Yıl: 2020 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 261 - 292 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.19171/uefad.600882 İndeks Tarihi: 29-05-2021

2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Öz:
Bu araştırmanın amacı, 2013, 2017 ve 2018 fen programlarını benzerlik ve farklılıkyönünden karşılaştırmalı olarak değerlendirmektir. Bu değerlendirme “hedef”, “içerik”,“öğretme-öğrenme süreci” ve “değerlendirme” ögeleri esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Buçalışma nitel olarak tasarlanmış bir çalışmadır. Araştırmada yazılı ve görsel materyallerinelde edilerek incelenmesine olanak sağlayan doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Verikaynağı olarak Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanan 2013, 2017 ve 2018Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programları esas alınmıştır. Veriler içerik analizi yöntemikullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, her üç programınhedef ögesi göz önüne alındığında fen okuryazarlığına vurgu yapıldığı, temel becerilerinortak olarak yer aldığı, konu alanına göre hazırlanmış kazanımların ortak olduğu sonucunaulaşılmıştır. Diğer taraftan farklılık olarak, 2018 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nafen ve mühendislik ve girişimcilik alanının eklendiği görülmektedir. İçerik ögesine yönelikolarak, her üç programda benzer olarak ortak ünitelerin yer aldığı, buna karşın ünite sayısı,ünitelerin sıralaması ve ünitelerin isimlerinde farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Becerilerboyutu kapsamında, her üç programda da bilimsel süreç becerilerinin ve yaşam becerilerininortak olarak yer aldığı görülmektedir. Öğretme-öğrenme ögesi incelendiğinde, üç programdada ortak olarak araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı yer almaktadır. Diğertaraftan, fen, matematik, teknoloji ve mühendislik alanlarının birleştirilmesi, ürün tasarlamave bilim şenliği gibi öğrenme süreçleri açısından farklılıklar olduğu görülmektedir.Programlar ölçme-değerlendirme ögesi açısından incelendiğinde üç programda da ortakolarak süreç odaklı değerlendirme benimsenmiştir. Buna karşın, ölçme ve değerlendirmesürecinde teknolojinin kullanımı ve bireysel farklılıkları dikkate alma gibi değişimler olduğugörülmektedir. Araştırmada, özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik fen eğitimininyeniden düzenlenmesi ve STEM’e uygun ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının programaeklenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

COMPARISON OF 2013, 2017 AND 2018 SCIENCE CURRICULA

Öz:
This qualitative study aims to evaluate the 2013, 2017 and 2018 science curricula in terms of similarities and differences using the dimensions of “aim”, “content”, “teaching-learning process” and “evaluation”. Document analysis method enabled the collection and analysis of written and visual materials. The data source was the 2013, 2017 and 2018 science curriculum teaching curricula approved by the Board of Education. The content analysis method was used for data analysis. In all the curricula, there was an emphasis on science literacy, shared basic skills, and the achievements prepared according to the subject area were shared; however, science and engineering and entrepreneurship were added in the 2018 science curriculum. For the content dimension, it was found that there were similar units in each of the three curricula, whereas there were differences in the number, the order and the names of the units. In the skills dimension, scientific process skills and life skills were common in all three curricula. Regarding the teaching-learning dimension, the research inquiry-based learning approach was common in all three curricula; whereas there were differences between learning processes, such as combining the fields of science, mathematics, technology and engineering, product design and the science festival. Regarding assessment and evaluation, process-oriented evaluation was common in all three curricula; whereas there were differences in the use of technology and individual differences in the assessment and evaluation process. Recommendations include the reorganization of science education for students who need special education, and the inclusion of measurement and evaluation approaches appropriate to STEM.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akar, H. (2019). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) temelli etkinliklerin 5. sınıf öğrencilerinin madde ve değişim ünitesindeki kavramları günlük yaşamla ilişkilendirmelerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
  • Akgül, A. Uçar, M. K. Öztürk, M. M. ve Ekşi, Z. (2013). Mühendislik eğitiminin iyileştirilmesine yönelik öneriler, geleceğin mühendisleri ve işgücü analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(1), 14-18.
