Yıl: 2018 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 297 - 324 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-05-2021

İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ

Öz:
Bu çalışma, İsrail vatandaşı Arap öğrencilere yönelik İsrail devlet okullarında 1970’lerden beri okutulan Arapça tarih ders kitaplarının yansıttığı Türk imgesini incelemektedir. Genel olarak İsrail ders kitaplarında Türk imgesine değinen mevcut çalışmalar İbranice tarih ders kitaplarını incelemekte, Arapça kitaplar üzerinde durmamaktadır. Bu makalede Türk tarihiyle ilgili pasajlar içerdiği saptanan 12 Arapça kitabın içerik analizinde olumlu yaklaşım örnekleri ile olumsuzlama öğelerine odaklanılmış ve Gayrı-Müslimlere Hoşgörü, Türk Yöneticileri, Gerileme Devri, İttihatçıların Baskıcı Yönetimi ile Arap İsyanı ve Görsellerde Türk İmajı olmak üzere beş ana tema ortaya çıkmıştır. Türklere olumlu yaklaşım örnekleri, Osmanlı İmparatorluğu’nda gayrı-Müslimlere gösterilen hoşgörüden bahseden pasajlarda ve Osman Bey, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni ve Atatürk hakkındaki bölümlerde görülmüştür. Padişahlar arasından en çok devlete getirdiği yeni düzen ve askeri seferleri nedeniyle Kanuni takdir edilirken Atatürk de Türkiye’yi işgalden kurtaran büyük bir lider olarak betimlenmektedir. II. Abdülhamit’in müstebit idaresi eleştirilmekle beraber devletin içinde bulunduğu zor koşullara atıf ile meşrulaştırılmakta, Sultanın her alanda gerçekleştirdiği reformlar övülmektedir. Yalnız zalim ve kan dökücü bir hükümdar olarak tasvir edilen I. Selim tümüyle negatif bir imgeye sahiptir. Kitapların yaklaşımı gerileme devri ele alınırken olumsuzlaşmakta, özellikle merkezi yönetimin zayıflamasıyla birlikte Arap vilayetleri dâhil tüm taşrada sömürü, asayiş boşluğu ve ekonomik gerilemenin hâkim olduğu belirtilmektedir. En olumsuz Türk imgesi ise İttihat ve Terakki dönemiyle ilgili kısımlarda bulunmaktadır. İttihatçıların Türkler dışındaki halkların haklarını tanımadığı, katı bir Türkleştirme politikası uyguladığı ve bunun da Arapları isyana ittiği anlatılmaktadır. Kitaplarda yer alan görsellerde de daha ziyade gerileme ve dağılma döneminden olumsuz imgeler öne çıkmaktadır.
Anahtar Kelime:

