Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 52 Sayfa Aralığı: 267 - 290 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24155/tdk.2021.184 İndeks Tarihi: 19-02-2022

AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI

Öz:
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından ve Türk Cumhuriyetlerininkendi bağımsızlıklarını ilan etmelerinden sonra Türkiye ve Azerbaycanarasında bilimsel ve kültürel ilişkilerde bir yükseliş dönemi yaşanmayabaşlamıştır. Türkiye üniversitelerinde 1992 yılından itibaren kurulan Çağ daş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümleri bu süreçte müstesna rollerüstlenmişlerdir. Günümüzde Türkiye’deki on dokuz üniversitede ÇağdaşTürk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümleri faaliyet göstermektedir. Bu bö lümlerin birçoğunda hem Azerbaycan Türkçesi hem de Azerbaycan ede biyatı lisans, yüksek lisans ve doktora programlarında zorunlu ve seçmelidersler olarak okutulmaktadır. Azerbaycan Türkçesi ve edebiyatının iyibir şekilde öğretilebilmesi veya araştırılması, tez konularının belirlenmesive yazılmasında bu alanın kaynaklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Buradakien önemli zorluklar içerisinde ders kitaplarının olmaması, Azerbaycan’dayayınlanmış olan kaynaklardan habersiz kalınması veya bu kaynaklaraulaşma sıkıntısı, yeni çıkan yayınların takip edilememesi vs. gibi husus ları örnek gösterebiliriz. Makalede ilk önce Azerbaycan Türkçesi ve edebiyatının araştırıl ması ve öğretimi zamanı karşılaşılan problemler sıralanmış ve zorluklarbelirlenmiştir. Daha sonra bu alanda çalışan araştırmacı ve öğrencilerinkaynaklara ulaşmada karşılaştıkları zorlukları çözmek için AzerbaycanTürkçesi ve edebiyatı ile ilgili bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak dijital kü tüphaneler tanıtılmış, yeni çıkan kitaplara ulaşma şekilleri açıklanmış,sanal sözlük, ansiklopedi ve antolojiler, elektronik kitaplar, sesli kitaplaraerişim sağlamak için başvurulacak web siteleri ve veri tabanları hakkındamalumat bir araya getirilmiştir.
Anahtar Kelime:

Digital Sources of Azerbaijani Turkish and Literature

Öz:
After the collapse of the Soviet Union and the proclamation ofindependence of the Turkic republics, a period of development began onthe wave of scientific and cultural ties between Turkey and Azerbaijan.The Department of Contemporary Turkish Dialects and Literature,established in Turkish universities since 1992, played an exceptionalrole in this process. Today, 19 universities in Turkey have departmentsof contemporary Turkish dialects and literatures. In many of thesedepartments, Azerbaijani Turkish and literature is taught as compulsoryand as optional courses in undergraduate, graduate and doctoralprograms. Sources in this area are necessary for teaching or researchingthe Azerbaijani Turkish and literature in good a shape, for defining andwriting dissertation topics. The most important difficulties here are thelack of textbooks, unawareness of the sources published in Azerbaijan,or difficulties with access to these sources, the inability to follow newpublications etc. This article, first of all, lists the problems that arise in the study andteaching of the Azerbaijani Turkish and literature, and identifies thedifficulties. Then, in order to solve the difficulties that researchers andstudents working in this field face when accessing resources, informationis provided on electronic libraries that will satisfy the information needsfor studying the Azerbaijani Turkish and literature. In addition, the articleexplains how to access recently published books, collected informationon virtual dictionaries, encyclopedias and anthologies, e-books, websites,audiobooks and databases.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdullayev, B. (2013a). Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti: 2 cilddə. I cild. Bakı: Şərq-Qərb.
  • Abdullayev, B. (2013b). Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti. 2 cilddə. I. cild. Bakı: Şərq-Qərb.
  • Afzali, Mehdi (2008). “Karma Kütüphane: Dijital ve Geleneksel Kütüphanelerin Odak Noktası”. Türk Kütüphaneciliği 22/3, 266-278.
  • Akdoğan, Y. (1999). Azerbaycan Türkçesinden Türkiye Türkçesine Büyük Sözlük. İstanbul: Beşir Kitabevi.
  • Akdoğan, Y. (2000). Türkiye Türkçesinden Azerbaycan Türkçesine Büyük Sözlük. İstanbul: Deniz Kitabevi.
