Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma

ÖZGEN, Hüseyin; DANIŞMAN, Ali

Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma

Ali DANIŞMAN, (Çukurova Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Adana, Türkiye)

Hüseyin ÖZGEN (Çukurova Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Adana, Türkiye)

ODTÜ Gelişme Dergisi

3 0

Yıl: 2008 Cilt: 35 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 277 - 304 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma

Öz:

Bu çalışmada, örgütlerin homojen değer ve anlayışlar yanında farklı kültürleri de içinde barındırdığı görüşünden hareketle, Türkiye’de faaliyette bulunan bir firmada ne tür alt kültürlerin hangi kaynaklara bağlı olarak ortaya çıktığı araştırılmaktadır. Bunun için, büyük bir sanayi firmasının beyaz yakalı personeli üzerinde anket yöntemi kullanılarak elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Yedi kültürel boyut üzerinde yapılan kümeleme analizi sonucunda güç kültürü ve profesyonel kültür şeklinde ifade edilebilecek iki alt kültürün varlığı tespit edilmiştir. Bu alt kültürlerin kaynaklarını anlamak için örgüt üyelerinin alt kültürlere göre dağılımına bakıldığında, farklılığın büyük ölçüde yönetici ya da teknik/uzman personel ayırımı ile örgüt içinde iş esasına göre bölümlendirmeden kaynaklandığı görülmektedir. Ayrıca, Türkiye’de iş ile ilgili değer ve anlayışlara ilişkin toplumsal düzeydeki kültürel farklılaşmanın da araştırma yapılan firmadaki alt kültürlerin oluşumunda etkili olabileceği yönünde işaretler bulunmaktadır. Araştırma sonuçlarının örgütsel alt kültür ve Türkiye ortamı yazını açısından katkısı ve önemi tartışılmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İktisat İşletme Finans

Organizational Subcultures and Their Sources: An Empirical Research Study in a Manufacturing Firm

Öz:

Following the view that organizations have different subcultures as well as consistently shared values and understandings, we examined the existence of subcultures and their sources in a firm operating in Turkey. The data used for the research was collected from the white-collar employees of a large manufacturing company. The cluster analysis on seven cultural dimensions brought out two subcultures, which could be called as power culture and professional culture. When we looked at the distribution of organizational members to these subcultures to understand their sources, we found that the differences mostly lie in the distinctions between administrative staff and technical staff/specialist as well as in different business-based departments. Besides, there is also indication that organizational subcultures within the company studied are likely to be associated with the societal-level cultural differentiation in Turkey. Implications of the research results for the literature on organizational subcultures and Turkish context are also discussed.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adkins, B. ve Caldwell, D. (2004), "Firm or Subgroup Culture: Where does Fitting in • Matter Most?", Journal of Organizational Behavior, 25, 969-78.
Aldemir, M. C., Arbak, Y. ve Özmen, Ö. N. T. (2003), "Türkiye'de İşgörme Anlayışı: Tanımı ve Boyutları", Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 5-28.
Alvesson, M. (1993), "Organization as Rhetoric: Knowledge-intensive Firms and the Struggle with Ambiguity", Journal of Management Studies, 30, 997-1055.
Ayçan, Z., Kanungo, R. N., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J. Stahl, G. ve Kurshid, A. (2001), "Impact of Culture on Human Resource Management Practices: A 10-Country Comparison", Applied Psychology: An International Review, 49 (1), 192-221.
Bate, P., Khan, R. ve Pye, A. (2000), "Towards a Culturally Sensitive Approach to Organisation Structuring: Where Organisation Design Meets Organisation Development", Organization Science, 11 (2), 197-211.
Bloor, G. ve Dawson, P. (1994), "Understanding Professional Culture in Organizational Context", Organization Studies, 5, 275-95.
Boisnier, A. ve Chatman, J. A. (2003), "The Role of Subcultures in Agile Organizations", Peterson, R. ve Mannix, E. (ed.), Leading and Managing People in Dynamic Organizations, Mahwah, NJ: Earlbaum, 87-112.
Brunetto, Y. ve Farr-Wharton, R. (2006), "A Comparison of the Administrative Subculture of Public and Private Sector Service Employees", International Journal of Public Administration, 29 (8), 619-38.
Cooke, R. A. ve Rousseau, D. (1988), "Behavioral Norms and Expectations: A Quantitative Approach to the Assessment of Culture", Group and Organization Studies, 13: 245-73.
Cox, T., JR. (1993), Cultural Diversity in Organizations: Theoiy, Research, and Practice, San Francisco: Berrett-Koehler.
Danışman, A. (2005), "Understanding the Cultural Dynamics That Lock an Organization", 21. European Group for Organization Studies (EGOS) Colloquium. Berlin, Almanya, 30 Haziran - 2 Temmuz.
Danışman, A., Hinings, C. R., Slack, T. (2006), "Integration and Differentiation in Institutional Values: An Empirical Investigation in the Field of Canadian National Sport Organizations", Canadian Journal of Administrative Sciences, 23 (4), 301-17.
Danışman, A. ve Özgen, H. (2003), "Örgüt Kültürü Çalışmalarında Yöntem Tartışması: Niteliksel-Niceliksel Yöntem İkileminde Niceliksel Ölçümler ve Bir Ölçek Önerisi", Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 91-124.
Deal, T. E. ve Kennedy, A. A. (1982), Corporate Culture: The Rites and Rituals of Corporate Life. Reading, MA: Addison Wesley.
Detert, J.R., Schroeder, R.G. ve Mauriel, J.J. (2000), "A Framework for Linking Culture and Improvement Initiatives in Organizations", Academy of Management Review, 25 (4), 850-63.
Esmer, Y. (1998), "Ahlaki Değerler ve Toplumsal Değişme", Türkiye'de Bunalım ve Demokratik Çıkış Yolları (Türkiye Bilimler Akademisi), Ankara: TÜBİTAK, Yayın No: 23.
Golden, K. (1992), "The Individual and Organizational Culture: Strategies for Action in Highly Ordered Contexts", Journal of Management Studies, 29, 1-21.
Göregenli, M. (1995), "Individualism-collectivism Orientations in the Turkish Culture: A Preliminary Study", Türk Psikoloji Dergisi, 10, 1-14.
Gregory, K. (1983), "Native-view Paradigms: Multiple Culture and Culture Conflicts in Organizations", Administrative Science Quarterly, 28, 353-76.
Griffin, M. A. ve Mathieu, J. E. (1997), "Modeling Organizational Processes across Hierarchical Levels: Climate, Leadership, and Group Process in Work Groups", Journal of Organizational Behavior, 18, 731-44.
Hair, J. F., JR., Anderson, R. E., Tatham, R. L. ve Black, W. C. (1998), Multivariate Data Analysis (5. baskı.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Harrison, R. (1972), Understanding Your Organization Character", Harvard Business Review, May-June, 119-28.
Hinings, C. R., Thibault, L., Slack, T. ve Kikulis, L. M. (1996), "Values and Organizational Structure", Human Relations, 49(7), 885-916.
Hofstede, G. (1985), "The Interaction between National and Organizational Value Systems", Journal of Management Studies, 22(4), 347-57.
Hofstede, G.(1998), "Identifying Organizational Subcultures: An Empirical Approach",Journal of Management Studies, 35, 1-12.
Hofstede, G.(2001), Culture's Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions and Organizations across Nations, Sage Publication.
Hofstede, G., Neuijen, B., Ohavy, D. D. ve Sanders, G. (1990), "Measuring Organizational Cultures: A Qualitative and Quantitative Study Across Twenty Cases", Administrative Science Quarterly, 35, 286-316.
Ibarra, H. (1992), "Homophily and Differential Returns: Sex Differences in Network Structure and Access in an Advertising Firm", Administrative Science Quarterly, 37, 442-47.
