Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış

Keleş, Dilek

Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış

Dilek KELEŞ (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Kırşehir, Türkiye)

Emek Araştırma Dergisi

2 0

Yıl: 2020 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 191 - 220 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-05-2021

Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış

Öz:

Bu makale, sendika içi kadın örgütlenmelerinin bir örneği olarak Hak-İş Konfederasyonu ve bağlı sendikaların kadın komitelerini konu edinmektedir. Sendikalarda toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamanın bir aracı olan kadın komiteleri, komite başkanlarının toplumsal cinsiyet eşitsizliğine ve kadın sorununa bakış açıları çerçevesinde ele alınmıştır. Bu nedenle çalışmaya veri sağlamak amacıyla komite başkanı kadınlarla yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş; bu görüşmelerden elde edilen veriler söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada söylem analizinin kullanılma nedeni ideolojilerin açığa çıkmasına olanak sağla-yacak bir yöntem olmasıdır.

Anahtar Kelime:

Women’s Committees as a Means of Ensuring Gender Equality in Trade Unions: An Insider Look at the Women’s Committee of Hak-İş

Öz:

This study discusses the women’s committees of the Hak-İş Confederation and its affiliated trade unions, as an example of intra-union women’s organisation. Women’s committees, as a means of ensuring gender equality in trade unions, are considered in terms of the viewpoints of the committee’s presidents towards gender equality and women’s problem. Accordingly, the committees’ women presidents were interviewed in order to collect data for the study; and the data was analysed by using discourse analysis method. The reason of using discourse analysis in the study is that this method is likely to enable the disclosure of ideologies.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acar, F. (2011) “Türkiye’de İslamcı Hareket ve Kadın”, 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (der. Ş. Tekeli), İstanbul: İletişim Yayınları, 73-90.
Durna, T. ve Kubilay, Ç. (2010) “Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeleri”, Medyadan Söylemler (der. T. Durna), İstanbul: Libra Kitap, 47-81.
Balta, E. (2011) İstihdamın Değişen Yapısı ve Kadın Örgütlenmesi. http://www.jmo.org.tr., Erişim Tarihi: 13.07.2020.
Bora, A. (2012) Kadınların Sınıfı Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası, İstanbul: İletişim Yayınları.
Buğra, A. (2002) “Labour, Capital and Religion: Harmony and Conflict Among the Constituency of Political Islam in Turkey”, Middle Eastern Studies, 8, 2, 187-204.
Çelik, H. ve Ekşi, H. (2008) “Söylem Analizi”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,27, 27, 99-117.
Çelik, Z. (2012) “Sendikal Mücadelede Yeni Bir Sayfa: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşme Yasası”, https://sendika63.org/10/2012/sendikal-mucadelede-yeni-bir-sayfa-sendikalar-ve-toplu-is-sozlesme-yasasi-zeynep-celik09.02.2020) ./73476-).
Duran, B. and Yildirim, E. (2005) “Islamism, Trade Unionism and Civil Society: The Case of Hak-İş Labour Confederation in Turkey”, Middle Eastern Studies, 41, 2, 227-247.
Durna, T. ve Kubilay, Ç. (2010) “Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeleri”, Medyadan Söylemler (der. T. Durna ), İstanbul: Libra Kitap, 47-81.
Erdinç, I. (2014) “AKP Döneminde Sendikal Alanın Yeniden Yapılanması ve Kutuplaşma: Hak-İş ve Ötekiler”, Çalışma ve Toplum, 2, 41, 155-173.
Greene, A. M. ve Kirton, G. (2002) “Advancing Gender Equality: The Role of Women-Only Trade Union Educa-tion”, Gender, Work and Organization, 9, 1, 39-59.
Hak-İş (2019) http://www.hakis.org.tr/haberler.php?action=haber_detay&id=2506 (04.03.2020).
Hak-İş (2015) http://www.hakis.org.tr/haberler.php?action=haber_detay&id=951 (16.04.2020).
Hak-İş (2013) http://www.hakis.org.tr/haberler.php?action=haber_detay&id=491 (15.04.2020).
Hak-İş https://www.hakis.org.tr/icerik.php?sayfa=13 (13.07.2020).
Harding, S. (1990) “Feminist Yöntem Diye Bir Şey Var Mı?”, Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem (der. S. Çakır ve N. Akgökçe), İstanbul: Sel Yayıncılık, 34-47.
Keleş, D. (2018) “Türkiye’de Sendika Kadın İlişkisi: Sendikacı Kadınların Bakış Açısına İlişkin Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum, 4, 59, 2047-2082.
Keleş, D. (2016) “Türkiye’de Sendikacı Kadınların Sendikalarda Var Olma Biçimleri”, yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kirton, G. (1999) “Sustaining and Developing Women’s Trade Union Activism: A Gendered Project?”, Gender, Work and Organization, 6, 1, 213-223.
Kirton, G. ve Greene, A. (2005) “Gender, Equality and Industrial Relations in the ‘New Europe’: An Introduction”, European Journal of Industrial Relations, 11, 2, 144-145.
Kirton, G. (2015) “The Coalition of Labor Union Women: Still a Space of Social Creativity and a Force for Social Change?”, Labor Studies Journal, 40, 2, 129-148.
Koç, Y. (1995) Şeriatçılar, İşçi Hakları ve Hak-İş, Ankara: Öteki Yayınevi.
Kümbetoğlu, B. (2015) Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Ledwith, S. (2012) “Gender Politics in Trade Unions. The Representation of Women Between Exclusion and Inclusion”, European Review of Labour and Research, 18, 2, 185-199.
Neuman, W. L. (2010) Toplumsal Araştırma Yöntemleri 1 (çev. Ö. Akkaya), İstanbul: Yayın Odası.
Öztürk, A. (2018) “Islamists Against the class cleavage: identity formation and interest representation in the case of Hak-İş in Turkey”, Middle Eastern Studies, 54, 3, 459-474.
Petrol-İş (2007) Kadınlara Sendika Sendikalara Kadınlar, İstanbul: Petrol-İş Sendikası Yayınları.
Ramazanoğlu, C. ve Holland, J. (2002) Feminist Methodology, London: Sage Publications.
Rathzel, N. (1997) “Gender and Racism in Discourse”, Gender and Discourse (der. R. Wodak), Londra: Sage Pub-lications, 57-80.
Ridgeway, C. (2011) Framed By Gender, New York: Oxford University Press.Stainback K., Kleiner, S. ve Skaggs, S. (2015) “Women in Power: Undoing or Redoing the Gendered Organiza-tion?”, Gender & Society, XX, X, 1-27.
Stratigaki, M. (2004) “The Cooptation of Gender Concepts in EU Policies: The Case of Reconciliation of Work and Familiy”, Social Politics, 11, 1, 30-56.
Toksöz, G. ve Erdoğdu, S. (1998) Sendikacı Kadın Kimliği, Ankara: İmge Yayınları.
Toksöz, G. Ve Sayılan, F. (1998) “Sendikaların Eğitim Programları ve Kadın Çalışanlar”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Dergisi, 53, 1, 297-306.
Topgül, S. (2016) “Sendika İçi Kadın Örgütlenmeleri Türk-İş ve Hak-İş İçin Bir Değerlendirme”, International Journal of Human Sciences, 13, 1, 2349-2367.
Urhan, B. (2009) “Görünmezlerin Görünür Olma Mücadeleleri: Çalışan Kadın Örgütlenmeleri”, Çalışma ve Toplum, 2, 21, 83-110.
Urhan, B. (2014) Sendikasız Kadınlar Kadınsız Sendikalar, İstanbul: Kadav Yayınları.Urhan, B. (2017) “Sendika İçi Demokrasi ve Sendika İçi Kadın Örgütlenmesi”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi,69, 29-58.
Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2015) “İş ve Aile Yaşamını Uzlaştırma Politikaları: Türkiye’de Yeni Politika Arayışları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70, 3, 723-750.
Ünlütürk Ulutaş, Ç. ve Pala, H. Z. (2012) “Sendikalarda Kadın Sesi: Türkiye’de Sendikalar ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”, IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı, İstanbul: Petrol İş Yayını: 117, 293-310.
Van Dijk, T. (2015) “Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım” (çev. N. Ateş), Söylem ve İdeoloji (der. B. Çoban, B. ve Z. Özarslan), İstanbul: Su yayınları, 15-100.
Walby, S. (2005) “Gender Mainstreaming: Productive Tensions in Theory and Practise”, Social Politics: Internati-onal Studies in Gender, State & Society, 12, 3, 321-343.
Wodak, R. (1997) (der.) Gender and Discourse, London: SAGE Publications.
Yeğen, M. (2000) “Sendikalar ve Kadın Sorunu: Kurumsal Gelenekler ve Cari Zihniyetler”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 1-2, 1-39.
Yılmaz, Z. (2015) Dişil Dindarlık İslamcı Kadın Hareketinin Dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınları.
Yirmibeşoğlu, Ş. G. (2012) “Türkiye’de Kadın ve Sendikacılık: Avrupa Birliği’nin Etkisi”, Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın (der. S. Dedeoğlu ve A. Y. Elveren), İstanbul: İletişim Yayınları, 329-353.
Yirmibeşoğlu, G. (2008) “Turkish Women in Trade Union Leadership”, Ekonomik Yaklaşım, 19, 69, 67-88.

