Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 42 Sayfa Aralığı: 283 - 294 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26650/JGEOG2021-884743 İndeks Tarihi: 25-05-2022
Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi
Öz: Aktaş Gölü; 11.7 km 2
’si Türkiye’de Ardahan ilinde, 13.8 km 2
’si Gürcistan’da yer alan toplam 25.5 km 2 alan kaplayan tektonik kökenli bir göldür. Bu çalışmada,
gölün ekolojik özelliklerinin korunması ve sürdürülebilir kullanımın sağlanması açısından oldukça önemli bir faktör olan su kalitesi incelenmiştir. Çalışmada,
su kalitesinin ve gölün ekolojik özelliklerinin bozulmasına neden olabilecek besleyici element konsantrasyonlarının zamansal ve mekânsal değişiminin
Coğrafi Bilgi Sistemleri ile analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; Aktaş Gölü üzerinde mekânsal analizlere uygun aralıklarla seçilen 9 örnekleme
noktasından 2014 yılı haziran, temmuz, ağustos aylarında yüzey suyu örneği toplanmıştır. Örnekler üzerinde sıcaklık, pH, çözünmüş oksijen, amonyum
azotu, nitrat azotu, nitrit azotu ve fosfat ölçümleri yapılmıştır. Sonuçlar T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi
Yönetmeliği’nde belirlenmiş olan konsantrasyonlarla karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; Aktaş Gölü yüzey sularının oksijen, amonyum ve nitrat
azotu açısından I. sınıf (kirlenmemiş), nitrit azotu açısından ise II. sınıf (az kirlenmiş su) grubuna girdiği belirlenmiştir. Aktaş Gölü’nde örneklemesi 2004-2005
yılında gerçekleştirilen çalışmayla (Özbay ve Kılınç 2008) yapılan karşılaştırmalara göre amonyum ve fosfat seviyelerinin geçen 10 yıllık periyotta oldukça
arttığı tespit edilmişti
Anahtar Kelime: Investigating Summer Dynamics of the Nutrients in Lake Aktaş (Ardahan) Surface Water, Using Geographic Information Systems
Öz: Lake Aktaş is a tectonic lake with a total surface area of 25.5 km 2 (11.7 km2 in Ardahan, Turkey; 13.8 km2 in Georgia). This study investigated water quality of
the lake, a crucial element in protecting the ecological characteristics of a lake, and ensuring its sustainable use. The study involved use of Geographical
Information Systems software to analyze the temporal and spatial changes in nutrient element concentrations that may deteriorate water quality and
ecological characteristics of the lake. In the framework of the study, surface water samples were collected on the Lake Aktaş in June, July, and August 2014
from nine stations selected at intervals in accordance with spatial analysis. The collected samples were measured for temperature, pH, dissolved oxygen,
ammonium nitrogen, nitrate nitrogen, nitrite nitrogen, and orthophosphate. The obtained results were compared with the concentrations specified in
Surface Water Quality Management Regulation published by the T. R. Ministry of Agriculture and Forestry. According to the findings, surface water
classification and distribution for Lake Aktaş included the following categories class I (WS-I/natural) in terms of oxygen, ammonium, and nitrate nitrogen,
and class II (WS-II/undeveloped) in terms of nitrite. It was found that ammonium and phosphate levels have considerably increased in the last ten years,
based on the comparisons made with the study sampled in Aktaş Lake during 2004–2005 (Özbay and Kılınç 2008)
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgül, G. (2008). Çıldır ve Aktaş Gölleri arasında kalan bölgenin florası. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 15(1), 37–70.
- Aydın, O., Ünaldı, Ü. E., Duman, N., Çiçek, İ., ve Türkoğlu, N. (2017). Türkiye’de su kıtlığının mekânsal ölçekte değerlendirilmesi. Türk Coğrafya Dergisi, 68, 11–18.
