SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY)
Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 374 - 379 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.48145/gopsbad.818101 İndeks Tarihi: 21-10-2021
SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY)
Öz: Cengiz Han kendi ordusundan oğullarının hizmetine, onların yönetim becerilerini artırmak adına birlik tayinleri yapmıştır. Butayinlerde bazı mühim komutanlar da onların yönetimi altına girmiştir. Böylece Sönid boyuna mensup olan Çağatay Noyan da CengizHan’ın oğlu Çağatay’ın hizmetine geçmiştir. Çağatay Noyan, Cengiz Han’ın Harezmşahlar Seferi sonrasında Ceyhun Nehri’nin batısındakalmıştır. Burada iken Çormagon Noyan’ın komutası altında Çağatay Ulusu adına birtakım görevler üstlenmiştir. Daha sonra iseHülegü’nün bölgeye gelişi ile birlikte onun hizmetine geçmiştir. Özellikle Halifelik ve Memluklara karşı yürütülen savaşlarda başarılargöstermiştir. Bu başarıları, Hülegü tarafından ödüllendirilerek tümenbaşı rütbesine erişmesini sağlamıştır. Hülegü’nün ölümü sonrasındaİlhanlı tahtına geçen Abaka Han zamanında da sözü geçen önemli komutanlardan biri olmayı sürdürmüştür. Hatta Abaka Han’ın tahtageçişinde hazır bulunan ve onu han olmaya ikna eden kadro içerisinde yer almıştır. Abaka Han döneminde Çağatay Ulusu ordularınınCeyhun Nehri’ni geçerek bölgede bulunan şehirlere taarruz ettiği zaman, Çağatay Noyan İlhanlı saflarında onlara karşı savaşmıştır. Onunbaşta Çağatay Ulusu komutanlarından olup sonrasında onlara karşı savaşacak hale gelmesi İlhanlı iktidarının İran’da ne kadarkuvvetlendiği görmemiz açısından önem arz etmektedir
Anahtar Kelime: CHAGATAI NOYAN (SONITEY) WHO IS FROM THE SONID TRIBE COMMANDERS
Öz: Genghis Khan appointed troops from his army to the service of his sons in order to increase their management skills. In these appointments, some important commanders also came under the rule of his sons. Thus, Chagatai Noyan of the Sonit tribe passed into the service of Chagatai, the son of Genghis Khan. Chagatai Noyan remained west of the Oxus River after Genghis Khan's Harezmshahs expedition. He held some posts there in the administration of Chormagon Noyan, on behalf of the Chagatai Khanate. Later, with the arrival of Hulagu in the region, he passed into his service. He showed success, especially in the wars against the Caliphate and Mamluks. His achievements were rewarded by Hulagu. He became commander of an army of ten thousand soldiers. He continued to be one of the important commanders during the time of Abakha Khan, who ascended the Ilkhanate throne after Hulagu's death. He was one of the people who encouraged Abakha Khan to become ruler. During Abakha Khan's reign, the armies of the Chagatai Khanate crossed the Oxus River. They attacked cities in the area. Therefore, in the war break out, Chagatai Noyan fought against them in the Ilkhanid ranks. The fact that Chagatai Noyan fought against the armies of the Chagatai Khanate shows that the Ilkhanid dynasty became legitimate in Iran.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmed Tebrizi, Şehinşâhnâme, Haz. Mehşid Guheri Kaheki- Cevad Raşeki Ali Abadi, İntişarat-ı Doktor Muhammed Afşar, Tahran 2019.
- Alâeddin Ata-Melik Cûveyni. (2016), Târîh-i Cihân Gûşâ, Nşr. Muhammed Kazvînî, İntişarat-ı Hermes, Tahran.
- Amitai, R. (2015 ), “The Resolution of the Mongol-Mamluk War”, Mongols, Turks and Others Eurasian Nomads and the Sedentary World, Brill, Leiden, 359-390.
- Anonim. (1990), Mongolun Nigoça Tobçiyan, Trs. B. Sumyabaatar, Ulsin Hevleliin Gazar, Ulaanbaatar.
- Emin Ahmed Razi. (2010), Tezkire-i Heft İklim, C. III, Nşr. Seyyid Muhammed Rıza Tahiri, İntişarat-ı Soruş, Tahran.
