Yıl: 2007 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 31 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004)

Öz:
Bu çalışmada, 1956 ve 2004 yılları arasında Hazar Gölü Havzası arazi kullanımındaki değişikliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sahası, 27490 ha alanı kapsamaktadır. Havza toprakları üst örtüden yoksun şiddetli erozyon tehdidi altında sığlaşmaktadır. Ortalama elli yıllık süreçte göle giren su ile çıkan su arasındaki farktan dolayı su seviyesi düşmüş, göl alanında belirgin bir küçülme olmuştur. 1960 yılı sonrası başlayan ağaçlandırma çalışmaları sonucunda yeşil alanlarda artış olmasına rağmen yapılması düşünülen alanlarla kıyaslandığında başarı oranı çok düşüktür. Ayrıca yeşil alanların önemli bölümü verimsiz karakterdedir. Tarımsal faaliyet, eğimin az olduğu yerlerde yapılabildiği için ziraat alanlarında büyük bir artış olmamıştır. Yerleşim alanlarında, 1936 yılında kurulan Sivrice ilçesinin gelişimi ve Diyarbakır karayolu çevresinde 1980 yılı sonrası tatil amaçlı yapılaşmalarla hızlı bir artış söz konusudur. Havzanın en büyük bölümünü mera olarak kullanılan alanlar oluşturmaktadır. İnceleme süreci içinde ağaçlandırma alanlarında yeterli başarının sağlanamaması ve göl seviyesinin düşmesine bağlı olarak oluşan delta alanları bu tür kullanımı daha da arttırmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya Ziraat Mühendisliği

