MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ

Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 63 Sayfa Aralığı: 203 - 239 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2020

MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ

Öz:
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından sonra yaşananlar, toplumun veyöneticilerin bir kısmında teslimiyet duygusu yaratsa da, Anadolu’da milli direnişingerekçesini oluşturmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk milleti adına azamihakların elde edilmesinin şart olduğunu ortaya koyan ulusal kurtuluş hareketininkurumsallaştığı yerin adı olmuştu. Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük MilletMeclisi’nin açılışına giden yolu, kendi gözlemleri ve yorumları çerçevesindemeclisteki ilk beyanatında anlatmıştır. Konuşmasında onun, milletvekillerinekendisini tanıtma, tanıttırma, kararlarını kabul ettirme taktik ve stratejisi takip ettiğigörülmektedir. Milli kongrelerde ve Temsil Heyeti’nde başkanlık yapan MustafaKemal Paşa, meclis başkanlığını bir fazla oy alarak kazanmış olmasına rağmen,dışa dönük, deneyime açık, uyumlu ve özgüveni yüksek kişiliğiyle genel olarakmebusların ilgisine mazhar olmuş ve liderliği o dönemle sınırlı kalmamıştır.Çalışmada, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın ilk günlerinde gerçekleşen olaylarınana hatları verilerek, Mustafa Kemal Paşa’nın bu ilk beyanatında değindiğikonuların çıkış noktası belirtilmeye çalışılmış ve beyanatın içeriği ele alınmıştır.Ayrıca, müstakbel Meclis Başkanı Mustafa Kemal Paşa’nın, verdiği siyasal,psikolojik mesaj ve uyguladığı taktik-stratejiye dayalı kişisel özellikleri, sözleri veolaylara yaklaşım biçimi ile bir değerlendirilmeye tâbi tutulmuştur.
Anahtar Kelime:

MUSTAFA KEMAL PASHA’S FIRST DECLARATION TO THE GRAND NATIONAL ASSEMBLY OF TURKEY AND ANALYSIS OF HIS PERSONAL CHARACTERISTICS BASED ON IT

