TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ
Yıl: 2021 Cilt: 9 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 56 - 70 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.52122/nisantasisbd.932963 İndeks Tarihi: 29-07-2022
TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ
Öz: Selçuklu mutfak mirasının incelenerek Gastronomi literatürüne kazandırılması Türk mutfak kültürünün korunması
ve köklerinin anlaşılması açısından elzemdir. Bu çalışma kapsamında seçilen bir çorba, bir ana yemek, bir içecek ve
bir tatlı BeBis yazılımı ile Diyetetik açıdan incelenerek enerji ve besin ögesi içerik analizine tabi tutulmaktadır.
Analizden elde edilen veriler; besinlerin hangi tüketici grubu için uygun olduğunu hangi grupların ise uzak durması
gerektiği ortaya koymakla birlikte, Dünya Sağlık Örgütü tarafından kültürel miras olarak kabul edilmiş olan Akdeniz
Diyeti normları ile kıyaslanmaktadır.
Elde edilen bulgular neticesinde; Tandır Çorbası’nın yüksek yağ, kolesterol, sodyum, potasyum ve fosfor içeriğine
karşılık düşük doymamış yağ asidi içeriği ve baharat kullanımı dolayısıyla kalp-damar, böbrek, mide ve safra kesesi
hastalıkları gibi durumlarda kullanılamayacağı ve genel itibariyle Akdeniz Diyeti’nin özelliklerini yansıtmadığı,
Sirkencubin şerbetinin ve Badem Helvası’nın yüksek basit şeker içeriklerinden dolayı enerji gereksiniminin arttığı
yüksek fiziksel aktivite, kronik böbrek yetmezliği gibi durumlarda kullanılabileceği fakat Akdeniz Diyeti’nin
özelliklerini yansıtmadığı, Ispanaklı Bulgurlu Borani’nin besin ögesi içeriğinin daha yüksek olup Akdeniz Diyeti’nin
temel özelliklerine daha çok uyum gösterdiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: IN AN ANALYSIS ON THE CONTEXT OF MEDITERRANEAN DIET TANDIR SOUP, SIRKENCUBIN, ALMOND HALVA AND BULGUR BORANI WITH SPINACH
Öz: Examining the Seljuk culinary heritage and combine it into the Gastronomy literature is essential for the
preservation of Turkish cuisine culture and understanding its roots. Scope of this study is to examine a selected
Seljuk meal, dessert, beverage and soup from a dietetic perspective with BeBis software and analyze those food’s
nutrients to compare the data with the norms of the Mediterranean Diet. The results of the analysis shows which
groups are able to consume the foods and which should avoid them while comparing those foods by the standards of
the Mediterranean Diet that is acknowledged as a cultural heritage by World Health Organization.
As a result of the findings; Tandır Soup can not be used in cardiovascular problems, kidney, stomach and gallbladder
diseases due to the use of condiments and it’s high fat, cholesterol, sodium, potassium and phosphorus and low
unsaturated fatty acid content, thus it doesn’t reflect the main qualities of Mediterranean Diet. Sirkencubin sherbet
and Almond Halva can be used in high physical activity because of the high simple sugar content but those foods are
not reflect the characteristics of the Mediterranean Diet. Bulgur Borani with Spinach has a higher nutrient content
and it has been determined that it is more characteristics example of Mediterranean Diet.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akın. G., Özkoçak, V., ve Gültekin, T., (2015). “Geçmişten Günümüze Geleneksel Anadolu Mutfak Kültürünün Gelişimi”. Antropoloji, (30), 33-52.
- Aktaş, N., & Özdoğan, Y., (2016). “Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı”. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(2), 146-153.
- Chen, Q., (2013). “An Investigation of Food Tourism in Chongqing”. International Journal of Management Cases, 15(4).
- Cohen, E., ve Avieli, N., (2004). “Food in Tourism: Attraction and Impediment”. Annals of Tourism Research, Volume:31, Number: 4, 755-778.
- Çapar, G., ve Yenipınar, U., (2016). “Somut Olmayan Kültürel Miras Kaynağı Olarak Yöresel Yiyeceklerin Turizm”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 100-115.
- Darwin, C., (1859) Türlerin Kökeni. Çev.B. Göksu Ankara: Yason Yayınları
- Demirgül, F., (2018). “Çadırdan Saraya Türk Mutfağı”. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 105-125.
- Düzgün, E., ve Özkaya, F. D., (2015). “Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü (Culinary Culture from Mesopotamia to”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 41-47.
- Güler, S., (2010). “Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26: 24-30
- Halıcı, N., (2015). Selçuklu Dönemi Mutfağı. Konya: Selçuklu Belediyesi Yayınları.
- Idelson, P. I., Scalfi, L., ve Valerio, G. (2017). “Adherence To The Mediterranean Diet İn Children And Adolescents: A Systematic Review”. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 27(4), 283-299.
- Kafesoğlu, İ., (1993). Türk Millî Kültürü.(10. Baskı). İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Kızıldemir, Ö., Öztürk, E., ve Sarıışık, M., (2014). “Türk Mutfak Kültürünün Tarihsel Gelişiminde Yaşanan Değişimler”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 191- 210
- Kozak N., Akoğlan, M., ve Kozak, M., (1997). Genel Turizm, Ankara: Anatolia Yayınları,
- Lockie, S., Lyons, K., Lawrence, G., & Mummery, K., (2002). “Eating ‘Green’: Motivations Behind Organic Food Consumption In Australia”. Sociologia Ruralis, 42(1), 23-40.
