Yıl: 2020 Cilt: Sayı: 149 Sayfa Aralığı: 225 - 252 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-10-2021

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ

Öz:
ABD’nin siyasal yapısı sadece Başkanlık sistemi üzerine kurulu değildir. Sistemin dört önemli ayağının olduğu belirtilebilir; bunlar başkanlık, kongre, yargı ve federalizmdir. ABD Başkanlık sistemi diğer demokrasiler için de önemli olan iki sütun üzerinde durur, güçler ayrılığı ile kontrol ve denge. ABD Başkanlık sistemi 17 inci ve 18 inci yüzyıllarda ortaya çıkan ve uygulama alanı bulan kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanmaktadır. ABD’de milletvekili seçim sistemi dar bölge iki turlu seçim sistemidir; bir oy fazla alan parti, o bölgeden milletvekili çıkarır.Anayasa’da açıkça yer almasa da, ABD Başkanlarının yasama fonksiyonu niteliğinde, genel ve kişilik dışı, tek taraflı düzenleme yapma yetkileri vardır. ABD’de 3 çeşit Başkanlık kararnamesi vardır. Birincisi, doğrudan Anayasa esas alınarak çıkarılır ki bunlar genellikle dış ilişkiler, milli savunma gibi konular için yapılır. İkincisi, Kongre Başkana kanunla düzenleme yetkisi verebilir. Üçüncüsü, kanuna dayanılarak yapılan düzenleyici idari işlemlerdir (yönetmelik, genelge gibi). ABD Başkanlarının tek taraflı olarak çıkarttıkları düzenlemeler, hepsi olmasa da genellikle, kanun gücünde olan kararnamelerdir. Bu itibarla Başkanlık kararnameleri yasama işlevi niteliğindedir; yani yürütmenin dolaylı yasama işlevidir. Belirtildiği gibi Başkanlık kararnamelerinin hepsi kanun gücünde değildir; şayet Başkanlık kararnamesi, Anayasa ve kanundan kaynaklanıyorsa kanun gücündedir ve Resmi Gazete ile yayımı şarttır. Executive orders dışındakilerin yayımı Başkanın rızası ile olur.
Anahtar Kelime:

REGULATORY PROCEDURES OF THE PRESIDENCY OF THE UNITED STATES

Öz:
The political structure of the USA is not only based on the Presidential system. The system has four important pillars, which are presidency, congress, judiciary and federalism. The US Presidential system emphasizes two pillars that are important to other democracies, the separation of powers and control and balance. The US Presidential system is based on the principle of separation of powers that emerged in the 17th and 18th centuries and found application. In the USA, the parliamentary election system is a narrow-zone two-round election system; The party, which gets only one more vote than the other, has the deputy from that region. Even though it is not explicitly included in the Constitution, the Presidents of the USA have the power to make unilateral, general and non-personal arrangements, as a legislative function. There are three types of Presidential decree in the USA. First, it is drawn directly on the basis of the constitution, which is usually done for issues such as foreign affairs and national defense. Second, Congress can authorize the President to regulate by law. The third is regulatory administrative procedures (such as regulations, circulars) that are based on the law. The regulations unilaterally issued by the US presidents are, if not all, decrees that generally have the force of law. As such, Presidential decrees have legislative functions; that is, the executive’s indirect legislative function. As noted, not all Presidential decrees have the force of law. If a Presidential decree stems from the Constitution and the law, it is lawful and must be published in the Official Gazette. The publication of those other than executive orders will be with the consent of the President.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Atay Ender Ethem, (2018). İdare Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Başgil Ali Fuat, (1960). Esas Teşkilat Hukuku, Birinci Cilt: Türkiye Siyasi Rejimi ve Anayasa Prensipleri, 1. Fasikül, İstanbul: Baha Matbaası.
  • Bradley Anthony W./Ewing, Keith D., (2003). Constitutional and Administrative Law, 13th Edition, Longman, Malaysia.
  • Chemerınsky Ervin, (2011). Constitutional Law: Principles and Policies, New York, 2011.
  • Devlet Personel Başkanlığı (2016). ABD Kamu Yönetimi ve Kamu Personel Sistemi, Ankara: Devlet Personel Başkanlığı Yayını.
  • Doehring Karl, (2002). Genel Devlet Kuramı, çev. Ahmet Mumcu, 2. Baskı, İstanbul.
  • Emanuel Steven L., (2011). Constitutional Law, Twenty-Ninth Edition, New York: Published by Wolters Kluver Law and Business in New York.
  • Feyzioğlu Turhan, (1951). Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Kazai Murakabesi, Yabancı Memleketlerde-Türkiye’de, Ankara.
