Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği

AKAGÜNDÜZ, Seval YİNİLMEZ

Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği

Seval YİNİLMEZ AKAGÜNDÜZ (Ahi Evran Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, Kırşehir, Türkiye)

Turkish History Education Journal

2 0

Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 109 - 131 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-12-2021

Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği

Öz:

: Çalışmada Cumhuriyet’in ilk yıllarında ulus-devlet bilincinden hareketle ilk mekteplerde toplumsal değerler ve ahlak eğitimi konusunda öğrencileri bilgilendirmek amacıyla hazırlanan “Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye” adlı eser incelenmiştir. İlk mekteplerde okutulmak üzere hazırlanan bu eser “Malûmât-ı Medeniye” derslerine yardımcı bir ders kitabı olarak toplumsal değerler ve ahlak eğitimi konularında bilgi vermektedir. Cumhuriyet Çocuklarına “Malûmât-ı Vataniye”de yer alan metinlerden hareketle Cumhuriyet’in ilk yıllarında ilköğretimde iyi yurttaş yetiştirilebilmek için verilmesi amaçlanan değerler, ahlak eğitimin boyutlarıyla analiz edilmiştir. “Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye” adlı çalışmanın incelenmesinde doküman analizi yaklaşımı kullanılmıştır. Örneklem alınmamış, eserin tamamı içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. “Bireysel Gelişim” ve “Toplumsal Uyum” kategorileri ve alt temalarından hareketle incelenen eserde frekans ve yüzde değerlerinin hesaplanması sonucunda “toplumsal uyum” kategorisine eserde daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir. “Bireysel Gelişim” kategorisi %19 ve “Toplumsal Uyum” kategorisi de %81 oranlarında yer kaplamaktadır. Eserde bazı bölümlerden sonra “Hülasa: Öğrenilecek Noktalar ve Sualler” başlıklarına yer verilirken, bazılarından sonra da “Güzel Sözler” başlığıyla atasözü ve deyimlere yer verildiği görülmektedir. Öte yandan, kitapta nasihat ya da öğüt vermenin öğrenim yaklaşımı olarak kullanıldığı da anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelime:

Civic Education in the First Years of the Republic: Cumhuriyet Çocuklarına Malumat-ı Vataniye Textbook Example

Öz:

In this study, the work titled “Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye” prepared for primary schools in the first years of the Republic with the aim of informing students on social values and moral education based on the sense of nation-state was examined. This work, which was prepared to be taught in primary schools, gives information on the subjects of social values and moral education as a supplementary textbook for “Malumat-ı Medeniye” classes. The values intended to be taught in primary schools based on the texts in “Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye” in the first years of the Republic were evaluated with the dimensions of compatriot edification and moral education and the prominent values in compatriot edification were revealed. Document analysis was used in the examination of the work titled “Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye”. No sampling was performed and the entire work was examined using the content analysis method. In the work that was examined based on the "Personal Development" and "Social Integration" categories and subthemes, it was determined as a result of the calculation of frequency and percentage values that the category "Social Integration" was more frequently included. The personal development category occupied 19% of the work while the social integration category occupied 81%. It was found after some estimations that the title “Summary: Topics to learn and questions” was included in the work while idioms and proverbs were given under the title "Words of Wisdom". On the other hand, it is understood that advice-giving was used in the work as an educational approach.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adil, M. (1926). Cumhuriyet çocuklarına malûmât-ı vataniyye. İstanbul: Orhaniyye.
Akagündüz, S. Y. (2017). Ahlaklı yurttaş. İstanbul: Yeni İnsan.
Akagündüz, Ü. (2016). Cumhuriyet yılları eğitim tarihinde halka sağlık bilgisini sadeleştirerek anlatmaya çalışan bir eser: Sıhhi Konuşuk (1927). 4. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu (1-3 Eylül) (s. 761-769). Muğla: Pegem.
Alabaş, R. (2018). Cumhuriyet'in ilk yıllarında ilk mekteplerde insani ve toplumsal değerler eğitimi: resimli, yeni musâbah'at-ı ahlâkiye ve medeniye ders kitabı örneği. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVIII(36), s. 55-87.
Aslan, E. (2011). Türkiye Cumhuriyeti'nin ilkokullarda izlediği ilköğretim programı: 1924 ilk mektepler müfredat programı. İlköğretim Online, 10(2), s. 717-734.
Başgöz, İ. (2005). Türkiye'nin eğitim çıkmazı ve Atatürk. İstanbul: Pan.
Cicioğlu, H. (1982). Türkiye Cumhuriyet'inde ilk ve ortaöğretim. Ankara: DTCF.
Çayır, K. (2014). Biz kimiz? Ders kitaplarında kimlik, yurttaşlık, haklar. İstanbul: Tarih Vakfı.
Çelenk, S., Tertemiz, N. I. ve Kalaycı, N. (2000). İlköğretim programları ve gelişmeler. (Yay. Haz. A. Tazebay.) Ankara: Nobel.
Ergün, M. (1982). Atatürk devri Türk eğitim tarihi. Ankara: DTCF.
Gergeon, F. (2006). Osmanlı-Türk modernleşmesi (1900-1930). (A. Berktay, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
Maarif Vekaleti. (1340 (1924)). İlk mekteplerin müfredat programı, ilk tedrisat dairesi. İstanbul: Matbaa-i Amire.
MEB. (2006). Milli Eğitim Şûraları (1921-2006). Ankara: Talim ve Terbiye Kuruluğu Başkanlığı.
Ozankaya, Ö. (1990). Türkiye'de laiklik. İstanbul: Cem.
Pingel, F. (2003). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi (UNESCO). (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: Tarih Vakfı.
Timur, T. (2001). Türk devrimi ve sonrası. Ankara: İmge.
Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti. (1927). İlk mektepler müfredat programı. İstanbul: Devlet.
Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti. (1930). İlk mektep müfredat programı. İstanbul: Devlet.
Üstel, F. (2009). Makbul vatandaşın peşinde. İstanbul: İletişim.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Zürcher, E. J. (2004). Modernleşen Türkiye'nin tarihi. (Y. S. Gönen, Çev.) İstanbul: İletişim.

APA	AKAGÜNDÜZ S (2020). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. , 109 - 131.
Chicago	AKAGÜNDÜZ Seval YİNİLMEZ Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. (2020): 109 - 131.
MLA	AKAGÜNDÜZ Seval YİNİLMEZ Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. , 2020, ss.109 - 131.
AMA	AKAGÜNDÜZ S Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. . 2020; 109 - 131.
Vancouver	AKAGÜNDÜZ S Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. . 2020; 109 - 131.
IEEE	AKAGÜNDÜZ S "Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği." , ss.109 - 131, 2020.
ISNAD	AKAGÜNDÜZ, Seval YİNİLMEZ. "Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği". (2020), 109-131.

APA	AKAGÜNDÜZ S (2020). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. Turkish History Education Journal, 9(1), 109 - 131.
Chicago	AKAGÜNDÜZ Seval YİNİLMEZ Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. Turkish History Education Journal 9, no.1 (2020): 109 - 131.
MLA	AKAGÜNDÜZ Seval YİNİLMEZ Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. Turkish History Education Journal, vol.9, no.1, 2020, ss.109 - 131.
AMA	AKAGÜNDÜZ S Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. Turkish History Education Journal. 2020; 9(1): 109 - 131.
Vancouver	AKAGÜNDÜZ S Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği. Turkish History Education Journal. 2020; 9(1): 109 - 131.
IEEE	AKAGÜNDÜZ S "Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği." Turkish History Education Journal, 9, ss.109 - 131, 2020.
ISNAD	AKAGÜNDÜZ, Seval YİNİLMEZ. "Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Yurttaşlık Eğitimi: Cumhuriyet Çocuklarına Malûmât-ı Vataniye Ders Kitabı Örneği". Turkish History Education Journal 9/1 (2020), 109-131.