Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2145 - 2158 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-11-2021
Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Öz: Bu çalışma, Sosyal bilgiler eğitimi lisans programında eğitim gören öğretmen adaylarının coğrafya içerikli konularda harita ve sembollerini kullanabilme beceri düzeylerini belirlemek ve farklı değişkenler açısından değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler öğretmenliğinde eğitim alan 181 sosyal bilgiler öğretmen adayına Harita ve Sembollerini Kullanabilme Becerileri Testi uygulanarak elde edilmiştir. Araştırmanın örnekleminde olan öğretmen adaylarının 82'si kadın 99'u erkektir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre bütün becerilerin ölçülmesine yönelik olarak hazırlanan toplam 30 maddelik başarı testinin gerçekleşme düzeyi yani ortalama olarak doğru cevaplanma oranı %68,18 olarak gerçekleşmiştir. Harita becerileri içerisinde en fazla doğru yüzdesine sahip beceri ortalama %79,2 başarı oranı ile yerin belirlenmesi becerisi olarak tespit edilmiştir. Yönün anlaşılması becerisi ise %56,5 düzeyinde gerçekleşerek sekiz beceri içinde en az düzeyde başarının gerçekleştiği beceri olarak belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenine göre harita ve sembollerini kullanabilme beceri düzeylerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmemiş olup, tarif edilen bir adresi bulabilme durumları, akademik not ortalaması ve ilgi duydukları sosyal bilimler disiplinine göre beceri düzeyleri anlamlı farklılık göstermiştir.
Anahtar Kelime: Investigation of Social Studies Teacher Candidates' Level of Map Using Skills in Terms of Different Variables
Öz: This study was carried out in order to determine the skill levels of social studies teacher candidates to use maps and symbols in geography subjects and to evaluate them in terms of different variables. The findings of the research were obtained by applying a test of the ability to use maps and symbols to the teacher candidate of 181 social studies teachers at Ahi Evran University, Faculty of Education, Social Studies Teacher. In the study group, 82 of the teacher candidates are women and 99 are male. The level of achievement of the 30-item success test, which was prepared to measure all skills, was 68.18%, on average, the correct response rate. The skill with the most accurate percentage of the map skills was determined as the skill of locating with an average success rate of 79,2%. The ability to understand direction was realized at 56,5% level, and it was defined as the skill that achieves the minimum level of success among the eight skills. No significant difference was found in the level of ability to use maps and symbols according to gender and class level of social studies teacher candidates. Skill levels differed significantly according to the state of being able to find a described address, the academic grade average, and the discipline of the social sciences they were interested in.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akar, B. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin harita kullanma düzeylerinin ve harita kullanımına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisan Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
- Akengin, H. (2009). Mekânı algılama. s. 188-224. (Cemil Öztürk; Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi (Demokratik Vatandaşlık Eğitimi). Ankara: Pegem Akademi.
- Akkuş, Z. ve Kuzey, M. Ortaokul öğrencilerinin harita ve yön becerilerine sahip olma ve bu becerileri yaşama aktarabilme durumları üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 47(218), 201-234.
- Aksoy, H. ve Ünlü, M. (2012). Coğrafya derslerinde harita becerisine yönelik uygulamaların öğrenci tutumlarına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 16-41.
- Atalay, İ. (1994). Genel fiziki coğrafya. İzmir: Ege Üniversitesi.
- Ati, M. (2011).Sosyal Bilgiler ve okul öncesi öğretmenliğinde eğitim gören öğrencelerin mekân bilişi ve harita okuma beceresi (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Bahar, H. H., Sayar, K. ve Başıbüyük, A. (2010). İlköğretim öğrencilerinin kroki okuma becerilerinin incelenmesi (Erzincan Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 229-246.
- Buğdaycı, İ. ve Bildirici, Ö. (2009). Harita kullanımının coğrafya eğitimdeki önemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
- Buğdaycı, İ., Bildirici, İ. Ö. ve Tarman, B. (2015). 6-7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki haritaların kartografik tasarımlarının kazanımlar açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 143-174.
- Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Creswell, John W. (2017). Eğitim araştırmaları: nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (Çev. Edt: H. Ekşi). İstanbul: EDAM.
- Değirmenci, Y. (2019). 4. Sınıf sosyal bilgiler dersinde coğrafya konularının öğretimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(4), 3286-3305.
- Duman, B. ve Girgin, M. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin harita okuryazarlığına ilişkin görüşleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 185-202.
- Erol, H. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita çizme becerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 737-752
- Ertuğrul, Z. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin harita ve küre kullanım becerilerinin tespiti (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gençtürk, E. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gilmartin, P. P. ve Patton, J. C. (1984). Comparingthesexes on spatialabilities: map-useskills. Annals of the Association of American Geographers, 74(4), 605-619.
- Gökçe, N. (2015). Social studies in ımproving students’ map skills: teachers’ opinions. educational sciences: Theory & Practice, 15(5), 1345-1362.
- Göksel, O. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde harita ve grafik kullanımının eğitimi destekleme düzeyi (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
- İncekara, S. ve Kantürk, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının haritalarla ilgili temel görüşleri ve harita kullanımına yönelik yaklaşımları. Marmara Coğrafya Dergisi, 240-257.
- Kara, H., Sezer, A. ve Şanlı C. (2018). Ortaöğretim coğrafya ders kitaplarında haritaların kullanımı. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), (38), 20-39. DOI: 10.32003/iggei.425182.
- Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (2. Yazım 32. Basım). Ankara: Nobel Akademik
- Kartal, F. ve Koç, H. (2017). Ortaöğretim (9. Sınıf) öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 179-198.
- Kızılçaoğlu, A. (2007). Harita becerilerine pedagojik bir bakış. Selcuk University Social Sciences Institute Journal, 18, 341- 358.
- Koç, H. (2013). Harita beceri düzeyleri ile öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi üzerine bir inceleme. Uşak Üniversitesi/Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4), 17-32.
- Koç, H. (2014). Gestalt kuramının öğrencilerin harita okuma ve yorumlama beceri düzeyleri üzerine etkisini belirlemeye yönelik bir inceleme. Marmara Coğrafya Dergisi, 30, 1-19.
- Koç, H. (2018). Coğrafya öğretiminde haritalar ve atlasların kullanımı. İçinde A. Sezer (Edt.). Coğrafya öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Koç, H., Aksoy, B. ve Çifçi, T. (2017). Farklı lisans programlardaki öğrencilerin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: cumhuriyet üniversitesi örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 301-321.
- Koç, H. ve Karatekin, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1522-1542.
- Köşker, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının mekânsal biliş yeterliliklerine ilişkin düşünceleri. Journal of World of Turks, 4(3), 161-173.
- Kuzey, M. ve Değirmenci, Y. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita ve yön okuryazarlığına ilişkin kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 207-230.
- McClure, R. W. (1992). A. Conceptual model for map skills curriculum development based upon a cognitive field theory philosophy (PhD. Thesis). Oklahama State University.
- MEB, (2006). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (6. Sınıf). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6, 7. Sınıflar). Ankara.
- Montello, D. R., Lovelace, K. L., Golledge, R. G. ve Self, C. M. (1999). Sex-related differences and similarities in geographic and environmen-talspatialabilities. Annals of theAssociation of American Geographers, 89(3), 515-534.
- Ünlü, M., Üçışık, S. ve Özey, R. (2002). Coğrafya eğitim ve öğretiminde haritaların önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 1-9.
- Ünlü, M. ve Yıldırım, S. (2016). CBS ile oluşturulan tematik haritaların kullanımının öğrencilerin başarısına etkisinin değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 77-95.
- Öcal, A. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde 6. sınıf öğrencileri mekânsal biliş becerilerinin incelenmesi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
- Öncü, M. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin harita becerileri düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Şanlıurfa şehri örneği (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
- Özcan, F. ve Varnacı Uzun, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita okuma özyeterlik ile başarı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 408- 423.
- Özçağlar, A. (2004). Coğrafi bilimlerin kentsel ekonomi, kentsel yönetim, bölgesel iktisat ve bölge planlama yönünden analizi. Denizli: Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, 2, 94-101.
- Özgüç, N. (1984): Beşerî coğrafyada veri toplama ve değerlendirme yöntemleri (2. Baskı). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- Pala, Ş. ve Başıbüyük, A. (2019). Matematik becerisinin sosyal bilgiler derslerindeki harita grafik ve tablo okuma becerilerine etkisi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 3(1), 41-56.
- Sönmez, Ö. F. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde harita becerileri (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Sönmez, Ö. F. ve Aksoy, B. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin harita beceri düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies, 7(1), 1905-1924.
- Üzümcü, N. O. (2007). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde harita okuma becerisinin aktif öğrenme yöntemiyle kazandırılması (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yeşiltaş, E. ve Pehlivan, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde çevrimiçi haritaların kullanımının akademik başarıya etkisi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 1621-1636.
- Yıldırım A. ve Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 10. Baskı). Ankara. Seçkin Yayıncılık.
| APA | GÜNEŞ G, Öztürk Demirbaş Ç (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 2145 - 2158. |
| Chicago | GÜNEŞ Gökmen,Öztürk Demirbaş Çağrı Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (2020): 2145 - 2158. |
| MLA | GÜNEŞ Gökmen,Öztürk Demirbaş Çağrı Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 2020, ss.2145 - 2158. |
| AMA | GÜNEŞ G,Öztürk Demirbaş Ç Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2020; 2145 - 2158. |
| Vancouver | GÜNEŞ G,Öztürk Demirbaş Ç Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2020; 2145 - 2158. |
| IEEE | GÜNEŞ G,Öztürk Demirbaş Ç "Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi." , ss.2145 - 2158, 2020. |
| ISNAD | GÜNEŞ, Gökmen - Öztürk Demirbaş, Çağrı. "Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi". (2020), 2145-2158. |
| APA | GÜNEŞ G, Öztürk Demirbaş Ç (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Manas Journal of Social Studies, 9(4), 2145 - 2158. |
| Chicago | GÜNEŞ Gökmen,Öztürk Demirbaş Çağrı Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Manas Journal of Social Studies 9, no.4 (2020): 2145 - 2158. |
| MLA | GÜNEŞ Gökmen,Öztürk Demirbaş Çağrı Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Manas Journal of Social Studies, vol.9, no.4, 2020, ss.2145 - 2158. |
| AMA | GÜNEŞ G,Öztürk Demirbaş Ç Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Manas Journal of Social Studies. 2020; 9(4): 2145 - 2158. |
| Vancouver | GÜNEŞ G,Öztürk Demirbaş Ç Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Manas Journal of Social Studies. 2020; 9(4): 2145 - 2158. |
| IEEE | GÜNEŞ G,Öztürk Demirbaş Ç "Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi." Manas Journal of Social Studies, 9, ss.2145 - 2158, 2020. |
| ISNAD | GÜNEŞ, Gökmen - Öztürk Demirbaş, Çağrı. "Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Harita Kullanabilme Beceri Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi". Manas Journal of Social Studies 9/4 (2020), 2145-2158. |