  • Gözler Kemal, (2018). Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 22. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Kaboğlu İbrahim Özden/SALES,Eric, (2018). Darbe ve Demokrasi Sarkacında Türk Anayasa Hukuku, Çevirmen ve Editör: Dr. Öğretim üyesi İrem Berksoy, İstanbul: Legal Yayıncılık A.Ş.
  • Loewenberg Gerhard, (1971). Modern Parliaments, Change or Decline? Chicago.
  • Morlan Robert L., (1975). American Government, Policy and Process, Second Edition, USA: Boston.
  • Nomer Mert, (2013). ABD Başkanlık Sisteminde Başkanın Yetkileri, İstanbul: XII Levha Yayınları.
  • Okşar Mustafa, (2018). Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Yürütme Erkinin Üstünlüğü, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Özbudun Ergun, (2017). Türk Anayasa Hukuku, 17. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınevi.
  • Redlich Norman/Attanasio, John/Goldstein, Joel K., (2004). Understanding Constitutional Law, Third Edition, New York: LexisNexis Publication.
  • Rosenfeld Michel and Sajo Andras, (2012). The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, Oxford.
  • Söyler Yasin, (2018). Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Teziç Erdoğan, (2017). Anayasa Hukuku, 21. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
  • Tunç Hasan, (1997). Karşılaştırmalı Anayasa Yargısı (Denetimin Kapsamı ve Organları), Yetkin, Ankara.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (2014) (Araştırma Hizmetleri Başkanlığı): Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri, Yarı-Başkanlık Sistemi (Fransa, Polonya ve Rusya Örnekleri), Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Yayını.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi (2019) (Araştırma Hizmetleri Başkanlığı): ABD Kongresinde Yasama, Denetim ve Bütçe Süreçleri, Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Yayını.
  • Zengin M. Ali, (2014). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ekseninde Yargısal Aktivizm Doktrini, Ankara, Adalet Yayınevi.
  • Ardıçoğlu M. Artuk, (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt 75, Sayı 3, Ankara, Ankara Barosu Yayını.
  • Akçalı Pınar, (2013). “Genel Özellikleri, Yararları ve Sakıncaları Işığında Başkanlık Sistemleri”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl 9, Sayı 51.
  • Caniklioğlu Meltem Dikmen, (2008). “Hukuk Devletinde Siyasi İktidar ve Yargının karşılıklı Konumu ve İlişkileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1.
  • Çağlar Bakır, (1985). “Anayasa Yargısında Yorum Problemi: Karşılaştırmalı Analizin Katkıları”, Anayasa Yargısı 2, Ankara.
  • Elgie Robert, (2007). “Varieties of Semi-Presidentialism and Their Impact on Nascent Democracies”, Taiwan Journal of Democracy, Cilt 3, Sayı 2.
  • Forte David F., “Pocket Veto” (Art. I, Sect 7, Cl. 2). The Heritage Guide to the Constitution, Editors: Edwin Meese, Matthew Spalding, David Forte, Published in the U.S by Regnery Publishing Inc. Washington.
  • Gerhardt, Michael J., “Trial of Impeachment”, (Art. II, Sect. 4), The Heritage Guide to the Constitutuion, Editors: Edwin Meese, Matthew Spalding, David Forte, Published in the U.S by Regnery Publishing Inc. Washington.
  • Kıratlı Metin, (1982). “Anayasa Mahkemeleri ve Siyasal Polemikler”, AYM, 55 Yıl 55 Makale.
  • Lawson Gary, (2005). “Due Process Clause”, The Heritage Guide to the Constitution, Editors: Edwin Meese, Matthew Spalding, David Forte, Published in the U.S by Regnery Publishing Inc. Washington.
  • Özbudun Ergun, (2013). “Hükümet Sistemi Tartışmaları”, Yeni Türkiye, Yıl 9, Sayı 51.
  • Yüksel Metin, (2012). “Anayasal Demokrasi İçinde Anayasa Mahkemesi’nin Konumu”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1.
  • Armstrong v. US, 80 USA 154 (1871).
  • Baker v. Carr, 369 U. S. 186 (1962).
  • Chamber of Commerce v. Reich (1995).
  • Dames and More v. Regan 453 US 657 (1981).
  • Hamdi v. Rusfeld (2004).
  • Hamdan v. Rumsfeld (2006).
  • Korematsu v. USA, 323 US 214 (1944).
  • Panama Refining Co. V. Ryan (1935).
  • Missisippi v. Johnson, 71 US 475 (1866).
  • Medellin v. Texas, 552 US 491 (2008).