Determination Land Use Changing in Basin of Lake Hazar

Öz:
The purpose of this study was to determine how land use forms have changed Basin of Hazar Lake (from 1956 to 2004). The Hazar Lake Reservoir covers 27490 ha area. Soil is under heavy erosion affect due to insufficient plant coverage and is getting shallow. The capacity of the Hazar Lake reservoir has significantly reduced in the last 50 years. Afforesttion has started since 1960. By this way, the rate of forested area increased but it did not reach the rate that was planned. On the other side, most of the wooded areas are not good enough. The agricultural lands have not enlarged and increased. There is rapid occupation for tourism purposed settlements, especially around Diyarbakır road and the town of Sivrice. Most of Hazar Lake Basin’s soils are bare or consist of rangelands. Owing to unsuccessful afforestation and reduces on lake water level, utilize of this lands for pastoral purpose have increased.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya Ziraat Mühendisliği
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BİRİCİK, A.S., 1993, “Hazar (Gölcük) Gölü Depresyonu (Elazığ)”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 28, s.45–63, İstanbul
  • ERİNÇ, S., 1988, “Havzaların Jeomorfolojik Evrimi Hakkında Düşünceler”, İ.Ü. Deniz Bilimleri ve Coğ. Enst. Bülteni, Sayı 5, s.13–16, İstanbul
  • GÖZENÇ, S., 1977, “Arazinin Kullanılması ve Değerlendirmesinin Coğrafi Yönden Tetkiki”, İ.Ü. Coğ. Enst. Der., Sayı 20–21 s.169–180, İstanbul
  • GÜNEK, H., YİĞİT, A., 1995, “Hazar Gölü Havzasının Hidrografik Özellikleri”, 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler, Sivrice Kaymakamlığı Yayın No: 2, s.91–103, Sivrice
  • HATGİS, 2000, Coğrafi Bilgi Sistemleri, TNTmips Tanıtım Kitabı, Ankara
  • ÖZDEMİR, M.A., 1995a, “Hazar Gölü (Elazığ) Havzasının Jeomorfolojisi ve Gölün Oluşumu”, 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler, Sivrice Kaymakamlığı Yayın No: 2, s.121–148, Sivrice
  • ÖZDEMİR, M.A., 1995b, “Hazar Gölü (Elazığ) Havzasında Erozyon Problemi ve Alınması Gereken Önlemler”; 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler, Sivrice Kaymakamlığı Yayın No: 2, s.229–244, Sivrice.
  • ÖZDEMİR, M.A., TONBUL, S., 1995, “Şiro (Örmeli) Çayı Havzası ve Yakın Çevresinde (Malatya’nın Güneydoğusu) Arazi Kullanımı, Sorunları ve Öneriler”, Fırat Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 1-2, s.145–172, Elazığ.
  • TATAR, Y., TURAN, M., AKSOY, E. 1995, “Hazar Gölünün Oluşumu ve Jeolojik Özellikleri”, 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler,Sivrice Kaymakamlığı Yayın No:2, s.1–13, Sivrice.
  • TONBUL, S., 1990, “Elazığ ve Çevresinin İklim Özellikleri ve Keban Barajının Yöre İklimi Üzerine Olan Etkileri”, Fırat Üniv. Coğrafya Sempozyumu, s.275–294, Elazığ.
  • TONBUL, S., YİĞİT, A., 1995, “Pleistosen‘den Günümüze Hazar Gölü‘ndeki Seviye Değişmeleri, Çevresel Etkileri ve Hatunköy Kapması”, 1. Hazar Gölü ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler, Sivrice Kaymakamlığı Yayın No:2, s. 41–68, Sivrice.
  • USLU, S., 1992, “Türkiye’de Yanlış Arazi Kullanma ve Doğurduğu Sonuçlar”, Orman Fonksiyonları Haritacılığı Semineri, 09–16 Temmuz 1992, Ankara.
  • YENER, H., 2003, “İki Farklı Uydu Verisinin Üstün Niteliklerinden Faydalanmak Amacıyla Sayısal Olarak Birleştirilmesi”, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Cilt:53, Sayı:1, s.75–85, İstanbul.
  • YİĞİT, A., 1990, “Hazar Gölü Havzasında Yerleşme Tipleri”, Fırat Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, s.271–291, Elazığ.
  • YİĞİT, A., 1990, “Hazar Gölünün Turizm Potansiyeli ve Bugünkü Kullanım Durumu”, Fırat Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı:1–2, s.289–312, Elazığ.
  • YİĞİT, A., 1994, “Sivrice-Maden Yöresinin Mevzii Coğrafyası”, F.Ü. Sosyal Bilgiler Enstitüsü, Doktora tezi. Elazığ.
  • RAPORLAR: AĞAÇLANDIRMA GENEL MÜD., 1976, Elazığ Avan Projeleri, Elazığ.
  • ELAZIĞ VALİLİĞİ, 1998, Elazığ Projesi (2000’ li Yıllara Hazırlık Çalışmaları), Eleskav yayın no: 4, Cilt:1-2, Elazığ
  • ENERJİ SİSTEMLERİ VE ÇEVRE ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ (ESÇAE), 2002, Hazar Gölü Yönetim Planı Alt Projesi I.Aşama, Cilt 1, Final Raporu, Proje Kodu: 5022408, Enerji Sistemleri ve Çevre Araştırma Enstitüsü, Gebze.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜD., 1972, Elazığ İli Arazi Varlığı, Ankara.
  • KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜD., 1997, Elazığ İli Arazi Varlığı, Ankara.
  • ORMAN GENEL MÜD., 1973, Orman Amenajman Planları, Elazığ.
  • ORMAN GENEL MÜD., 2003, Orman Amenajman Planları, Elazığ.
APA DURAN C, GÜNEK H (2007). Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). , 31 - 52.
Chicago DURAN CELALETTIN,GÜNEK HALİL Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). (2007): 31 - 52.
MLA DURAN CELALETTIN,GÜNEK HALİL Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). , 2007, ss.31 - 52.
AMA DURAN C,GÜNEK H Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). . 2007; 31 - 52.
Vancouver DURAN C,GÜNEK H Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). . 2007; 31 - 52.
IEEE DURAN C,GÜNEK H "Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004)." , ss.31 - 52, 2007.
ISNAD DURAN, CELALETTIN - GÜNEK, HALİL. "Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004)". (2007), 31-52.
APA DURAN C, GÜNEK H (2007). Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 31 - 52.
Chicago DURAN CELALETTIN,GÜNEK HALİL Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17, no.2 (2007): 31 - 52.
MLA DURAN CELALETTIN,GÜNEK HALİL Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.17, no.2, 2007, ss.31 - 52.
AMA DURAN C,GÜNEK H Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 17(2): 31 - 52.
Vancouver DURAN C,GÜNEK H Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 17(2): 31 - 52.
IEEE DURAN C,GÜNEK H "Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004)." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, ss.31 - 52, 2007.
ISNAD DURAN, CELALETTIN - GÜNEK, HALİL. "Hazar Gölü Havzası Arazi Kullanımındaki Değişikliklerin Belirlenmesi (1956-2004)". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/2 (2007), 31-52.