- Deniz, Z. A. ve Gönençgil, B. (2017). Türkiye sıcaklık ekstremlerindeki değişkenlikler. Coğrafya Dergisi, 35, 41–54.
- Didinen, H., Boyacı, Y., ve Yegen, V. (2013). Beyşehir Gölü zooplankton yapısı ve bazı ekolojik özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 9(1), 31–43.
- Doğanay, H. ve Zaman, S. (2006). Aktaş Gölü ve yakın çevresinin coğrafyası. Türk Coğrafya Dergisi, 46, 23–39.
- Falkenmark, M., Lundqvist, J., and Widstrand, C. (1989). Macro - scale water scarcity requires micro - scale approaches. Natural Resources Forum, 13, 258–267.
- Güney, E. (2004). Türkiye Hidrocoğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
- İnandık, H. (1965). Türkiye Gölleri (Morfolojik ve Hidrolojik Özellikler). İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No:44, s.75.
- Kırar, T. M. (1990). Çıldır ve Aktaş Gölleri Civarı Jeomorfolojisi. (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, İstanbul.
- Kırpık, M. A., Altunoğlu, M. K. ve Tanrıkulu, D. (2019). Aktaş (Ardahan) Gölü ve çevresinin faunistik yapısı. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 89–95.
- Kıvrak, E. ve Gürbüz, H. (2006). Tortum Gölü’nün (Erzurum) bentik alg florasının mevsimsel değişimi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(3), 307–313.
- Koçman, A. (1979). Yukarı Kura Nehri Havzası’nın Fiziksel Coğrafyası. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Erzurum
- Kükrer, S. (2017). Pollution, source, and ecological risk assessment of trace elements in surface sediments of Lake Aktaş, NE Turkey. Human and Ecological Risk Assesment, 23(7), 1629–1644.
- Lahn, E. (1948). Türkiye Gölleri’nin Jeolojisi ve Jeomorfolojisi Hakkında Bir Etüt. M.T.A Enstitüsü Yayınları, Seri B, No: 12, Ankara.
- Lahn, E. (1949). Çıldır ve Aktaş Gölü’nün Jeolojisi Hakkında. Türkiye Jeoloji Bülteni, 2(1), 113–117.
- Meyer, L. A., and Köster, M. (2000). Eutrophication of marine waters: effects on benthic microbial communities. Marine Pollution Bulletin, 41(1-6), 255–263.
- Mis, D. Ö. ve Ustaoğlu, M. R. (2009). Gölcük Gölü’nün (Ödemiş, İzmir) zooplanktonu üzerine araştırmalar. Su Ürünleri Dergisi, 26(1), 19-27.
- Mutlu, E., Kutlu , B., Demir, T. ve Yanık, T. (2018). Assessment of metal concentrations and physicochemical parameters in the waters of Lake Tecer. Kastamonu Univ., Journal of Forestry Faculty, 18(1), 1-10.
- Mutlu, E., Yanık, T. ve Demir, T. (2013). Karagöl’ün (Hafik-Sivas) su kalitesinin incelenmesi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 24(1), 35–45.
- MGM (2014), Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Erişim Adresi: https:// www.mgm.gov.tr/
- Özbay, H. ve Kılınç, Ş. (2008). Limnological studies on the transboundary turkish soda lake: Lake Aktaş. Fresenius Environmental Bulletin, 17(6), 722–731.
- Öztürk, M. Z. ve Kılıç, H. (2018). Ardahan’da iklim parametrelerindeki değişimin zamansal analizi. Türk Coğrafya Dergisi, 70, 37–43.
- Öztürk, M. Z., Gülden, Ç. ve Aydın, S. (2017). Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Türkiye’nin iklim tipleri. Coğrafya Dergisi, 35, 17-27.
- Strickland, J. and Parsons, T. (1972). A Practical Handbook of Seawater Analysis. Canada: Fisheries Research Board of Canada.
