Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği
Yıl: 2022 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 476 - 504 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21325/jotags.2022.1000 İndeks Tarihi: 11-06-2022
Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği
Öz: Türkiye yöresel yemek bakımından hatırı sayılır bir çeşide sahip olmakla birlikte yemekler
bölge ve şehirlere göre farklılaşmaktadır. Somut olmayan kültürel miras ögeleri içerisinde
değerlendirilen yöresel yemekler ait oldukları ilin/ilçenin tanıtımına katkı sağlamaktadır.
Bu araştırmanın amacı yetişkinlerin bulundukları il/ilçeye ait yöresel yemeklere ilişkin
görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim yönteminin
kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu Bolu ve Gaziantep illerinde ikamet eden toplam
52 yetişkin oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından
geliştirilen tam yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış, toplanan veriler içerik analizi
ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların yaşadıkları il/ilçeye ait yöresel
yemeklere ilişkin farkındalıklarının bulunduğu ve yöresel yemekleri çeşitlendirebildikleri
ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte katılımcıların yöresel yemeklerin isimlendirmesiyle ilgili
bildikleri hikâyelerin sınırlı sayıda ve nitelikte olduğu tespit edilmiştir. Özel günlerde
yapılan yöresel yemeklere ilişkin ise her iki ilin katılımcıları da kendi yaşadıkları yere ait
yöresel yemekleri sıralamış olup özel günlerde yapılan yemeklerin kültürel aktarım
görevine dikkat çekmişlerdir. Ayrıca yöresel yemeklerin yapılışında ve sunumunda birtakım
değişikliklerin olduğunu da belirtmişlerdir. Öte yandan Bolu ilindeki katılımcılar yöresel
yemeklerin yeterince tanıtımının yapılmadığını savunurken, Gaziantep ilindeki
katılımcıların yöresel yemeklerin tanıtımının yeterince yapıldığını ileri sürmüşlerdir.
Yöresel yemeklerin yaşatılması ve gelecek nesillere aktarımı bağlamında ise katılımcılar,
yöresel yemeklerin tanıtımının nitelikli bir şekilde yapılması ile özel gün ve kültürel
organizasyonlarda yöresel yemeklere yer verilmesi gibi hususlara vurgu yapmışlardır.
Anahtar Kelime: Adults’ Perceptions on Local Dishes: The Example of Bolu and Gaziantep
Öz: Although Turkey has a considerable variety in terms of local dishes, and they differ
according to the regions and cities. Local dishes, considered as intangible cultural heritage
elements, contribute to the promotion of the province/district, they belong to. The aim of
this study is to examine the perceptions of adults on the local dishes of the province, they
live in. This study used phenomenology, one of the methods of qualitative research. Also
the study group consisted of 52 adults, living in the provinces of Bolu and Gaziantep. As a
data collection tool, fully structured interview form developed by the researchers was used
and the collected data were analyzed with content analysis. The results showed that
participants have awareness of the local dishes of the province/district, they live in and they
can diversify the local dishes. However, they have limited knowledge about the naming of
local dishes. Regarding the local dishes made on special days, the participants of both
provinces listed the local dishes of the place they lived in and drew attention to the cultural
transfer task of the dishes made on special days. They also stated that there are some
changes in the preparation and presentation of the local dishes. On the other hand, while
the participants living in Bolu argued that there are no enough advertisements of local
dishes, the participants living in Gaziantep argued that advertisements of local dishes are
sufficiently done. In the context of providing sustainability of local dishes, the participants
made some suggestions such as promoting local dishes and placing local dishes in menus
both special days and cultural organizations.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkuş, Ç. & Yordam S. (2020). Kastamonu yemek kültürünün UNESCO yaratıcı şehirler ağı kriterleri kapsamında incelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 915-936. doi: 10.21325/jotags.2020.587
- Ardıç Yetiş, Ş. (2015). Kapadokya yemek kültürü ve Mustafapaşa beldesi (Sinasos) örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2),12-19.
- Ayaz, N. & Çobanoğlu, S. (2017). Ev kadınlarının turizm amaçlı yöresel yemek üretimine bakış açıları: Bartın ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 413-427.
