MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ

Erol TEKİN, (Kastamonu Üniversitesi)
Burak ÖZDEMİR (Kastamonu Üniversitesi)
Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
2 2
Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1924 - 1938 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17218/hititsosbil.442790 İndeks Tarihi: 05-02-2020

MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ

Öz:
Araştırmanın amacı mobbing’in örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel sinizminaracı rolünü ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde kamu ve devlet üniversitelerinde görev yapan236 doktor öğretim üyesi, araştırma görevlisi ve öğretim görevlisi akademisyene anket çalışmasıuygulanmıştır. Elde edilen veriler faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizleri ile testedilmiştir. Analizler SPSS 22.0 analiz programı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucundamobbing ve örgütsel sinizmin örgütsel vatandaşlık davranışını anlamlı ve negatif yönde etkilediğigörülmüştür. Ayrıca mobbing’in örgütsel sinizmi anlamlı ve pozitif yönde etkilediği bulunmuştur.Bununla birlikte mobbing’in örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde sinizmin kısmi biraracılık etkisinin olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme

The Role of Organizational Cynicism in the Relationship between Mobbing and Organizational Citizinship Behavior

Öz:
The purpose of this research is to reveal the mediating role of organizational cynicism in the influence of mobbing on organizational citizenship behavior. Within the scope of this aim, a questionnaire is applied to 236 assistant doctors, research assistants and lecturers working in public and state universities. The obtained data are tested by factor analysis, correlation analysis and regression analysis. Analyzes are performed with the SPSS 22.0 analysis program. As a result of the analyzes made, it is seen that mobbing and organizational cynicism has a significant and negative effect on organizational citizenship behavior. It is also found that mobbing influences the organizational cynicism in positive direction. Nevertheless, it is determined that organizational cynicism has a partial mediating effect in the effect of mobbing on organizational citizenship behavior.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alkan, E. (2011). Yıldırma (mobbing) davranışlarının beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişliği üzerine etkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Altınöz, M., Çöp, S. ve Sığındı, T. (2011). Algılanan örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm ilişkisi: ankara’daki dört ve beş yıldızlı konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 285-316.
  • Arıkan, Ö. U. (2017). Sağlık sektörü çalışanlarında; dönüşümcü liderliğin yenilikçi davranış üzerine etkisi ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının bu etkideki aracılık rolü üzerine bir araştırma: mersin ili örneği, (Yüksek Lisans Tezi), Mersin: Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Aslan, Ş. ve Akarçay, D. (2013). Psikolojik şiddetin genel ve örgütsel sinizme etkileri, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (41), 25-44.
  • Ayduğan, N. (2012). Mobbing’in Örgütsel sinizme etkisi: beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama, (Yüksek Lisans Tezi), Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
  • Balducci, C., Alfano, V. ve Fraccaroli, F. (2009). Relationships between mobbing at work and mmpı-2 personality profile, posttraumatic stress symptoms, and suicidal ıdeation and behavior, Violence and Victims, 24(1), 52-67.
  • Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173.
  • Bateman, T. S., Sakano, T. ve Fujita, M. (1992). Roger, Me, and my attitude: film propaganda and cynicism toward corporate leadership, Journal of Applied Psychology, 77(5), 768-771.
  • Boyalı, H. (2011). Örgütsel sinizm ve iş tatmini arasındaki ilişkiler: karaman'daki bankalar üzerinde bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi), Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Brandes, P. (1997). Organizational cynicism: ıts nature, antecedents, and consequences, (Doctoral Dissertation), USA: Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati.
  • Cantisano G. T., Dominguez J. F. M. ve Galan J. A. G. (2006). Mobbing: ıts relationshipswith organizational culture and personal outcomes, Psicothema, 18(4), 766-771.
  • Cole, M.S., Brunch, H. ve Vogel, B. (2006). Emotion as mediators of the relations between percived supervision support and psychological hardiness on employee cynicism, Journal of Organizational Behavior, 27, 463-484.
  • Comrey, A. L. ve Lee, H. B. (2013). A First course in factor analysis, Psychology Press.
  • Cornoiu, T. S. ve Gyorgy, M. (2012). Mobbing in organizations. benefits of ıdentifying the phenomenon, Social and Behavioral Sciences, 78, 708-712.
  • Crawshaw, l. (2009). Workplace bullying? mobbing? harassment? distraction by a thousand definitions, Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 263-267.
  • Curry, C. D. (2016). Exploring vertical and horizontal dımensions of ındividualism and collectivism as predictors of organizational citizenshıp behavior, (Doctoral Dissertatio), USA: Barry University.
