Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma
Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 314 - 323 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30910/turkjans.557127 İndeks Tarihi: 27-12-2019
Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma
Öz: Bu çalışma, Orta Kızılırmak Vadisi sınırları içinde yer alan 8 il ve bu illere bağlı 27 ilçeden toplanan 176 adet beyaz taneli yerel kuru fasulye genotipinin morfolojik varyabilitesinin belirlenerek ıslah çalışmalarında kullanılabilirliğini amaçlamıştır. Bölgeden toplanan ve genotiplere ayrılan materyallerinKırşehir ilimerkez ilçesinde yer alan çiftçi arazisinde 5 Mayıs 2017 tarihinde her bir genotip 1 sıraya gelecek biçimde 50 cm sıra aralığında ve 5 metre sıra uzunluğunda ekimleri gerçekleştirilmiştir. Çıkışla beraber tüm genotiplerin morfolojik karakterizasyonları Uluslararası Bitki Tanımlama Merkezinin (IPGRI) belirlediği tanımlama kriterlerine göre gerçekleştirilmiştir.Gerçekleştirilen morfolojik karakterizasyon sonucunda genotiplerin16 tanesinin bodur, 153 tanesinin yarı bodur ve 7 tanesinin ise sırık tip formunda oldukları tespit edilmiştir. Çalışmada aynı zamanda morfolojik karakterizasyonu gerçekleştirilen 176 adet beyaz taneli yerel kuru fasulye genotipinin agronomik özellikleri belirlenmiş olup her bir özelliğe ait minimum ve maximum değerler ortaya konulmuştur.176 adet beyaz taneli yerel kuru fasulye genotipinde bitki boyu 36.85-232.6 cm, bitkide bakla sayısı 5-87 adet, bitkide tane sayısı 9-266 adet ve yüz tane ağırlığı ise 20.45-50.75 g arasında değişmiştir. Yapılan çalışma sonucunda özellikle ıslah açısından ümitvar genotiplerin olduğu ve bu genotiplerde seleksiyon çalışmasına devam edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: A Research on the Determination of Morphological Variability White Local Dry Bean Genotypes Collected from Middle Kizilirmak Valley
Öz: This study aimed to determine of morphological variability of 176 white local dry bean genotypes. These genotypes were collected from 8 provinces and 27 districts within the borders of Middle Kizilirmak Valley. Materials gathered from the region and separated by genotypes were sown at the farmer's site in the center of the city of Kirsehir, on 5 May 2017. Sown performed in one row at 5 m length and in row spacing 50 cm.Plant morphological traits were characterized by the International Plant Genetic Research Institute (IPGRI).As a result, it was determined that 16 of genotypes were dwarf, 152 of them were half dwarf and the remaining 7 were in the form of climbing. The agronomic characteristics of 176white local dry bean genotypes were determined. The minimum and maximum values for each traits of 176 white local dry bean genotypes revealed that plant height ranged from of 36.85 to 232.6 cm, the number of pods per plant were between 5 and 87, the number of seeds per plant ranged from 9-266 and 100-seed weight were 20.45-50.75 g. As a result of the study, it has been concluded that there is hopeful genotypes especially for dry bean breeding program and that selection studies on these genotypes should continue.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdağ, C., Şahin, M. 1994. Tokat şartlarına uygun kuru fasulye çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(1): 101-111.
- Anonim,2016. Gıda ve Tarım Örgütü.http://www.fao.org/statistics (Erişim tarihi: 15.12.2018).
- Atıcı, F.Ö. 2013. Giresun İlinden Toplanan Yerel Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Bazı Bitkisel Özellikleri ile Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, 63 s., Ordu.
- Aydoğan, C. 2017. İleri İspir Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Hatlarında Verim ve Kalite Çalışmaları. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
- Brown, J.S. 1991. Principal component and cluster analysis of cotton cultivar variability a cross the U.S. cotton belt.Crop Sci., 31: 915-922.
- Ceyhan, E., Önder, M., Kahraman, A. 2009. Fasulye genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 23(49): 67-73.
- Düzdemir, O. 1998. Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinde Verim ve Diğer Bazı Özellikler Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Tokat.
- Düzdemir, O., Akdağ, C. 2001. Türkiye kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) gen kaynaklarının karakterizasyonu-II. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1): 101-105.
- Kahraman, A., Önder, M. 2009. Konya bölgesinde yetiştirilen kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 1, s. 309-313, Hatay.
- Kayaalp, G.T., Yazgan, E., Şahinler, S. 2000. Conference: Araştırma’2000 Sempozyumu, Ankara.
- Özbekmez, Y. 2015. Ordu Ekolojik Koşullarında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşit ve Genotiplerinin Verim, Verim Öğeleri ile Tohum ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), Ordu.
- Özçelik, H., Gülümser, A. 1988. Bazı bodur fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinde verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1): 99-108.
- Pekşen, E., Artık, C. 2005. Anti Besinsel Maddeler ve Yemeklik Tane Baklagillerin Besleyici Değerleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2):110-120.
- Pekşen, E. ve Gülümser, A. 2005. Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(3): 82-87.
