Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi
Yıl: 2021 Cilt: 16 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 12031220 - 1220 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.51471 İndeks Tarihi: 22-06-2022
Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi
Öz: Uluslararası ticaretin deniz yolu ile yapıldığı Osmanlının son dönemlerinde bulaşıcı hastalıkların da en
yaygın bulaşma ve taşınma yolunu yine deniz ulaşımı oluşturmaktaydı. Bu nedenle bulaşıcı hastalıklardan
korunma amacı ile İzmir iline bağlı Urla ilçesinde bulunan bir ada, karantina adası olarak düzenlenerek
kullanılmıştır. İzmir kent merkezine otuz km mesafede kentin batısında bulunan Urla Karantina Adası
dünyada bu amaçla yapılmış tesislerin önemli bir örneğidir. Ada’da ilgili bölge koruma kurulu tarafından
tescillenerek koruma altına alınmış olan yirmi adet yapı bulunmaktadır. İzmir ilinin Urla ilçesine bağlı olan
ada ilçenin kuzeyinde kıyıdan 500 m açıkta bulunmaktadır. Sonradan denize yapılmış olan dolgu yol ile
ulaşılmakta olan ada iki tepenin birleşmesinden oluşan bir topoğrafyaya sahiptir. Adaya “tahaffuzhane”
binaları ilk olarak 1865 yılında inşa ettirilmeye başlatılmıştır. Urla Karantina Adasındaki yapı topluluğu
aracılığıyla bulaşıcı hastalık görülen gemilerin karantina sürelerini geçirmeleri, hastaların tedavilerinin
yapılması ve gerekli diğer sağlık önlemlerinin alınması işlemleri yapılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu
döneminde Fransızlara inşa ettirilen yapıların tasarımında, uygulamasında ve malzeme seçiminde Fransız
mimarlar etkin olmuştur. Bu çalışmanın amacı, günümüzde de gündemde olan bulaşıcı hastalıklarla mücadele
süreci için Osmanlı İmparatorluğu zamanında inşa ettirilmiş olan Urla Karantina Adasının özgün işlevinin
öneminin vurgulanması, korunması gereken tarihi ve mimari değere sahip yapıların özelliklerinin
belirlenmesi, dönemin karantina uygulamaları hakkıda çıkarımlar yapılmasıdır.
Anahtar Kelime: Spatial Analysis of Urla Quarantine Island Facilities
Öz: In the last period of the Ottoman Empire, when international trade was carried out by sea, the most
common way of transmission and transportation of infectious diseases was also sea transportation. For this
reason, an island in Urla district of Izmir province was organized and used as a quarantine island for the
purpose of protection from infectious diseases. Urla Quarantine Island, which is located thirty kilometers
from Izmir city center to the west of the city, is an important example of the facilities built for this purpose in
the world. There are twenty buildings on the island that have been registered and taken under protection by
the relevant regional conservation board. The island, which is connected to Urla district of İzmir province, is
located 500 m offshore in the north of the district. The island, which can be accessed by the fill road built
into the sea, has a topography consisting of the joining of two hills. “Tahaffuzhane” buildings on the island
were first started to be built in 1865. Through the building community on Urla Quarantine Island, ships with
infectious diseases passed the quarantine period, treated the patients and took other necessary health
measures. It was built by the French during the Ottoman Empire. French architects have been effective in the
design, application and material selection of the buildings. The aim of this study is to emphasize the
importance of the unique function of Urla Quarantine Island, which was built during the Ottoman Empire for
the fight against infectious diseases, which is still on the agenda today, to determine the characteristics of the
buildings with historical and architectural value to be protected, and to make inferences about the social and
economic structure of the period.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Atalan, Ö. (2020). Mevlevihanelerinin Yeniden İşlevlendirilmesi; Manisa, Galata ve Lefkoşa Mevlevihaneleri Örnekleri. Turkish Studies, 1635-1655. http//:doi 10.29228/TurkishStudies.22409
- Bakiler, M., Kurugöl, S., Kırmızı, B., Boso Hanyalı, Ö., Ormancı Öztürk, Ö., Çağlar E, &Ayık, D. (2016). Şile Feneri Sıva ve Taş Analizleri Raporu. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Kültür Varlıkları ve Sanat Eserleri Malzeme Uygulama ve Araştırma Merkezi.
