Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması

YURTMAN, İsmail Yaman; TÖLÜ, Cemil; SAVAS, Türker

Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması

Cemil TÖLÜ, (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Çanakkale, Türkiye)

İsmail Yaman YURTMAN, (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Çanakkale, Türkiye)

Türker SAVAS (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Çanakkale, Türkiye)

Hayvansal Üretim

17 0

Yıl: 2010 Cilt: 51 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 8 - 15 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması

Öz:

Keçi yetiştiriciliğinde süt en önemli ürün durumundadır. Bu çalışmada, yerli genotiplerimizden Gökçeada ve Malta ile çevirme melezi olan Türk Saanen keçilerinde laktasyon süt verimi ve bileşenlerinin karşılaştırmalı olarak ortaya konulması hedeflenmiştir. Çalışma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Teknolojik ve Tarımsal Araştırma-Uygulama Merkezi’inde iki yıl süreyle otuzar baş Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçisinde yürütülmüştür. Aylık yapılan sağım kontrollerinde süt verimi ve bileşenleri belirlenerek tekrarlı ölçümler varyans analiziyle (ANOVA) değerlendirilmiştir. Çalışmada laktasyon süt verimleri küçükten büyüğe sırasıyla, Gökçeada (1. yıl: 227.4 kg, 2. yıl: 245.8 kg), Malta (1. yıl: 330.4 kg, 2. yıl: 275.4 kg) ve Türk Saanen (1. yıl: 521.6 kg, 2. yıl: 408.6 kg) şeklinde gerçekleşmiştir (P≤0.05). İkinci yıl laktasyon daha uzun sürmesine rağmen laktasyon süt verimleri Malta ve Türk Saanen genotiplerinde önemli ölçüde düşmüştür (P≤0.05). Gökçeada, Malta ve Türk Saanen genotiplerinde sırasıyla, iki yıllık ortalama kuru madde oranı, %14.2, %14.4, %12.4, süt yağı oranı, %5.3, %5.2, %4.0 ve süt protein oranı, %3.3, %3.4, %3.2 olarak gerçekleşmiştir. Türk Saanen en düşük süt bileşenleri oranlarıyla diğer genotiplerden önemli ölçüde farklılaşırken (P≤0.05), Malta genotipi Gökçeada genotipinden daha yüksek süt proteini ile farklılaşmıştır. Süt bileşenleri verimi ise Türk Saanen genotipinde belirgin biçimde diğer genotiplerden daha yüksek değerlere sahip olmuştur (P≤0.05). Bu çalışma ile ele alınan özellikler bakımından Gökçeada ve Malta genotipi içerisindeki varyasyon ortaya konmuş ve Türk Saanen genotipinin yüksek süt verimine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelime: süt bileşimi keçi sütü kuru madde süt verimi keçi ırk farklılıkları süt kalitesi laktasyon süresi maltız genotip Saanen süt yağı süt yağı verimi keçi ırkları süt proteini

Konular: Ziraat Mühendisliği

Comparison of Gökçeada, Maltese and Turkish Saanen goat genotypes for milk yield traits

Öz:

Milk is the most important output in goat production. This study aimed at comparing milk yield and milk components of local genotypes Gökçeada and Maltese and crossbred Turkish Saanen. The study was carried out at the Technological and Agricultural research centre of Çanakkale Onsekiz Mart University for 2 years with 30 goats for each goat breed. Milk yield and milk components were recorded in monthly milking control days and were subjected to repeated measurements ANOVA. In the study, lactation milk yield in the first and the second year of goats was determined in the ascending order as 227.4 and 245.8 kg for Gökçeada, 330.4 and 275.4 kg for Maltese and 521.6 and 408.6 kg for Turkish Saanen (P≤0.05). Although lactation progressed longer in the second year, lactation milk yield of Maltese and Turkish Saanen decreased significantly (P≤0.05). Average milk dry matter content for two years was 14.2, 14.4 and 12.4%, milk fat content was 5.3, 5.2 and 4.0% and milk protein content was 3.3, 3.4 and 3.2% for Gökçeada, Maltese and Turkish Saanen, respectively. Turkish Saanen differed from other genotypes with the lowest milk component contents (P≤0.05). On the other hand, milk protein content of Maltese was higher than that of Turkish Saanen. Milk component yields were higher in Turkish Saanen than in other breeds (P≤0.05). This study demonstrated that variations exist in milk traits of Gökçeada and Maltese genotype and that Turkish Saanen is a high yielding genotype.

