The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir

DEMİR, Gökçe; Ünsal, Ayla

The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir

Ayla ÜNSAL, (Ahi Evran Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik, Kırşehir, Türkiye)

Gökçe DEMİR (Ahi Evran Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik, Kırşehir, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

6 2

Yıl: 2010 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 244 - 251 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir

Öz:

Giriş: Bu çalışmanın amacı Kırşehir il merkezinde yaşayan yaşlılardaki kronik hastalık prevalansını ve onların ilaç tüketimlerini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Kırşehir il merkezindeki altı Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı, rastlantısal örneklem yöntemi ile seçilen 290 yaşlı katılımcıyla Mart-Temmuz 2009 tarihleri arasında görüşüldü. Araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu veri toplama aracı olarak kullanıldı. Verilerin analizinde yüzdelik, aritmetik ortalama ve ki-kare testleri kullanılmıştır. Bulgular: Yaşlıların tamamının en az bir kronik hastalığı bulunmaktadır. Hipertansiyon ve kalp hastalığı en çok görülen kronik hastalıklardır. Yaşlıların %80,3’ünün reçeteli, %19,7’sinin ise reçeteli ve reçetesiz olmak üzere tamamının ilaç kullandığı saptanmıştır. Antihipertansif, antiinşamatuar, kardiyovasküler sistem ilaçları ile analjezikler en çok kullandıkları ilaç türleridir. Reçetesiz olarak en çok analjezik kullandıkları belirlenmiştir. Yaşlıların %17,2’si ilaçların yan etkisinden şikayetçi olup bu konuda en çok mide ağrısı (%40), baş ağrısı (%24) gibi yan etkiler yaşadıklarını belirtmişlerdir. Kronik hastalık sayısı ile yaş (p<0,01), eğitim durumu (p<0,05) ve reçeteli olarak tüketilen ilaç sayısı (p<0,001) arasında anlamlılık bulunmuştur. ‹laç tüketimi ile yaş, cinsiyet, eğitim ve ekonomik durum arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (tümü p>0,05). Sonuç: Daha erken yaşlardaki koruyucu önlemlerle yaşlılıktaki kronik hastalık prevalansı ve dolayısıyla ilaç tüketimi azaltılabilir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. World Health Organization. Men ageing and health achieving health across the life spain. Geneva-1999. http://whqlibdoc.who.int/hq/2001/WHO_NMH_NPH_01.2.pdf. Erişim: 20.07.2009.
2. Aksoydan E. Are developing countries ready for ageing populations? An examination on the socio-demographic, economic and health status of elderly in Turkey. Turkish J Geriatrics 2009;12(12):102-9.
3. World Health Organization. Regional strategy for health care of the elderly in the Eastern Mediterranean Region. WHO Regional Publications, Eastern Mediterranean series. 9. Geneva1994. http://www.emro.who.int/publica tions/Book_Details.asp?ID=37. Erişim: 20.07.2009.
4. National Statistics Institute. Population and demography. 2002. http://www.die.gov.tr. Erişim: 24.03.2003.
5. Arslan Ş, Atalay A, Kutsal YG. Yaşlılarda İlaç Tüketimi. Turkish J Geriatrics 2000;3(2):56-60.
6. Kutsal YG. Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı. Turkish J Geriatrics 2006;9:(Special Issue):37-44.
7. Courtman BJ, Stallings SB. Characterization of drug-related problems in elderly patients on admission to a medical ward. Can J Hosp Pharm 1995;48(3):161-6.
8. Patel RB. Polypharmacy and the elderly. J Infus Nurs 2003;26(3):166-9.
9. Williams CM. Using medications appropriately in older adults. Am Fam Physician 2002;66(10):1917-24.
10. Kırşehir Sağlık Müdürlüğü. Aile sağlığı merkezleri istatististikleri. 2009. http://www.kirse hirsaglik.gov.tr/ailehekimligi/giris.asp?sayfa=aile_sagligi_merkezleri. Erişim: 20.07.2009.
11. Keskinoğlu P, Bilgiç N, Pıçakçıefe M, Uçku R. İzmir Çamdibi-1 nolu sağlık ocağı bölgesi yaşlılarında yetersizlik ve kronik hastalık prevalansı. Turkish J Geriatrics 2003;6(1):27-30.
12. Gülbayrak C, Açık Y, Oğuzöncül AF, Deveci SE, Ozan AT. Yenimahalle eğitim araştırma sağlık ocağına başvuran yaşlılardaki kronik hastalıkların sıklığı ve maliyeti. Eurasion J Medicine 2003;35(1):7-12.
13. Diker J. Körfez 6 no’lu sağlık ocağı ile yüzbaşılar sağlık ocağı bölgelerinde 65 yaş üzerindeki kişilerde kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı. Turkish J Geriatrics 2000;3(3):91-97.