- Cebe, M., Özen, N., & Akın, C. (2019). Bina Programlamanın Geleneksel Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesinde Değerlendirilmesi,mTurkish Studies Information Technologies and Applied Science, 14(2), 133-148.
- Çekmez, E., Yıldız, C., & Bütüner, S. (2012). Fenomenografik Araştırma Yöntemi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 77-102.
- Dalkılıç, N., & Nabikoğlu, A. (2017). Traditional manufacturing of clay brick used in the historical buildings of Diyarbakir. Frontiers of Architectural Research, 6, 346-359.
- Drews, K. (2013). A Brief History of Quarantine. Virginia Tech.
- Ensonhaber. (2020). 04 08, 2021 tarihinde https://www.ensonhaber.com/galeri/osmanlida-salginla- mucadele-urladaki-karantina-adasi#6 adresinden alındı
- Eraslan, A. (2020). Mimar Sinan’in Dörtlü Baldaken Sistemli Tek Kubbeli Camilerinde Görülen Farklı Mekan Kurguları. Turkish Studies, 943-958.
- Eyüce, Ö. (2009). İzmir'de Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Mirası ve Ulusal Mimarlık Yaklaşımları. Egemimarlık(71), 18-23.
- Giorgio Galeazzo Architetto. (2008). 04 08, 2021 tarihinde http://www.studiogaleazzo.eu/a58_venezia-lazzareto-vecchio-.html
- İşler, D. (2019). Dünyanın En Eski Karantina Adası: "Lazzaretto Vecchio". Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 97-107.
- Özcan, D. (2019). İzmir 1 numaralı Koruma Kurulu Proje ve Rapor Arşivi Uygulma Projesi.
- Pikovamubadilleri. (2021). 04 08, 2021 tarihinde http://www.pikovamubadilleri.com/ adresinden alındı
- Sarıyıldız, G. (2020). Karantina. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
- Şaşmaz, E. (2012). Erol Şaşmaz. 04 08, 2021 tarihinde https://www.erolsasmaz.com/?oku=1329
- Taciroğlu, D., & Cengiz, M. (2020, Ekim). Değişimin ve Dönüşümün İzlerini Sürmek: Bir Cumhuriyet Dönemi Mirası Silahçıoğlu Hanı. Egemimarlık, 138-145.
- Tognotti, E. (2013). Lessons from the History of Quarantine, from Plague to Influenza A. Emerging Infectious Disaeses, 254-259. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3559034/# adresinden alındı
- URL-1. (2021). 04 08, 2021 tarihinde Google Earth: https://earth.google.com /web/@38.41040752,26.94430105,5.97732555a,32012.28612204d ,35y,0h,0t,0r
- URL-2. (2020, 04 07). 04 08, 2021 tarihinde Dokuzeylül: https://www.dokuzeylul.com/kultur- sanat/izmirin-saglik-hafizasinda-155-yildir-ayakta-tahaffuzhane-h164763.html adresinden alındı
- Urla Belediyesi. (2021). 04 04, 2021 tarihinde http://www.urla.bel.tr/Urla/2/urla-karantina-adas
APA | CEBE M (2021). Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. , 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
Chicago | CEBE Mehmet Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. (2021): 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
MLA | CEBE Mehmet Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. , 2021, ss.12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
AMA | CEBE M Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. . 2021; 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
Vancouver | CEBE M Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. . 2021; 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
IEEE | CEBE M "Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi." , ss.12031220 - 1220, 2021. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
ISNAD | CEBE, Mehmet. "Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi". (2021), 12031220-1220. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.51471 |
APA | CEBE M (2021). Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. Turkish Studies (Elektronik), 16(4), 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
Chicago | CEBE Mehmet Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. Turkish Studies (Elektronik) 16, no.4 (2021): 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
MLA | CEBE Mehmet Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. Turkish Studies (Elektronik), vol.16, no.4, 2021, ss.12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
AMA | CEBE M Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. Turkish Studies (Elektronik). 2021; 16(4): 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
Vancouver | CEBE M Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi. Turkish Studies (Elektronik). 2021; 16(4): 12031220 - 1220. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
IEEE | CEBE M "Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi." Turkish Studies (Elektronik), 16, ss.12031220 - 1220, 2021. 10.7827/TurkishStudies.51471 |
ISNAD | CEBE, Mehmet. "Urla Karantina Adası Tesisleri Mekansal Analizi". Turkish Studies (Elektronik) 16/4 (2021), 12031220-1220. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.51471 |