Yıl: 2009 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 334 - 345 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları

Öz:
Bu araştırmanın amacı, ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin depresyon düzeylerini etkileyen faktörleri belirlemektir. Bu araştırma, ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin depresyon düzeylerinin; ebeveyn tutumları, benlik saygısı, mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısı ile olan ilişkisini açıklamaya dönük betimsel bir çalışmadır. Araştırma, amacına uygun olarak Muğla ilindeki beş farklı ilköğretim okulunda tesadüfi küme örnekleme seçimi ile 500 kişi üzerinde (250 kız; 250 erkek) gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Bilgi Toplama Formu, Çocuklar İçin Depresyon Envanteri, Ana-Baba Tutum Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Envanteri, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve Sınav Tutum Envanteri kullanılmıştır. Veri analizleri için SPSS/WINDOWS -14.0- programı kullanılmıştır. Veriler, çok yönlü hiyerarşik regresyon analizi ve korelasyon kullanılarak SPSS/WINDOWS programı ile incelenmiştir. Araştırma bulguları, ebeveyn tutumları, benlik saygısı, mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısının depresyonun önemli yordayıcıları olduğunu göstermiştir. Araştırma sonuçları, önceki bulgular ışığında depresyon, ebeveyn tutumları, benlik saygısı, mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısı kapsamında başka araştırma ve uygulamalara da yol gösterecek bağlamda tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Accordino, D.B., Accordino, M.P., & Slaney, R.B., (2000). An investigation of perfectionism, mental health,achievement, and achievement motivation in adolescents. Psychology in the Schools, 37, 535-545.
  • Albayrak-Kaymak, D. (1985). The development of the Turkish form of the Spielberger test anxiety inventory: A study of transliteral equivalence and reliability. Unpublished Master's Thesis, Boğaziçi University, Istanbul, Turkey.
  • Alden, L.E., Bieling, P.J., & Wallace, S.T. (1994). Perfectionism in an interpersonal context: A self-regulation analysis of dysphoria and social anxiety. Cognitive Therapy and Research, 18, 297-316.
  • Alpert, R. & Haber, N. (1990). Anxiety in academic situations. Journal of Abnormal and Social Psychology, 61, 207-215.
  • Anderson, J.A. & Olnhausen, K.S. (1999). Adolescent self-esteem: A foundational disposition. Nursing Science Quarterly, 12, 62-67.
  • Antony, M.M. & Swinson, R.P. (2000). Mükemmeliyetçilik: Dost sandığımız düşman. Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul.
  • Aydın, B. (2005). Çocuk ve ergen psikolojisi. (2. Baskı). Atlas Yayınları, İstanbul.
  • Aysan, F., Thomson, D. & Hamarat, E. (2001). Test anxiety, coping strategies and perceived health in a group of high school students: A Turkish sample. The Journal of Genetic Psychology; Child Behavior and Comparative Psychology, 162, 402-411.
  • Baltaş, A. (2002). Öğrenmede ve sınavlarda üstün başarı. Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Beer, J. (1991). Depression, general anxiety, test anxiety, and rigidity of gifted junior high and high school children. Psychological Report, 69, 1128-1130.
  • Benjamin, M., McKeachie, W.J. & Lin, J.G. (1981). Test anxiety: Deficits in information processing. Journal of Educational Psychology, 73, 816-824.
  • Blackburn, I.M. (1987). Coping with depression, W.R. Chambers, Limited Edition, Edinburgh.
  • Blatt, S. (1995). The destructiveness of perfectionism. American Psychologist, 50, 1003-1020.
  • Burns, D.D. (1980). The perfectionist script for self defeat. Psychology Today, 22, 34-51.
  • Burwell, R.A. & Shirk, S.R. (2006). Self processes in adolescent depression: The role of self-worth contingencies. Journal of Research Adolescence, 16, 479-490.
  • Culler, R.E. & Holahan, C.J. (1980). Test anxiety and academic performance: The affected study of related behaviors. Journal of Educational Psychology, 72, 16-20.
  • Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Hacettepe Üniveristesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Bölümü, Ankara.
  • Deffenbacher, J.L. & Deitz, S.R. (1978). Effects of test anxiety on performance, worry and emotionality in naturally occuring exams. Psychology in the School, 15, 446-450.
  • Deffenbacher, J.L. & Hazelius, S.L. (1985). Cognitive, emotional and psychological comparent of test anxiety. Cognitive Therapy and Research, 15, 446-450.
