Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri

ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ, ŞENİZ; Koyuncu, Mehmet

Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri

Şeniz Öziş ALTINÇEKİÇ, (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Bursa, Türkiye)

Mehmet KOYUNCU (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Bursa, Türkiye)

Hayvansal Üretim

0 0

Yıl: 2010 Cilt: 51 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 48 - 56 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri

Öz:

Hayvanlarda refah, hayvanın yaşamsal fonksiyonlarını oluşturan sağlık, hastalık, davranış, yetiştirme ve sürü yönetimi gibi objektif ve subjektif ölçütlerin bir bileşkesidir. Çiftlik faaliyetleri içinde nakil, önemli bir faaliyettir ve hayvan refahı konusundaki güncel bir tartışma konusudur. Çiftlik hayvanlarının büyük bir çoğunluğu yaşamlarının bazı dönemlerinde bir yerden başka bir yere daha iyi ve doğru beslemek, farklı işletmelere veya farklı sürü sahiplerine gönderilmek ve kesim amacıyla taşınmaktadırlar. Hayvanların yakalanması, yüklenmesi ve taşınması ve boşaltılması refahları üzerine çok önemli etkiler yapabilmektedir.

Anahtar Kelime: sığır koyun hayvan refahı hayvan taşıma et hayvanları çiftlik hayvan nakli

Konular: Biyoloji

Effect of transport conditions on animal welfare

Öz:

Animal welfare is the combination of subjective and objective criterion of the conditions of life for animals, including health and disease, behavior, husbandry and management. Transportation is an important activity of the farming industry and it is a topical controversial area of animal welfare. A high proportion of all farmed animal are transported some stage in their lives, sometimes to places where food is more readily available, sometimes to a different owner or a different place of keeping and sometimes to slaughter. The handling, loading, transporting and unloading of animals can have very substantial effects on their welfare.

Anahtar Kelime: sheep animal welfare transport of animals meat animals livestock transporters cattle

