Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi

DEMİR, MEHMET HİLMİ

Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi

Mehmet Hilmi DEMİR (Orta Doğu Teknik Üniversitesi)

Beytulhikme An International Journal of Philosophy

6 0

Yıl: 2018 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 455 - 469 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-02-2020

Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi

Öz:

Kolmogorov tarafindan geliştirilen standard olasılık kuramında, A olayının B olayına koşullu olasılığı, P(A|B)= P(AB))/(P(B)) oranı ile tanımlanmaktadır. Bu oran, paydanın yani koşul olayının olasılığının sıfır olduğu durumlarda tanımsız-dır. Literatürde sıfır-payda problemi olarak adlandırılan bu problem, Karl Pop-per’a göre ciddi bir kavramsal zaafiyettir. Bu problemi çözmek için, Popper ko-şullu olasılığı temel alan alternatif bir aksiyomatik olasılık kuramı geliştirmiştir. Önemle belirtilmelidir ki, bu aksiyomatik kuram, Popper’ın yaygın olarak bili-nen eğilimci (propensity) olasılık yaklaşımından tümü ile ayrı ve bağımsız bir kuramdır. Popper geliştirdiği aksiyomatik kuramın sıfır-payda problemini çöz-düğü için bilim felsefesi ve istatistik gibi alanlarındaki olasılık uygulamalarına daha uygun olduğunu iddia etmiştir. Bu iddia temelinde, Popper’ın aksiyomatik kuramının standard Kolmogorov kuramına göre ciddi bir kavramsal üstünlüğe sahip olduğu literatürde sıklıkla dile getirilmektedir. Bu makalede, Popper’ın aksiyomatik kuramı sıfır-payda problemi çerçevesinde incelenmekte ve gerçek-ten böylesi bir kavramsal üstünlüğe sahip olup olmadığı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Bilim Felsefesi ve Tarihi

Popper's Axiomatic Probability System and the Value-Assignment Problem

Öz:

In the standard theory of probability, developed by Kolmogorov, the concept of conditional probability is defined with what is known as the ratio formula: the probability of A given B is the ratio between the probability of A and B and the probability of B, i.e. P(A|B)= (P(AB))/(P(B)). Clearly, this ratio is not defined when the probability of the condition, P(B), is 0. According to Popper, this problem, which is known as the zero-denominator problem, shows a serious conceptual shortcoming of the standard Kolmogorovian theory of probability. In order to overcome this shortcoming, Popper developed an al-ternative axiomatic theory of probability where conditional probability is taken as primitive. It should be noted that this axiomatic probability theory is differ-ent than and independent from Popper’s philosophy of probability which is based on the propensity approach. Popper claims that his axiomatic theory is a better fit for the use of probability in the philosophy of science and statistics. Based on this claim, it is often stated that Popper’s theory is conceptually supe-rior to Kolmogorov’s theory. The ultimate aim of this paper is to evaluate this claim by analyzing Popper’s axiomatic theory within the context of the zero-denominator problem.

Anahtar Kelime:

Konular: Bilim Felsefesi ve Tarihi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Briggs, R. (2010). The Metaphysics of Chance. Philosophy Compass, 5 (11), 938–952.
Carnap, R. (1971). A Basic System of Inductive Logic, Part I. Studies in Inductive Logic and Probability. (Ed. R. Carnap & R. C. Jeffrey). California: University of California Press, 33-165.
Fitelson, B. & Hájek, A. (2017). Declarations of Independence. Synthese, 194, 3979-3995.
Hájek, A. (2003). What Conditional Probability Could Not Be’ Synthese, 137, 273-323.
Hájek, A. (2010). A Plea for the Improbable. AAP presidential address.
Hammond, P. J. (1999). Non-Archimedean Subjective Probabilities in Decision Theory and Games. Mathematical Social Sciences, 38 (2), 139-156
Kolmogorov, A. N. (1933/1956) Grundbegriffe der Wahrscheinlichkeitrechnung, Ergeb-nisse Der Mathematik. Trans. Foundations of the Theory of Probability. New York: Chelsea Publishing Company.
Lowe, E. J. (1996). Conditional Probability and Conditional Beliefs. Mind, 105, 603–15.
Popper, K. (1955). Two Autonomous Axiom System for the Calculus of Probabili-ties. British Journal for the Philosophy of Science, 21, 51-57.
Popper, K. (1959). The Logic of Scientific Discovery, London & New York: Basic Books.
Leblanc, H. (1989). The Autonomy of Probability Theory (Notes on Kolmogorov, Rényi, and Popper). British Journal for the Philosophy of Science, 40 (2), 167-181
Lowe, E. J. (2008). What is ‘Conditional Probability’? Analysis, 299, 218-223.
Renyi, A. (1970). Foundations of Probability. San Francisco: Holden-Day.
Salmon, W. (1966). The Foundations of Scientific Inference. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
Von Wright, G. (1960). A Treatise on Induction and Probability. New Jersey: Little-field, Adams & Co.

APA	DEMİR M (2018). Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. , 455 - 469.
Chicago	DEMİR MEHMET HİLMİ Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. (2018): 455 - 469.
MLA	DEMİR MEHMET HİLMİ Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. , 2018, ss.455 - 469.
AMA	DEMİR M Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. . 2018; 455 - 469.
Vancouver	DEMİR M Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. . 2018; 455 - 469.
IEEE	DEMİR M "Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi." , ss.455 - 469, 2018.
ISNAD	DEMİR, MEHMET HİLMİ. "Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi". (2018), 455-469.

APA	DEMİR M (2018). Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 8(2), 455 - 469.
Chicago	DEMİR MEHMET HİLMİ Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy 8, no.2 (2018): 455 - 469.
MLA	DEMİR MEHMET HİLMİ Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, vol.8, no.2, 2018, ss.455 - 469.
AMA	DEMİR M Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy. 2018; 8(2): 455 - 469.
Vancouver	DEMİR M Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy. 2018; 8(2): 455 - 469.
IEEE	DEMİR M "Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi." Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 8, ss.455 - 469, 2018.
ISNAD	DEMİR, MEHMET HİLMİ. "Popper'ın Aksiyomatik Olasılık Kuramı ve Değer-Atama Problemi". Beytulhikme An International Journal of Philosophy 8/2 (2018), 455-469.