- Şengörür , B. ve Demirel, A. (2002). Akgöl’de (Gölkent - Sakarya) ötrofikasyon ve su kalite sınıfının belirlenmesi. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 1–8.
- Şimşek, O. (2019). Çıldır ve Aktaş Gölleri havzasında bazı coğrafi gözlemler. BELGÜ (4), 104–127.
- Taş, B. (2011). Gaga Gölü (Ordu, Türkiye) su kalitesinin incelenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 1(3), 43–61.
- Teubner, K. and Dokulil, M. (2002). Ecological stoichiometry of TN: TP: SRSi in freshwaters: nutrient ratios and seasonal shifts in phytoplankton assemblages. Archiv fur Hydrobiologie, 154(4), 625–646.
- Tarım ve Orman Bakanlığı, Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (2021), Erişim Adresi: https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/ Belgeler/Ekosistem%20Esasl%C4%B1%20Su%20Kalitesi.pdf
- Uncumusaoğlu, A. A. (2018). Statistical assessment of water quality parameters for pollution source identification in Bektaş Pond (Sinop,Turkey). Global NEST Journal, 20(1), 151–160.
- Ustaoğlu , F., Tepe, Y., Aydın, H. and Akbaş, A. (2020). Evaluation of surface water quality by multivariate statistical analyses and WQI: case of comlekci stream,(Giresun-Turkey). Fresenius Environmental Bulletin, 29(1), 167–177.
- Ünlü, A., Çoban, F. ve Tunç, S. (2008). Hazar Gölü Su Kalitesinin Fiziksel ve İnorganik-kimyasal Parametreler Açısından İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), 119–127.
- Wood, R. (1975). Hydrobotanical Methods. Baltimore: University Park Press.
| APA | KÜKRER S, FURAL Ş, AYKIR D (2021). Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. , 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| Chicago | KÜKRER SERKAN,FURAL ŞAKİR,AYKIR DILEK Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. (2021): 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| MLA | KÜKRER SERKAN,FURAL ŞAKİR,AYKIR DILEK Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. , 2021, ss.283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| AMA | KÜKRER S,FURAL Ş,AYKIR D Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. . 2021; 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| Vancouver | KÜKRER S,FURAL Ş,AYKIR D Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. . 2021; 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| IEEE | KÜKRER S,FURAL Ş,AYKIR D "Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi." , ss.283 - 294, 2021. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| ISNAD | KÜKRER, SERKAN vd. "Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi". (2021), 283-294. https://doi.org/10.26650/JGEOG2021-884743 |
| APA | KÜKRER S, FURAL Ş, AYKIR D (2021). Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. Coğrafya dergisi (e-dergi), 0(42), 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| Chicago | KÜKRER SERKAN,FURAL ŞAKİR,AYKIR DILEK Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. Coğrafya dergisi (e-dergi) 0, no.42 (2021): 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| MLA | KÜKRER SERKAN,FURAL ŞAKİR,AYKIR DILEK Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. Coğrafya dergisi (e-dergi), vol.0, no.42, 2021, ss.283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| AMA | KÜKRER S,FURAL Ş,AYKIR D Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. Coğrafya dergisi (e-dergi). 2021; 0(42): 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| Vancouver | KÜKRER S,FURAL Ş,AYKIR D Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi. Coğrafya dergisi (e-dergi). 2021; 0(42): 283 - 294. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| IEEE | KÜKRER S,FURAL Ş,AYKIR D "Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi." Coğrafya dergisi (e-dergi), 0, ss.283 - 294, 2021. 10.26650/JGEOG2021-884743 |
| ISNAD | KÜKRER, SERKAN vd. "Aktaş Gölü (Ardahan) Yüzey Sularındaki Besleyici Elementlerin Yaz Dinamiklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi". Coğrafya dergisi (e-dergi) 42 (2021), 283-294. https://doi.org/10.26650/JGEOG2021-884743 |