- Ayaz, N. & Güllü, M. (2018). Yerel halkın yöresel mutfak konusunda bilinçlendirilmesi üzerine bir AB projesi değerlendirmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(1), 11-21. doi: 10.32958/gastoria.410102
- Aydoğdu, A. & Mızrak, M. (2017). Yöresel yemeklerin sürdürülebilirliğinde standart reçetelendirmenin önemi: Kastamonu mutfağı örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 366-394. doi: 10.20875/makusobed.341471
- Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 3(1), 1-15.
- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu [UNESCO]. (2021). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi. [https://tinyurl.com/fdunadxu], Erişim tarihi: 3.01.2021.
- Bolu Belediyesi Bolu Araştırmaları Merkezi (2017). Aşçılar diyarından Bolu lezzetleri. Bolu: Bolu Belediyesi Bolu Araştırmaları Merkezi Yayınları.
- Bozok, D. & Kahraman, K. (2015). Kırsal turizmde yöresel yemek kültürünün rolü: Balıkesir. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi (IJSES), 5(1), 85-90.
- Cemaloğlu, N. (2014). Veri toplama teknikleri: Nicel-nitel. İçinde A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri (ss. 133-164). Ankara: Anı Yayınları.
- Çapar, G. & Yenipınar, U. (2016). Somut olmayan kültürel miras kaynağı olarak yöresel yiyeceklerin turizm endüstrisinde kullanılması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 100-115. doi: 10.21325/jotags.2016.25
- Çaylak Dönmez, Ö. & Pehlivan, T. (2019). Gaziantep ilinde kışlık hazırlıklar ve kurutmalıklar. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 275-292.
- Çelik, S., Ersoy, N. & Besen, S. (2020). Restoran işletmelerinin yöresel yemeklere yönelik farkındalıkları: Şırnak ili örneği. Tourism and Recreation, 2(1), 31-37.
- Çuhadar, M., Küçükyaman, M. A. & Şaşmaz, M. A. (2018). Geçmişten günümüze Isparta mutfak kültürü: Nitel bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6, 125-142.
- Creswell, J. W. (2016). Research design qualitative, quantitative and mixed methods approaches. S.B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
- Dalagan, S. (2019). Çalışan kadınlarda yöresel mutfak eğitiminin yöresel yemek tüketim alışkanlıkları, tutumları ve bilgi düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- De Troyer, V., Vermeersch, J., Van Genechten, H., Kösters, K., Mols, P., Van Leeuwen, J., Vitré, N., Pizzicanella, F. & Destro, A. (2005). Heritage in the classroom. A practical manual for teachers. Brussel: Hereduc.
- Doğan, N. (2017). Bolu ve mutfak kültürü. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
- Doğaner, S. (2003, 16-18 Nisan). Miras turizminin coğrafi kaynakları ve korunması. Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumunda sunulan bildiri, İzmir, Türkiye. https://tinyurl.com/2p9yyn8e
- Duman, M. Ş., Akmeşe, K. A. & Sormaz, Ü. (2019). Üniversite öğrencilerinin yöresel mutfak tercihlerinde sosyal medyanın etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 3174-3188. doi: 10.21325/jotags.2019.522
- Erdem, Ö. Mızrak, M. & Kemer, A. K. (2018). Yöresel yemeklerin bölge restoranlarında kullanılma durumu: Mengen örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 44-61.
- Esen, M. F. & Seçim, Y. (2020). Yöresel mutfağın turizm ürünü olarak kullanımının yerel halk tarafından değerlendirilmesi: Konya ili örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(1), 158-174. doi: 10.21325/jotags.2020.541
- Fidan, S. & Özcan, F. (2019). Gastronomi kenti Gaziantep’te özel gün yemekleri üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 65-80. doi: 10.17719/jisr.2019.3700
- Gaziantep Kongre ve Ziyaretçi Bürosu [GCVB]. (2021). Gaziantep mutfağı. [https://tinyurl.com/758xn32k], Erişim tarihi: 11.09.2021.