Anahtar Kelime: lactation duration Maltese genotypes Saanen milk fat milk fat yield goat breeds milk protein milk composition goat milk dry matter milk yield goats breed differences milk quality

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbağ, H.I. 2008. Keçilerde gebeliğin son dönemi besleme koşullarının etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
ANKOM, 2005. Procedures for NDF, ADF and ADL analyses. http://www.ankom.com. Anonim, 2007. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) www.tuik.gov.tr (20.11.2007)
Anonim, 2008a. Honamlı keçisi. http://marmarahae.gov.tr/irklar/sa.onamli.pdf. (19.02.2008).
Anonim, 2008b. Norduz keçisi. http://www.tagem.gov.tr/sa.gk/milli_irk_tescil_listes i_taslagi_keci_norduzkecisi.htm (19.02.2008).
Anonim, 2009. Aylık iklim verileri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ankara.
AOAC, 1990. Official methods of analysis. 15th, edition, association of official analytical chemists, Arlington, VA.
Bhattacharya, A.N. 1980. Research on goat nutrition and management in Mediterranean Middle East and adjacent Arab countries. J. Dairy Sci. 63: 1681- 1700.
Blanchard, R.P., Freeman, A.E., Spike, P.W. 1966. Variation in lactation yield of milk constituents. J. Dairy Sci. 49: 953-956.
Blundell, R. 1995. Reintroduction of the local breeds of sheep and goats in Malta. Gabina D. (ed.) In: “Strategies for sheep and goat breeding: CIHEAMIAMZ, (231p). Meeting of the Joint FAO/ CIHEAM Network on Sheep and Goats, 26-28 March, Sidi- Thabet, Tunisia.
Boyazoglu, J., Morand-Fehr, P. 2001. Mediterranean dairy sheep and goat products and their quality a critical review. Small Rumin. Res. 40: 1-11.
Carnicella, D., Dario, M., Ayres, M.C.C., Laudadio, V., Dario, C. 2008. The effect of diet, parity, year and number of kids on milk yield and milk composition in Maltese goat. Small Rumin. Res. 77: 71-74.
Daş, G., Hakyemez, B.H., Savaş, T. 2002. Gökçeada’da “yabani koşullarda” koyun ve keçi yetiştiriciliği. Ekin Dergisi 22: 66-70.
Ertuğrul, M., Dellal, G., Elmacı, C., Akın, O., Karaca, O., Altın, T., Cemal, İ. 2005. Hayvansal gen kaynaklarının koruma ve kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 3-7 Mart, Ankara.
Göncü, C., 2005. Genç sütçü keçilerde yemleme koşullarının büyüme ve üreme özellikleri üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz
Güler, Z., Keskin, M., Masatçıoğlu,T., Gül, S., Biçer, O. 2007. Effects of breed and lactation period on some characteristics and free fatty acid composition of raw milk from Damascus goats and German Fawn x Hair goat b1 crossbreds. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 31: 347- 354.
Güney, O., Cebeci, Z., Torun,O., Biçer, O. 1995. Country report of Turkey on small ruminant production with special reference to the selection programme for increasing milk production in dairy goat flock of university of Çukurova. Gabina D. (ed.) In: “Strategies for sheep and goat breeding: CIHEAM-IAMZ, (231p). Meeting of Goint FAO/CIHEAM Metwork on Sheep and Goats, 26- 28.03.1995. Sidi-Thabet, Tunisia.
İşleten, M., Karagül-Yüceer, Y. 2005. Keçi sütü kullanılarak üretilen ürünler. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs, İzmir.
Keskin, M., Avşar, Y.K., Biçer, O. 2004. A comparative study on the milk yield and milk composition of two different goat genotypes under the climate of the eastern Mediterranean. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 31: 347-354.
Morand-Fehr, P., Bourbouze, A., Le Houerou, H.N., Gall, C., Boyazoglu, J.G. 1983. The role of goats in the Mediterranean area. Livest. Prod. Sci. 10: 569- 587.
Pala, A., Savaş, T. 2005. Persistency within and between lactations in morning, evening and daily test day milk in dairy goats. Arch. Tierz. 48: 396- 403.
Raynal-Ljutovac, K., Lagriffoul, G., Paccard, P., Guillet, I., Chilliard, Y. 2008. Composition of goat and sheep milk products: An update. Small Rumin. Res. 79: 57-72.
SAS, 1999. Institute Inc., SAS OnlineDoc®, Version 8, Cary, NC.
Serradilla, J.M. 2001. Use of high yielding goat breeds for milk production. Livest. Prod. Sci. 71: 59-73.
Soysal, M.İ., Özkan, E., Gürcan, E.K. 2003. The status of native farm animal genetic diversity in Türkiye and in the World. Trakia J. Sci. 1 (3): 1-12.
Sönmez, R. 1974. Melezleme yolu ile yerli keçilerin süt keçisine çevrilme olanakları. E.Ü.Z.F. Yayınları No: 226, Ege Üniv. Matbaası, Bornova, İzmir.
Sönmez, R., Şengonca, M., Alpbaz, A.G. 1971. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yetiştirilen malta keçilerinin çeşitli özellikleri ve verimleri üzerinde bir araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 8 (1): 57- 71.
Şengonca, M., Kaymakçı, M., Koşum, N., Taşkın, T., Steinbach, J. 2002. Batı Anadolu için bir süt keçisi: “Bornova keçisi”. Hayvansal Üretim 43: 79-85.
Şengonca, M., Taşkın, T., Koşum, N. 2003. Saanen x Kıl keçi melezlerinin ve saf Kıl keçilerinin kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine eş zamanlı bir araştırma, Turk. J. Vet. Anim. Sci. 27: 1319- 1325.
Şimşek, Ü.G., Bayraktar, M., Gürses, M. 2006. Çiftlik koşullarında Kıl keçilerine ait bazı verim özelliklerinin araştırılması. Fırat Ü. Sağ. Bil. Derg. 20: 221-227.
Tölü, C., Yurtman, İ.Y., Savaş, T. 2009. Türk Saanen keçilerinde canlı ağırlık ve değişimi üzerinde değerlendirmeler. Hayvansal Üretim 50 (1): 9-17.
Türkeş, M. 1996. Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. Int. J. Climatol. 16: 1057-1076.
Türkeş, M. 1998. Influence of geopotential heights, cyclone frequency and southern oscillation on rainfall variations in Turkey. Int. J. Climatol. 18: 649-680.
Yertürk, M., Odabaşıoğlu, F. 2007. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen Renkli Tiftik keçilerinin yarı entansif şartlarda verim özelliklerinin araştırılması. Yüzüncü Yıl Üniv. Vet. Fak. Derg. 18: 45-50.

