STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi

PEKTAS, Murat; KAYA, Gökhan; ZENGİN, nalan

STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi

Nalan ZENGİN, (Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu, Türkiye)

Gökhan KAYA, (Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı, Kastamonu, Türkiye)

Murat PEKTAŞ (Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Kastamonu, Türkiye)

Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi

42 5

Yıl: 2020 Cilt: 40 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 329 - 355 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-11-2021

STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi

Öz:

STEM kavramı Türkiye’de gittikçe artan bir şekilde akademik çalışmaların yapıldığı bir alan haline gelmiştir. Artan bu ivme ile çalışmaların hem uluslararası hem de ulusal düzeyde farklı şekilde desenlendiği görülmektedir. Bu alanda yapılan çalışmaların başarıya ulaşması için bu STEM yaklaşımına uygun ölçme ve değerlendirme mantığının anlaşılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmada, Türkiye’de son beş yılda yayımlanan STEM temelli akademik çalışmaları kullanılan ölçme ve değerlendirme yöntemleri açısından incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada STEM eğitimi ile ilgili son beş yılda Türkiye’de yayınlanmış 40 akademik çalışma incelenmiştir. Veriler içerik analizine tabi tutularak açık kodlamalar yapılmıştır. Yapılan analizlerin inandırıcılığı ve dürüstlüğünü sağlamak amacıyla kodlamalar başka bir araştırmacı tarafından da yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda çalışmalardaki ölçme ve değerlendirmelerin “STEM ile ilişkilendirilen bir değişkeni test etme” ve “STEM uygulamaları ile ilgili sınıf içi değerlendirmeler” olmak üzere iki farklı boyutta toplandığı belirlenmiştir. Birinci boyutun bilişsel, duyuşsal, beceri ve disiplinler arası temalarından oluştuğu, ikinci boyutun ise süreç ve sonuç değerlendirme olarak ayrıldığı görülmüştür. Ölçme ve değerlendirmelerin sınıf içi boyutunda uygulananlarının çoğunun bilim ve mühendislik entegrasyonunun değerlendirilmesine yönelik olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde ölçme ve değerlendirme konusunda yapılan STEM temelli çalışmalarda izlenen belirli standartların olmadığı görülmüştür. Bu standartların oluşturulması için ülke çapında uygulanabilecek ölçme ve değerlendirme kriter çerçevesinin oluşturulması ve öğretmenlere STEM temelli etkinliklerde kullanılabilecek ölçme ve değerlendirmeye yöntemlerine yönelik hizmet içi eğitimlerin verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Investigation of Measurement and Assessment Methods Used in STEM-Based Research

Öz:

