LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ
Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 65 Sayfa Aralığı: 417 - 435 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 30-11-2021
LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ
Öz: Türkçede tasarlama kipleri emir, istek, gereklilik ve şart kipleridir. Bu kipler genellikle kişilerin durum, olay ve eylemler karşısındaki duygu ve düşüncelerini ifade etmekle birlikte anlamları dışında da çeşitli işlevlere sahiptirler. Bu çalışmada Hanyalı Hafız İbrahim’e ait Lügat-ı Erbaa adlı eserdeki tasarlama kipleri ve işlevleri incelenmiştir. Eser, Osmanlı Türkçesi ile yazılmış Arapça, Farsça, Türkçe ve Yunancadan müteşekkil manzum sözlük, dilbilgisi kitabı ve sözlüğü ile hatim olmak üzere üç bölüm ve toplamda 98 varaktan oluşmaktadır. Eser dört dilli manzum sözlük olmasının yanı sıra hem bir gramer kitabı hem de bir konuşma kılavuzudur. Çalışmanın giriş bölümünde tasarlama kipleri ile ilgili literatüre, yazar ve eser hakkında elde edilebilen bilgilere yer verilmiştir. Eserin transkripsiyonu yapıldıktan sonra eserde emir, istek, gereklilik ve şart kipleri tespit edilmiş ve işlevleri açıklanmıştır.
Anahtar Kelime: Desiderative Modes and Their Functions in Lügat-ı Erbaa
Öz: Desiderative modes in Turkish are orders, requests, necessities and conditionals. These modes not only express people's feelings and thoughts about situations, events and actions, but they also have various functions other than their meanings. In this study, desiderative modes and their functions in Lügat-ı Erbaa by Hafiz İbrahim of Chania has been examined. The work consists of three chapters with a total of 98 varachanes including a verse dictionary composed of Arabic, Persian, Turkish and Greek written in Ottoman Turkish, a grammar book and glossary, and hatim. In addition to being a four-language verse dictionary, the work is both a grammar book and a speaking guide. The literature about the wish modes and the information about the author and the work are included in the introduction part of the study. After the work has been transcribed, the order, request, requirement and conditional modes have been determined and their functions have been explained.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Banguoğlu, Tahsin. (2011). Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ergin, Muharrem. (2004). Türk Dili. İstanbul: Bayrak Yayınları.
- Karademir, Fevzi. (2012). “Türkiye Türkçesinde Emir Kip(Lik)i Üzerine”. Turkish Studies, 7(4), 2091-2138.
- Kaya, Nesrin. (2004). “Türkçe'de Bildirme Kiplerinde Zarf Kullanımlarına Dayalı Anlam Özellikleri”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 52(2004/2), 89- 98.
- Kılıç, Filiz (2013). Hanyalı Hafız İbrahim (HIFZÎ, İbrahim Efendi)’in Hayatı, 06 Ağustos 2020 tarihinde http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hifzi-ibrahimefendi. adresinden erişildi.
- Korkmaz, Zeynep. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Sarıkaya Aksoy, Tuğba. (2017). “Orhan Pamuk'un “Kırmızı Saçlı Kadın” Romanında Geçen Tasarlama Kiplerine Dilbilimsel Bir Bakış”. Turkish Studies, 12(34), 323-339.
- Üstünova, Kerime (2004). “Dilek Kiplerinde Zaman Kavramı”. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi ( Türk Dil Kurumu Yayınları), 635 (LXXXVIII), 678-686.
| APA | KARAMANOĞLU F, BANKIR M (2020). LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. , 417 - 435. |
| Chicago | KARAMANOĞLU FERDA MERVE,BANKIR MEHMET MALİK LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. (2020): 417 - 435. |
| MLA | KARAMANOĞLU FERDA MERVE,BANKIR MEHMET MALİK LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. , 2020, ss.417 - 435. |
| AMA | KARAMANOĞLU F,BANKIR M LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. . 2020; 417 - 435. |
| Vancouver | KARAMANOĞLU F,BANKIR M LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. . 2020; 417 - 435. |
| IEEE | KARAMANOĞLU F,BANKIR M "LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ." , ss.417 - 435, 2020. |
| ISNAD | KARAMANOĞLU, FERDA MERVE - BANKIR, MEHMET MALİK. "LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ". (2020), 417-435. |
| APA | KARAMANOĞLU F, BANKIR M (2020). LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(65), 417 - 435. |
| Chicago | KARAMANOĞLU FERDA MERVE,BANKIR MEHMET MALİK LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 20, no.65 (2020): 417 - 435. |
| MLA | KARAMANOĞLU FERDA MERVE,BANKIR MEHMET MALİK LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.20, no.65, 2020, ss.417 - 435. |
| AMA | KARAMANOĞLU F,BANKIR M LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 20(65): 417 - 435. |
| Vancouver | KARAMANOĞLU F,BANKIR M LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 20(65): 417 - 435. |
| IEEE | KARAMANOĞLU F,BANKIR M "LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ." Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20, ss.417 - 435, 2020. |
| ISNAD | KARAMANOĞLU, FERDA MERVE - BANKIR, MEHMET MALİK. "LÜGAT-I ERBAA’DA TASARLAMA KİPLERİ VE İŞLEVLERİ". Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 20/65 (2020), 417-435. |
