Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 101 - 107 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-10-2021

Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler

Öz:
Küreselleşmeyle birlikte, bir ülkede ortaya çıkan bulaşıcı hastalığınhızla başka bir ülkeye yayılma olasılığı artmaktadır. Bu küresel artışküresel bir dayanışmayı gerektirmektedir. Küresel salgınlar;mortalitede artışa sebep olmakla birlikte, sosyal ve siyasi yapıyıbozmakta, ekonomiyi olumsuz etkilemekte, olumsuz psikolojiketkilere yol açmakta ve sağlık sistemini derinden sarsmaktadır.Salgının erken tespit edilmesi ve müdahale önlemlerinin hızlı birşekilde başlatılması, salgını kontrol etme imkanını arttırmaktadır.Koruma ve kontrol önlemleri kapsamında salgının özelliğine görealınacak tedbirler: İlgili sektörlerle iş birliğinin yapılması, riskoluşturan etkenlerin (kontamine su kaynaklarının kullanımınınengellenmesi ve suyun klorlanması) uzaklaştırılması, hastaizolasyonu, temaslılara müdahale edilmesi, riskli gruplarınaşılanması, sağlık personelinin eğitimi ve halk sağlığı eğitiminikapsamaktadır. Günümüzde COVID-19 enfeksiyonu dünya çapındabir salgın olup halihazırda geliştirilmiş bir tedavi yöntemi veya aşısıbulunmamaktadır, bu nedenle bulaşmayı azaltmak için alınanönlemler ve kontrol stratejileri halk sağlığı önlemlerinedayanmaktadır. Topluma yavaş / geç bilgi verilmesi, korunmayailişkin önlemler hakkında bilgi ve farkındalık eksikliği, söylentileridurdurmak için önlem alınmaması, sağlık yetkililerine güveninazalması, sağlık çalışanları arasında uygun enfeksiyon önleme vekontrol önlemlerinin uygulanmaması ve kültürel farklılıklar COVID19 ile mücadelede engelleri oluşturmaktadır.Bu makalede salgınla mücadele stratejilerine ve günümüz salgınıolan COVID-19’un kontrol yöntemlerine ve salgınlarla mücadeleyietkileyen engellere değinilmiştir.
Anahtar Kelime:

Protection and Control Measures from Epidemic Diseases, Combating COVID-19 Pandemic and Difficulties Experienced

Öz:
The possibility of an infectious disease emerging in one country to rapidly spread to another country increases with globalization. The global increase in infectious diseases requires international solidarity against these diseases. Although global epidemics cause an increase in mortality, they disrupt the social and political structure, negatively affect the economy, cause negative psychological effects and deeply shake the health system. Early detection of the outbreak and rapid initiation of intervention measures increase the ability to control the epidemic. Measures to be taken according to the nature of the epidemic within the scope of protection and control measures include cooperation with relevant sectors, removal of risk factors (prevention of the use of contaminated water resources and chlorination of water) patient isolation, intervention to contacts, vaccination of risky groups, training of healthcare personnel and public health education. Nowadays, COVID-19 infection is a worldwide epidemic, and there is currently no improved treatment method or vaccine, so measures and control strategies to reduce transmission are based on public health measures. Slow/delayed provision of information to the community, lack of knowledge and awareness of protection measures, lack of action to stop rumors, reduced trust in health officials, failure to implement appropriate infection prevention and control measures among healthcare professionals, and cultural differences constitute obstacles to combating COVID-19. In this article, the strategies to combat the epidemic and the control methods of the current epidemic of COVID-19, and the obstacles that affect the fight against outbreaks are mentioned.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Nakajima H. Message from the director-general. The World Health Report Conquering Suffuring Enriching Humanity [İnternet]. 1997. [Erişim tarihi: 26/06/2020]. Erişim adresi : https://www.who.int/whr/1997/en/.
  • 2. Nakajima H. Message from the director-general. The World Health Report - Fighting Disease Fostering Development [Internet]. 2016. [Erişim tarihi 27/06/2020]. Erişim adresi: https://www.who.int/whr/1996/en/
  • 3. Brundtland GH. Message from the director-general The World Health Report - Reducing Risks, Promoting Healthy Life [Internet]. 2002. [Erişim tarihi 27/06/2020] Erişim adresi: https://www.who.int/whr/2002/en/
  • 4. WHO. Key planning recommendations for mass gatherings in the context of COVID-19 [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 06/12/2020]. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/3 32235/WHO-2019-nCoV POE_ mass _gathering2020.3-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • 5. Türk Tabipleri Birliği COVID-19 Danışma ve İzleme Kurulu. COVID-19 Pandemisi İki Aylık Değerlendirme Raporu. Türk Tabipleri Birliği [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 04/12/2020]. Erişim adresi : https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19- rapor.pdf
  • 6. COVID-19 Pandemi Değerlendirme Raporu. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA Raporları No:34) [Internet]. 2020. [Erişim tarihi 10/12/2020]. Erişim adresi: http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidrap oru/Covid-19 Raporu-Final+.pdf
  • 7. Aslan R. Tarihten Günümüze Epidemiler, Pandemiler ve Covid-19. Göller Bölgesi Aylık Ekon ve Kültür Derg. 2020;8(85):35–41.