Researchers in Turkey has paid more attention to STEM concepts recently. With this increasingmomentum, it can be seen that studies are designed differently at both the international andnational levels. In order for the studies in this area to be successful, it is necessary to understandthe logic of measurement and evaluation in accordance with this STEM approach. Within thisregard, this study aimed to examine STEM based studies in terms of their measurement andevaluation approaches. Document analysis method, one of the qualitative research methods, wasused in the current study. In the research, 40 academic studies related to STEM education andpublished in Turkey in the last five years were examined. The data were subjected to contentanalysis and open coding was made. In order to ensure the credibility and honesty of theanalyzes, the coding has also been made by another expert. As a result of the analyzes, it has beendetermined that the measurements and evaluations in the studies are gathered in two differentdimensions as “testing a variable associated with STEM” and “in-class evaluations about STEMapplications”. It was observed that the first dimension was composed of cognitive, affective, skilland interdisciplinary themes, while the second dimension was separated as process and resultevaluation. It has been determined that most of the measurements and evaluations applied in theclassroom dimension are aimed at evaluating the integration of science and engineering. Whenthe obtained results are evaluated, it is seen that there are no certain standards followed in STEMbased studies on measurement and evaluation. In order to establish these standards, it isrecommended to establish a measurement and evaluation criteria framework that can be appliedacross the country and to provide in-service training for teachers on methods of measurementand evaluation that can be used in STEM-based activities.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgündüz, D. (2018). Okul öncesinden üniversiteye kuram ve uygulamada STEM eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık
Akgündüz, D., Ertepınar, H., Ger, A. M., Kaplan Sayı, A. ve Türk, Z. (2015). STEM eğitimi çalıştay raporu. İstanbul: Scala Basım Yayım.
Aslan-Tutak, F., Akaygün, S. ve Tezsezen, S. (2017). İşbirlikli FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) eğitimi uygulaması: kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM farkındalıklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 794-816.
Augustine, N. (2005). Rising above the gathering storm: energizing and employing America for a brighter economic future. Washington, DC: National Academy Press.
Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. USA: University of Tennessee
Banks, F., & Barlex, D. (2014). Teaching STEM in the secondary school: how teachers and schools can meet the challenge. London: Routledge.
Blackley, S., & Howell, J. (2015). A STEM narrative: 15 years in the making. Australian Journal of Teacher Education, 40(7), 102-112.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
Broderick, N. (2018). The future “Vision” for science education: a critical analysis of the STEM education policy in an Irish context. Paper presented at 8th Science and Mathematics Education Conference (SMEC). Dublin, Ireland.
Büyükdede, M. ve Tanel, R. (2018). İş-enerji ve itme-momentum konularına yönelik FeTeMM etkinliklerinin kavramsal anlama üzerine etkisi. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 379-395.
Çepni, S. (2018). Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
Çorlu, M. S. (2014). FeTeMM eğitimi makale çağrı mektubu. Turkish Journal of Education, 3(1), 4–10.
Ejiwale, J. (2013). Barriers to successful implementation of STEM education. Journal of Education and Learning, 7(2), 63-74.
Fan, S. C., & Yu, K. (2017). How an integrative STEM curriculum can benefit students in engineering design practices. International Journal of Technology and Design Education, 27, 107-129.
Gülhan, F. ve Şahin, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin bu alanlarla ilgili algı ve tutumlarına etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 602–620.
Güven, Ç., Selvi, M. ve Benzer, S. (2018). 7E öğrenme modeli merkezli stem etkinliğine dayalı öğretim uygulamalarının akademik başarıya etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 73-80
Harris, C. J., Krajcik, J. S., Pellegrino, J. W., & McElhaney, K. W. (2016). Constructing assessment tasks that blend disciplinary core ideas, crosscutting concepts, and science practices for classroom formative applications. Menlo Park, CA: SRI international.
Holdren, J. P., Lander, E. S., & Varmus, H. (2010). Prepare and inspire: K-12 education in science, technology, engineering, and math (STEM) for America's future. Washington, DC: President's Council of Advisors on Science and Technology. Retrieved from https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/microsites/ostp/pcaststem-ed-final.pdf
Karışan, D. ve Yurdakul, Y. (2017). Mikroişlemci destekli fen-teknoloji-mühendislik matematik (STEM) uygulamalarının 6. sınıf öğrencilerinin bu alanlara yönelik tutumlarına etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(1), 37-52.
Kelly, T. R., & Knowles, J. G. (2016). A conceptual framework for integrated STEM eduaction. International Journal of STEM Education, 3(11), 1-11.
Konca-Şentürk, F. (2017). FeTeMM etkinliklerinin fen bilimleri dersindeki kavramsal anlama ve bilimsel yaratıcılık üzerindeki etkileri ve öğrenci görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Korkmaz, Y. (2009). Fen öğretiminde rubrik kullanma eğitiminin öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye ilişkin görüş ve uygulamalarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Kuenzi, J. (2008). Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education: background, federal policy, and legislative action. Crs Report for Congress.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. USA: SAGE Publications.
MEB. (2011). MEB 21. yüzyıl öğrenci profili. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED)
MEB. (2016). STEM eğitim raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (YEĞİTEK).
MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
Moore, T. J., & Smith, K. A. (2014). Advancing the state of the art of STEM ıntegration. Journal of STEM Education, 15(1), 5-10.
Nağaç, M. (2018). 6. sınıf fen bilimleri dersi madde ve ısı ünitesinin öğretiminde fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) eğitiminin öğrencilerin akademik başarısı ve problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
Next Generations Science Standards (NGSS). (2012). Next generations science standards: For states, by States. Washington, D.C: The National Academies Press.
NRC. (2011). Successful K-12 science education: ıdentifying effective approaches in science, technology, engineering and mathematics. Washington, DC: The National Academic Press.
NRC. (2014). Developing assessments for the next generation science standards. Washington, D.C: National Academies Press.
Odabaşı, F. (1997). Eğitimde sistem yaklaşımı ve eğitim teknolojisi. Eğitim ve Bilim, 21(106), 23-34
Odabaşı, Ş. Y. (2018). Merhaba STEM: Yenilikçi bir öğretim yaklaşımı (1. Baskı). In K. A. Kırkıç & E. Aydın (Eds.), STEM için ölçme ve değerlendirme (s.109- 122). İstanbul: Eğitim Yayınevi.
OECD (2019), OECD Employment Outlook 2019: The Future of Work, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9ee00155-en.
Orhan, T. A. (2007). Fen eğitiminde alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin ilköğretim öğretmen adayı, öğretmen ve öğrenci boyutu dikkate alınarak incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öcal, S. (2018). Okul öncesi eğitime devam eden 60-66 ay çocuklarına yönelik geliştirilen STEM programının çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Öztürk, S. C. (2018). STEM eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
P21. (2016). Partnership for 21st century learning. Framework for 21st century learning. Retrieved from http://: www.p21.org/ourwork/P21- framework.
P21. (2017). Partnership for 21st century learning 2015. Retrieved from http://: www.p21.org/storage/documents/P21.
Potter, B., Ernst, J., & Glennie, E. (2017). Performance-based assessment in the secondary STEM classroom. Technology and Engineering Teacher, 76(6), 18- 22.
Stohlmann, M., Moore, T. J., & Roehrig, G. H. (2012). Considerations for teaching integrated STEM education. Journal of Pre-College Engineering Education Research (J-PEER), 2(1), 28-34.
Şardağ, M., Ecevit, T., Top, G., Kaya, G. & Çakmakcı, G. (2018). Fen ve mühendislik uygulamaları. In G. Çakmakcı & A. Tekbıyık (Eds.), Güncel öğretim programlarına uygun ve STEM destekli fen bilimleri öğretimi (s. 239-264). Ankara: Nobel Yayıncılık
Tekin, H. (2003) Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi The Dayton Regional STEM Center. (2017). STEM Education quality framework. Retrieved from http://www.washingtonstem.org/STEM/media/resources/STEM-Ed-QualityFramework.
Tilley, J. (2017). Automation, robotics, and the factory of the future. Retrieved from https://www.mckinsey.com/business-functions/operations/ourinsights/automation-robotics-and-thefactory-of-the-future.
World Economic Forum. (2015). New vision for education: Unlocking the potential of technology. Retrieved from: http://www3.weforum.org/docs/WEFUSA_NewVisionforEducation_Report20 15.pdf
Yamak, H., Bulut, N. ve Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265.
Yıldırım, B. ve Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuvar dersindeki Etkilerinin İncelenmesi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 2(2), 28-40.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