  • Aktamış, H. ve Ergin, Ö. (2008). The effect of scientific process skills education on students' scientific creativity, science attitudes and academic achievements. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 9(1), 1-21.
  • Aktamış, H. ve Hiğde, E. (2015). Fen eğitiminde kullanılan argümantasyon modellerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 136-172.
  • Arends, R. (2012). Learning to teach (Vol. 9). New York: McGraw-Hill.
  • Aslan, S., Ertaş Kılıç H. ve Kılıç, D. (2016). Bilimsel süreç becerileri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Aydoğan, H. (2016). Özel eğitim (zihinsel engelliler) öğretmen adaylarının fen öğretimine ilişkin özyeterlik inançları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
  • Bahar, M., Yener, D., Yılmaz M., Emen, H., ve Gürer, F. (2018). 2018 Fen bilimleri öğretim programı kazanımlarındaki değişimler ve fen teknoloji matematik mühendislik (STEM) entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 702-735.
  • Başar, T. (2016). İlkokul 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Başıbeyaz, İ. (2016). Üçüncü sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Bekmezci, S. M. (2016). 2013 ilköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programının uygulanmasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
  • Bybee, R. W. (2013). The case for STEM education: Challenges and opportunities. NSTA press.
  • Cengiz, E. (2019). Fen bilgisi öğretmenlerinin 2018 yılında güncellenen fen bilimleri (5, 6, 7 ve 8) dersi öğretim programına ilişkin düşünceleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 125-141.
  • Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Boston, MA: Pearson Publication.
  • Çapkınoğlu, E., Metin, D., Çetin, P. S. ve Leblebicioğlu, G. (2014, September). Analysis of argumentation elements in Turkish elementary and secondary school science curriculum. Presented at ECER 2014, The Past, the Present and the Future of Educational Research, The University of Porto, Porto, Portugal.
  • Çepni, S. ve Çil, E. (2009). Fen ve teknoloji programı ilköğretim 1. ve 2. kademe öğretmen kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Çepni, S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Maatbaacılık.
  • Çıray, F., Küçükyılmaz, E. A. ve Güven, M. (2015). Ortaokullar için güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(31), 31-56.
  • Çiftçi, M. ve Çınar, S. (2017). Fen bilgisi öğretmenlerinin STEM eğitiminin fen bilimleri dersine entegrasyonu hakkındaki görüşleri. D. Köksal (Ed.). Kapsayıcı eğitim: tüm öğrenciler için kaliteli eğitim, VII. Uluslararası Eğitimde Araştırmalar Kongresi, 27-29 Nisan 2017, Çanakkale, Türkiye, Bildiriler içinde (s. 296-300). Ankara: Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Derneği.
  • Çil, E. ve Çepni, S. (2018). STEM eğitiminde ölçme ve değerlendirme. S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi içinde (s. 555-604). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2005). (Eds.). The Sage handbook of qualitative research. (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
  • Duban, N. (2016). Sınıf öğretmenlerinin ilkokul fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 11(3), 981-994.
  • Eskicumalı, A., Demirtaş, Z., Gür Erdoğan, D. ve Arslan, S. (2014). Fen ve teknoloji dersi öğretim programları ile yenilenen fen bilimleri dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1077-1094.
  • Güldemir, S. ve Çınar, S. (2017). Fen bilimleri öğretmenleri ve ortaokul öğrencilerinin stem etkinlikleri hakkında görüşleri. D. Köksal (Ed.). Kapsayıcı eğitim: tüm öğrenciler için kaliteli eğitim, VII. Uluslararası Eğitimde Araştırmalar Kongresi, 27-29 Nisan 2017, Çanakkale, Türkiye, Bildiriler içinde (s. 280-286). Ankara: Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Derneği.