  • Nixon v. US, 506 U. S. 224 (1993).
  • Schechter Poultry Corp v. United States (1935).
  • US v. Klein (60 US 128).
  • The Pocket Veto Case, 279 U. S. 655 (1929).
  • Youngstown Sheet and Tube Co. v. Sawyer, 343 US 579 (1952).
  • Chu Vivian S. and Garvey Todd, (2014). “Executive Orders: Issuance, Modification and Revocation”, Congressional Researh Service (CRS), ss. 1-10. https://digitalcommons. ilr.cornell.edu/key_workplace/1262/ (Erişim tarihi: 22.12.2018).
  • Contrubis John, (1999). “Executive Orders and Proclamations”, CRS Report for Congress, ss.1-26. https://fas.org/sgp/crs/misc/95-772.pdf (erişim tarihi: 22.12.2018).
  • Covington Megan, (2012). “Executive Legislation and the Expansion of Presidential Power”, Humanities and Social Science, Spring 2012, Cilt 8, ss. 1-8. https://ejournals. library.vanderbilt.edu/index.php/vurj/article/view/3556 (erişim tarihi: 22.12.2018).
  • Çolak Çağrı D., (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Yetkisinin Amerikan Sistemi Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi”, Stratejik Public Management Journal, Vol. 3, Special Issue, ss. 51-65. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/395026 (erişim tarihi: 22.12.2018).
  • Fleishman, Joel L. and Aufses Arthur H. (1976). “Law and Orders: The Problem of Presidential Legislation”, Law and Contemporary Problems, Cilt 40, Sayı 3, ss. 1-45. https://scholarship.law.duke.edu/cgi/viewcontent.cgi?article (erişim tarihi: 22.12.2018).
  • http://www.law. cornell.du/wex/political_question_doctrine (erişim tarihi: 1.12.2014).
  • http://scholarship.law.georgetown.edu/cgi/viewcontent.cgi?article (erişim tarihi: 1.12.2014).
  • http://www.hup.harvard.edu/catalog, (erişim tarihi: 1.12.2014).
  • Neil, Benjamin A. (ty). “Presidential Executive Orders: Laws Without Legislation”, Journal of Criminal Justice Research, http://www.aabri.com/manuscripts (Erişim tarihi: 22.12.2018).
  • Trump, Donald John (2018). “Executive Orders”, Wikisource, The Free Online Library,(https:/en.wikisource.org/wiki/Author:Donald_John_Trump/Executive_ Orders), ss. 1-5, (erişim tarihi: 22.12.2018).
APA ÜNAL AÇIKGÖZ M, Fendoglu H, GÜLLER A (2020). AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. , 225 - 252.
Chicago ÜNAL AÇIKGÖZ Merve,Fendoglu Hasan Tahsin,GÜLLER Abdülsamet AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. (2020): 225 - 252.
MLA ÜNAL AÇIKGÖZ Merve,Fendoglu Hasan Tahsin,GÜLLER Abdülsamet AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. , 2020, ss.225 - 252.
AMA ÜNAL AÇIKGÖZ M,Fendoglu H,GÜLLER A AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. . 2020; 225 - 252.
Vancouver ÜNAL AÇIKGÖZ M,Fendoglu H,GÜLLER A AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. . 2020; 225 - 252.
IEEE ÜNAL AÇIKGÖZ M,Fendoglu H,GÜLLER A "AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ." , ss.225 - 252, 2020.
ISNAD ÜNAL AÇIKGÖZ, Merve vd. "AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ". (2020), 225-252.
APA ÜNAL AÇIKGÖZ M, Fendoglu H, GÜLLER A (2020). AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (149), 225 - 252.
Chicago ÜNAL AÇIKGÖZ Merve,Fendoglu Hasan Tahsin,GÜLLER Abdülsamet AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi , no.149 (2020): 225 - 252.
MLA ÜNAL AÇIKGÖZ Merve,Fendoglu Hasan Tahsin,GÜLLER Abdülsamet AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, vol., no.149, 2020, ss.225 - 252.
AMA ÜNAL AÇIKGÖZ M,Fendoglu H,GÜLLER A AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2020; (149): 225 - 252.
Vancouver ÜNAL AÇIKGÖZ M,Fendoglu H,GÜLLER A AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2020; (149): 225 - 252.
IEEE ÜNAL AÇIKGÖZ M,Fendoglu H,GÜLLER A "AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ." Türkiye Barolar Birliği Dergisi, , ss.225 - 252, 2020.
ISNAD ÜNAL AÇIKGÖZ, Merve vd. "AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE BAŞKANLIĞIN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ". Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149 (2020), 225-252.