PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ

Fatih Ferhat ÇETİNKAYA (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kırşehir, Türkiye)
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)
8 4
Yıl: 2021 Cilt: 20 Sayı: 80 Sayfa Aralığı: 1662 - 1681 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.839080 İndeks Tarihi: 29-07-2022

PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ

Öz:
İşletmelerin başarılı olmalarında liderlerin rolü bilinmektedir. Liderlik son yıllarda farklı açılardan elealındığından birçok liderlik yaklaşımından bahsedilmektedir. Paternalist (babacan) liderlik, çalışanları koruyanbir liderlik yaklaşımıdır. Örgütsel sinizm ise, çalışanların çeşitli nedenler ile işletmelerine karşı olumsuzdavranışlarını ifade etmektedir. Paternalist liderlik davranışının örgütsel sinizmi azaltacağı düşünüldüğünden buçalışma önemli görülmüştür. Araştırmanın amacı ise, paternalist liderliğin örgütsel sinizm ve alt boyutlarıüzerinde etkisinin olup olmadığını tespit etmektir. Bu amaçla, Kırşehir ilinde kamu kurumlarında çalışan 454kişiden anket tekniği ile veri toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, Paternalist liderlik ile sinizm,bilişsel/duyuşsal sinizm ve davranışsal sinizm arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Yinepaternalist liderliğin alt boyutlarından yardımsever/ahlaki liderlik ile sinizm ve alt boyutları olanbilişsel,/duyuşsal ve davranışsal sinizm arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Paternalistliderlik arttıkça örgütsel sinizm düzeyleri azalmaktadır. Yardımsever/ahlaki liderlik davranışınınbilişsel/duyuşsal sinizmi negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Yardımsever/ahlaki liderlik davranışınındavranışsal sinizmi negatif yönde etkilediği, otoriter liderlik davranışının ise davranışsal sinizmi pozitif yöndeetkilediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Örgütsel Sinizm Paternalist Liderlik Liderlik