  • Akpınar, Y. (1994). Azerî Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Akpınar, Y. ve Ağca, F. (2018). Çağdaş Türk Edebiyatları – I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Altaylı, S. (1994). Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü-I. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • Altaylı, S. (1994). Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü-II. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • Baytok, A. (2018). “Türk Lehçeleri Konuşurlarına Lehçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Uluslararası Orta Asya Sempozyumu Bildirileri. Bişkek. 884-897.
  • Buran, A. ve Alkaya, E. (2007). Çağdaş Türk Lehçeleri. Ankara: Akçağ Yayınları . Çağatay, Saadet (1963), Türk Lehçeleri Örnekleri – I. Ankara: DTCF Yayınları.
  • Əlizadə, S. (1993). Əski Azərbaycan Yazısı. Bakı: Baki Universiteti.
  • Komisyon, (2007). Türk Lehçeleri Grameri. (Editör: A. B. Ercilasun) Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Həbibli, R. (2007). Azərbaycan dili. Ali məktəblərdə xarici tələbələr üzrə hazırlıq kursu üçün dərslik. Bakı, MSV Nəşr.
  • Mirzəyev, K. (2018). Azərbaycan dili (əcnəbi tələbələr üçün dərslik). Almatı: Qaz MPU.
  • Musalı, V. (2019). “Türkiye’de Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatının Eğitimi ve Öğretimi: Tarihçe, Sorunlar ve Öneriler”. 100. yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Uluslararası Kongresi Bildirileri. Eskişehir. 271-280.
  • Musalı, V. (2020). “Pandemiya dönəmi: elmi fəaliyyət və elektron kitabxanalar”. 525-ci qəzet, 8 Aralık. https://525.az/news/157291-pandemiya-donemi-elmi-fealiyyet-ve-elektron-kitabxanalar erişim tarihi: 21.12.2020
  • Musalı, V. (2020). Klassik Azərbaycan ədəbiyyatının elektron qaynaqları”. Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı və İncəsənətinin milli özünütəsdiqdə və Mərkəzi Asyadakı mədəni tərəqqidə yeri Beynəlxalq elmə konfransın materialları. Bakı. 119-121.
  • Nəhmədov, Ə. və Bağırova, L. (1992). Azərbaycanca – Rusca – Türkcə danışıq kitabçası. Bakı: Azərnəşr.
  • Rəhimova, G. H. vd. (2016a). Azərbaycan Dili (əcnəbi vətəndaşlar üçün). Bakı, Azərbaycan Beynəlxalq Təhsil Mərkəzi. 2016.
  • Rəhimova, G. H. vd. (2016b). Azərbaycan Dili. İş dəftəri. Bakı, Azərbaycan Beynəlxalq Təhsil Mərkəzi. 2016.
  • Rzayeva, N. E. (2018) vd. Azərbaycan ədəbiyyatı. Xarici tələbələrin hazırlıq kursu üçün dərs vəsaiti. Bakı: Elm.
  • Şahan Güney, F. (2012). “Çağdaş Türk Lehçelerinin Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. IV. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildirileri, II. Cilt, Ankara, 55-62.