- Fesih Hafi. (2009), Mucmel Fesih, C. II, Nşr. Seyid Muhsin Naci Nasrabadi, İntiaşarat-ı Esatir, Tahran.
- Gregory Abu’l Farac. (1999), Abu’l Farac Tarihi, C. II, Tr. Ömer Rıza Doğrul, TTK, Ankara.
- Hamdullah Müstevfî Kazvînî. (2015), Tarih-i Gûzide, Nşr. Abdulhuseyin Nevai, İntişarat-ı Emir Kebir, Tahran.
- Hamdullah Müstevfî Kazvînî. (Yazma Eser), Zafername, Türk İslam Eserleri Müzesi Kütüphanesi, Mikrofilm Arşiv Nu: 1490, Envanter Nu: T 2041.
- Lubsandanzan. (2006), Altan Tovç, Haz. Ş. Çoimaa, Mongol Tüühen Survalç Biçgiin Tsvral, Ulaanbaatar.
- Muhammed Benâketî. (2000), Tarih-i Benâketî, Nşr. Cafer Şear, Encümen-i Asar Mefahir-i Ferhengi, Tahran.
- Muhammed Mirhand. (2006), Târîh-i Ravzat’ûs Safâ, C. VIII, Nşr. Cemşid Keyanfur, İntişarat-ı Esatir, Tahran.
- Muizzu’l Ensâb. (Yazma Eser), Bibliotheque Nationale France, Department des Manuscrits, Persian 67.
- Müverrih Kiragos. (2009), Ermeni Müelliflerine Göre Moğollar, Tr. Gürsoy Solmaz, Elips Kitap, Ankara.
- Müverrih Vardan. (1937), “Türk Fütuhatı Tarihi (889-1269)”, Tarih Semineri Dergisi, Tr. Hrant D. Andreasyan, Milli Mecmua Basımevi, İstanbul, 1: ½ 153-244.
- Oktay, H. (2007), Ermeni Kaynaklarında Türkler ve Moğollar, Selenge Yay., İstanbul.
- Reşidûddin Fazlullah Hemedani. (1995), Cami’ût Tevârîh, C. I-II, Nşr. Muhammed Ruşen- Mustafa Musevi, İntişarat-ı Elburz, Tahran.
- Reşidûddin Fazlullah Hemedani. (Yazma Eser), Kitab-ı Nesebname-i Mûluk, Topkapı Sarayı Müzesi III. Ahmed Kitaplığı, Envanter Nu: 2937.
- Seyfi Herevi. (2005), Tarihname-i Herat, Nşr: Golam Rıza Tebatebayi, İntişarat-i Esatir, Tahran.
- T’ang, C. (1970) “Moğol Sülalesi Devrinde Türk ve İslam Dünyası ile Temaslarda Bulunan Şahsiyetler”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umumi Türk Tarihi Kürsüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Vassaf. (1968), Tahrir-i Tarih-i Vassaf, Nşr. Abdul Muhammed Ayeti, İntişarat-ı Bonyad-ı Ferheng-i İran, Tahran.
- Yuvalı, A. (2017), İlhanlı Tarihi, Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
| APA | Kaya Ç (2020). SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). , 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| Chicago | Kaya Çetin SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). (2020): 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| MLA | Kaya Çetin SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). , 2020, ss.374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| AMA | Kaya Ç SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). . 2020; 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| Vancouver | Kaya Ç SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). . 2020; 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| IEEE | Kaya Ç "SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY)." , ss.374 - 379, 2020. 10.48145/gopsbad.818101 |
| ISNAD | Kaya, Çetin. "SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY)". (2020), 374-379. https://doi.org/10.48145/gopsbad.818101 |
| APA | Kaya Ç (2020). SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15(2), 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| Chicago | Kaya Çetin SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 15, no.2 (2020): 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| MLA | Kaya Çetin SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, vol.15, no.2, 2020, ss.374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| AMA | Kaya Ç SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2020; 15(2): 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| Vancouver | Kaya Ç SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2020; 15(2): 374 - 379. 10.48145/gopsbad.818101 |
| IEEE | Kaya Ç "SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY)." Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15, ss.374 - 379, 2020. 10.48145/gopsbad.818101 |
| ISNAD | Kaya, Çetin. "SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY)". Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 15/2 (2020), 374-379. https://doi.org/10.48145/gopsbad.818101 |