APA	Keleş D (2020). Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. , 191 - 220.
Chicago	Keleş Dilek Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. (2020): 191 - 220.
MLA	Keleş Dilek Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. , 2020, ss.191 - 220.
AMA	Keleş D Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. . 2020; 191 - 220.
Vancouver	Keleş D Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. . 2020; 191 - 220.
IEEE	Keleş D "Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış." , ss.191 - 220, 2020.
ISNAD	Keleş, Dilek. "Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış". (2020), 191-220.

APA	Keleş D (2020). Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. Emek Araştırma Dergisi, 5(2), 191 - 220.
Chicago	Keleş Dilek Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. Emek Araştırma Dergisi 5, no.2 (2020): 191 - 220.
MLA	Keleş Dilek Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. Emek Araştırma Dergisi, vol.5, no.2, 2020, ss.191 - 220.
AMA	Keleş D Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. Emek Araştırma Dergisi. 2020; 5(2): 191 - 220.
Vancouver	Keleş D Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış. Emek Araştırma Dergisi. 2020; 5(2): 191 - 220.
IEEE	Keleş D "Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış." Emek Araştırma Dergisi, 5, ss.191 - 220, 2020.
ISNAD	Keleş, Dilek. "Sendikalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamanın Bir Aracı Olarak Kadın Komiteleri: Hak-İş Kadın Komitesine İçerden Bakış". Emek Araştırma Dergisi 5/2 (2020), 191-220.