  • Düzgün, Ş. (1995). Lise öğrencilerinin psikolojik belirtileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ergene, T. (1994). Sınav kaygısı ile başa çıkma programının etkililiği. Psikiyatri Psikoloji ve Psikofarmakoloji Dergisi, 2, 36-42.
  • Ergene, T. & Yıldırım, İ. (2004). Üniversite adaylarının depresyon düzeyleri. Psikiyatri Psikoloji ve Psikofarmakoloji Dergisi, 12, 91-100.
  • Erözkan, A. (2008). Üniversite öğrencilerinin mükemmeliyetçilik eğilimleri ve depresyon düzeyleri. Cypriot Journal of Educational Sciences, 6, 76-88.
  • Eskin, M., Ertekin, K., Harlak, H., & Dereboy, C. (2008). Lise öğrencisi ergenlerde depresyonun yaygınlığı ve ilişkili olduğu etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 19, 382-389.
  • Ferrari, J.R. & Dovidio, J.F. (2001). Behavioral information search processes by indecisiveness. Personality and Individual Differences, 30, 1113-1123.
  • Flett, G. & Hewitt P.L. (2002). Perfectionism and maladjustment: An overview of theoretical, definitional and treatment issues. Perfectionism: Theory, research, and treatment, Editor: G. Flett & P.L. Hewitt, Washington DC: American Psychological Association.
  • Frost, R.O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
  • Frydenberg, E. & Lewis, R. (1993). Boys play sport and girls turn to others: Age, gender, and ethnicity as determinants of coping. Journal of Adolescence, 16, 252-266.
  • Guillon, M.S., Crocq, M.A., & Bailey, P.E. (2003). The relationship between self-esteem and psychiatric disorders in adolescents. European Psychiatry, 18, 59-62.
  • Hall Brown, T.S., Turner, S.M., & Beidel, D.C. (2005). Is test anxiety a form of specific social phobia? Anxiety Disorders Association of American Annual Convention, Seattle, WA, March.
  • Hamburg, B.A. & Takanishi, M. (1989). Preparing for life: The critical transition of adolescence. American Psychologist, 44, 825-827.
  • Hembree, R. (1988). Correlates, causes, and treatment of test anxiety. Review of Educational Research, 58, 4777.
  • Hewitt, P.L. & Dyck, D.G. (1986). Perfectionism, stress, and vulnerability to depression. Cognitive Therapy and Research, 10, 137-142.
  • Hewitt, P.L., Flett, G.L., & Ediger, E. (1996). Perfectionism and depression: Longitudinal assesment of a spesific vulnerability hypothesis. Journal of Abnormal Psychology, 105, 276-280.
  • Hewitt, P.L. & Flett, G.L. (1991). Dimension of perfectionism in unipolar depression. Journal of Abnormal Psychology, 100, 98-101.
  • Horney, K. (1945). New ways in psychoanalysis. Norton Publishing, New York.
  • Johnston, L.D., O'Malley, P.M., & Bachman, J.G. (2001). Monitoring the future national survey restuls on drug use, 1975-2000. Vol. I: Secondary school students (NIH Publication No. 01-4924). Bethesda, MD: National Institute on Drug Abuse.
  • Kalafat, S. (1996). Depresyon ve mutlulukta otomatik düşüncelerin rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
  • Kim, Y.H. (2003). Correlation of mental health problems with psychological constructs in adolescence: Final results from a 2-year study. The International Journal of Nursing Studies, 40, 115-124.
  • Kovacs, M. (1981). The children's depression inventory (CDI), Psychopharmacologica Bulletin, 21, 995-998.
  • Kuzgun, Y. (1972). Ana baba tutumlarının kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi.
  • Kuzgun, Y. & Eldeleklioğlu, J. (2005). Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan ölçme araçları ve programlar dizisi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Lee, M. & Larson, R. (2000). The Korean examination hell: Long hours of studying, distress, and depression. Journal of Youth and Adolescence, 29, 249-271.
  • Lewinsohn, P.M., Gotlib, I.H., & Seeley, J.R. (1997). Depression-related psychosocial variables: Are they specific to depression in adolescents? Journal of Abnormal Psychology, 106, 365-375.
  • Lucas, M. & Epperson, D. (1988). Personality types in vocationally undecided students. Journal of College Student Development, 29, 460-466.
  • Lufi, D. & Darliuk, L. (2005). The interactive effect of test anxiety and learning disabilities among adolescents. International Journal of Educational Research, 43, 236-249.