James, L. R., Demaree, R. G. ve Wolf, G. (1984), "Estimating within group Interrater Reliability with and without Response Bias", Journal of Applied Psychology, 69, 85-98.
James, L. R., Demaree, R. G. ve Wolf, G.(1993), rwg: An Assessment of within-group Interrater Agreement, Journal of Applied Psychology, Vol. 78, s. 306-09.
Jermier, J. M, Slocum, J. W., Fry, L. W. ve Gaines, J. (1991), "Organizational Subcultures in a Soft Bureaucracy: Resistance Behind the Myth and Facade of an Official Culture", Organization Science, 2, 170-94.
Jones, G. R. (1983), "Transaction Costs, Property Rights, and Organizational Culture: An Exchange Perspective", Administrative Science Quarterly, 28,454-67.
Koene, B. A. S., Boone, C. ve Soeters, J. L. (1997), "Organizational Factors Influencing Homogeneity and Heterogeneity of Organizational Cultures", in Sackmann, S. A. (ed.), Cultural Complexity in Organizations -Inherent Contrasts and Contradictions, Thousand Oaks, Sage Publications, CA, 273-93.
Kozan, M. K. (2002), "Subcultures and Conflict Management Style," Management International Review, 42, 89-105.
Kwantes, C. T. (2005), "Do Occupational Groups Vary in Expressed Organizational Culture Preferences? A Study of Six Occupations in the United States", International Journal of Cross Cultural Management, 4 (3), 335-54.
Lawrence, P. R. ve Lorsch, J. W. (1967), Organization and Environment: Managing Differentiation and Integration,Boston: Graduate School of Business Administration, Harvard University.
Lok, P.; Westwood, R. ve Crawford J. (2005), "Perceptions of Organisational Subculture and their Significance for Organisational Commitment", Applied Psychology: An International Review, 54 (4), 490-514.
Mardin, S. (1973), "Center-Periphery Relations: A Key to Turkish Politics", Daedalus, Winter.
Martin, J. (2002), Organizational Culture: Mapping the Train. Thousand Oaks: Sage.
Mcdermott C M. ve Stock, G.N (1999), Organizational Culture and Advanced Manufacturing Technology Implementation, Journal of Operations Management, 17 (5), 521-33.
O'reilly, C. A., Chatman, J.R. ve Caldwell, D. (1991), "People and Organizational Culture: A Profile Comparison Approach to Assessing Person-organization Fit", Academy of Management Journal, 34, 487-516.
Ortayli, İ. (2001), Gelenekten Geleceğe, Istanbul: Ufuk Kitapları.
Ott, J. S. (1989), The Organizational Culture Perspective, Brooks/Cole Publishing, Pacific Grove, California, USA.
Ouchi, W. (1981), Theory Z: How American Business Can Meet the Japanese Challenge. Reading, MA: Addison Wesley.
Pasa, S.F., Kabasakal, H. ve Bodur, M. (2001), "Society, Organizations, and Leadership in Turkey", Applied Psychology: An International Review, 50 (4), 559-89.
Payne, R. L. (2000), "Climate and Culture: How Close can They Get?", N. M. Ashkanasy, C.P.M. Wilderson ve M.F. Peterson (ed.), Handbook of Organizational Culture and Climate: Thousand Oaks, CA: Sage, 163-76.
Pellegrini, E. K. ve Scandura, T. A. (2006), "Leader-Member Exchange (LMX), Paternalism, and Delegation in the Turkish Business Culture: An Empirical Investigation", Journal of International Business Studies, 37, 264-79.
Quinn, R. E. ve Rohrbaugh, J. (1983), "A Spatial Model of Effectiveness Criteria: Towards a Competing Values Approach to Organizational Analysis" Management Science, 29, 363-37.
Raelin, J. A. (1986), The Clash of Cultures: Managers and Professionals. Boston, MA: Harvard Business School Press.
Ranson, S., Hinings, C.R. ve Greenwood, R. (1980), "The Structuring of Organizational Structures", Administrative Science Quarterly, 25, 1-12.
Redpath, L. ve Nielsen, M. O. (1997), "A Comparison of Native Culture, Non-Native Culture and New Management Ideology", Canadian Journal of Administrative Sciences, 14 (3), 327-39.
Rousseau, D. M. (1990), "Assessing Organizational Culture: The Case for Multiple Methods", B. Schneider (ed.). Organizational Climate and Culture: Jossey- Bass Publisher, 153-92.
Sackmann, S. A. (1992), "Culture and Subcultures: An Analysis Of Organizational Knowledge", Administrative Science Quarterly, 37, 140-61.
Schein, E. (1992), Organizational Culture and Leadership (2. baskı), Jossey-Bass, San Francisco.
Schein, E.(1996), "Three Cultures of Management: The Key to Organizational Learning",Sloan Management Review, Fall: 9-20.
Schwartz, S. H. (1994), "Cultural Dimensions of Values: Towards an Understanding of National Differences", in U. Kim, H. C. Triandis, Ç. Kağıtçıbaşı, S. C. Choi ve G. Yoon (eds.), Individualism and Collectivism: Theoretical and Methodological Issues, Sage, Thousand Oaks, CA., 85-119.
Soeters, J. ve Schreuder, H. (1988), "The Interaction between National and Organizational Culture in Accounting Firms", Accounting, Organizations and Society, 75-85.
Stevenson, W. B. ve Bartunek, J. M.(1996), "Power, Interaction, Position, and The Generation of Cultural Agreement in Organizations", Human Relations, 49, 75-104.
Timur, T. (1998), Osmanlı Kimliği, İstanbul: Hil Yayınları.
Trice, H. M. ve Beyer, J. M. (1993), The Cultures of Work Organizations. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Trompenaars, F. ve Hampden-Turner, C. (1998), Riding the Waves of Culture: Understanding Cultural Diversity in Global Business, New York: McGraw-Hill.
Van Maanen, J. ve Barley, S.R. (1984), "Occupational Communities: Culture and Control in Organizations", B. Staw ve L. Cummings (der.), Research in Organizational Behaviour içinde, Greenwich, CT: JAI, 287-366.
Wallach, E. J. (1983). "Individuals and Organizations: The Cultural Match", Training and Development Journal, 37 (2), 28-34.
Windsor, C.A. ve Ashkanasy, N.M. (1996), "Auditor Independence Decision Making: The Role of Organizational Culture Perceptions", Behavioral Research in Accounting, 8 (Supplement), 80-97.
Zammuto, R. F. ve Krakower, J. Y. (1991), "Quantitative and Qualitative Studies of Organizational Culture", Research in Organizational Change and Development, 5, 84-114.