14. Çivi S, Tanrıkulu MZ. Yaşlılarda bağımlılık ve fiziksel yetersizlik düzeyleri ile kronik hastalıkların prevalansını saptamaya yönelik epidemiyolojik çalışma. Turkish J Geriatrics 2000;3(3):85-90.
15. Walker PC, Alrawi A, Mitchell JF, Regal RE, Khanderia U. Medication use as a risk factor for falls among hospitalized elderly patients. Am J Health Syst Pharm 2005;62(23):2495-9.
16. Ramage-Morin PL. Medication use among senior Canadians. Health Reports 2009;20(1):37-44.
17. Özdemir L, Koçoğlu G, Sümer H, et al. Sivas il merkezinde yaşlı nüfusta bazı kronik hastalıkların prevalansı ve risk faktörleri. Cumhuriyet Üniv Tıp Fak Derg 2005;27(3):89-94.
18. Deveci SE, Ozan AT, Açık Y. 2000 yılında Yenimahalle ve Abdullahpaşa Eğitim Araştırma Sağlık Ocaklarına yapılan 60 yaş ve üzeri başvuruların tanımlanması. Fırat Tıp Derg 2001;6(4):540-6.
19. Dwivedi S, Singh G, Agarwal MP. Profile of hypertension in elderly subjects. J Assoc Phys Ind 2000;48(11):1047-9.
20. Turhanoğlu AD, Saka G, Karabulut Z, Kılınç fi, Ertem M. Diyarbakır il merkezinde yaşayan 55 yaş ve üzeri bireylerde özürlülük ve kronik hastalık sıklığı. Turkish J Geriatrics 2000;3(4):146-50.
21. Aslan GG. Eşer İ. Yaşlılara verilen eğitimin ilaç kullanım uyumuna etkisinin incelenmesi. Turkish J Geriatrics 2005;8(3): 134-40.
22. Aslan BÜ, Musal B, K›rkali G, Uçku R. Güzelbahçe erişkinlerinde kalp damar hastalığı risk faktörlerinin sıklığı. Ege J Medicine 1999;38(3):163-6.
23. Güneş G, Pehlivan E. Malatya Yeşilyurt sağlık ocağı bölgesinde 40 yaş üzeri nüfusta hipertansiyon prevalansı ve bazı risk faktörlerinin saptanması. Klinik Bilimler ve Doktor Derg 1998;4(3):375-9.
24. Aykut M, Günay O, Öztürk Y, Ceyhan O. Kayseri sağlık grup başkanlığı bölgesinde 50 yaş ve üzeri nüfusta hipertansiyon prevalansı. Beslenme ve Diyet Derg 1991;20(1):55-68.
25. Akgün HS, Bakar C, Budakoğlu I‹. Başkent Üniversitesi sağlık kuruluşlarında tedavi görmüş 65 yaş üstü hastaların fiziksel ve ruhsal sorunları ile günlük yaşam aktivite durumlarının değerlendirilmesi. Turkish J Geriatrics 2001;7(3):133-8.
26. Menotti A, Mulder I, Nissinen A, Giampaoli S, Feskens EJ, Kromhout D. Prevalence of morbidity and multimorbiditiy in elderly male populations and their impact on 10-year all-cause mortality: The FINE study (Finland, Italy, Netherlands, Elderly). J Clin Epidemiol 2001;54(7):680-6.
27. Gallagher P, Barry P, O’Mahony D. Inappropriate prescribing in the elderly. J Clin Pharm Ther 2007;32(2):113-21.
28. Klarin I, Wimo A, Fastbom J. The association of inappropriate drug use with hospitalisation and mortality: a populationbased study of the very old. Drugs Aging 2005;22(1):69-82.
29. Esengen Ş, Seçkin Ü, Borman P, Bodur H, Kutsal YG, Yücel M. Huzur evinde yaşayan bir grup yaşlıda fonksiyonel-kognitif değerlendirme ve ilaç kullanımı. Turkish J Geriatrics 2000;3(1):6-10.
30. Hanlon JT, Fillenbaum GG, Studenski SA, Ziqubu-Page T, Wall WE Jr. Factors associated with suboptimal analgesic use in community-dwelling elderly. Ann Pharmacother 1996;30(7):739-44.
31. Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı. Sted 2004;13(12):451-4.
32. Hanlon JT, Schmader KE, Koronkowski MJ, Weinberger M, Landsman PB, Samsa GP, Lewis IK. Adverse drug events in high risk older outpatients. J Am Geriatr Soc 1997;45(8):945- 8.
33. Lawlor DA, Patel R, Ebrahim S. Association between falls in elderly women and chronic diseases and drug use: cross sectional study. BMJ 2003;27;327(7417): 712-7.
34. Aksoydan E. Ankara’da kendi evinde ve huzur evinde yaşayan yaşlıların sağlık ve beslenme durumlarının saptanması. Turkish J Geriatrics 2006;9(3):150-7.
35. Yardımcı E. İstanbul’da Yaşayan Yaşlı Öğretmenlerin Sağlık Sorunlarının Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Aletli Günlük Yaşam Aktiviteleri ile İlişkisi. İstanbul Ü. Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, İstanbul, 1995.
36. Esengen S, Seçkin U, Borman P, Bodur H, Kutsal YG, Yücel M. Drug consumption in a group of elderly residents of a nursing home: relationship to cognitive impairment and disability. J Am Med Dir Assoc 2000;1(5):197-201.