- Perez, H.M., Guerra, H.E., García, V.B. 1997. Determination termination of Insoluble Dietary Fiber Compounds: Cellulose, Hemicellulose and Lignin in Legumes Departamento de Nutrition Bromatología. Facultad de Farmacia Universidad de Granada, 18071, Granada. Spain.
- Sepetoğlu, H. 1994. Yemeklik Dane Baklagiller. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, No:24, 262 s.
- Sözen, Ö., Özçelik, H., Bozoğlu, H. 2014a. Orta Karadeniz Bölgesi’nden toplanan yerel kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde morfolojik varyabilitenin istatistiksel analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(1): 34-41.
- Sözen, Ö., Özçelik, H., Bozoğlu, H. 2014b. Doğu Karadeniz Bölgesi yerel fasulye (Phaseolus vulgaris L.) popülasyonlarının karakterizasyonu ve morfolojik değişkenliğin ortaya konulması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 7(1): 29-36.
- Steel, C.J., Sgarbieri, V.C., Jackix, M.H. 1995. Use of extrusion technology to overcome undesirable properties of hard-to-cook dry beans (Phaseolus vulgaris L.). J. Agric. Food Chem., 43: 2487-2492.
- Şentürk, M.A. 2016. Çankırı Koşullarında Bazı Kuru Fasulye Genotiplerinin Verim ve Bitkisel Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Karatekin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Ana Bilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), 45s., Çankırı.
- Varankaya, S. 2011. Yozgat Ekolojik Şartlarında Yetiştirilen Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Genotiplerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
- Wallace, D.H., Gniffke, P.A., Masaya, P.N., Zobel, R. 1991. Photoperiod, temperature and genotype interaction effects on days and notes required fob flowering of bean. Journal of American Soc. for Hort. Science, 116(3): 534-543.
- Yıldız, K., Çamurcu, Y., Doğan, B. 2010. Veri madenciliğinde temel bileşenler analizi ve Negatifsiz matris çarpanlarına ayırma tekniklerinin karşılaştırmalı analizi. Akademik Bilişim’10-XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 10-12 Şubat 2010, Muğla Üniversitesi.
- Yılmaz, N., Özkorkmaz, F., Açıkgöz, M.A., Uyanık, M. 2011. Ordu ili Akkuş içesi ekolojik koşullarında bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşit ve ekotiplerinin tohum ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye IV. Tohumculuk Kongresi Bildiriler Kitabı, (2): 168-174.
| APA | SÖZEN Ö, Yagmur M, Karadavut U, SAĞLAM H, BARDAK A, KAN M, KAN A (2019). Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. , 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| Chicago | SÖZEN Ömer,Yagmur Mehmet,Karadavut Ufuk,SAĞLAM H. Didem,BARDAK ADEM,KAN MUSTAFA,KAN ARZU Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. (2019): 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| MLA | SÖZEN Ömer,Yagmur Mehmet,Karadavut Ufuk,SAĞLAM H. Didem,BARDAK ADEM,KAN MUSTAFA,KAN ARZU Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. , 2019, ss.314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| AMA | SÖZEN Ö,Yagmur M,Karadavut U,SAĞLAM H,BARDAK A,KAN M,KAN A Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. . 2019; 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| Vancouver | SÖZEN Ö,Yagmur M,Karadavut U,SAĞLAM H,BARDAK A,KAN M,KAN A Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. . 2019; 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| IEEE | SÖZEN Ö,Yagmur M,Karadavut U,SAĞLAM H,BARDAK A,KAN M,KAN A "Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma." , ss.314 - 323, 2019. 10.30910/turkjans.557127 |
| ISNAD | SÖZEN, Ömer vd. "Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma". (2019), 314-323. https://doi.org/10.30910/turkjans.557127 |
| APA | SÖZEN Ö, Yagmur M, Karadavut U, SAĞLAM H, BARDAK A, KAN M, KAN A (2019). Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(2), 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| Chicago | SÖZEN Ömer,Yagmur Mehmet,Karadavut Ufuk,SAĞLAM H. Didem,BARDAK ADEM,KAN MUSTAFA,KAN ARZU Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 6, no.2 (2019): 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| MLA | SÖZEN Ömer,Yagmur Mehmet,Karadavut Ufuk,SAĞLAM H. Didem,BARDAK ADEM,KAN MUSTAFA,KAN ARZU Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, vol.6, no.2, 2019, ss.314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| AMA | SÖZEN Ö,Yagmur M,Karadavut U,SAĞLAM H,BARDAK A,KAN M,KAN A Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2019; 6(2): 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| Vancouver | SÖZEN Ö,Yagmur M,Karadavut U,SAĞLAM H,BARDAK A,KAN M,KAN A Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2019; 6(2): 314 - 323. 10.30910/turkjans.557127 |
| IEEE | SÖZEN Ö,Yagmur M,Karadavut U,SAĞLAM H,BARDAK A,KAN M,KAN A "Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma." Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6, ss.314 - 323, 2019. 10.30910/turkjans.557127 |
| ISNAD | SÖZEN, Ömer vd. "Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Beyaz Taneli Yerel Kuru Fasulye Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma". Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 6/2 (2019), 314-323. https://doi.org/10.30910/turkjans.557127 |