THE EFFECT OF PATERNALIST LEADERSHIP ON ORGANIZATIONAL CYNICISM

Öz:
It is known that leaders play a role in the success of businesses. Since leadership is handled from different perspectives, many leadership approaches have been mentioned in recent years. Paternalist leadership is a leadership approach that protects employees. Organizational cynicism, on the other hand, refers to the negative behaviors of employees towards their businesses for various reasons. Since it is thought that paternalist leadership behavior will decrease organizational cynicism, this study is considered to be important. The aim of the study is to determine whether paternalist leadership has an effect on organizational cynicism and its subdimensions or not. For this purpose, data were collected using the survey technique from 454 people working in public institutions in Kırşehir province. As a result of the analysis, negative and significant relationships were determined between paternalist leadership and cynicism, cognitive and affective cynicism, and behavioral cynicism. Again, negative significant relationships were found between benevolent and moral leadership, which are sub-dimensions of paternalist leadership, and cynicism, cognitive and affective cynicism, and behavioral cynicism. As paternalistic leadership increases, levels of organizational cynicism decrease. It was determined that benevolent / moral leadership behavior had a statistically significant and negative effect on cognitive / affective cynicism. It was determined that benevolent / moral leadership behavior had a statistically significant and negative effect on behavioral cynicism, and authoritarian leadership behavior had a statistically significant and positive effect on behavioral cynicism.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social,and General Psychology Monographs, 126 (3), 269-292.
  • Alan, H. ve Fidanboy, C.Ö. (2013). Sinizm, Tükenmişlik ve Kişilik Arasındaki İlişkiler: Bilişim Sektörü Çalışanları Kapsamında Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Büro Yönetimi Özel Sayısı,(1),165-176.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (6. Baskı). Sakarya, Sakarya Yayıncılık.
  • Andersson, L. M., Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organızatıonal Behavıor, 18, 449 – 469.
  • Arslan, Ö. (2016). Okul Yöneticilerinin Paternalist Liderlik Düzeyleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Uşak.
  • Aycan, Z. (2001). “Paternalizm: Yönetim ve Liderlik Anlayışına İlişkin Üç Görgül Çalışma”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1/1. 1-19.
  • Aycan, Z. (2006). Paternalism: Towards conceptual refinement and operationalization. In K. S. Yang, K. K. Hwang, & U. Kim (Eds.), Scientific Advances İn Indigenous Psychologies.
  • Aycan, Z. ve Kabasakal, H. (2006). “Social contract and perceived justice of workplace practices to cope with financial crisis”, Group and Organization Management, 31/4. 469-502.
  • Aycan, Z.; Kanungo, R., N.; Mendonca, M.; Yu, K.; Deler, J.; Stahl G. ve Kurshid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A 10-country comparison, applied psychology: An International Review, 49(1). 192-221.
  • Börekçi, D., Y. (2009). “Paternalist leadership style‟s evolution in e-culture”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38/2. 103-109.
  • Brandes, P.M (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences, dissertation of doctor of philosophy, The University of Cincinnati, 1997, s: 29- 35.
  • Cheng, B. S., Chou, L. F. ve Farh, J. L. (2000). A Triad Model of Patemalistic Leadership: The Constructs and Measurement. Indigenous Psychological Research in Chinese Societies, 14, 3-64.
  • Cole, M.S., Bruch, H., Vogel, B. (2006). Emotion as mediators of the relations between perceived supervisor support and psychological hardiness on employee cynicism. Journal of Organizational Behaviour, 27, 463-484.
  • Çıraklar, N. H., Ucar, Z., ve Sezgin, O. B. (2016). Effects of paternalistic leadership on organizational identification: mediating role of trust in leader. Research Journal of Business and Management, 3(1), 73-87.
  • Dağlı, A. ve Ağalday, B. (2018). Okul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Davranışlarının İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 518-534.
  • Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational Cyncism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
  • Doğan, S., Uğurlu, C. T. (2014). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişki. GEFAD / GUJGEF 34(3), 489-516.
  • Durmaz, C. (2019). Babacan Liderlik – Örgütsel Sinizm İlişkisinde Yıldırma Değişkeninin Aracı, Bireycilik – Toplulukçuluk Değişkeninin Düzenleyici Rolü. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Ankara.
  • Durmaz, C., Ergeneli, A. ve Camgöz, S.M. (2020). Babacan Liderlik, Yıldırma ve Örgütsel Sinizm İlişkilerinde Bireyci ve Toplulukçu Kültürel Değerlerin Rolleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 631-655.
  • Durmuş, A. (2016). Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının Çalışanların Örgütsel Bağlılığı İle İlişkisinin İstatistiksel Yöntemlerle Araştırılması. Business And Management Studies: An International Journal, 4(2).
  • Erdost, E., Karacaoğlu, K. ve Reyhanoğlu, M. ( 2007 ). Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türkiye ‘deki Bir Firmada Test Edilmesi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı (25 – 7 Mayıs), Sakarya Üniversitesi İ.İ.B.F. Sakarya. ss. 514 – 524.
  • Farh, J. L., & Cheng, B. S. (2000). A cultural analysis of paternalistic leadership in Chinese organizations. In Management and organizations in the Chinese context (pp. 84-127). Palgrave Macmillan, London.
  • Fettahlıoğlu, Ö. A. (2015) Günümüz İşletmelerinin Temel Hastalığı: Örgütsel Sinizme Yönelik Algılamaların, Tükenmişlik Boyutları Üzerine Etkisi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(13), 178-191.
  • Goldner, F.H., Ritti, R.R., and Ference, T.P. (1977), The production of cynical knowledge in organizations, American Sociological Review, 42(4), 539-551.
  • Greenberg, J. (1986). Determinants of perceived fairness of performance evaluations. Journal of Applied Psychology, 71(2), 340-342.