APA	Ünsal A, DEMİR G (2010). The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. , 244 - 251.
Chicago	Ünsal Ayla,DEMİR Gökçe The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. (2010): 244 - 251.
MLA	Ünsal Ayla,DEMİR Gökçe The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. , 2010, ss.244 - 251.
AMA	Ünsal A,DEMİR G The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. . 2010; 244 - 251.
Vancouver	Ünsal A,DEMİR G The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. . 2010; 244 - 251.
IEEE	Ünsal A,DEMİR G "The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir." , ss.244 - 251, 2010.
ISNAD	Ünsal, Ayla - DEMİR, Gökçe. "The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir". (2010), 244-251.

APA	Ünsal A, DEMİR G (2010). The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. Türk Geriatri Dergisi, 13(4), 244 - 251.
Chicago	Ünsal Ayla,DEMİR Gökçe The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. Türk Geriatri Dergisi 13, no.4 (2010): 244 - 251.
MLA	Ünsal Ayla,DEMİR Gökçe The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. Türk Geriatri Dergisi, vol.13, no.4, 2010, ss.244 - 251.
AMA	Ünsal A,DEMİR G The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. Türk Geriatri Dergisi. 2010; 13(4): 244 - 251.
Vancouver	Ünsal A,DEMİR G The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. Türk Geriatri Dergisi. 2010; 13(4): 244 - 251.
IEEE	Ünsal A,DEMİR G "The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir." Türk Geriatri Dergisi, 13, ss.244 - 251, 2010.
ISNAD	Ünsal, Ayla - DEMİR, Gökçe. "The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir". Türk Geriatri Dergisi 13/4 (2010), 244-251.