Yıl: 2021 Cilt: 46 Sayı: 205 Sayfa Aralığı: 335 - 357 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2020.8934 İndeks Tarihi: 08-06-2021

Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü

Öz:
Bu araştırmanın amacı, fen bilimleri öğretmenlerinin biçimlendirici değerlendirme ile ilgili farkındalık düzeylerini belirlemek ve bu farkındalık düzeylerinin öğretmenlerin sınıf uygulamalarına yansıma durumlarını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada açıklayıcı karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın ilk bölümü olan nicel boyut için çalışma grubunu 33, ikinci bölümü olan nitel boyutunu 4 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 7 açık uçlu sorudan oluşan biçimlendirici değerlendirmeye yönelik görüşme formu ve öğretmenlerin uygulamalarına odaklanan sınıf içi gözlem formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenerek tema ve kodlar oluşturulmuştur. Yapılan analizler sonucunda öğretmenler naif, eklektik ve bilinçli olarak üç farkındalık düzeyine ayrılmıştır. Çalışmaya katılan öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun eklektik düzeyinde olduğu görülmektedir. Eklektik temasında yer alan öğretmenlerin, biçimlendirici değerlendirmenin önemi ve kullanımına yönelik temel bilgilerinin bulunduğu ancak bu öğretmenlerin kendi uygulamalarında biçimlendirici değerlendirmeyi tam olarak yansıtamadıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin biçimlendirici değerlendirmeye yönelik farkındalıkları ile sınıf içi uygulamaları arasında paralellik olduğu da gözlemlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar dikkate alındığında öğretmenlerin biçimlendirici değerlendirmeye yönelik farkındalıklarının artırılmasının onların sınıf içi uygulamalarının şekillenmesini doğrudan etkileyebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anderson, K. T., Zuiker, S. J., Taasoobshirazi, G. ve Hickey, D. T. (2007). Classroom discourse as a tool to enhance formative assessment and practise in science. International Journal of Science Education, 29(14), 1721-1744. doi:10.1080/09500690701217295
  • Aschbacher, P. ve Alonzo, A. (2006). Examining the utility of elementary ecience notebooks for formative assessment purposes. Educational Assessment, 11(3-4), 179-203. doi:10.1080/10627197.2006.9652989
  • Ayala, C., Shavelson, R. J., Ruiz-Primo, M. A., Brandon, P. R., Yin, Y., Furtak, E. M. …ve Tomita, M. (2008). From formal embedded assessments to reflective lessons: The development of formative assessment studies. Applied Measurement in Education, 21(4), 315-334. doi:10.1080/08957340802347787
  • Bangert-Drowns, R. L., Kulik, C. C., Kulik, J. A. ve Morgan, M. (1991). The instructional effects of feedback in test-like events. Review of Educational Research, 61(2), 213-238. doi:10.3102/00346543061002213
  • Bayat, S. ve Şentürk, Ş. (2015). Fizik, kimya, biyoloji ortaöğretim alan öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerine ilişkin görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 118- 135.
  • Bell, B. ve Cowie, B. (2000). Formative assessment and science education. New York: Kluwer Academic Publisher. doi:10.1007/0-306-47227-9
  • Bell, B. ve Cowie, B. (2001). The characteristics of formative assessment in science education. Science Education, 85(5), 536-553. doi:10.1002/sce.1022
  • Birinci-Konur, K. ve Konur, B. (2011). Primary teachers’ views concerning the assessment methods used by them. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 138-155.
  • Black, P. ve Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy, & Practice, 5(1), 7-74. doi:10.1080/0969595980050102
  • Black, P. ve Wiliam, D. (2009). Developing the theory of formative assessment. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 21(1), 5-31. doi:10.1007/s11092-008-9068-5
  • Black, P., Harrison, C., Lee, C., Marshall, B. ve Wiliam, D. (2002). Testing, motivation and learning. Cambridge: University of Cambridge, Faculty of Education, The Assessment Reform Group.