APA	ZENGİN n, KAYA G, PEKTAS M (2020). STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. , 329 - 355.
Chicago	ZENGİN nalan,KAYA Gökhan,PEKTAS Murat STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. (2020): 329 - 355.
MLA	ZENGİN nalan,KAYA Gökhan,PEKTAS Murat STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. , 2020, ss.329 - 355.
AMA	ZENGİN n,KAYA G,PEKTAS M STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. . 2020; 329 - 355.
Vancouver	ZENGİN n,KAYA G,PEKTAS M STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. . 2020; 329 - 355.
IEEE	ZENGİN n,KAYA G,PEKTAS M "STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi." , ss.329 - 355, 2020.
ISNAD	ZENGİN, nalan vd. "STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi". (2020), 329-355.

APA	ZENGİN n, KAYA G, PEKTAS M (2020). STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 329 - 355.
Chicago	ZENGİN nalan,KAYA Gökhan,PEKTAS Murat STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 40, no.2 (2020): 329 - 355.
MLA	ZENGİN nalan,KAYA Gökhan,PEKTAS Murat STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.40, no.2, 2020, ss.329 - 355.
AMA	ZENGİN n,KAYA G,PEKTAS M STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 40(2): 329 - 355.
Vancouver	ZENGİN n,KAYA G,PEKTAS M STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 40(2): 329 - 355.
IEEE	ZENGİN n,KAYA G,PEKTAS M "STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi." Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, ss.329 - 355, 2020.
ISNAD	ZENGİN, nalan vd. "STEM Temelli Araştırmalarda Kullanılan Ölçme veDeğerlendirme Yöntemlerinin İncelenmesi". Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 40/2 (2020), 329-355.