The TURKISH IMAGE in the ARABIC TEXTBOOKS for HISTORY USED in ISRAELI STATE SCHOOLS

Öz:
This study examines the Turkish image presented in the Arabic history textbooks used since the 1970s in the Israeli state schools for Arab citizens. The works in the literature that touch upon the Turkish image in Israeli textbooks generally examine only the books in Hebrew, without considering those in Arabic. Focusing on the images of Turks found in the twelve Arabic books dwelling on Turkish history, the content analysis reveals five main themes: Tolerance for Non-Muslims, Turkish Rulers, and the Period of Decline, the Oppressive Rule of the Unionists and the Arab Revolt, and Turkish Image in the Visual Materials. The passages about the tolerant treatment of the non-Muslim communities in the Ottoman Empire as well as those about Osman Bey, Mehmed the Conqueror, Suleiman the Magnificent and Atatürk project an unequivocally positive Turkish image. Abdulhamid II is both criticized for his oppressive rule and praised for his reforms. Only the image of Selim I, portrayed as a cruel and bloodthirsty ruler, is completely negative. The Turkish image in the books deteriorates in chapters dealing with the period of decline, as they point out the harmful effects of the collapse of central authority on the economy and security of the provinces. The most negative Turkish image is found in the passages on the ruling period of the Young Turks, who the books say carried out a rigid policy of Turkification and pushed the Arabs to rebellion. Images from the period of decline and disintegration also dominate the visual material.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abu-Saad, I. (2007). The portrayal of Arabs in textbooks in the Jewish school system in Israel. Arab Studies Quarterly, 29 (1), s. 21-38.
  • Afyoncu, E. (2010). Yavuz’un küpesi. İstanbul: Yeditepe.
  • Aizharkyn, A. K. (2012). Kırgızistan’daki ortaokul, lise tarih ders kitaplarında Türkiye tarihinin okutulması. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2 (1), s. 79-83.
  • Alibašić, A. (2007). Images of the Ottomans in history textbooks in Bosnia and Herzegovina. İslâm Araştırmaları Dergisi, 17, s. 103-37.
  • Alpargu, M. (2007). Türkiye ve Azerbaycan tarih ders kitapları üzerine bazı gözlemler. Atatürk Dergisi, 5(3), s. 1-13.
  • Balta, E. ve Demir, S. (2016). Tarih, kimlik ve dış politika: Rusya Federasyonu güncel tarih ders kitaplarında Osmanlı-Türk imajı. Bilig, 76, s. 1-31.
  • Bar-Gal, Y. (1994). The image of the ‘Palestinian’ in geography textbooks in Israel. Journal of Geography, 93 (5), s. 224-32.
  • Bar-Tal, D. (2001). The Arab image in Hebrew school textbooks. Palestine-Israel Journal, 8 (2), s. 5-18.
  • Bar-Tal, D. ve Teichman, Y. (2005). Stereotypes and prejudice in conflict: representations of Arabs in Israeli Jewish Society. New York: Cambridge University. Çelik, H. ve
  • Çelik, M. B. (2015). Devrim sonrası İran ortaokul tarih ders kitaplarında Türklere ilişkin söylemlerin analizi. Turkish History Education Journal, 4 (2), s. 202-24.
  • Deveci Bozkuş, Y. (2014). Ermeni tarih ders kitaplarında Türk imgesi. Yeni Türkiye, 60, s. 1-45.
  • Deveci Bozkuş, Y. (2015). Ermeni tarih ders kitaplarında 1915 olayları. Tesam Akademi Dergisi, 2 (1), s. 89-105.
  • Deveci Bozkuş, Y. (2016). Ermeni ders kitaplarında “Türkler”. Ankara: TEPAV.
  • Erözden, O. (2014). Hırvatistan tarih ders kitaplarında Osmanlı-Türk imajı. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 50, s. 39-54.
  • İsov, M. (2014). Bulgaristan tarih ders kitaplarında Türk azınlığın yerine ilişkin bazı gözlemler. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 3 (1), s. 37-51.
  • Kapar, M. A. (2016). Sovyetler Birliği dönemi ders kitaplarında eskiçağ tarihi ve eski Türk tarihinin öğretimi. USAD, 5, s. 239-52.
  • Kınıklıoğlu, S. (2007). Images and representations of Turks and Turkey in Soviet History textbooks. International Textbook Research, 29 (3), s. 259 – 271.
  • Naveh, E. (2008). La imagen de Europa y del mundo árabe-islámico en el currículo escolar y los libros de texto de historia en Israel [İsrail’deki okul müfredatı ve tarih ders kitaplarında Avrupa ve Arap-İslam dünyası imgesi]. Luigi Cajani (Ed.), Conociendo al otro: El islam y Europa en sus manuales de historia. Madrid: Fundación ATMAN.
  • Peled-Elhanan, N. (2012). Palestine in Israeli schoolbooks: ideology and propaganda in education. London: I.B. Tauris.
  • Pirický, G. (2013). The Ottoman age in Southern Central Europe as represented in secondary school history textbooks in the Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia. Journal of Educational Media, Memory, and Society, 5 (1), s. 108-29.
  • Podeh, E. (2000). History and memory in the Israeli educational system: the portrayal of the Arab-Israeli conflict in history textbooks (1948–2000). History & Memory 12 (1), s. 65-100.
  • Podeh, E. (2002). The Arab-Israeli conflict in Israeli history textbooks, 1948-2000. Westport, CT: Bergin &Garvey.
  • Podeh, E. (2010). Univocality within multivocality: the Israeli-Arab-Palestinian conflict as reflected in Israeli history textbooks, 2000–2010. Journal of Educational Media, Memory, and Society, 2 (2), s. 46-62.
  • Şimşek, A. ve Maharramova Cengiz, N. (2015). Rusya tarih ders kitaplarında Türk-Osmanlı imgesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4 (2), s. 225-58.
  • Tak, İ. ve Yıldız, N. (2014). 1980–1990 yılları arasında Bulgaristan’da ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında okutulan tarih ders kitaplarında Türk ve Osmanlı algısı. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2 (2), s. 67-100.
  • Ural, S. (2014). Makedonya’da 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe tarih ders kitaplarında Osmanlı-Türk algısı. Tarih Okulu Dergisi, 7 (19), s. 797-826.
APA TEZCAN S, GÜR M (2018). İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. , 297 - 324.
Chicago TEZCAN Selim,GÜR Mehmet Sadık İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. (2018): 297 - 324.
MLA TEZCAN Selim,GÜR Mehmet Sadık İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. , 2018, ss.297 - 324.
AMA TEZCAN S,GÜR M İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. . 2018; 297 - 324.
Vancouver TEZCAN S,GÜR M İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. . 2018; 297 - 324.
IEEE TEZCAN S,GÜR M "İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ." , ss.297 - 324, 2018.
ISNAD TEZCAN, Selim - GÜR, Mehmet Sadık. "İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ". (2018), 297-324.
APA TEZCAN S, GÜR M (2018). İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. Turkish History Education Journal, 7(2), 297 - 324.
Chicago TEZCAN Selim,GÜR Mehmet Sadık İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. Turkish History Education Journal 7, no.2 (2018): 297 - 324.
MLA TEZCAN Selim,GÜR Mehmet Sadık İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. Turkish History Education Journal, vol.7, no.2, 2018, ss.297 - 324.
AMA TEZCAN S,GÜR M İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. Turkish History Education Journal. 2018; 7(2): 297 - 324.
Vancouver TEZCAN S,GÜR M İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ. Turkish History Education Journal. 2018; 7(2): 297 - 324.
IEEE TEZCAN S,GÜR M "İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ." Turkish History Education Journal, 7, ss.297 - 324, 2018.
ISNAD TEZCAN, Selim - GÜR, Mehmet Sadık. "İSRAİL DEVLET OKULLARINDAKULLANILAN ARAPÇA TARİH DERS KİTAPLARINDA TÜRK İMGESİ". Turkish History Education Journal 7/2 (2018), 297-324.