- Genç, N. A. & Seçim, Y. (2019). Sinop yöresel mutfağının unutulmaya yüz tutmuş tatlarının değerlendirilmesi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi, 44,302-319. Doi:10.17498/kdeniz.647742
- Giritlioğlu, İ., Armutcu, B. & Düzgün, M. (2016). Geleneksel Gaziantep mutfağının kuşaklararası bilinirliğine yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 126-138. doi: 10.20875/sb.12139
- Gökalp, Z. (2014). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Kriminal Kitaplar Yayınları.
- Gürel, D. (2018). Somut olmayan kültürel miras etkinliklerinin 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde kullanımı. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Hatipoğlu, A., Zengin, B., Batman, O. & Şengül, S. (2013). Yöresel yemeklerin, kırsal turizm işletmeleri mönülerinde kullanım düzeyleri: Gelveri örneği. IJSES Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 3(1), 6-11.
- İnci Bozkurt, F. & Yaman, M. (2021). Bolu ili Seben ilçesinde geçmişten günümüze yemek kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 921-938. doi:10.21325/jotags.2021.822
- Johnson, A. P. (2019). A short guide to action research. Y. Uzuner & M. Özten Anay (Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Johnson, B. & Christensen, L. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative and mixed approaches. Boston: Pearson Education Inc.
- Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Educational research: Quantitative, qualitative and mixed approaches. S.B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
- Karakaş, A. & Uyar Oğuz, H. (2019). Bartın’ı ziyaret eden yerli turistlerin yöresel yiyeceklere yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1552-1569.
- Kargiglioğlu, Ş. (2015). Gaziantep’te gastronomi turizmi: Gaziantep’i gastronomi turizmi kapsamında ziyaret eden yerli turistlerin görüşleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Kaya, Ş & Sormaz, Ü. (2019). Yiyecek içecek işletmelerinde yöresel mutfak uygulamaları: Gaziantep örneği. Gastroia: Journal of Gastronomyand Travel Research, 3(2), 304-323. doi: 10.32958/gastoria.422707
- Kaypak, Ş. & Uçar, A. (2018). Antakya kentinin yemek kültürüne bakışı. International Journal of Academic Value Studies, 4(18), 190-202. doi:10.23929/javs.703
- Kanbir, F. (2021). Siirt kenti yöresel yemek kültüründe büryan: Bahattin Büryan Sarayı örneği. Folklor/Edebiyat Dergisi, 27(3),905-925. doi: 10.22559/folklor.1546
- Kültür Portalı (2021a). Şakşak Helva- Bolu. [https://tinyurl.com/yby626sn], Erişim tarihi: 8.12.2021.
- Kültür Portalı (2021b). Gaziantep mutfağı-Gaziantep. [https://tinyurl.com/bd3hw4t4], Erişim tarihi: 30.10.2021.
- Mızrak, M. (2018). Yöresel yemekler ne kadar yöresel? Kastamonu mutfağı için bir sorgulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Oğuz, M. Ö. (2018). Somut olmayan kültürel miras nedir? Ankara: Geleneksel Yayınları.
- Ortakcı, A. (2020). Kültürel miras koruma yaklaşımları bağlamında Halkevlerinde yapılan çalışmalar (1932-1951). Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Özdemir, F. & Güngör, B. (2016). Kültürel bir değer olarak unutulmaya yüz tutmuş geleneksel Hatay yemekleri ve bu kültürel değerin korunması önerileri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 190-199. doi:10.21325/jotags.2016.30
- Özer, H., Turan, Ö. & Yener, S. (2018). Zonguldak’ın yöresel yemek isimleri üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 13(12), 341-361. doi:10.7827/TurkishStudies.13692
- Özçörekçi Göl, N. Z. (2003). Gaziantep yemeklerinin Türk mutfağı içindeki popülerliği. İçinde M. S. Koz (Ed.), Yemek kitabı tarih-halkbilimi-edebiyat (Cilt 1). (ss.634-680). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Saatçi, G. (2019). Coğrafi işaretli yiyeceklerin tanıtım unsuru olarak yöresel yemekler kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 358-374. doi: 10.21325/jotags.2019.367
- Sarıışık, M & Özbay, G. (2015). Gastronomi turizmi üzerine bir literatür incelemesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(2), 264-278. doi: 10.17123/atad. vol26iss218417
- Seçim, Y. & Coşan, D. (2019). Bartın yöresel yemek alışkanlıklarının tespit edilmesi üzerine bir araştırma. İçinde S. Yıldız (Ed.), Alternatif Turizm Araştırmaları (ss. 3-26). Ankara: İKSAD Yayınevi.