  • Güleç, E. (2017). Paternalist Liderlik ve Örgüt Kültürünün Örgütsel Sinizme Etkileri: Fatih Sağlık Hizmet Bölgesinde Bulunan Kamu ve Özel Hastanelerin Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı. İstanbul.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe YöntemAnaliz (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Hançerlioğlu, O. (1993). Dünya İnançları Sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul,
  • Hançerlioğlu, O. (2000). Felsefe Ansiklopedisi Kavramlar ve Akımlar, Cilt 3 (İ-K), Remzi Kitapevi, İstanbul.
  • Helvacı, M., Çetin, A. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Belirlenmesi (Uşak İli Örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7(3), 1475-1497.
  • Izgar, H. (Ed.). (2012). Endüstri ve Örgüt Psikolojisi. Konya:Eğitim Kitabevi.
  • Ju, F., Xie, Z., ve Bao, G. (2008). Western countries and China: A comparative study on the effects of the paternalistic leadership and transformational leadership on the performance of private enterprises. Management World, 5: 85–101
  • Karacaoğlu, K. ve İnce, F. (2013). Pozitif Örgütsel Davranışın Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkileri: Kayseri İlindeki İmalat Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi,18 (1),181-202.
  • Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım
  • Korkmaz, F. (2018). Babacan (Paternalist) Liderlik Davranışının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisinde Çalışanların İşe Tutkunluk Düzeylerinin Aracılık Rolü: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırmalı Bir Analiz. Doktora Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.2018,Kırıkkale.
  • Mete, Y. A. (2013). Relationship between organizational cynicism and ethical leadership behaviour: A study at higher education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 89, 476 – 483.
  • Mete, Y.A. ve Serin, H. (2015). Okul Yöneticilerinin Babacan Liderlik Davranışı İle Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Sinizm Davranışları Arasındaki İlişki. Hasan Ali Yücel Egitim Fakültesi Dergisi; Istanbul Vol. 12(2), 147-159.
  • Mutlu, M. S. (2018). Hasta-Hekim İlişkisinde Temel Yaklaşımlar: Paternalizm Ve Hasta Özerkliği, Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özgenel, M. ve Hıdıroğlu, A. (2019). Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 1017.
  • Özkaçar, S. (2020). Paternalist Liderlik Örgütsel Sinizm İlişkisinde Hofstede’in Hoşgörü/Kısıtlama Kültür Boyutunun Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Balıkesir.
  • Özkan, M. (2016). Liderlik Hangi Sıfatları, Nasıl Alıyor? Liderlik Konulu Makalelerin İncelenmesi. Gaziantep University Journal Of Social Sciences, 15(2), 615-639.
  • Özler, D. E., Atalay, C. G., ve Şahin, M. D. (2010). Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle Mi Bulaşır? Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 47-57.
  • Pellegrini, E. K. ve Scandura, T., A. (2008). Paternalist Leadership: A Review and Agenda for Future Research. Journal of Management, 34(3), 566-593.
  • Pellegrini, E., Scandura, T. ve Jayaraman, V. (2010). Cross-Cultural Generalizability of Paternalistic Leadership: An Expansion of Leader–Member Exchange Theory. Group & Organization Management 35 (4), 391-420.
  • Schyns, P. and Koop, C. (2007). Political cynicism: Characteristics and consequences of a growing phenomenon, Paper to be presented at the 4th General ECPR Conference, Pisa, Italy, 6-8 September, 1-19.
  • Sezginer, S. (2014). Türk Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri Ve Türk Kültürünün Yönetim Üzerine Etkileri. Doktora tezi, St. Clements University, Ankara.
  • Shreasta, S. K. (2012). Organizational cynicism. peace and development. Research Journal, 3(3), 2328.
  • Suber, P. (1999). Paternalism. C.B. Gray (Ed.), Philosophy of Law: An Encyclopedia,
  • Şendoğdu, A. A. ve Erdirençelebi, M. (2014). Paternalist Liderlik İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 253-274.
  • Tabachnick, B.G. ve Fidell, S.L. (2007). Using Multivariate Statistics. America: Pearson Education.
  • Ulaş, S.E. (2002). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
  • Uluköy, M., Kılıç, R. ve Bozkaya, E. (2014). Hiyerarşik Yapısı Yüksek Olan Kurumlarda Liderlik Yaklaşımlarının Çalışanların Motivasyonu Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 191-206.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
APA Çetinkaya F (2021). PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. , 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
Chicago Çetinkaya Fatih Ferhat PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. (2021): 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
MLA Çetinkaya Fatih Ferhat PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. , 2021, ss.1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
AMA Çetinkaya F PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. . 2021; 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
Vancouver Çetinkaya F PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. . 2021; 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
IEEE Çetinkaya F "PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ." , ss.1662 - 1681, 2021. 10.17755/esosder.839080
ISNAD Çetinkaya, Fatih Ferhat. "PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ". (2021), 1662-1681. https://doi.org/10.17755/esosder.839080
APA Çetinkaya F (2021). PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 20(80), 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
Chicago Çetinkaya Fatih Ferhat PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 20, no.80 (2021): 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
MLA Çetinkaya Fatih Ferhat PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.20, no.80, 2021, ss.1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
AMA Çetinkaya F PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2021; 20(80): 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
Vancouver Çetinkaya F PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2021; 20(80): 1662 - 1681. 10.17755/esosder.839080
IEEE Çetinkaya F "PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 20, ss.1662 - 1681, 2021. 10.17755/esosder.839080
ISNAD Çetinkaya, Fatih Ferhat. "PATERNALİST LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL SİNİZME ETKİSİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 20/80 (2021), 1662-1681. https://doi.org/10.17755/esosder.839080
Sayfa Oluşturulma Tarihi
26-04-2024 1:43

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları