Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği

Yıl: 2021 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 13 - 36 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-09-2021

Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği

Öz:
İnançlar, hukuk sistemlerinde farklı görünümlerde korunmaktadır. Bu görünümler genellikle ‘din ve inanç’, ‘din veyainanç’ veya ‘felsefi inanç’ şeklinde ifade edilir. Bazı sistemlerde din, vicdan ve inanç anayasal düzeyde ayrı ayrıkoruma altına alınırken; bazı sistemlerde tüm inançlar (inançsızlık, geleneksel olmayan inançlar ve hatta küreselısınmaya inanma gibi) “din” ifadesi altındaki korumaya dahil edilir. ABD sisteminde mahkemeler geleneksel olmayaninançları din kavramının altına dahil ederek koruma eğilimindedirler. Kıta Avrupası’nda ve İngiltere’de isedinlerin ve (geleneksel olmayan) inançların ayrı ayrı ifade edilerek korunduğu bir sistem benimsenmektedir. Buçalışma, bu sistemlerdeki görünümleri incelemek amacını taşımaktadır. Bunu yaparken de mahkemelerin kullandıklarıyöntem ve ölçütler de tartışmaya açılmaktadır. Bu tartışmalar ışığında, Türkiye’de inançların nasıl bir korumadanyararlandıklarını tartışmak ve geleneksel olmayan inançların ve etik veganizmin ayrımcılık yasağı bağlamındakorunup korunmayacağını ortaya koymak mümkün olacaktır.
Anahtar Kelime:

Protection of Non-Traditional Beliefs by Prohibition of Discrimination: The Case of Ethical Veganism

Öz:
Beliefs are protected in different forms in law systems. These forms are typically stated as “religion and belief”, “religion or belief” or “philosophical belief”. In some systems; religion, conscience, and belief is protected separately in the constitutional level whereas in some systems, all beliefs (such as the lack of a belief, untraditional beliefs, or even believe in climate change) are in protection under the concept ‘religion’. While this study is about how beliefs are protected, its focus is on a single example: an untraditional and nonreligious belief that is called Ethical Veganism. In the United States; courts are inclined to protect untraditional beliefs, and thus ethical Veganism, under the concept of religion. However, in continental Europe and in the United Kingdom, a system in which religions and untraditional beliefs are separately protected to practice. This study aims to examine how forms of beliefs are shaped and categorized under these different systems. In doing so, the procedures and criteria of the courts would be subject to discussion. In consideration of these examinations and in the case of Turkey; discussing what kind of a protection beliefs benefit from and to what extent untraditional beliefs (and ethical Veganism) can be protected under a anti-discrimination law, would be evident.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AĞIRBAŞLI, Şennur, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde Din ve Vicdan Özgürlüğü”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2012, S. 101, ss. 83-102.
  • BAŞGİL, Ali Fuat, “Din Hürriyeti: Türk Anayasasının 75. Maddesi Üzerine Etüt”, Türkiye’de Din ve Vicdan Hürriyeti: Çeşitlilik, Çoğulculuk, Barış, Derleyen: Murat Yılmaz, Ankara, Avrupa Komisyonu Liberte Düşünce Topluluğu, 2005.
  • DEMİR, Hande Seher, Türkiye’de Din ve Vicdan Özgürlüğü, Ankara, Adalet Yayınevi 2011,
  • DEMİRSOY AŞIKOĞLU, Eda, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarına Göre Dinsel Ritüel ve Uygulamaların Sınırlandırılması”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, vol. 13, ss. 447-495.
  • ERDOĞAN, Mustafa, “Sivil Özgürlük Olarak Din ve Vicdan Özgürlüğü”, Türkiye’de Din ve Vicdan Hürriyeti: Çeşitlilik, Çoğulculuk, Barış, Derleyen: Murat Yılmaz, Ankara, Avrupa Komisyonu Liberte Düşünce Topluluğu, 2005.
  • ERDOĞAN, Mustafa, İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Hukuk Yayınları, Ankara, 2018.
  • FEOFANOV, Dmitry N. “Defining Religion: An Immodest Proposal.” Hofstra Law Review, vol. 23, no. 2, 1994, ss. 309-406.
  • GRİFFİTH, Peter, “Protecting the Absence of Religious Belief: The New Definition of Religion or Belief in Equality Legislation”, Religion & Human Rights: An International Journal, vol. 2, no. 3, 2007, p. 149-162.,
  • GUTMAN, Arthur/ KOPPES, Laura L. / VODANOVICH, Stephen J., EEO Law and Personal Practises, Psychology Press, 2010.
  • İNCEOĞLU, Sibel (ed), İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa, İstanbul, Beta, 2013.
  • JOHNSON, Lisa, “The Religion of Ethical Veganism”, Journal of Animal Ethics, Vol. 5, No. 1, 2015, ss. 31-68.
  • KANADOĞLU, Korkut, “Laiklik ve Din Özgürlüğü”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2013, S. 109, ss. 353-384.
  • KARAN, Ulaş, Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı, Onikilevha, İstanbul, 2017.
  • ÖDEN, Merih, Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, Yetkin Yayınları, 2003.
  • ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2017.
  • PAGE, Donna D., “Veganism and Sincerely Held Religious Beliefs in the Workplace: No Protection without Definition.” University of Pennsylvania Journal of Labor and Employment Law, vol. 7, no. 2, 2005, ss. 363-408.
  • PERFECT, David. “The EHRC’s Work on Religion or Belief”, Law & Justice – The Christian Law Review, vol. 173, 2014, ss. 113-128.
  • RHODES, Alexandra B., “Veganism as a Nontraditional Religion: First Amendment Protection for Employees and Prisoners”, Dartmouth Law Journal, vol. 12, no. 1, 2014, p. 165-[ii].
  • SCHWARTZ, Rebecca. “Employers, Got Vegan: How Ethical Veganism Qualifies for Religious Protection under Title VII.” Animal Law, vol. 24, no. 1, 2018, p.221-[iii].
  • SOIFER Sarah, “Vegan Discrimination: An Emerging and Difficult Dilemma.” Loyola of Los Angeles Law Review, vol. 36, no. 4, 2003, p. 1709-1732.
  • ŞİRİN/DUYMAZ/YILDIZ, Türkiye’de Din ve Vicdan Özgürlüğü, Ankara, Türkiye Barolar Birliği, 2016.
  • TEZCAN/ERDEM/SANCAKDAR/ÖNOK, İnsan Hakları El Kitabı, Ankara, Seçkin Yayınevi, 2019.
  • VİCKERS, Lucy, Religious Freedom, Religious Discrimination and the Workplace, Hart Publishing, 2008.
  • VİCKERS, Lucy. “Religious Discrimination in the Workplace: An Emerging Hierarchy.” Ecclesiastical Law Journal, vol. 12, no. 3, September 2010, p. 280-303.
  • YÜKSEL, Saadet, Anayasa Yargısında İbadet Özgürlüğü, İstanbul, Alfa, 2015
  • Amerika Birleşik Devletleri
  • United States v. Seeger, 380 U.S. 163 (1965).
  • Welsh, v. United States, 398 U.S. 333 (1970).
  • Malnak v. Yogi, 592 F.2d 197 (3d Cir. 1979).
  • Anderson v. Orange County, EEOC Charge no: 345960598, Aug. 20, 1996.
  • Friedman v. S. Cal. Permanente Med. Group, 125 Cal. Rptr. 2d 663, 665 (Cal. Ct. App. 2002).
  • Birleşik Krallık
  • Grainger plc and others v Nicholson EAT/0219/09, Appeal No. UKEAT/0219/09/ZT.
  • AİHM
  • Arrowsmith v. U.K., Appl. No. 7050/75, 12.10.1978.
  • Campbell & Cosans v. U.K., Appl. No. 7511/76, 7743/76, 25.02.1982.
  • Angeleni v. Sweden, Appl. No. 10491/83, 03.12.1986.
  • W. v. U.K., Appl. No: 18187/91, 10.02.1993.
  • Valsamis v. Greece, Appl. No. 21787/93, 27.11.1996.
  • Pretty v. U.K., Appl. No. 2346/02, 29.04.2002.
  • Grzelak v. Poland, Appl. No. 7710/02, 15.06.2010.
  • Türkiye
  • AYM, E.1986/11, K.1986/26, 04/11/1986.
  • AYM, E.2012/65, K.2012/128, 20/09/2012.
  • Onurhan Solmaz, B. No: 2012/1049, 26/3/2013.
  • Tuğba Arslan [GK], B. No: 2014/256, 25/6/2014.
APA Altun K (2021). Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. , 13 - 36.
Chicago Altun Kardelen Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. (2021): 13 - 36.
MLA Altun Kardelen Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. , 2021, ss.13 - 36.
AMA Altun K Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. . 2021; 13 - 36.
Vancouver Altun K Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. . 2021; 13 - 36.
IEEE Altun K "Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği." , ss.13 - 36, 2021.
ISNAD Altun, Kardelen. "Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği". (2021), 13-36.
APA Altun K (2021). Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1), 13 - 36.
Chicago Altun Kardelen Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6, no.1 (2021): 13 - 36.
MLA Altun Kardelen Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.6, no.1, 2021, ss.13 - 36.
AMA Altun K Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 6(1): 13 - 36.
Vancouver Altun K Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 6(1): 13 - 36.
IEEE Altun K "Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği." Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6, ss.13 - 36, 2021.
ISNAD Altun, Kardelen. "Geleneksel Olmayan İnançların Ayrımcılık Yasağıyla Korunması: Etik Veganizm Örneği". Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6/1 (2021), 13-36.