  • Brookhart, S. M. (2008). Feedback that fits. Educational Leadership, 65(4), 54-59.
  • Campbell, C. ve Evans, J. A. (2000). Investigation of preservice teachers’ classroom assessment practices during student teaching. Journal of Educational Research, 93(6), 350-355.
  • Coffey, J. E., Hammer, D., Levin, D. M. ve Grant, T. (2011). The missing disciplinary substance of formative assessment. Journal of Research in Science Teaching, 48(10), 1109-1136. doi:10.1002/tea.20440
  • Cowie, B. ve Bell, B. (1999). A model of formative assessment in science education. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 6(1), 101-116. doi:10.1080/09695949993026
  • Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2. bs.). California: Sage Publications.
  • Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4. bs.). Boston, MA: Pearson.
  • Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4. bs.). California: Sage Publications.
  • Dixon, H. R., Hawe, E. ve Parr, J. (2011). Enacting assessment for learning: The beliefs practice nexus. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 18(4), 365-379. doi:10.1080/0969594X.2010.526587
  • Doğan, N. ve Abd-El- Khalick, F. (2008). Turkish grade 10 students’ and science teachers’ conceptions of nature of science: A national study. Journal of Research in Science Teaching, 45(10), 1083-1112. doi:10.1002/tea.20243
  • Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L. ve Allen, S. T. (1993). Doing naturalistic inquiry: A quide to methods. Beverly Hills, CA: Sage.
  • Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Huyn, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8 bs.). New York: MacGraw-Hill.
  • Furtak, E. M. ve Ruiz-Primo, M. A. (2008). Making students’ thinking explicit in writing and discussion: An analysis of formative assessment prompts. Science Education, 92(5), 799-824. doi:10.1002/sce.20270
  • Goodwin, L. D. (2001). Interrater agreement and reliability. Measurement in Physical education and Exercise Science, 5(1), 13-14. doi:10.1207/S15327841MPEE0501_2
  • Güler, N. ve Taşdelen-Teker, G. (2015). Açık uçlu maddelerde farklı yaklaşımlarla elde edilen puanlayıcılar arası güvenirliğin değerlendirilmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(1), 12-24. doi:10.21031/epod.63041
  • Hardy, I., Jonen, A., Möller, K. ve Stern, E. (2006). Effects of instructional support within constructivist learning environments for elementary school students’ understanding of “floating and sinking”. Journal of Educational Psychology, 98(2), 307-326. doi:10.1037/ 0022-0663.98.2.307
  • Hattie, J. ve Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112. doi:10.3102/003465430298487
  • Heritage, M. (2007). Formative assessment: What do teachers need to know and do?. Phi Delta Kappan, 89(2), 140-145. doi:10.1177/003172170708900210
  • Jones, A. ve Moreland, J. (2005). The importance of pedagogical content knowledge in assessment for learning practices: A case-study of a whole-school approach. The Curriculum Journal, 16(2), 193-206. doi:10.1080/09585170500136044
  • Kingston, N. ve Nash, B. (2011). Formative assessment: A meta-analysis and a call for research. Educational Measurement: Issues and Practice, 30(4), 28-37. doi:10.1111/j.1745- 3992.2011.00220.x
  • Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
  • Linquanti, R. (2014). Supporting formative assessment for deeper learning: A primer for policymakers. Washington, DC: Council of Chief State School Officers.
  • Madison-Harris, R., Muoneke, A. ve Times, C. (2012, January). Using formative assessment to improve student achievement in the core content areas. Briefing Paper, Southeast Comprehensive Center. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED573458.pdf adresinden erişildi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji ders öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji ders öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Mills, G. E. ve Gay, L. R. (2016). Educational research: Competencies for analysis and applications (11. bs.) London: Pearson Education.
  • Morrison, J. A. ve Lederman, N. G. (2003). Science teachers’ diagnosis and understanding of students’ preconceptions. Science Education, 87(6), 849-867. doi:10.1002/sce.10092
  • National Research Council. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
  • National Research Council. (2001). Classroom assessment and the national science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
  • Nichols, P. D., Meyers, J. L. ve Burling, K. S. (2009). A framework for evaluating and planning assessments intended to improve student achievement. Educational Measurement: Issues and Practice, 28(3), 14-23. doi:10.1111/j.1745-3992.2009.00150.x Nicol, D. J. ve Macfarlane-Dick, D. (2006). Formative assessment and self-regulated learning: A model and seven principles of good feedback practice. Studies in Higher Education, 31(2), 199-218. doi:10.1080/03075070600572090
  • Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newburry Park, CA: Sage.
  • Pearson, S., Scott, P. ve Sugden, D. (2011). Applying metaphors for learning to continuing professional development (CPD), in the context of a course for Special Educational Needs Coordinators (SENCOs). Journal of Research in Special Educational Needs, 11(1), 42-54. doi:10.1111/j.1471- 3802.2010.01186.x
  • Reeve, J. (2013). How students create motivationally supportive learning environments for themselves: The concept of agentic engagement. Journal of Educational Psychology, 105(3), 579-595. doi:10.1037/a0032690
  • Ruiz-Primo, M. A. ve Furtak, E. M. (2007). Exploring teachers’ informal formative assessment practices and students’ understanding in the context of scientific inquiry. Journal of Research in Science Teaching, 44(1), 57-84. doi:10.1002/tea.20163
  • Sadler, R. (1989). Formative assessment and the design of instructional systems. Instructional Science, 18(2), 119-144.
  • Shavelson, R. J., Young, D. B., Ayala, C. C., Brandon, P. R., Furtak, E. M. Ruiz-Primo, M. A. … ve Yin, Y. (2008). On the impact of curriculum-embedded formative assessment on learning: A collaboration between curriculum and assessment developers. Applied Measurement in Education, 21(4), 295-314. doi:10.1080/08957340802347647
  • Shelton, A., Smith, A., Wiebe, E., Behrle, C., Sirkin, R. ve Lester, J. (2016). Drawing and writing in digital science notebooks: Sources of formative assessment data. Journal of Science Education and Technology, 25(3), 474-488. doi:10.1007/s10956-016-9607-7
  • Shepard, L. A. (2000). The role of assessment in a learning culture. Educational Researcher, 29(7), 4-14. doi:10.3102/0013189X029007004
  • Shepard, L. A. (2009). Commentary: Evaluating the validity of formative and interim assessment. Educational Measurement: Issues and Practice, 28(3), 32-37. doi:10.1111/j.1745-3992.2009.00152.x
  • Stake, R. (1995). The art of case study research. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Strasser, B. J. (2012). Data-driveb sciences: From wonder cabinets to electronic databes. Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 43(1), 85-87. doi:10.1016/j.shpsc.2011.10.009
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçmelerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Sözkesen Matbaacılık.
  • Tierney, R. D. (2006). Changing practices: Influences on classroom assessment. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 13(3), 239-264.
  • Tomlinson, C. A. (2007). Learning to love assessment. Educational Leadership, 65(4), 8-13.
  • Trauth-Nare, A. ve Buck, G. (2011). Using reflective practice to incorporate formative assessment in a middle school science classroom: A participatory action research study. Educational Action Research, 19(3), 379-398. doi:10.1080/09650792.2011.600639
  • Treagust, D. F., Jacobowitz, R., Gallagher, J. L. ve Parker, J. (2001). Using assessment as a guide in teaching for understanding: A case study of a middle school science class learning about sound. Science Education, 85(2), 137-157. doi:10.1002/1098-237X(200103)85:2<137::AID-SCE30>3.0.CO;2-B
  • Van den Berg, M., Harskamp, E. G. ve Suhre, C. J. M. (2016). Developing classroom formative assessment in Dutch primary mathematics education. Educational Studies, 42(4), 305-322. doi:10.1080/03055698.2016.1193475
  • Vogelzang, J. ve Admiraal, W. F. (2017). Classroom action research on formative assessment in a contextbased chemistry course. Educational Action Research, 25(1), 155-166. doi:10.1080/09650792.2016.1177564
  • Vosniadou, S. (Ed.). (2008). International handbook of research on conceptual change. New York, NY: Routledge.
