Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi
Yıl: 2019 Cilt: 47 Sayı: 47 Sayfa Aralığı: 157 - 164 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-10-2020
Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi
Öz: Bilim dünyasında 19. ve 20. yüzyıllarda matematikte ve fizikte çok önemli gelişmeler ortayaçıkmıştır. Bunlar arasında en önemlilerinde biri de Einstein ile anılan, fakat Henri Poincaré veLorenz gibi bilim adamlarının da üzerinde çalıştığı görelilik düşüncesidir. Batı’da 20. yüzyılınbaşlarında ortaya çıkan bu düşüncenin Osmanlı dünyasına yansımaları bu çalışmasının konusunuteşkil etmektedir. Yaptığımız araştırmalardan açığa çıkmaktadır ki, Salih Zeki’nin Dârü’l-FünûnKonferansları aracılığıyla Poincaré’nin görelilik düşüncesi ilk defa 1914 yılında Osmanlı’ya tanıtılmıştır.
Anahtar Kelime: History of the Idea of Relativity in Turkey
Öz: There were significant developments in mathematics and physics in the 19th and 20th centuries. One of the most important among these was the idea of relativity, which was put forward by Einstein, but was also studied by scientists such as Henri Poincaré and Lorenz. This study focuses on how this idea that emerged in the early 20th century in the West was reflected in the Ottoman world. Our research shows that Poincaré’s idea of relativity was first introduced to the Ottomans by Salih Zeki in 1914 at the series of Dârü’l-Fünûn Conferences.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik
- Akbaş, Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (I): Mehmed Refik Fenmen ve Kerim Erim.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 2003: IV/2, 29-59.
- Akbaş, Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (II): Hüsnü Hamid Sayman.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 2003: V/1, 51-68.
- Darrigol, Olivier. “The Genesis of the Theory of Relativity.” Düzenleyen INSTITUT HENRY POINCARE. Séminairé Poincaré 1. Paris: Institud Henry Poincaré, 2005. 1-22.
- Erim, Kerim. “Umûm-î İzâfiyet Nazariyâtı.” Dergâh, 1922: C. 2, S. 22, 149-150.
- Galison, Peter. Einstein Saatleri Poincaré Haritaları. (A. Akın, Çev.) Ankara: Akılçelen Kitaplar, 2015.
- Giannoni, Carlo. “Einstein and the Lorentz-Poincaré Theory of Relativity.” PSA 1970 içinde, yazan Roger C. Buck ve Robert S. Cohen, 575-589. Dordrecht, Holland: D. Reidel Publishing Company, 1971.
- Hsu, Jong Ping, ve Leonardo Hsu. A Broader Wiev of Relativity. Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., 2006.
- İlhâmi, M. “Hendese Nedir? (1).” Felsefe ve İctimaiyyât Mecmû’ası, 1927: S.1, 54-61.
- İlhâmi, M. “Hendese Nedir? (2).” Felsefe ve İctimaiyyât Mecmû’ası, 1927: S.2, 131-138.
- İlhâmi, M. “Hendese Nedir? (3).” Felsefe ve İctimaiyyât Mecmû’ası, 1927: S.3, 207-211.
- Kocaman, Meltem. Einstein’ın Görelilik Kuramının Türkiyeye Girişi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
- Sena, Cemil. “İzâfiyet Nazariyesine Umûmî Bakışlar.” Hayat Mecmu’ası, 1927: C. 3, S. 4, 38.
- Walter, Scott. “Henri Poincaré, Theoretical Physics, and Relativity Theory in Paris.” Mathematics Meets Physics içinde, yazan Karl-Heinz Schlote ve Martina Schneider, 213-239. Frankfurt: Verlag Harri Deutsch, 2011.
- Zeki, Salih. Dârü’l-Fünûn Konferansları (cilt 1). İstanbul: Matba’a-i ‘Âmire, 1331/1915.
| APA | TAKICAK M (2019). Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. , 157 - 164. |
| Chicago | TAKICAK MÜJDAT Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. (2019): 157 - 164. |
| MLA | TAKICAK MÜJDAT Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. , 2019, ss.157 - 164. |
| AMA | TAKICAK M Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. . 2019; 157 - 164. |
| Vancouver | TAKICAK M Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. . 2019; 157 - 164. |
| IEEE | TAKICAK M "Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi." , ss.157 - 164, 2019. |
| ISNAD | TAKICAK, MÜJDAT. "Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi". (2019), 157-164. |
| APA | TAKICAK M (2019). Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 47(47), 157 - 164. |
| Chicago | TAKICAK MÜJDAT Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi 47, no.47 (2019): 157 - 164. |
| MLA | TAKICAK MÜJDAT Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, vol.47, no.47, 2019, ss.157 - 164. |
| AMA | TAKICAK M Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi. 2019; 47(47): 157 - 164. |
| Vancouver | TAKICAK M Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi. 2019; 47(47): 157 - 164. |
| IEEE | TAKICAK M "Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi." Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 47, ss.157 - 164, 2019. |
| ISNAD | TAKICAK, MÜJDAT. "Türkiye’de Görelilik Düşüncesinin Tarihi". Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi 47/47 (2019), 157-164. |