- Serçeoğlu, N. (2014). Yöre halkının mutfak kültürünü tanıma durumunun tespit edilmesi: Erzurum ili örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 36-46.
- Şengül, S. & Genç, K. (2016). Festival turizmi kapsamında yöresel mutfak kültürünün destekleyici ürün olarak kullanılması: Mudurnu İpekyolu Kültür Sanat ve Turizm Festivali örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 79-89.
- Şenol, A. (2013). Halk kültürü ve etnografya terimleri sözlüğü. Ankara: Özel Matbaası.
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2021). Bolu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yöre mutfağı (Gastronomi). [Çevrimiçi: https://tinyurl.com/bfc6hu2s], Erişim Tarihi: 2 Aralık 2021.
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2021). Dünya Miras Geçici Listesi. [https://tinyurl.com/43c3y7jn], Erişim tarihi: 11.10.2021.
- Tezcan, M. (2000). Türk yemek antropolojisi yazıları. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Tütüncü Aydın, Z. (2017). Geçmişten günümüze Bolu halk kültürü. Bolu: Bolu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
- Üzülmez, M. & Onur, M. (2021). Osmaniye mutfak kültüründe yer alan yemek ritüelleri üzerine bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1349-1368. doi: 10.26677/TR1010.2021.770
- Yaldız, E. & Olcay, A. (2020). Gaziantep ve Hatay’ın gastronomi alanında UNESCO yaratıcı şehirler ağına katılmasına ilişkin yerel halkın bakış açısı üzerine bir araştırma. Çatalhöyük International Journal of Tourism and Social Research, 5, 60-83.
- Yalın, G. (2020). Kaybolmakta olan yerel mutfak kültürünün turizme kazandırılması: Balıkesir ili Edremit Körfezi örneği. Yayımlanmamış doktora tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Yeşilbursa, C. C. (2011). Sosyal bilgilerde miras eğitiminin öğrencilerin somut kültürel mirasa karşı tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
| APA | SAĞ Ç, KAYMAKCI S (2022). Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. , 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| Chicago | SAĞ ÇAĞRINUR,KAYMAKCI Selahattin Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. (2022): 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| MLA | SAĞ ÇAĞRINUR,KAYMAKCI Selahattin Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. , 2022, ss.476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| AMA | SAĞ Ç,KAYMAKCI S Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. . 2022; 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| Vancouver | SAĞ Ç,KAYMAKCI S Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. . 2022; 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| IEEE | SAĞ Ç,KAYMAKCI S "Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği." , ss.476 - 504, 2022. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| ISNAD | SAĞ, ÇAĞRINUR - KAYMAKCI, Selahattin. "Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği". (2022), 476-504. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1000 |
| APA | SAĞ Ç, KAYMAKCI S (2022). Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(1), 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| Chicago | SAĞ ÇAĞRINUR,KAYMAKCI Selahattin Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 10, no.1 (2022): 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| MLA | SAĞ ÇAĞRINUR,KAYMAKCI Selahattin Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.10, no.1, 2022, ss.476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| AMA | SAĞ Ç,KAYMAKCI S Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2022; 10(1): 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| Vancouver | SAĞ Ç,KAYMAKCI S Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2022; 10(1): 476 - 504. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| IEEE | SAĞ Ç,KAYMAKCI S "Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10, ss.476 - 504, 2022. 10.21325/jotags.2022.1000 |
| ISNAD | SAĞ, ÇAĞRINUR - KAYMAKCI, Selahattin. "Yetişkinlerin Yöresel Yemeklere İlişkin Görüşleri: Bolu ve Gaziantep Örneği". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 10/1 (2022), 476-504. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1000 |
