VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”
Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 567 - 592 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33931/abuifd.601409 İndeks Tarihi: 13-10-2020
VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”
Öz: Buhârî başta olmak üzere Kütüb-i Sitte müellifleri eserlerinde “Ölünün yerine oruçkazası” ve “Üzerinde nezr olduğu halde ölen kişi” meâlinde bâblar oluşturmuşlardır.Bu bâblarda, oruç borcu olduğu halde vefat etmiş bir kişinin yerine velisinin oruçtutmasını ifade eden merfû hadîsler nakledilmiştir. Bu rivâyetlerin bazısıRamazân’ın kazası ve keffâreti ile sınırlandırılmadan mutlak bir ifade ilesöylenmiştir. Bazısında ise bu orucun nezr olduğu geçmektedir. Bu rivâyetlereHanefî Mezhebi’nin hicrî 2. asır İmâmları, İmâm Mâlik ve İmâm Şâfiî kitaplarında yervermemişlerdir. Ahmed b. Hanbel ise bunları hem nakletmiş hem de hangi oruçlardavefat edenin yerine tutulabileceğini beyân etmiştir. Bu çalışmamızda bu merfûhadîslerin nasıl ortaya çıktıkları ve sıhhat dereceleri incelenerek neden mezhepimâmlarının bu rivâyetleri delil olarak kullanmadıkları anlaşılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelime: EXAMINATION OF THE NARRATIVES ABOUT FASTING IN THE NAME OF A DECEASED PERSON “SPECIFIC TO MARFU HADITHS”
Öz: Sections with the meaning of “law fasting on behalf of a decedent” and “deceased person with an unkept vow” was composed in Kutub al-Sittah, notably that of Bukhari. In these section marfu hadiths stating a parent’s fasting for a person having died with fasting obligation was transferred. Some of these narratives was expressed unconditionally with any restriction like jurispuridence or penance of the Ramadan. In others, this fasting is mentioned as an obligation. H. 2nd century Hanafi’s Imam, Malik and Shafi were not stated these narratives. As to Ahmed b. Hanbel, he has both transferred these narratives and expressed opinion about which fasting is possible to fast on behalf of a deceased person. In this study, how these marfu hadiths appeared and what their validity level is will be examined and the reason why sect imams have not used these narratives as evidence will be tried to be understood.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdurrezzâk b. Hemmâm, Ebû Bekr b. Nâfi’ el-Himyerî el-Yemenî, el-Musannef, (thk. Habiburrahmân el-A’zamî), Beyrut: el-Mektebû’l-İslamî, 1403. I-XI.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Huseyin, es-Sunenu’l kebîr, Mekke: Mektebetu Dâri’l-Bâz, 1994, I-X.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl, el-Câmi’u’s-Sahîh, (thk. Mustafa Dîb el-Boğa), Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1987, I-VI.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl, et-Târîhu’l-kebîr, Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts., I-VIII.
- Cuveynî, Abdulmelik b. Abdullah b. Yusuf, Nihâyetu’l-matlab fi dirâyeti’l-mezheb, Cidde: Dâru’l-Minhâc, 2007, I-XX.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş’as es-Sicistânî, Sunen, Beyrut: Kahire: Dâru’l-Fikr, 1988, I-IV.
- Ebû Yusuf, Yakub b. İbrahim b. Habîb, el-Âsâr, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.
- İbn Adiyy, Ebû Ahmed el-Curcânî, el-Kâmil fi’d-duafâi’r-ricâl, Beyrut: el-Kutubi’l-İlmiyye, 1997, I-IX.
- İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed el-Kûfî, el-Kitâbu’l-musannef fi’l-ehâdîs ve’lâsâr, (thk. Kemal Yusuf el-Hût) Riyâd: Mektebetu’r-Ruşd, 1409, I-VII.
- İbn Hacer, Şihâbuddîn Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali, Fethu'l-bârî fi şerhi’l- Câmi’i’s-Sahîh li’l-Buhârî, Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1379, I-XIII.
- İbn Hacer, Şihâbuddîn Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali, el-İsâbe fi temyîzi’s-sahâbe, Beyrut: Dâru’lKutubi’l-İlmiyye, 1415, I-VIII.
- İbn Hacer, Şihâbuddîn Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali, Tağlîku’t-ta’lîk alâ Sahîhi’l-Buhârî, Beyrut: elMektebu’l-İslâmî, 1405, I-V.
- İbn Hacer, Şihâbuddîn Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali, Takrîbu’t-tehzîb, Suriye: Dâru’r-Reşid, 1986.
- İbn Hacer, Şihâbuddîn Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali, Tehzîbu’t-Tehzîb, Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1984, IXIV.
- İbn Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî, Mesâilu Ahmed b. Hanbel, Hind: Dârû’l-İlmiyye, ts.
- İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî, el-Musned, (thk. Şuayb el-Arnavut), Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, 1421, I-XXXXV.
- İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî, Musned, Kahire: Muessesetu Kurtuba, ts., I-VI.
- İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk es-Sulemî, Sahîh, Beyrut: el-Mektebu’l-İslâmi, 1970. I-IV.
- İbn Irâkî, Ebû Zur’a Ahmed b. Abdurrahîm el-Huseyin, el-Mudellisîn, Mısır: Daru’l-Vefâ, 1995.
- İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvinî, Sunen, Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1987, I-II.
- İbn Râhuye, İshâk b. İbrâhim b. Mahled, Musnedu İshâk b. Râhûye, Medîne: Mektebetu’l-İmân, 1991, I-V.
- İbn Vehb, Ebû Muhammed Abdullah b. Vehb b. Muslim, el-Câmi’, Mısır: Dâru’l-Vefâ, 2005.
- Köycü, Erdoğan, “Şu’be b. el-Haccâc’ın Hayatı ve Hadis İlmindeki Yeri”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2016. V/8, 3110.
- Mâlik b. Enes, Ebû Abdillah, Muvattâ’, (Muhammed b. el-Hasen eş-Şeybânî Nüshası), Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1991, I-III.
- Mâlik b. Enes, Ebû Abdillah. Muvattâ’, (Yahyâ el-Leysî Nüshası), Mısır: Dâru İhyâi’t-Turâs, ts., I-II.
- Mâlik b. Enes, Ebû Abdullah, Mudevvene, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994, I-IV.
- Muslim, Ebû Huseyn Muslim b. el-Haccâc, el-Câmiu’s-Sahîh, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, ts., IIV.
- Mizzî, Ebû’l-Haccâc Cemâluddîn Yûsuf b. Abdirrahmân b. Yûsuf, Tehzîbu’l-kemâl fî esmâi’rricâl, Beyrut: Muessesetü’r-Risâle, 1980, I-XXXV.
- Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. es-Sunenu’l-kubrâ, (thk. Abdulğaffâr Suleymân elBendârî), Beyrut: Dâru Kitâbi’l- İlmiyye, 1991, I-VIII.
- Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb, el-Muctebâ mine’s-Sunen, (thk. Abdulfettâh Ebû Ğudde), Haleb: Mektebu’l-Matbûatu’l-İslâmiyye, 1986, I-VIII.
- Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin Yahyâ b. Şeref, el-Mecmû şerhu’l-muhezzeb, Kahire: Dâru’lFikr, ts. I-XX.
- Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b. İdrîs, er-Risâle, Mısır: Mektebu’l-Halebî, 1940.
- Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b. İdrîs, el-Umm, Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1990. I-VIII.
- Şeybânî, Ebû Abdillah Muhammed b. el-Hasen b. Ferkad, el-Asl, Karaçi: İdâretu’l-Kur’ân, ts., IV.
- Şeybânî, Ebû Abdillah Muhammed b. el-Hasen b. Ferkad, el-Hucce alâ ehli’l-Medîne, Beyrut: Alemu’l-Kutub, 1403, I-IV.
- Şîrâzî, Ebû İshâk İbrâhîm b. Ali b. Yûsuf, el-Muhezzeb fî fıkhi’l-imâm eş-Şâfiî, Beyrut: Dâru’lKutubi’l-İlmiyye, ts., I-III.
- Şuayb el-Arnavût - Beşşâr Avâd Ma’rûf, Tahrîru takrîbi’t-tehzîb lil hâfız Ahmed b. Ali b. Hacer el-askalânî, Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, 1997, I-IV.
- Zehebî, Ebû Abdillah Şemsuddîn Muhammed b. Abdillah, Mizânu’l-i’tidâl fi nakdi’r-ricâl, Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1963, I-IV.
- Zehebi, Ebû Abdillah Şemsuddîn Muhammed b. Abdillah, el-Muğnî fi’d-duafâ, y.y., ts., I-II.
| APA | ERDİM S (2019). VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. , 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| Chicago | ERDİM Sinan VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. (2019): 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| MLA | ERDİM Sinan VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. , 2019, ss.567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| AMA | ERDİM S VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. . 2019; 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| Vancouver | ERDİM S VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. . 2019; 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| IEEE | ERDİM S "VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”." , ss.567 - 592, 2019. 10.33931/abuifd.601409 |
| ISNAD | ERDİM, Sinan. "VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”". (2019), 567-592. https://doi.org/10.33931/abuifd.601409 |
| APA | ERDİM S (2019). VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. Dergiabant, 7(14), 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| Chicago | ERDİM Sinan VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. Dergiabant 7, no.14 (2019): 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| MLA | ERDİM Sinan VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. Dergiabant, vol.7, no.14, 2019, ss.567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| AMA | ERDİM S VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. Dergiabant. 2019; 7(14): 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| Vancouver | ERDİM S VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”. Dergiabant. 2019; 7(14): 567 - 592. 10.33931/abuifd.601409 |
| IEEE | ERDİM S "VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”." Dergiabant, 7, ss.567 - 592, 2019. 10.33931/abuifd.601409 |
| ISNAD | ERDİM, Sinan. "VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”". Dergiabant 7/14 (2019), 567-592. https://doi.org/10.33931/abuifd.601409 |