APA	DANIŞMAN A, ÖZGEN H (2008). Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. , 277 - 304.
Chicago	DANIŞMAN Ali,ÖZGEN Hüseyin Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. (2008): 277 - 304.
MLA	DANIŞMAN Ali,ÖZGEN Hüseyin Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. , 2008, ss.277 - 304.
AMA	DANIŞMAN A,ÖZGEN H Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. . 2008; 277 - 304.
Vancouver	DANIŞMAN A,ÖZGEN H Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. . 2008; 277 - 304.
IEEE	DANIŞMAN A,ÖZGEN H "Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma." , ss.277 - 304, 2008.
ISNAD	DANIŞMAN, Ali - ÖZGEN, Hüseyin. "Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma". (2008), 277-304.

APA	DANIŞMAN A, ÖZGEN H (2008). Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. ODTÜ Gelişme Dergisi, 35(2), 277 - 304.
Chicago	DANIŞMAN Ali,ÖZGEN Hüseyin Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. ODTÜ Gelişme Dergisi 35, no.2 (2008): 277 - 304.
MLA	DANIŞMAN Ali,ÖZGEN Hüseyin Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. ODTÜ Gelişme Dergisi, vol.35, no.2, 2008, ss.277 - 304.
AMA	DANIŞMAN A,ÖZGEN H Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. ODTÜ Gelişme Dergisi. 2008; 35(2): 277 - 304.
Vancouver	DANIŞMAN A,ÖZGEN H Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. ODTÜ Gelişme Dergisi. 2008; 35(2): 277 - 304.
IEEE	DANIŞMAN A,ÖZGEN H "Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma." ODTÜ Gelişme Dergisi, 35, ss.277 - 304, 2008.
ISNAD	DANIŞMAN, Ali - ÖZGEN, Hüseyin. "Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma". ODTÜ Gelişme Dergisi 35/2 (2008), 277-304.