  • Mathur, S. ve Agarwal, K. (2016) "Financial Analysis Of Automobile Industries (A Comparative Study Of Tata Motors And Maruti Suzuki)", International Journal of Applied Research, 2(9), 533-539.
  • Mesarić, M. (2014) "Ratio Analysis and Piotroski Scoring System in the Automobile Industry in Crotia", Ekonomski Vjesnik/ Econviews, XXVII(1), 127-141.
  • Morgan, N. A. (2012) "Marketing and Business Performance", Journal of the Academy of Marketing Science, 40(1), 102- 119.
  • ODD. (2018) Avrupa Otomotiv Pazarı 2018 Yılı Haziran Ayı Sonunda %3,0 Arttı, Otomotiv Distribütörleri Derneği. http://www.odd.org.tr/folders/2837/categorial1docs/2220/BASIN%20B%C3%9CLTEN%C4%B0%2026%20TE MMUZ%202018.pdf
  • Okka, O. (2015) Finansal Yönetim Teori ve Çözümlü Problemler, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Otokar (2018). https://www.otokar.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Ömürbek, N., Karaatlı, M. ve Balcı, H. F. (2016) "Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi", Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 227-255.
  • Özşahin , M. ve Yüregir, O. H. (2012) "Otomotiv Sektörünün Kendini Örgütleyen Haritalar ile Finansal Analizi", Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 28(2), 155-164.
  • Pal, S. (2015) "Evaluation of Financial Performance in Terms of Financial Ratios- An Emprical Study on Indian Automobile Industry", International Journal of Business Management & Research, 5(3), 1-7.
  • Persan (2018). http://www.parsan.com/index.php/mali-tablo-ve-raporlar/, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Polonsky, M. J. ve Rosenberger, P. J. (2001) "Reevaluating Green Marketing: A Strategic Approach", Business Horizons, 44(5), 21-30.
  • Ramya, A. ve S.Kavitha. (2017) "A Study on Financial Analysis of Maruthi Suzuki India Limited Company", Journal of Business and Management, 19(7), 93-101.
  • SAP Business Objects. (2009) Finansal Performans Yönetimi., SAP AG. http://www.acron.com.tr/wpcontent/uploads/2012/09/FinancialPerformanceManagement.pdf, Erişim Tarihi: 26.09.2018.
  • Srivastava, R. K., Shervani, T. A. ve Fahey, L. (1999) "Marketing, Business Processes, and Shareholder Value: An Organizationally Embedded View of Marketing Activities and the Discipline of Marketing", Journal of Marketing, 63, 168-179.
  • Szucs, G. (2015) "The Financial Analysis of The Hungarian Automotive Industry Based on Profitability and Capital Structure Ratios", Central European Business Review, 4(1), 61-73.
  • Tatlı, H. ve Bayrak, R. (2016) "Borsa İstanbul’da Kayıtlı Otomotiv Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Etkinliklerinin Statik ve Dinamik Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi", Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 119-145.
  • Teece, D. J., Pisano, G. ve Shuen, A. (1997) "Dynamic Capabilities and Strategic Management", Strategic Management Journal, 18(7), 509-533.
  • Tofaş (2018). https://tofas.com.tr/YatirimciIliskileri/FinansalSonuclar/Pages/default.aspx, Erişim Tarihi: 01.08.2018.
  • Ulusoy, T. (2008) "Systematic Risk and Firm Financial Structure: Evidence on Istanbul Stock Exchange", The Business Review, Cambridge, 11(2), 226-231.
  • Ulusoy, T. (2011) "Financial Power Analysis of Countries: Transmitters (adsorbents), Setters and Unresistants", African Journal of Business Management, 5(22), 9087-9105.
  • Wang, Y.-J. ve Lee, H.-S. (2008) "A Clustering Method to Identify Representative Financial Ratios", Information Sciences, 178(4), 1087-1097.
  • Wolters Kluwer/CCH Tagetik. (2018) Financial Performance Management. https://www.tagetik.com/en/glossary/financial-performance-management#.W6uTCmgzY2x, Erişim Tarihi: 26.09.2018.
  • Xi, L., Lei, L. ve Guisheng, W. (2009) Evolution of the Chinese Automobile Industry from a Sectoral System of Innovation Perspective. Industry and Innovation, 16(4-5), 463-478.
  • Yanık, L. ve Eren, T. (2017) Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR Yöntemleri ile Analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 165-188.
  • Yurdakul, M. ve İç, Y. T. (2003) Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 18(1), 1-18.
APA Esmer Y, DAYI F (2019). Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. , 628 - 645.
Chicago Esmer Yusuf,DAYI FARUK Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. (2019): 628 - 645.
MLA Esmer Yusuf,DAYI FARUK Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. , 2019, ss.628 - 645.
AMA Esmer Y,DAYI F Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. . 2019; 628 - 645.
Vancouver Esmer Y,DAYI F Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. . 2019; 628 - 645.
IEEE Esmer Y,DAYI F "Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama." , ss.628 - 645, 2019.
ISNAD Esmer, Yusuf - DAYI, FARUK. "Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama". (2019), 628-645.
APA Esmer Y, DAYI F (2019). Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 628 - 645.
Chicago Esmer Yusuf,DAYI FARUK Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 22, no.2 (2019): 628 - 645.
MLA Esmer Yusuf,DAYI FARUK Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, vol.22, no.2, 2019, ss.628 - 645.
AMA Esmer Y,DAYI F Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2019; 22(2): 628 - 645.
Vancouver Esmer Y,DAYI F Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2019; 22(2): 628 - 645.
IEEE Esmer Y,DAYI F "Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22, ss.628 - 645, 2019.
ISNAD Esmer, Yusuf - DAYI, FARUK. "Stratejik Performans Yönetiminde Finansal Performans Değerlemesi: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 22/2 (2019), 628-645.