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Ali, B.H., Al-Qarawi, A.A., Mousa, H.M. 2006. Stress associated with road transportation in desert sheep and goats, and the effect of pretreatment with xylazine or sodium betaine. Research in Veterinary Science 80: 343–348.
Anonim 2002. The welfare of animals during transport (details for horses, pigs, sheep and cattle). Report of the Scientific Committee on Animal Health and Animal Welfare. http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scah/out71_en.pdf. (27 Ekim 2008).
Anonim, 2002a. Farm animal welfare. Current research hand future directions. European commission, 2002. ISBN 92-894-3817-7. http://ec.europa.eu/research/agriculture/pdf/animalwelfare_ en.pdf. (27 Ekim 2008).
Anonim, 2005. Council Regulation 1/2005/EC on the Protection of Animals During Transport and Related Operations.http://eurex.europa.eu/LexUriServ/site/e n/oj/2005/l_003/l_00320050105en00010044.pdf. (27 Ekim 2008).
Anonim, 2005a. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Kırmızı Et Hayvancılığı Raporu. http://www.tzob.org.tr/tzob/tzob_basin_bulteni/tzob basinbulteni_04_04_2005.htm. (27 Ekim 2008).
Anonim, 2005b. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları. http://www.tcdd.gov.tr/yuk/yurticitasima.htm. (27 Ekim 2008).
Anonim, 2010. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. 2010 yılı hayvan hareketleri kontrolü genelgesi. http://www.kkgm.gov.tr/genelge/2008-5.html. (2 Şubat 2010).
Baldock, N.M., Sibly, R.M. 1990. Effects of handling and transportation on the heart rate and behaviour of sheep. Applied Animal Behaviour Science 28: 15– 39.
Boissy, A., Manteuffel, G., Jensen, M.B., Moe, R.O., Spruijt, B., Keeling, L.J., Winckler, C., Forkman, B., Dimitrov, I., Langbein, J., Bakken, M., Veissier, I., Aubert, A. 2007. Assessment of positive emotions in animals to improve their welfare. Physiology and Behavior 92: 375–397.
Broom, D.M., Goode, J.A., Hall, S.J.G., Lloyd, D.M., Parrott, R.F. 1996. Hormonal and physiological effects of a 15 h road journey in sheep: comparison with the responses to loading, handling and penning in the absence of transport. British Veterinary Journal 152: 593–604.
Broom, D.M. 1998. Welfare stress and the evolution of feelings. Adv Study Behav. 27: 371-403.
Broom, D.M. 2003. Transport stress in cattle and sheep with details of physiological, ethological and other indicators. Deutsche Tierarztliche Wochenschrift 110: 83–88.
Broom, D.M. 2005. The effects of land transport on animal welfare. Rev. Sci. Tech. Off. Int. Epiz. 24 (2): 683-691.
Cockram, M.S., Kent, J.E., Goddard, P.J., Waran, N.K., McGilp, I.M., Jackson, R.E., Muwanga G.M. and Prytherch S. 1996. Effect of space allowance during transport on the behavioural and physiological responses of lambs during and after transport. Animal Science 62: 461–477.
Cockram, M.S., Kent, J.E., Jackson, R.E., Goddard, P.J., Doherty, O.M., McGilp, I.M., Fox, A., Studdert-Kennedy, T.C., McConnell, T.I., O’Riordan, T. 1997. Effect of lairage during 24 h of transport on the behavioural and physiological responses of sheep. Animal Science 65: 391–402.
Cockram, M.S., Kent, J.E., Goddard, P.J., Waran, N.K., Jackson, R.E., McGilp, I.M., Southall, E.L., Amory, J.R., Mcconnell, T.I., O’Riordan, T., Wilkins, B.S. 2000. Behavioural and physiological responses of sheep to 16 h transport and a novel environment post-transport. Veterinary Journal 159: 139–146.
Cockram, M.S. 2007. Criteria and potential reasons for maximum journey times for farm animals destined for slaughter. International Society for Applied Ethology Special Issue. A Selection of Papers from the 39th International Congress of the International Society for Applied Ethology (ISAE), Tokyo, Japan, August 2005. Applied Animal Behaviour Science 106: 234–243.
Dantzer, R. 2001. Stress emotions and health: where do we stand? Dantzer Social Science Information 40: 61-78.
Duncan, I.J.H. 1996. Animal welfare in terms of feelings. Acta Agriculture Scandinavia 27: 29-35.
Fazio, E., Medica, D., Cavaleri, A.S. 2005. Effect of longdistance road transport on thyroid and adrenal function and haematocrit values in limousin cattle: influence of body weight decresase. Vet. Res. Comm. 29: 713-719.
Giovagnoli, G., Trabalza Marinucci, M., Bolla, A. 2002. Transport stress in horses: an electromyographic study on balance preservation. Livestock Production Science 73: 247-254.
Gregory, N.G. 1998. Animal welfare and meat science. CABI Publishing, New York.
Grigor, P.N., Cockram, M.S., Steele, W.B., McIntyre, J., Williams, C.L., Leushuis, I.E., Van Reenen, C.G. 2004. A comparison of the welfare and meat quality of veal calves slaughtered on the farm with those subjected to transportation and lairage. Livestock Production Science 91: 219–228.
Guardia, M. D., Gispert, M., Diestre, A. 1996. Mortality rates during transport and lairage in pigs for slaughter. Meat Focus Int., 10: 362–366.
Hall, S.J.G., Broom, D.M., Kiddy, G.N.S. 1998. Effect of transportation on plasma cortisol and packed cell volume in different genotypes of sheep. Small Ruminant Research 29: 233–237.
Hartung, J. 2003. Effects of transport on health of farm animals. Vet. Res. Comm., 27: 525-527.
Jarvis, A.M., Cockram, M.S., McGilp, I.M. 1996. Bruising and biochemical measures of stress dehydration and injury determined at slaughter in sheep transported from farms or markets. British Veterinary Journal 152: 719–722.
Kannan, G., Terrill, T.H., Kouakou, B. 2000. Transportation of goats: Effects on physiological stress responses and live weight loss. J. Anim. Sci. 78: 1450–1457.
Kenny, F.J., Tarrant, P.V. 1987. The reaction of young bulls to short-haul road transport. Applied Animal Behaviour Science 17: 209–227.
Knowles, T.G. 1998. A review of the road transport of slaughter sheep. Vet. Rec. 143: 212-219.
Knowles, T.G., Warris, P.D., Brown, S.N., Edwards, J.E. 1998. Effects of stocking density on lambs being transported by road. Vet. Rec. 142: 503-509.
Knowles, T.G. 1999. A review of the road transport of cattle. Vet. Rec. 144: 197–201.
Lensink, B.J., Fernandez, X., Cozzi, G., Florand, L., Veissier, I. 2001. The influence of farmers behavior on calves reactions to transport and quality of veal meat. Journal of Animal Science 79: 642–652.
Mounier, L., Dubroeucq, H., Andanson, S., Veissier, I. 2006. Variations in meat pH of beef bulls in relation to conditions of transfer to slaughter and previous history of the animals. Journal of Animal Science 84: 1567–1576.
Noyan, A. 1993. Yaşam ve hekimlikte fizyoloji. Sekizinci baskı. Meteksan yayınevi, Ankara.
Parrott, R.F., Misson, B.H., De la Riva, C.F. 1994. Differential stressor effects on the concentrations of cortisol, prolactin and catecholamines in the blood of sheep. Research in Veterinary Science 56: 234– 239.
Pedersen, E. 1975. Et muayenesi. Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Et Eğitim Merkezi. Yayın no: 43.
Randall, J. M.1993. Environmental parameters necessary to definite comfort for pigs, cattle and sheep in livestock transporters. Anim. Prod. 57: 299- 307.
Riches, H. L.,. Guise, H. J., Penny, R. H. C., Jones, T. A., Cuthbertson, A. 1996. A national survey of transport conditions for pigs. Pig J. 38: 8–18.
Saatçi, M., Kaya, S., Gürdal, M. 2005. Kars ilinden yapılan hayvan nakilleri ve hayvan refahı. First Conference on Animal Welfare and Veterinary Education in Turkey, June 9-10, Ankara. pp. 141- 144, 2005.
Sanhouri, A.A., Jones, R.S., Dobson, H. 1991. Pentobarbitone inhibits the stress response to transport in male goats. Br. Vet. J. 147: 42–48.
Sartorelli, P., Dominoni, S., Agnes, F. 1992. Influence of duration of simulated transport on plasma stress markers in the calf. Journal of Veterinary Medecine A. 39: 401–403.
Schaefer, A.L., Jones, S.D.M., Stanley, R.W. 1997. The use of electrolyte solutions for reducing transport stress. J. Anim. Sci. 75: 258–265.
Tarrant, P.V. 1990. Transportation of cattle by road. Applied Animal Behaviour Science 28: 153–170.
Tarrant, P.V., Kenny, F.J., Harrington, D., Murphy, M. 1992. Long distance transportation of steers to slaughter: effect of stocking density on physiology, behaviour and carcass quality. Livest. Prod. Sci. 30 (3): 223-238.
Tarrant, P.V., Kenny, F.J., Harrington, D. 1999. The effect of stocking density during 4 hour transport to slaughter on behaviour, blood constituens and carcass bruising in Frieesian steers. Meat Sci. 24: 209-222.
Terlouw, C. 2005. Stress reactions at slaughter and meat quality in pigs: genetic background and prior experience. A brief review of recent findings. Livestock Production Science 94: 125–135.
Trunkfield H.R., Broom D.M., Maatje K., Wierenga H.K., Lambooij, E., Kooijman, J. 1991. Effects of housing on responses of veal calves to handling and transport. In New trends in veal calf production (J.H.M. Metz & C.M. Groenestein, eds). Pudoc., Wageningen, p: 40-43.
Yıldız, A., Hayırlı, A. 2005. Animal transportation made from the east of Turkey and their welfare. Proceeding of First Conference on Animal Welfare and Veterinary Education in Turkey. Ankara, Turkey, 140-144, 2005.
Van de Water, G., Verjans, F., Geers, R. 2003. The effect of short distance transport under commercial conditions on the physiology of slaughter calves; pH and colour profiles of veal. Livestock Production Science 82 (2): 171-179.
Von Borell, E., Schaffer, D. 2005. Legal requirements and assessment of stres and welfare during transportation and pre-slaughter handling of pigs. Livestock Production Science 97: 81–87.