  • 8. Smith RD. Responding to global infectious disease outbreaks: Lessons from SARS on the role of risk perception, communication and management. Soc Sci Med. 2006; 63 (12) :113–23.
  • 9. Water GLAAS findings on national policies, plans, targets and finance in Treadıng Water Corporate Responses to Rising Water Challenges. Dısclosure Insıght's CDP Global Water Report [Internet]. 2018. [Erişim tarihi 14.04.2020]. Erişim adresi : https://www.who.int/water_sanitation_health/publ ications/hygiene-glaas-findings/en/
  • 10. Özatay F, Sak G. COVID-19’un Ekonomik Sonuçlarını Yönetebilmek İçin Ne Yapılabilir? Türkiye Ekon Polit Araştırma Vakfı [Internet]. 2020. [ Erişim tarihi 10.05.2020]. Erişim adresi : https://tepav.org.tr/upload/files/1585023057- 6.Covid_19un_Ekonomik_Sonuclarini_Yonetebilmek _Icin_Ne_Yapilabilir.pdf
  • 11. Akbağ, E. Covid 19'un Toplumsal etkileri; Kovid-19 ve Sonrası: Disiplinlerarası Bir Yaklaşım: Halk Sağlığı, Hukuk, İktisat, İlahiyat, Psikoloji, Sosyoloji, Tıp. Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar (ULİSA) Enstitüsü [Internet]. 2020. [Erişim tarihi 16/12/2020]. Erişim adresi: https://aybu.edu.tr/yulisa /contents /files /ULI%CC%87SA _12_3_Haziran_2020(1).pdf
  • 12. 12.Türkiye İstatistik Kurumu. Ekonomik Güven Endeksi, 33928 Nisan [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 26.06. 2020]. Erişim adresi : http: //www.tuik.gov.tr/ Pre Haber Bultenleri. do?id=33928
  • 13. Acar Y. Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgını ve Turizm Faaliyetlerine Etkisi. Güncel Tur Araştırmaları Derg. 2020;4:7–21.
  • 14. World Health Organization. Communication For Behavioural Impact (COMBI) [Internet]. 2020. [Erişim tarihi 28/11/2020]. Erişim adresi: https://apps. who.int/iris/ bitstream/handle/10665/75170/WHO_HSE_GCR_20 12.13_eng.pdf
  • 15. Madurai ER, Pugazhendhi R. Restructured society and environment: A review on potential technological strategies to control the COVID-19 pandemic. Sci Total Environ. 2020;725: 138858
  • 16. Global Defence Against the Infectious Disease Thereat. World Health Organization [Internet]. 2003. [Erişim tarihi: 10.06.2020]. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/ bitstream/handle/10665/42572/9241590297.pdf;js essionid=AA636C7EFE7BC628E7C0399F63AA419D?s equence=1
  • 17. Ghebrehewet S, Stewart AG. Incidents and outbreak management. (Edi: Ghebrehewet S, Stewart AG, Baxter D, Shears P, Conrad D, Kliner M) Health Protection: Principles and Practise. Oxford University Press; 2016. Available at: https://books.google.com.tr/books?id=SsBjDQAAQB AJ&dq=Taking+Outbreak+Protection+and+Control+ Measures&hl=tr
  • 18. Bulaşıcı Hastalıklar ile Mücadele Rehberi. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü [Internet]. 2017. [Erişim tarihi: 28.04.2020]. Erişim adresi : https://hsgm.saglik. gov.tr /depo/ mevzuat/genelge/Bulasici_Hastaliklar_ile_Mucadele _Rehberi_Ustyazi.pdf
  • 19. Sıkça Sorulan Sorular [Internet]. Covid-19 Türkiye Web Portalı [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 02.07.2020]. Erişim adresi : https://covid19.tubitak.gov.tr/covid19/sikca-sorulan -sorular
  • 20. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı. T.C. Sağlık Bakanlığı [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 01.06.2020]. Erişim adresi: https://grip.gov.tr/depo/saglikcalisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf
  • 21. Kenney SP, Helmy YA, Fawzy M, Elaswad A, Sobieh A, Shehata AA. The COVID-19 Pandemic: A Comprehensive Review of Taxonomy, Genetics, Epidemiology, Diagnosis, Treatment, and Control. J Clin Med. 2020;9(4):2–29
  • 22. World Health Organization. Q&As on COVID-19 and related health topics and on coronaviruses (COVID19) [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 06.06.2020]. Erişim adresi : https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/question-and answers-hub/q-adetail/q-a-coronaviruses
  • 23. WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. World Healh Organization [Internet]. [Erişim tarihi: 2020 28.05.2020]. Erişim adresi : WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard | WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard
  • 24. World Heath Organization. Coronavirus Disease Situation Report-138 [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 18.08.2020]. Erişim adresi: https://www.who.int/docs/default-source/ coronaviruse/situation-reports/20200606-covid-19- sitrep-138. pdf?sfvrsn =c 8ab fb17_4
  • 25. Centers for Disease Control and Prevention. Higher Risk [Internet]. 2020. [Erişim tarihi :11.12.2020]. Erişim adresi: https:// www.cdc.gov/ coronavirus/ 2019-ncov/faq.html# Higher-Risk
  • 26. World Healh Organization. Controlling the spread of COVID-19 at ground crossings [Internet]. [Erişim tarihi: 23.06.2020]. Erişim adresi : https://apps.who. int/iris /bitstream /handle/10665/332165/WHO2019-nCoV-Ground_crossings-2020. eng. pdf? sequence =1&isAllowed=y
  • 27. World Health Organization. Responding to Community Spread of COVID-19 [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 05.06.2020. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/ 10665 /331421
  • 28. Shih H-I, Wu C-J, Tu Y-F, Chi C-Y. Fighting COVID-19: A quick review of diagnoses, therapies, and vaccines. Biomedical Journal [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 18.06.2020]. Erişim adresi: https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S231941 7020300858?token= 4A5021C1C80D0CF03BB85DAFA2E9D9F2B78D1ACB 40437460BCEE6636FCF190DC0172B30227C23AE1D FBBFF1E049A96F2
  • 29. World Healh Organization. Advice on the use of masks in the context of COVID-19 [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 01.08.2020]. Erişim adresi: file:///C:/Users/x/ Downloads/ WHO-2019-nCovIPC_Masks-2020.4-eng.pdf
  • 30. World Healh Organization. Infection prevention and control during health care when novel coronavirus ( nCoV) infection is suspected: interim guidance [Internet]. 2020 . [Erişim tarihi: 15.12.2020]. Erişim adresi : https://apps.who.int/iris/rest /bitstreams/ 1272420/ retrieve
  • 31. Middelburg, R. A. and Rosendall FR. COVID-19: How to make between-country comparisons. Int J Infect Dis. 2020;96:477–81.
  • 32. World Health Organization. Emerging respiratory viruses, including COVID-19: methods for detection, prevention, response and control [Internet]. 2020. [Erişim tarihi: 20.06.2020]. Erişim adresi: https://open.who.org/courses/introduction-to ncov/ items/ 6FTk2sMdJ6uzXqINC14hG132.
  • 33. Şenol Çelik S, Atlı Özbaş A, Çelik B, Karahan A, Bulut H, Koç G, et al. COVID 19 Pandemic Process: Turkish Nurses Association. J Educ Res Nurs. 2020;17(3):279– 83.
  • 34. Duygulu S, Başaran Açıl S, Kuruca Özdemir E, Erdat Y. COVID-19 Salgını: Yönetici Hemşirelerin Rol ve Sorumlulukları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Derg. 2020;7:34–46
APA Unlü H, ÇİÇEK E (2021). Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. , 101 - 107.
Chicago Unlü Hayriye,ÇİÇEK Emine Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. (2021): 101 - 107.
MLA Unlü Hayriye,ÇİÇEK Emine Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. , 2021, ss.101 - 107.
AMA Unlü H,ÇİÇEK E Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. . 2021; 101 - 107.
Vancouver Unlü H,ÇİÇEK E Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. . 2021; 101 - 107.
IEEE Unlü H,ÇİÇEK E "Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler." , ss.101 - 107, 2021.
ISNAD Unlü, Hayriye - ÇİÇEK, Emine. "Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler". (2021), 101-107.
APA Unlü H, ÇİÇEK E (2021). Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8(1), 101 - 107.
Chicago Unlü Hayriye,ÇİÇEK Emine Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 8, no.1 (2021): 101 - 107.
MLA Unlü Hayriye,ÇİÇEK Emine Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, vol.8, no.1, 2021, ss.101 - 107.
AMA Unlü H,ÇİÇEK E Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021; 8(1): 101 - 107.
Vancouver Unlü H,ÇİÇEK E Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021; 8(1): 101 - 107.
IEEE Unlü H,ÇİÇEK E "Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler." Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8, ss.101 - 107, 2021.
ISNAD Unlü, Hayriye - ÇİÇEK, Emine. "Salgın Hastalıklardan Koruma ve Kontrol Önlemleri, COVID-19 Pandemisi ile Mücadele ve Yaşanan Güçlükler". Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 8/1 (2021), 101-107.