  • Güven, G. (2016). 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
  • Joshi, P. (2016). Argumentation in democratic education: The crucial role of values. Theory into practice, 55(4), 279-286.
  • Karaman, P. ve Karaman, A. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 243-269.
  • Karatay, R., Timur, S. ve Timur, B. (2013). 2005 ve 2013 yılı fen dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 233-264.
  • Korkmaz, F. (2018). STEM Education and its reflection on the secondary school science lesson draft curriculum. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 8(3), 439-468.
  • Kubat, U. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin kullandıkları ölçme değerlendirme araçlarının değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 449-460.
  • M.E.B. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • M.E.B. (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • M.E.B. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage Publications. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 eğitim vizyonu. [Çevrim-içi: http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf], Erişim tarihi: 08.11.2019.
  • National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine (NASEM). (2017). Effective mentoring in STEMM: Practice, research, and future directions. Proceedings of a workshop-in brief. Washington, DC: The National Academies Press.
  • Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2013). 2013 fen bilimleri programının 2005 fen ve teknoloji programıyla çevre konuları açısından karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 237-266.
  • Özcan, H. ve Koştur, H. İ. (2018). Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin STEM eğitimine yönelik görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 364-373.
  • Sadler, T. D. & Zeidler, D. L. (2009). Scientific literacy, PISA, and socioscientific discourse: Assessment for progressive aims of science education. Journal of Research in Science Teaching, 46(8), 909-921.
  • Silver, E. A. & Snider, R. B. (2014). Using PISA to stimulate STEM teacher professional learning in the United States: The case of mathematics. Issues in Teacher Education, 23(1), 11-30.
  • Soğuk, B. (2017). İlkokul üçüncü sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Şentürk, Ö. (2017). İlkokul 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
  • Sönmez, V. ve Alacapınar F, G. (2018). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Tekbıyık, A. ve Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
  • Tüysüz, C. ve Balıkçı, Ç. (2016). Sınıf öğretmenlerinin 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 169- 180.
  • Villanueva, M. G., Taylor, J., Therrien, W. & Hand, B. (2012). Science education for students with special needs. Studies in Science Education, 48(2), 187-215.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, B., ve Türk, C. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının STEM eğitimine yönelik görüşleri: uygulamalı bir çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 195-213.
  • Zhou, G. (2010). Conceptual Change in Science: A Process of Argumentation. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 6(2),101-110.
APA BAŞAR T, Demiral Ü (2020). 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
Chicago BAŞAR TARIK,Demiral Ümit 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. (2020): 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
MLA BAŞAR TARIK,Demiral Ümit 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 2020, ss.261 - 292. 10.19171/uefad.600882
AMA BAŞAR T,Demiral Ü 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2020; 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
Vancouver BAŞAR T,Demiral Ü 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2020; 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
IEEE BAŞAR T,Demiral Ü "2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.261 - 292, 2020. 10.19171/uefad.600882
ISNAD BAŞAR, TARIK - Demiral, Ümit. "2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI". (2020), 261-292. https://doi.org/10.19171/uefad.600882
APA BAŞAR T, Demiral Ü (2020). 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
Chicago BAŞAR TARIK,Demiral Ümit 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33, no.1 (2020): 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
MLA BAŞAR TARIK,Demiral Ümit 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.33, no.1, 2020, ss.261 - 292. 10.19171/uefad.600882
AMA BAŞAR T,Demiral Ü 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 33(1): 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
Vancouver BAŞAR T,Demiral Ü 2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 33(1): 261 - 292. 10.19171/uefad.600882
IEEE BAŞAR T,Demiral Ü "2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI." Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, ss.261 - 292, 2020. 10.19171/uefad.600882
ISNAD BAŞAR, TARIK - Demiral, Ümit. "2013, 2017 VE 2018 FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI". Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/1 (2020), 261-292. https://doi.org/10.19171/uefad.600882