Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri
Yıl: 2019 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 555 - 580 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17860/mersinefd.474102 İndeks Tarihi: 14-11-2020
Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri
Öz: Günümüzde, eğitim sisteminin öğrenmeyi öğrenen bireyler yetiştirme anlayışı gereği okulların öğrenenokul niteliğine ulaşması beklenmektedir. Bu amacı bireylerin düşünme yöntemlerini geliştiren zihnimodeller sağlamaktadır. Bu çalışma da kariyer evreleri bağlamında öğretmenlerin öğrenen okuloluşturmaya ilişkin yaklaşım, algı ve görüşlerini belirlemek ve öğrenme süreçlerini irdelemekamaçlanmaktadır. Öğretmenlerin öğrenen okul oluşturma algılarının temelini oluşturan zihniyet veyaklaşımları ile düşünce ve bakış açılarını değiştirmeleri öngörülmektedir. Farklı tür eğitim kurumlarındafarklı branş ve kariyer evrelerindeki öğretmenlerin öğrenen okul oluşturmaya ilişkin zihni modelleri veprofesyonel gelişme ihtiyaçları betimlenmek amacıyla nitel bir süreç izlenmiştir. Çalışma grubu, amaçlıörnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Öğretmenlerin seçimindearaştırmacılar tarafından belirlenen temel ölçüt, katılımcıların bulunduğu kariyer evresidir. Araştırmada herkariyer evresinde dört olmak üzere İstanbul ili Beylikdüzü ilçesinde ilk, orta ve lise kademelerinde toplamyirmi öğretmen ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak yüz yüze görüşmeler yapılmıştır.Toplanan veriler nitel araştırma yöntemi doğrultusunda incelenerek içerik analizi ile değerlendirilmiştir.Öğrenen okul oluşturmada öğretmenlerin görüşleri beş disiplin tema algısı hâlinde toplam 19 alt temaoluşmuştur. Kariyer evrelerine göre öğretmenlerin öğrenen organizasyonlarda beş disipline yönelik zihnimodelleri karşılaştırıldığında, farklı kariyer evrelerinin tamamında öğretmenlerin ortak algıya sahipoldukları ancak başarı, fırsatlar, öğrenme ortamları, güven ve yeterlik alanlarında engellerle ilgili farklıdüşündükleri görülmektedir. Zihni modeller, kariyere giriş evresinden sakinlik evresine doğru kademekademe değişiklik göstermektedir. Türkiye’de eğitim kurumlarının kültürü, öğretmenlerin kişiselözellikleri ve öğrenme davranışları, öğrenen okul oluşturmada belirleyici olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime: Mental Models of Teachers at Different Career Stages Regarding to Establishing School As An Organisation Learning Continually
Öz: Today schools are expected to become learning organisations according to the system approach via learning individuals to maintain their individual learning. This could only be ensured through mental models that might improve the way of thinking. This study aims to determine the viewpoints and perceptions of teachers regarding creating a learning school and to examine their learning process. It is assumed that teachers might change their thoughts and viewpoints about creating a learning school.. A qualitative process has been practised to describe and define mental models and professional development of teachers teaching different subjects at various career levels. The work group was determined according to the criterion sampling method. The basic criteria for teachers that has been dentified by researchers is their career stage Semi-structured face to face interviews have been carried out with 20 teachers performing at primary and secondary schools located in Beylikdüzü İstanbul district. The collected data has been examined via content analysis method. In creating a learning school, teachers’ viewpoints generates 19 subthemes in the perception of the fifth discipline . As teachers’ mental models on the fifth discipline are compared according to their career stages, it could be said that teachers have common perception but have different viewpoints about obstacles pertaining to success, opportunity, learning environment, safety and qualification concepts. Mental models might vary gradually from entry stage to resting stage. It isunderstood that the culture of educational institutions, teachers’ personal traits and learning behaviours are of high importance in being determinative in establishing a learning school in Turkey.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aydın, İ., (2001). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Aytaç, T. (1999). Öğrenen örgüt: okul. Milli Eğitim Dergisi, 141, 75-78.
- Bakioğlu, A. (1994). Okul yöneticisinin kariyer basamakları: İngiliz eğitim sisteminde yöneticilerin etkinlikleri üzerinde faktörler. M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 17-28.