  • Wallin, P. ve Adawi, T. (2018). The reflective diary as a method for the formative assessment of selfregulated learning. European Journal of Engineering Education, 43(4), 507-521. doi:10.1080/03043797.2017.1290585 Walsh, S. (2006). Investigating classroom discourse. London: Routledge.
  • Wang, J. R., Kao, H. L. ve Lin, S. W. (2010). Preservice teachers’ initial conceptions about assessment of science learning: The coherence with their views of learning science. Teaching and Teacher Education, 26(3), 522-529. doi:10.1016/j.tate.2009.06.014
  • Won, M., Krabbe, H., Ley, S. L., Treagust, D. F. ve Fischer, H. E. (2017). Science teachers’ use of a concept map marking guide as a formative assessment tool for the concept of energy. Educational Assessment, 22(2), 95-110. doi:10.1080/10627197.2017.1309277
  • Yalaki, Y. (2015). Biçimlendirici değerlendirme. Y. Yalaki (Ed.), Etkinliklerle bilimin doğasının öğretimi içinde (s. 13-19). Ankara: Pegem Akademi.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yin, R. K. (2009). Case study research.: Design and method (4. bs.). Thousand Oaks, Ca: Sage.
APA KAYA G, Atasoy V, CANDAN HELVACI S, PEKTAS M (2021). Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. , 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
Chicago KAYA Gökhan,Atasoy Volkan,CANDAN HELVACI Sevcan,PEKTAS Murat Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. (2021): 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
MLA KAYA Gökhan,Atasoy Volkan,CANDAN HELVACI Sevcan,PEKTAS Murat Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. , 2021, ss.335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
AMA KAYA G,Atasoy V,CANDAN HELVACI S,PEKTAS M Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. . 2021; 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
Vancouver KAYA G,Atasoy V,CANDAN HELVACI S,PEKTAS M Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. . 2021; 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
IEEE KAYA G,Atasoy V,CANDAN HELVACI S,PEKTAS M "Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü." , ss.335 - 357, 2021. 10.15390/EB.2020.8934
ISNAD KAYA, Gökhan vd. "Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü". (2021), 335-357. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8934
APA KAYA G, Atasoy V, CANDAN HELVACI S, PEKTAS M (2021). Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. Eğitim ve Bilim, 46(205), 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
Chicago KAYA Gökhan,Atasoy Volkan,CANDAN HELVACI Sevcan,PEKTAS Murat Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. Eğitim ve Bilim 46, no.205 (2021): 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
MLA KAYA Gökhan,Atasoy Volkan,CANDAN HELVACI Sevcan,PEKTAS Murat Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. Eğitim ve Bilim, vol.46, no.205, 2021, ss.335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
AMA KAYA G,Atasoy V,CANDAN HELVACI S,PEKTAS M Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(205): 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
Vancouver KAYA G,Atasoy V,CANDAN HELVACI S,PEKTAS M Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(205): 335 - 357. 10.15390/EB.2020.8934
IEEE KAYA G,Atasoy V,CANDAN HELVACI S,PEKTAS M "Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü." Eğitim ve Bilim, 46, ss.335 - 357, 2021. 10.15390/EB.2020.8934
ISNAD KAYA, Gökhan vd. "Fen Öğretmenlerinin Biçimlendirici Değerlendirmeye Yönelik Farkındalığının Sınıf İçi Uygulamalarındaki Rolü". Eğitim ve Bilim 46/205 (2021), 335-357. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8934