  • http://turklehceleri.humanity.ankara.edu.tr/ erişim tarihi: 18.12.2020
  • http://bbs.ankara.edu.tr/Ders_Plani.aspx?bno=1607&bot=204 erişim tarihi: 21.12.2020
  • https://yokatlas.yok.gov.tr/netler-tablo.php?b=10037 erişim tarihi: 29.12.2020
  • http://anl.az/new/az/new-books/16-Yeni-kitablar erişim tarihi: 19.12.2020
  • http://ek.anl.az/search/query?theme=e-kataloq erişim tarihi:19.12.2020
  • http://anl.az/new/az/pages/60 erişim tarihi: 19.12.2020
  • http://anl.az/el/latin_qrafikasi/list.php erişim tarihi: 19.12.2020
  • http://anl.az/audio-books.php erişim tarihi: 19.12.2020
  • http://anl.az/el/musiqi_kitabxanasi/ fonoteka/az_xalq_musiqisi.php erişim tarihi:19.12.2020
  • https://www.preslib.az/eprojects.html erişim tarihi:15.12.2020
  • https://khojaly.preslib.az/ erişim tarihi:15.12.2020
  • https://aggression.preslib.az erişim tarihi:15.12.2020
  • https://www.armenianvandalism.az/ erişim tarihi: 15.12.2020
  • https://republic.preslib.az/ erişim tarihi: 15.12.2020
  • https://genocide.preslib.az/ erişim tarihi: 15.12.2020
  • https://islamworld.preslib.az/ erişim tarihi: 15.12.2020
  • https://turklib.az/ erişim tarihi: 13.12.2020
  • https://turklib.az/cat1.html erişim tarihi: 13.12.2020
  • https://turklib.az/cat2.htm erişim tarihi: 13.12.2020
  • https://turklib.az/cat3.html erişim tarihi: 13.12.2020
  • https://www.preslib.az/books.html erişim tarihi: 13.12.2020
  • http://clb.az/a_d2136.html erişim tarihi: 12.12.2020
  • http://clb.az/audio-nallar-hekaylr-eirlr_k22.html erişim tarihi: 12.12.2020
  • https://turuz.com/ erişim tarihi: 9.12.2020
  • http://dl.nlai.ir/ui/forms/index.aspx erişim tarihi: 10.12.2020
  • http://dlib.ical.ir/faces/home.jspx erişim tarihi: 10.12.2020
  • https://azerbaijan.az/related-information/254 erişim tarihi: 8.12.2020
  • http://www.azerbaijans.com/index_tr.html erişim tarihi: 8.12.2020
  • www.folklor.az erişim tarihi: 5.12.2020
  • http://www.dilcilik.az erişim tarihi: 5.12.2020
  • http://literature.az erişim tarihi: 5.12.2020
  • http://www.manuscript.az/index.php?do=static&page=klassik erişim tarihi: 5.12.2020
  • http://www.azyb.az/ https://www.ayb.az/ erişim tarihi: 3.12.2020
  • http://www.azyb.az/index.php/journal/index/2 erişim tarihi: 3.12.2020
  • http://www.azyb.az/index.php/journal/index/1 erişim tarihi: 3.12.2020
  • http://www.azyb.az/index.php/journal/index/3 erişim tarihi: 3.12.2020
  • http://www.azyb.az/index.php/journal/index/4 erişim tarihi: 3.12.2020
  • http://aztc.gov.az/uploads/books/online/Antologiyapdf/index.html#p=1 erişim tarihi: 30.11.2020
  • http://aak.gov.az/avtoref_to_mudaf/avtoref_after_elm_sahe.php erişim tarihi: 6.11.2020
  • https://www.turkologiya.org/index.html erişim tarihi: 5.12.2020
  • http://xezerjurnali.az/az/articles erişim tarihi: 5.12.2020
  • https://jhss-khazar.org/about-journal/ erişim tarihi: 4.12.2020
  • http://edebiyyatqazeti.az/ erişim tarihi: 18.11.2020
  • https://525.az/?name=category&nov=edebiyyat erişim tarihi: 5.12.2020
  • http://aydinyol.az/home/2/Ana-sehife erişim tarihi: 3.12.2020
  • https://kulis.az/ erişim tarihi: 2.12.2020
APA MUSALI V (2021). AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. , 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
Chicago MUSALI Vusala AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. (2021): 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
MLA MUSALI Vusala AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. , 2021, ss.267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
AMA MUSALI V AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. . 2021; 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
Vancouver MUSALI V AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. . 2021; 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
IEEE MUSALI V "AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI." , ss.267 - 290, 2021. 10.24155/tdk.2021.184
ISNAD MUSALI, Vusala. "AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI". (2021), 267-290. https://doi.org/10.24155/tdk.2021.184
APA MUSALI V (2021). AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 0(52), 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
Chicago MUSALI Vusala AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi 0, no.52 (2021): 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
MLA MUSALI Vusala AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, vol.0, no.52, 2021, ss.267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
AMA MUSALI V AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. 2021; 0(52): 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
Vancouver MUSALI V AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. 2021; 0(52): 267 - 290. 10.24155/tdk.2021.184
IEEE MUSALI V "AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI." Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 0, ss.267 - 290, 2021. 10.24155/tdk.2021.184
ISNAD MUSALI, Vusala. "AZERBAYCAN TÜRKÇESİ VE EDEBİYATININDİJİTAL KAYNAKLARI". Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi 52 (2021), 267-290. https://doi.org/10.24155/tdk.2021.184