APA	TÖLÜ C, YURTMAN İ, SAVAS T (2010). Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. , 8 - 15.
Chicago	TÖLÜ Cemil,YURTMAN İsmail Yaman,SAVAS Türker Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. (2010): 8 - 15.
MLA	TÖLÜ Cemil,YURTMAN İsmail Yaman,SAVAS Türker Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. , 2010, ss.8 - 15.
AMA	TÖLÜ C,YURTMAN İ,SAVAS T Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. . 2010; 8 - 15.
Vancouver	TÖLÜ C,YURTMAN İ,SAVAS T Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. . 2010; 8 - 15.
IEEE	TÖLÜ C,YURTMAN İ,SAVAS T "Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması." , ss.8 - 15, 2010.
ISNAD	TÖLÜ, Cemil vd. "Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması". (2010), 8-15.

APA	TÖLÜ C, YURTMAN İ, SAVAS T (2010). Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. Hayvansal Üretim, 51(1), 8 - 15.
Chicago	TÖLÜ Cemil,YURTMAN İsmail Yaman,SAVAS Türker Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. Hayvansal Üretim 51, no.1 (2010): 8 - 15.
MLA	TÖLÜ Cemil,YURTMAN İsmail Yaman,SAVAS Türker Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. Hayvansal Üretim, vol.51, no.1, 2010, ss.8 - 15.
AMA	TÖLÜ C,YURTMAN İ,SAVAS T Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. Hayvansal Üretim. 2010; 51(1): 8 - 15.
Vancouver	TÖLÜ C,YURTMAN İ,SAVAS T Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. Hayvansal Üretim. 2010; 51(1): 8 - 15.
IEEE	TÖLÜ C,YURTMAN İ,SAVAS T "Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması." Hayvansal Üretim, 51, ss.8 - 15, 2010.
ISNAD	TÖLÜ, Cemil vd. "Gökçeada, Malta ve Türk Saanen keçi genotiplerinin süt verim özellikleri bakımından karşılaştırılması". Hayvansal Üretim 51/1 (2010), 8-15.