- Lowenthal, D., (2005). “Natural and Cultural Heritage”. International Journal of Heritage Studies, 11(1), 81-92.
- Miele, M., ve Murdoch, J. (2002). The Practical Aesthetics Of Traditional Cuisines: Slow Food In Tuscany. Sociologia Ruralis, 42(4), 312-328.
- Navrud, S., ve Ready, R. C., (Eds.). (2002). Valuing Cultural Heritage: Applying Environmental Valuation Techniques To Historic Buildings, Monuments and Artifacts. Edward Elgar Publishing. Nebioğlu, O., (2017). “Gastronomik Kimlik ve Gastronomik Turizm Ürünlerinin Sınıflandırılması Üzerine”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 39, 60.
- Nilsson, J. H., Svärd, A. C., Widarsson, Å., ve Wirell, T., (2011). “Cittáslow’eco-Gastronomic Heritage As A Tool For Destination Development”. Current Issues in Tourism, 14(4), 373-386.
- Nissensohn, M., Román-Viñas, B., Sánchez-Villegas, A., Piscopo, S., ve Serra-Majem, L. (2016). “The Effect Of The Mediterranean Diet On Hypertension: A Systematic Review and MetaAnalysis”. Journal of Nutrition Education and Behavior, 48(1), 42-53.
- Önçel, S., (2015). “Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3/4: 33-44
- Özalp, H., (2016) İnsanlığın “En Eski Tapınağı Göbeklitepe Teolojik Olarak Bize Ne Söyler?”. Bilimname, 2016(1), 59-74.
- Özer, C., (2020). Diyet Çeşitlerine Bilimsel Bakış. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Özgüdenli, O., ve Uzunağaç, Ö., (2014). “Selçuklu Anadolusu’nda Ekmek”. Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43-72.
- Pekin, F., (2011). Çözüm: Kültür Turizmi. İstanbul: İletişim Yayınları, 32.
- Petrescu, D. C., & Petrescu-Mag, R. M., (2015). “Organic food Perception: Fad, Or Healthy And Environmentally Friendly? A Case On Romanian Consumers”. Sustainability, 7(9), 12017-12031.
- Platon., (2017). Devlet. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Seçim, Y., (2018). “Selçuklu ve Osmanlı Mutfağının Gastronomi Açısından Değerlendirilmesi”. Journal of Tourism Theory and Research, 4(2), 122-132.
- Solmaz, Y., ve Altıner, D. D., (2018). “Türk Mutfak Kültürü ve Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Bir Değerlendirme”. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 108-124.
- Şanlıer, N., Cömert, M., Özkaya, F.D., (2012). “Gençlerin Türk Mutfağına Bakış Açısı”, Millî Folklor, 24(94), 152-161.
- Şengül, S., & Genç, K. (2016). “Festival Turizmi Kapsamında Yöresel Mutfak Kültürünün Destekleyici Ürün Olarak Kullanılması: Mudurnu İpekyolu Kültür Sanat Ve Turizm Festivali Örneği”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 79-89.
- Uzunağaç, Ö., (2014). Selçuklu Anadolusu’nda Beslenme Ve Yemek Kültürü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Von Essen, E., & Englander, M. (2013). “Organic Food As A Healthy Lifestyle: A Phenomenological Psychological Analysis”. International Journal of Qualitative studies on Health and Wellbeing, 8(1), 20559.
- Wilk, R. (Ed.). (2006). Fast Food/Slow Food: The Cultural Economy Of The Global Food System. Rowman Altamira.
APA | Yenişehirlioğlu E, Kalaycı İ (2021). TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. , 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
Chicago | Yenişehirlioğlu Emirhan,Kalaycı İlke TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. (2021): 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
MLA | Yenişehirlioğlu Emirhan,Kalaycı İlke TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. , 2021, ss.56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
AMA | Yenişehirlioğlu E,Kalaycı İ TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. . 2021; 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
Vancouver | Yenişehirlioğlu E,Kalaycı İ TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. . 2021; 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
IEEE | Yenişehirlioğlu E,Kalaycı İ "TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ." , ss.56 - 70, 2021. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
ISNAD | Yenişehirlioğlu, Emirhan - Kalaycı, İlke. "TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ". (2021), 56-70. https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.932963 |
APA | Yenişehirlioğlu E, Kalaycı İ (2021). TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, 9(1), 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
Chicago | Yenişehirlioğlu Emirhan,Kalaycı İlke TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ 9, no.1 (2021): 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
MLA | Yenişehirlioğlu Emirhan,Kalaycı İlke TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, vol.9, no.1, 2021, ss.56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
AMA | Yenişehirlioğlu E,Kalaycı İ TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ. 2021; 9(1): 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
Vancouver | Yenişehirlioğlu E,Kalaycı İ TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ. 2021; 9(1): 56 - 70. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
IEEE | Yenişehirlioğlu E,Kalaycı İ "TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ." NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, 9, ss.56 - 70, 2021. 10.52122/nisantasisbd.932963 |
ISNAD | Yenişehirlioğlu, Emirhan - Kalaycı, İlke. "TANDIR ÇORBASI, ISPANAKLI BULGURLU BORANİ, SİRKENCUBİN VE BADEM HELVASININ AKDENİZ DİYETİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ". NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ 9/1 (2021), 56-70. https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.932963 |