- Bakioğlu, A. (1996). Öğretmenlerin kariyer evreleri. II. Ulusalı Eğitim Bilimleri Sempozyumu, İstanbul: M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
- Bakioğlu, A. ve İnandı, Y. (2001). Öğretmenlerin kariyer gelişimlerinde müdürün görevleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 7, 513-529
- Bal, Ö. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenlerin öğrenen örgüt olarak okullarına ilişkin algıları (Yüksek lisans tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi nitelikli okul. Ankara: Feryal Matbaası.
- Bogdan, R., ve Biklen, S. (2007). Qualitative research for education: an ıntroduction to theories and methods. Boston, MA: Allyn and Bacon.
- Braham, B. J. (1998). Öğrenen bir organizasyon yaratma. (Çev. A. Tekcan) Ankara: Rota Yayıncılık.
- Brestrich, E. T. (2000). Modernizmden postmodernizme dönüşümlü liderlik. Ankara: Seba Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Örnekleme yöntemleri bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Can, H., Aşan, Ö., ve Aydın. M. E. (2006). Örgütsel davranış. İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
- Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Elma, C. ve Demir, K. (2000). Yönetimde çağdaş yaklaşımlar, uygulamalar ve sorunlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ensari, H. (1998). Öğrenen organizasyon olarak okul. M.Ü. Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, 97-111.
- Ertan, Z. (2000). İlköğretim okullarını öğrenen organizasyona dönüştürmede yönetici ve öğretmen algıları (Yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Fındıkçı, İ. (1996). Bilgi toplumunda yöneticilerde kendini geliştirme. İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları.
- Fındıkçı, İ. (2004). Bilgi toplumunda eğitim ve öğretmen, yaşadıkça eğitim. İstanbul: Hayat Yayınları.
- Garvin, D. A. (1999). Öğrenen bir örgüt yaratmak, Harvard Business Review Dergisinden Seçmeler: Bilgi yönetimi. İstanbul: MESS Yayınlar
- Güçlü, N. ve Türkoğlu, H. (2002). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 137-160.
- Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kaynak, T. (1996). İnsan kaynakları planlaması. İstanbul: Alfa Basım.
- Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınları.
- Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Çev. G. Bulut). İstanbul: MESS Yayın.
- Özdemir, S. (2000). Eğitimde örgütsel yenileşme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Özden, M. C. (2001). Profesyonel kariyer yönetimi. Ankara: Ümit Yayın.
- Sarıtaş, M. (2001). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Senge, P. M. (2007). Beşinci disiplin (Çev. A. İldeniz, A. Doğukan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Senge, P.M (2014). Öğrenen okul (Çev. M. Çetin). Ankara: M. Nobel Yayıncılık.
- Subaş, A. (2010), İlköğretim okullarında çalışan sınıf ve branş öğretmenlerinin öğrenen örgütü (okulu) algılamaları. (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
- Tortop, N. (1994). Personel yönetimi. Ankara: TODAİE Yayınları.
- Töremen, F. (2001). Öğrenen okul. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Ünal, S. ve Ada, S. (2001). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayınları.
- Yazıcı, S. (2001). Öğrenen organizasyonlar. İstanbul: Alfa Basım Yayım,.
- Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, 635-650.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
| APA | IŞIK M, Bahat I (2019). Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. , 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| Chicago | IŞIK Metin,Bahat Isa Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. (2019): 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| MLA | IŞIK Metin,Bahat Isa Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. , 2019, ss.555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| AMA | IŞIK M,Bahat I Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. . 2019; 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| Vancouver | IŞIK M,Bahat I Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. . 2019; 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| IEEE | IŞIK M,Bahat I "Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri." , ss.555 - 580, 2019. 10.17860/mersinefd.474102 |
| ISNAD | IŞIK, Metin - Bahat, Isa. "Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri". (2019), 555-580. https://doi.org/10.17860/mersinefd.474102 |
| APA | IŞIK M, Bahat I (2019). Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| Chicago | IŞIK Metin,Bahat Isa Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 15, no.2 (2019): 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| MLA | IŞIK Metin,Bahat Isa Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.15, no.2, 2019, ss.555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| AMA | IŞIK M,Bahat I Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 15(2): 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| Vancouver | IŞIK M,Bahat I Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 15(2): 555 - 580. 10.17860/mersinefd.474102 |
| IEEE | IŞIK M,Bahat I "Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, ss.555 - 580, 2019. 10.17860/mersinefd.474102 |
| ISNAD | IŞIK, Metin - Bahat, Isa. "Farklı Kariyer Evrelerindeki Öğretmenlerin Sürekli Öğrenen Okul Oluşturmaya İlişkin Zihni Modelleri". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 15/2 (2019), 555-580. https://doi.org/10.17860/mersinefd.474102 |