Öz:
Although the experiences after the conclusion of the Armistice of Mudros created a sense of non-resistance among a certain part of rulers and society, it formed the foundation for the national opposition in Anatolia. The Grand National Assembly of Turkey is the name of the place where national salvation movement, which proved the essentiality of acquiring the highest rights on behalf of Turkish nation, was institutionalized. In his first declaration in the parliament, Mustafa Kemal Pasha described the path leading to the opening of the Grand National Assembly of Turkey in the framework of his own observations and interpretations. It is observed that in this declaration, he followed the tactics and strategy of introducing himself to and being identified by member of parliaments and making his decisions being accepted by them. Although Mustafa Kemal Pasha, who presided at national congresses and representation committee, won the parliamentary presidency with only one vote difference, he was honored by a large attention of the members of parliaments and his leadership was not limited to that period due to his extrovert, open to experiment, agreeable and self-confident personality. In the introduction of the paper, the outlines of the events took place in the first days of the Armistice of Mudros are given in order to indicate the point of the origin of the topics mentioned Mustafa Kemal Pasha’s declaration while the content of the declaration is given in the following section. In the last part of the discussion in the declaration, the political and psychological massage of the future President of Assembly, his words and the way he approached to events reflecting his personal characteristics are analyzed based on the tactic-strategy he followed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Meclisi Mebusan Zabıt Ceridesi, D. 3, C.I, İçtima Senesi: 5, 4. İnikat, 19 Teşrinievvel 1334(1918) Cumartesi, TBMM. Basımevi, Ankara, 1992.
  • Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele ve T.B.M.M. I. Dönem, C. III, Fahri Çoker ( Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu), TBMM Vakfı Yay., No: 6.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (TBMM. ZC.), C.I, Devre I, İçtima I, I. Celse, TBMM Matbaası, Ankara, 1959.
  • ADIVAR, Halide Edip; Türkün Ateşle İmtihanı, C. II, Cumhuriyet Gazetesi, Eylül 1998.
  • ALTUĞ, Yılmaz; Atatürk İnkılâp Tarihi (1919-1938), Çağlayan Kitapevi, İstanbul,1985.
  • ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk -Söylev, C.I, TTK., Ankara, 1986.
  • AYDINEL, Sıtkı; Güneybatı Anadolu’da Kuvâ-yı Milliye Harekâtı, Kültür Bakanlığı Yayınları/1154, Başvuru Kitapları Dizisi/11, Eskişehir, 1993.
  • DEVELLİOĞLU, Ferit Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitapevi, Ankara, 1986.
  • (FURGAÇ), Ahmet İzzet Paşa, İstiklâl Harbi’nin Gerçekleri, Feryadım, C.I-II, Timaş Yayınları, 2017.
  • JAESCHKE, Gotthard, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, (30 Ekim 1918- 11 Ekim 1922), C.I, TTK., Ankara,1989.
  • KANDEMİR, Feridun, İstiklâl Savaşında Bozguncular ve Casuslar, Yakın Tarihimiz Yayınları: 3, İstanbul, 1964.
  • KANSU, Mazhar Müfit, Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, C.III, TTK., Ankara, 1988.
  • KARABEKİR, Kazım, İstiklal Harbimiz, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1960.
  • KARPAT, Kemal H., Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul, 2010.
  • KOCATÜRK, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi 1918- 1938, TTK.,Ankara, 2000.
  • KÖSTÜKLÜ, Nuri, Milli Mücadele’de Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, Kültür Bakanlığı/ 1217, Kaynak Eserler/49, Ankara, 1990.
  • MACAR, Elçin Oya D. MACAR, Beyaz Rus Ordusu Türkiye’de, Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, İstanbul, 2010.
  • MERAY, Seha L. Osman OLCAY, Osmanlı İmparatorluğunun Çöküş Belgeleri (Mondros Bırakışması, Sevr Andlaşması, İlgili Belgeler), Ankara Üni. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 409, Ankara, 1977.
  • NADİ, Yunus, Ankaranın İlk Günleri, Sel Yayınları, İstanbul, 1955.
  • NADİ, Yunus, Birinci Büyük Millet Meclisi, Yenigün Haber Ajansı, Cumhuriyet’in Armağanıdır, Nisan 1998.
  • ORBAY, Rauf, Cehennem Değirmeni, Siyasi Hatıralar, I, İstanbul, 1993.
  • ÖZTOPRAK, İzzet, Türk ve Batı Kamuoyunda Milli Mücadele, TTK., Ankara, 1989.
  • ÖZÜÇETİN, Yaşar, Kurtuluş ve Kuruluşta Milletvekili Gözüyle Gazi Mustafa Kemal Paşa (1920-1923), Berikan Yayınevi, Kırşehir, 2015.
  • SAKALLI, Bayram, Ankara ve Çevresinde Milli Faaliyetler ve Teşkilatlanma, Kültür Bakanlığı, Kültür Eserleri Dizisi/110, Ankara, 1998.
  • SARIHAN, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü I (Açıklamalı Kronoloji), TTK., Ankara, 1993.
  • SARIHAN, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü II (Açıklamalı Kronoloji, TTK., Ankara, 1994.
  • SELEK, Sabahattin, Anadolu İhtilâli, C.I, Kastaş Yay., İstanbul, 1987.
  • SONYEL, Salâhi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, C.I, TTK., Ankara, 1987.
  • SÖYLEMEZOĞLU Galip Kemali, Yok Edilmek İstenen Millet, Cumhuriyet- Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık, Haziran 2001.
  • TANSEL, Selahattin, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, C.I, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1991.
  • TOYNBEE, Arnold J., Türkiye I (Bir Devletin Yeniden Doğuşu), (Çeviren: Kasım Yargıcı), Cumhuriyet Gazetesi Armağanı, Aralık 1999.
  • TÜRKGELDİ, Ali Fuat, Görüp İşittiklerim, TTK., Ankara, 2010.
  • JAESHKE, Gotthard, “Mondros’a Giden Yol”, Belleten, No:109, C.XXVIII, S. 109, (Ocak 1964), ss.141-152.
  • “Türkiye Tarihinin Son 20 Yıllık Devrine Ait Kronoloji”, Belleten, C.II, S.7/8, Temmuz 1938, ss.469-489.
  • ÖZKAYA, Yücel, “Milli Mücadelede “Anadolu Ajansı”nın Kuruluşu ve Faaliyetlerine Ait Bazı Belgeler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.1, S. 2, Mart 1985, ss.587-607.
  • BOLAT, Mahmut, Tarihçesi, Derlenmesi ve Diziniyle Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara, 2011.
APA KARA B (2018). MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. , 203 - 239.
Chicago KARA Bülent MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. (2018): 203 - 239.
MLA KARA Bülent MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. , 2018, ss.203 - 239.
AMA KARA B MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. . 2018; 203 - 239.
Vancouver KARA B MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. . 2018; 203 - 239.
IEEE KARA B "MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ." , ss.203 - 239, 2018.
ISNAD KARA, Bülent. "MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ". (2018), 203-239.
APA KARA B (2018). MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0(63), 203 - 239.
Chicago KARA Bülent MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 0, no.63 (2018): 203 - 239.
MLA KARA Bülent MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.0, no.63, 2018, ss.203 - 239.
AMA KARA B MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2018; 0(63): 203 - 239.
Vancouver KARA B MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2018; 0(63): 203 - 239.
IEEE KARA B "MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0, ss.203 - 239, 2018.
ISNAD KARA, Bülent. "MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDEKİ İLK BEYANATI ve BU BEYANATA DAYALI KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN TAHLİLİ". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 63 (2018), 203-239.