  • Meadows, S.O., Brown, J.S., & Elder, G.H. (2006). Depressive symptoms, stress, and support: Gendered trajectories from adolescence to young adulthood. Journal of Youth and Adolescence, 35, 93-103.
  • Mısırlı-Taşdemir, Ö. (2004). Üstün yetenekli çocuklarda mükemmeliyetçilik, sınav kaygısı, benlik saygısı, kontrol odağı, öz-yeterlilik ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • O'Connor, L.E., Berry, J.W., Weiss, J., & Gilbert, P. (2002). Guilt, fear, submission, and empathy in depression. Journal of Affective Disorders, 71, 19-27.
  • Oral, M. (1999). The relationship between dimensions of perfectionism, stressful life events and depressive symptoms in university students: A test of diathesis-stress model of depression. Unpublished Master's Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
  • Öy, B. (1990). Çocuklar için depresyon ölçeği 'nin öğrenciler ve çocuk ruh sağlığı kliniğine başvuran çocuklara uygulanması. Çocuk Psikiyatrisi Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatrisi Anabilim Dalı, Ankara.
  • Öztürk, İ. (1990). Ana-baba tutumlarının üniversite öğrencilerinin bağımsızlık duygularını anlama, yakınlık başatlık, kendini suçlama ve saldırganlık düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Pacht, A.R. (1984). Reflections on perfection. American Psychologist, 39, 386-390.
  • Peleg, O. & Klingman, A. (2002). Family environment, discrepancies between perceived actual and desirable environment and children's test and trait anxiety. British Journal of Guidance and Counseling, 30, 451466.
  • Rice, K.G., Ashby, J.S., & Slaney, R.B. (1998). Self-esteem as a mediator between perfectionism and depression: A structural equations analysis. Journal of Counseling Psychology, 45, 304-314.
  • Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press: New Jersey.
  • Sayıner, B., Köknel Ö., & Turanlı, M. (2005). Lise öğrencilerinin ana-baba tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Slaney, R.B. & Ashby, J.S. (1999). Perfectionism: Study of a criterion group. Journal of Counseling and Development, 74, 51-58.
  • Spielberger, C.D. & Vagg, R.R. (1995). Test anxiety, theory, assessment and treatment. Taylor & Francis, Washington, DC.
  • Spielberger, C.D. (1980). Test anxiety inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologist Press.
  • Sumi, K. & Kanda, K. (2002). Relationship between neurotic perfectionism, depression, anxiety, and psychosomatic symptoms: A prospective study among Japanese men. Personality and Individual Differences, 32, 817-826.
  • Terry-Short, L.A., Owens, R.G., Slade, P.D., & Dewey, M.E. (1995). Positive and negative perfectionism. Personality and Individual Differences, 18, 663-668.
  • Yıldırım, İ. (2004). Depresyonun önemli yordayıcısı olarak sınav kaygısı, gündelik sıkıntılar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 241-250.
  • Yörükoğlu, A. (2000). Çocuk ruh sağlığı. Özgür Yayınları, İstanbul.
APA ERÖZKAN A (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. , 334 - 345.
Chicago ERÖZKAN Atılgan İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. (2009): 334 - 345.
MLA ERÖZKAN Atılgan İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. , 2009, ss.334 - 345.
AMA ERÖZKAN A İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. . 2009; 334 - 345.
Vancouver ERÖZKAN A İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. . 2009; 334 - 345.
IEEE ERÖZKAN A "İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları." , ss.334 - 345, 2009.
ISNAD ERÖZKAN, Atılgan. "İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları". (2009), 334-345.
APA ERÖZKAN A (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. İlköğretim Online (elektronik), 8(2), 334 - 345.
Chicago ERÖZKAN Atılgan İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. İlköğretim Online (elektronik) 8, no.2 (2009): 334 - 345.
MLA ERÖZKAN Atılgan İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. İlköğretim Online (elektronik), vol.8, no.2, 2009, ss.334 - 345.
AMA ERÖZKAN A İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. İlköğretim Online (elektronik). 2009; 8(2): 334 - 345.
Vancouver ERÖZKAN A İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları. İlköğretim Online (elektronik). 2009; 8(2): 334 - 345.
IEEE ERÖZKAN A "İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları." İlköğretim Online (elektronik), 8, ss.334 - 345, 2009.
ISNAD ERÖZKAN, Atılgan. "İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde depresyonun yordayıcıları". İlköğretim Online (elektronik) 8/2 (2009), 334-345.