  • Çınar, O. (2015). The relationships between mobbing, organizational citizenship behavior and turnover ıntention: a survey study in Erzurum/Turkey, Journal of Global Strategic Management, 9(1): 87-98.
  • Davis, W. D., ve Gardner, W. L. (2004). Perceptions of politics and organizational cynicism: an attributional and leader–member exchange perspective, The Leadership Quarterly, 15(4): 439-465.
  • Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Note Organizational cynicism, Academy of Management Review, 23(2): 341-352.
  • Einarsen, S. (1999). The nature and causes of bullying at work. International Journal of Manpower, 20, (1/2), 16-27.
  • Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., Cooper, C. L. (2003). The concept of bullying at work: The European Tradition. (Ed.) S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf ve C. L. Cooper, Bullying and emotional abuse in the workplace. International perspectives in research and practice (pp. 3-32), London, Taylor ve Francis.
  • Einarsen, S., Hoel, H. ve Notelaers, G. (2009). Measuring exposure to bullying and harassment at work: validity, factor structure and psychometric properties of the negative acts questionnaire-revised, Work ve Stress, 23(1), 24-44.
  • Erdoğan, P. ve Bedük, A. (2013). Örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: sağlık sektöründe bir araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 1(6), 17-36.
  • Ertosun, A., Genç, N. ve Çekmecelioğlu, H. G. (2016). Örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bir araştırma, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 43-53.
  • Ertürk, A. (2015). Organizational citizenship and mobbing behavior of secondary school teachers, Anthropologist, 22(1), 113-124.
  • Gadot, E. (2006). Compulsory citizenship behavior: theorizing some dark sides of the good soldier syndrome in organizations. Journal for the Theory of Social Behaviour, 36(1), 77-93.
  • Gül, H. ve Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki İlişkiler: hemşireler üzerinde bir uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 27-47.
  • Gün, G. (2016). Otel işletmelerinde mobbing ve örgütsel sinizm ilişkisi: bitlis ilinde bir çalışma, International Journal of Social Science, 52, 201-219.
  • Hauge, L. J., Skogstad, A. Ve Einarsen, S. (2010). The relative ımpact of workplace bullying as a social stressor at work. Scandinavian Journal of Psychology, 51, 426–433.
  • Kahya, C. (2013). Örgütsel sinizm, iş performansını etkiler mi? iş tatmininin aracılık etkisi, Global Journal of Economics and Business Studies, 2(3), 34-46.
  • Kalay, F., Oğrak, A. ve Nişancı, Z. N. (2014). Mobbing, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm ilişkisi: örnek bir uygulama, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 127-143.
  • Kanbur E., Kanbur, A. ve Özdemir, B. (2017). Psikolojik dayanıklılık ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide iş doyumunun aracılık rolü: havacılık sektöründe bir araştırma, İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 127-141.
  • Karcıoğlu, F., ve Çelik, Ü. H. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
  • Kılıçaslan, S. ve Kaya, A. (2016). Mobbing’in örgütsel sinizm üzerine etkisi hemşireler üzerinde bir uygulama, Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences Year, 3(25), 9-25.
  • Kıranlı Güngör, S. ve Potuk, A. (2018). Öğretmenlerin mobbing, örgütsel adalet ve örgütsel sessizlik algıları ve aralarındaki ilişki, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 723-742.
  • Kidder, D. L. (2002). The Influence of gender on the performance of organizational citizenship behaviors, Journal of Management, 28(5), 629-648.
  • Lambert, E. G. (2010). The relationship of organizational citizenship behavior with job satisfaction, turnover ıntent, life satisfaction, and burnout among correctional staff, Criminal Justice Studies, 23(4), 361-380.
  • Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces, Violence and Victims, 5(2), 119-126.
  • Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work, European Journal of Work and Organizational Psychology. 5(2), 165-184.
  • Leymann, H., ve Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of post-traumatic stress disorders, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251-275.
  • Lo, M. C., ve Ramayah, T. (2009). Dimensionality of organizational citizenship behavior (OCB) in a multicultural society: the case of malaysia, International Business Research, 2(1), 48-55.
  • Naktiyok, A. ve Durdağ, M. (2011). Psikolojik taciz algısının örgütsel güven üzerindeki rolü, Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(2), 5-37
  • Notelaers, G., Einarsen, S., De Witte, H., ve Vermunt, J. K. (2006). Measuring exposure to bullying at work: the validity and advantages of the latent class cluster approach, Work ve Stress, 20(4), 289-302.
  • Organ, D.W. (1988). Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome, Lexington: Lexington Books.
  • Özcan, N. (2011). Mobbing’in örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi ve örgütsel sessizlik: karaman il özel idaresinde bir uygulama, Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Karaman.
  • Özdemir, B. ve Tekin, E. (2018). Örgütsel sinizm’in örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 129- 150.