APA	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş, Koyuncu M (2010). Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. , 48 - 56.
Chicago	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ ŞENİZ,Koyuncu Mehmet Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. (2010): 48 - 56.
MLA	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ ŞENİZ,Koyuncu Mehmet Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. , 2010, ss.48 - 56.
AMA	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş,Koyuncu M Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. . 2010; 48 - 56.
Vancouver	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş,Koyuncu M Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. . 2010; 48 - 56.
IEEE	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş,Koyuncu M "Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri." , ss.48 - 56, 2010.
ISNAD	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ, ŞENİZ - Koyuncu, Mehmet. "Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri". (2010), 48-56.

APA	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş, Koyuncu M (2010). Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. Hayvansal Üretim, 51(1), 48 - 56.
Chicago	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ ŞENİZ,Koyuncu Mehmet Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. Hayvansal Üretim 51, no.1 (2010): 48 - 56.
MLA	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ ŞENİZ,Koyuncu Mehmet Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. Hayvansal Üretim, vol.51, no.1, 2010, ss.48 - 56.
AMA	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş,Koyuncu M Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. Hayvansal Üretim. 2010; 51(1): 48 - 56.
Vancouver	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş,Koyuncu M Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. Hayvansal Üretim. 2010; 51(1): 48 - 56.
IEEE	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ Ş,Koyuncu M "Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri." Hayvansal Üretim, 51, ss.48 - 56, 2010.
ISNAD	ÖZİŞ ALTINÇEKİÇ, ŞENİZ - Koyuncu, Mehmet. "Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri". Hayvansal Üretim 51/1 (2010), 48-56.