İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama
Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 307 - 318 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20409/berj.2021.323 İndeks Tarihi: 21-11-2021
İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama
Öz: İnsani gelişme bireylerin sağlıklı ve iyi bir yaşam düzeyi için gerekli olan kaynaklara erişmesüreci olarak tanımlanmaktadır. Bir ülkenin insani gelişme düzeyi, insan refahının üç boyutunutemsil eden sağlık, eğitim ve gelir göstergelerinin özet ölçüsü olarak kullanılan İnsani GelişmeEndeksi ile ölçülmektedir. İnsan refahının ölçülmesinde önemli bir faktör olan insani gelişme aynızamanda ekonomik büyüme için de önemli bir girdi olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı25 geçiş ekonomisi ülkesinde 2002-2018 dönemi için insani gelişmenin ekonomik büyümeüzerindeki etkisini panel veri analiz yöntemini kullanarak incelemektir. Çalışmada ekonomikbüyüme serisinin bağımlı değişken olduğu iki farklı model kurulmuştur. Birinci modelde, sadeceinsani gelişme serisi bağımsız değişkendir. Elde edilen ampirik bulgularda insani gelişme arttıkçaekonomik büyümenin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. İkinci modelde ise, insani gelişme ile birlikteişsizlik serisi bağımsız değişkenlerdir. İkinci model bulgularında da birinci modele benzer şekildeinsani gelişme arttıkça ekonomik büyümenin arttığı anlaşılmaktadır. Ayrıca bu modelde diğerbağımlı değişken olan işsizlik ile ekonomik büyüme arasında ters yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: The Impact of Human Development on Economic Growth: An Application on Transition Economies
Öz: Human development is defined as the process of accessing resources necessary for a healthy and good level of life of individuals. A country's level of human development is measured by the Human Development Index, which is used as a summary measure of health, education, and income indicators representing three dimensions of human well-being. Human development, which is an important factor in measuring human well-being, is also considered an important input in economic growth. The aim of this study is to analyze the effect of human development on economic growth using the panel data from 25 transition economy countries for the period 2002- 2018. In the study, two different models were established on which the economic growth series depended. In the first model, only human development series is the independent variable. In the empirical findings obtained, it was found that economic growth increased as human development increased. In the second model, the unemployment series with human development are independent variables. In the second model findings, it is understood that economic growth increases as human development increases, similar to the first model. In addition, an inverse relationship between unemployment and economic growth has been identified in this model.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abraham, T. W., & Ahmed, U. A. (2011). Economic growth and human development index in Nigeria: An error correction model approach. International Journal of Administration and Development Studies, 2(1), 239-254.
- Anand, S., & Sen, A. K. (1993) Human development index: Methodology and measurement. UNDP Occasional Paper No 8. New York: UNDP.
- Appiah, M., Amoasi, R., & Frowne, D. I. (2019). Human development and Its effects on economic growth and development. International Research Journal of Business Studies, 12(2), 101-109.
- Aydın, M. (2019). İnsani gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine ampirik bir çalışma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(4), 33-42.
- Balcı, E., & Özcan, S. (2019). İnsani gelişmişlik ve büyüme arasındaki ilişki: OIC ülkeleri üzerinde bir analiz. Sakarya İktisat Dergisi, 8(3), 222-235.
- Baltagi, B., & Wu, P. X. (1999). Unequally spaced panel data regression with AR(1) disturbances. Econometric Theory, 15, 814-823.
- Bhowmik, D. (2018). Nexus between growth and human development index: Evidence from India and Indian States. Assumption University-eJournal of Interdisciplinary Research (AUeJIR), 3(2),96-118.
- Boozer, M., Ranis, G., Stewart, F., & Suri, T. (2003). Paths to success: The relationship between human development and economic growth. Center Discussion Paper 874, Yale University.
- Bowman, M. J., & Anderson, C. A. (1961). Concerning the role of education in development. Comparative Education Center, University of Chicago.
- Bundala, N. (2012). Economic growth and human development; A link mechanism: An empirical approach. MPRA Paper No. 47648, University Library of Munich, Germany.
- Chiappero-Martinetti, E., von Jacobi, N., & Signorelli, M. (2015). Human development and economic growth. In J. Hölscher & H. Tomann (Eds.), Palgrave dictionary of emerging markets and transition economics (pp. 223–244). Berlin: Springer.
- Chikalipah, S., & Makina, D. (2019). Economic growth and human development: Evidence from Zambia. Sustainable Development, 27, 1023-1033.
- Çağlar, A. (2018). İnsani kalkınma ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik.
- Driscoll, J. C., & Kraay, A. C. (1998). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. Review of Economics and Statistics, 80, 549-560.
- Doryan, E. (2001). Poverty, human development and public expenditure: Developing actions for government and civil society, in equity and health: Views from the Pan American Sanitary Bureau. Pan American Health Organization, Washington: PAHO Press. Dünya Bankası, https://databank.worldbank.org/
- Erdem, E., & Çelik, B. (2019). İnsani gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Bazı Afrika ülkeleri üzerine bir uygulama. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 13-36.
- Fergany, N. (2003). Social innovation for human development an Arab region perspective. FRIDE, Madrid.
- Fischer, S., & Sahay, R. (2000). The transition economies after ten years. National Bureau of Economic Research Working Papers No. 7664.
- Ghosh, M. (2006). Economic growth and human development in Indian States. Economic and Political Weekly, 41(30), 3321-29.
- Greene, W. H. (2000). Econometric analysis. Upper Saddle River, Nj: Prentice Hall.
- Grubaugh, S. G. (2015). Economic growth and growth in human development. Applied Econometrics and International Development, 15(2), 5-16.
- Gopalkrishna, B. V., & Rao, J. (2012). Economic growth and human development: The experience of Indian States. The Indian Journal of Industrial Relations, 47(4),634 44.
- Gujarati, D. N., & Porter, D. C. (2012). Temel ekonometri. (Çev. Ü. Şenesen & G. G. Şenesen). İstanbul: Literatür Yayınları.
- Gupta, S., Clements, B., & Tiongson, E. (1998). Public spending on human development. Finance & Development, 35(3), 10-13.
- Haq, M. U. (1995). Reflections on human development. New York: Oxford University Press.
- Hausman, J. (1978). Specification test in econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271.
- Human Development Report (2020). http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf
- Kinoshita, Y., & Campos, N. (2003). Why does FDI go where it goes? New evidence from the transition economies. Williamson Institute Working Paper No. 573.
- Lewis, W. A. (1955). The theory of economic growth. London: George Allen & Unwin.
- Lucas, R. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
- Pesaran, M. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. IZA Discussion Paper, 1240, 1-39.
- Pesaran, M. H. (2007). A simple unit root test in the presence of cross-section dependence. Journal of Applied Econometrics, 22, 265-312.
- Ranis, G., Stewart, F., & Ramirez, A. (2000). Economic growth and human development. World Development, 28(2), 197-219.
- Ranis, G., & Stewart, F. (2005). Dynamic links between the economy and human development. Department for Economic and Social Affairs Working Paper, No.8, United Nations, New York.
- Ramirez, A., Ranis, G., & Stewart, F. (1997). Economic growth and human development. Center Discussion Paper 787. New Haven: Yale University Economic Growth Center.
- Romer, P. M. (1990). Human capital and growth: theory and evidence. Carnegie- Rochester Conference Series on Public Policy, 32, 251-285.
- Sen, A. K. (1979). Personal utilities and public judgements: Or what’s wrong with welfare economics? The Economic Journal, 89, 537-558.
- Sen, A.K., (1982). Choice Welfare and measurement. MIT Press, Cambridge.
- Sen, A. K., (1985). Commodities and capabilities. North Holland, Amsterdam.
- Sen, A. K. (1994) Well-being, capability and public policy. Giornale degli economisti e annali di economia, 7-9, 333-348.
- Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
- Suescún, R. (2007). The role of fiscal policy in human development and growth. LAC Regional Study, Latin America and the Caribbean Region, World Bank.
- Suri, T., Boozer, M., Ranis, G., & Stewart F. (2011). Paths to success: the relationship between human development and economic growth. World Development, 39(4), 506-522.
- Svejnar, J. (2002). Transition economies: Performance and challenges. Journal of Economic Perspectives, 16(1), 3-28.
- Özturk, S., & Suluk, S. (2020). The granger causality relationship between human development and economic growth. International Journal of Research in Business and Social Science (2147- 4478), 9(6), 143-153.
- Tarı, R. (2015). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
- Tridico, P. (2007). Institutions, human development and economic growth in transition economies. The European Journal of Development Research, 19(4), 569-593.
- Uçan, O., & Koçak, E. (2018). İnsani gelişme endeksi ile büyüme ilişkisi: Pedroni eşbütünleşme örneği. Journal of Politics, Economy and Management, 1(2), 55-61.
- UNDP (1990). United Nations Development Programme. Human Development Report (New York, Oxford University Press). http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr1990 (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2020).
- UNDP (2018). United Nations Development Programme. Human Development Indices and Indicators.http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2020).
- UNDP, http://hdr.undp.org/en/data
- Uzawa, H. (1965). Optimum technical change in an aggregative model of economic growth. International Economic Review, 6(1), 18-31.
- Yerdelen Tatoğlu, F. (2018). Panel veri ekonometrisi. İstanbul: Beta Yayınları.
| APA | Akar G, Sarıtaş T, Kızılkaya O (2021). İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. , 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| Chicago | Akar Gökhan,Sarıtaş Tufan,Kızılkaya Oktay İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. (2021): 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| MLA | Akar Gökhan,Sarıtaş Tufan,Kızılkaya Oktay İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. , 2021, ss.307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| AMA | Akar G,Sarıtaş T,Kızılkaya O İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. . 2021; 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| Vancouver | Akar G,Sarıtaş T,Kızılkaya O İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. . 2021; 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| IEEE | Akar G,Sarıtaş T,Kızılkaya O "İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama." , ss.307 - 318, 2021. 10.20409/berj.2021.323 |
| ISNAD | Akar, Gökhan vd. "İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama". (2021), 307-318. https://doi.org/10.20409/berj.2021.323 |
| APA | Akar G, Sarıtaş T, Kızılkaya O (2021). İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal, 12(2), 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| Chicago | Akar Gökhan,Sarıtaş Tufan,Kızılkaya Oktay İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal 12, no.2 (2021): 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| MLA | Akar Gökhan,Sarıtaş Tufan,Kızılkaya Oktay İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal, vol.12, no.2, 2021, ss.307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| AMA | Akar G,Sarıtaş T,Kızılkaya O İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal. 2021; 12(2): 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| Vancouver | Akar G,Sarıtaş T,Kızılkaya O İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal. 2021; 12(2): 307 - 318. 10.20409/berj.2021.323 |
| IEEE | Akar G,Sarıtaş T,Kızılkaya O "İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama." Business and Economics Research Journal, 12, ss.307 - 318, 2021. 10.20409/berj.2021.323 |
| ISNAD | Akar, Gökhan vd. "İnsani Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir Uygulama". Business and Economics Research Journal 12/2 (2021), 307-318. https://doi.org/10.20409/berj.2021.323 |