  • Özler, D. E., ve Mercan, N. (2009). Yönetsel açıdan psikolojik terör. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Özler, D. E. ve Atalay, C. G. ve Şahin, M. D. (2010), Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır?, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
  • Pelit, N., ve Pelit, E. (2014). Örgütlerde kanser yapıcı iki başat faktör: mobbing ve örgütsel sinizm. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Poyraz, K. ve Aksoy, E. (2012). Mobbing ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve kütahya il merkezi özel banka işletmelerinde uygulama, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(32), 183-202.
  • Raver, J.L. (2004). Behaviour outcomes of ınterpersonal aggression at work: a mediated and moderated model, (doctoral dissertation), Maryland: The University of Maryland.
  • Shallcross, L. Z. (2003). The Pecking Order: Workplace Mobbing in The Public Sectori, (Doctoral Dissertation), Griffith University.
  • Şimşek, Ş. M., Emhan, A., Demirtaş, Ö. ve Topuz, G. (2015). Mobbing, algılanan örgütsel adalet ve tükenmişlik ilişkileri üzerine bir alan araştırması, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 6(11), 199-214.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tekin E. (2018). Lider-üye etkileşiminin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel adalet algısının aracılık rolü, BMIJ, 6(1): 291-314.
  • Verdasca, A. T. (2015). Organizational changes, workplace bullying and organizational citizenship behaviour, International Journal on Working Conditions, 9, 82-98.
  • Vey, M. A., ve Campbell, J. P. (2004). In-role or extra-role organizational citizenship behavior: which are we measuring?, Human Performance, 17(1), 119-135.
  • Williams, S., ve Shiaw, W. T. (1999). Mood and organizational citizenship behavior: the effects of positive affect on employee organizational citizenship behavior ıntentions, The Journal of Psychology, 133(6), 656-668.
  • Yalçınkaya, A. (2014). Türkiye’de örgütsel sinizm: 2007-2012 yılları arasındaki çalışmalar üzerine bir değerlendirme, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(3), 106-130.
  • Yetim, S. A., ve Ceylan, Ö. Ö. (2011). Örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemeye ilişkin bir araştırma, E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 682-695.
  • Yıldız, K. (2013). Örgütsel Bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 8(6), 853-879.
  • Yıldız, S. M. (2016). İşyerinde mobbing davranışlarının spor ve fiziksel etkinlik işletmeleri çalışanlarının örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi, Dokuz Eylül Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165-180.
  • Yüksel, M. ve Tunçsiper, B. (2011). The Relationship between mobbing and organizational commitment in workplace, International Review of Management and Marketing, 1 (3), 54- 64.
  • Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personal causes of mobbing/bullying at work, International Journal of Manpower, 20(1/2), 70-85.
APA Tekin E, Özdemir B (2018). MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. , 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
Chicago Tekin Erol,Özdemir Burak MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. (2018): 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
MLA Tekin Erol,Özdemir Burak MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. , 2018, ss.1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
AMA Tekin E,Özdemir B MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. . 2018; 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
Vancouver Tekin E,Özdemir B MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. . 2018; 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
IEEE Tekin E,Özdemir B "MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ." , ss.1924 - 1938, 2018. 10.17218/hititsosbil.442790
ISNAD Tekin, Erol - Özdemir, Burak. "MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ". (2018), 1924-1938. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.442790
APA Tekin E, Özdemir B (2018). MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
Chicago Tekin Erol,Özdemir Burak MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11, no.2 (2018): 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
MLA Tekin Erol,Özdemir Burak MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.11, no.2, 2018, ss.1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
AMA Tekin E,Özdemir B MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 11(2): 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
Vancouver Tekin E,Özdemir B MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 11(2): 1924 - 1938. 10.17218/hititsosbil.442790
IEEE Tekin E,Özdemir B "MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ." Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, ss.1924 - 1938, 2018. 10.17218/hititsosbil.442790
ISNAD Tekin, Erol - Özdemir, Burak. "MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ". Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/2 (2018), 1924-1938. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.442790
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 10:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları