15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi

Altay, Birsen

15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi

Birsen ALTAY (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun Sağlık Yüksek Okulu, Samsun, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi

1 0

Yıl: 2009 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 66 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi

Öz:

Bu araştırma 15-49 yaş grubu kadınların sağlık hizmetlerini bilme ve kullanma durumunu saptamak amacıyla yapılan tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Samsun il merkezindeki 6 nolu sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 15-49 yaş grubu kadınlar oluşturmuş olup, örneklemi araştırmaya katılmayı gönüllü kabul eden kadınlardan olasılıksız örneklem yöntemi seçilen toplam 128 kadın oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, 1 Mart- 30 Nisan 2006 tarihleri arasında toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak ilgili literatürlere dayalı olarak hazırlanan soru kağıdı kullanılmıştır. Veriler ev ziyareti yoluyla yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Veriler SPSS 10.0 paket programında değerlendirilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre kadınların sağlık ocağının hasta muayene hizmetleri (%100), aşılama (%99.2), bebek izlemi (%97.7), gebe izlemi (%93.0) ve aile planlaması hizmetlerini (%85.9) bilme oranlarının yüksek olmasına karşın diğer hizmetleri bilme oranlarının düşük olduğu belirlenmiştir. Araştırmada kadınların sağlık ocağı hizmetlerinden hasta muayene hizmetlerini (%82), aşılama hizmetlerini (%77.3), bebek izlemini (%68) ve gebe izlemini (%65.6) kullanımları fazla iken, diğer hizmetleri kullanımlarının düşük olduğu bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda kadınların sağlık ocağı hizmetlerine ilişkin bilgisini ve kullanımı artıracak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Kadın Araştırmaları Hemşirelik

Recognize and utilization of primary health care centre services among aged 15-49 years women and the factors that affect the utilization of these services

Öz:

This study is descriptive research conducted to determine the knowledge and utilization of health care services of a group of women, aged between 15-49. The population on the scope of study covers a group of women. Totally 128 women were interviewed using non probable sampling method. The data were colleced between 1March and 30 April 2006. A questionnaire form included the questions of the study was prepared after searching the literature. The data were evaluated using SPSS 10.0 package program. The women were seemed to be known patient examination services (100%), vaccination (99.2%), monitor babies (97.7%) , pregnancy monitor(93.0%) and family planning (85.9%), respectively, among the services of the health cervices. In this study, it was found that the utilization of services of the women aimed at patient examination (82%) services, vaccination (77.3%), babies (6%8) and pregnancy monitoring (%65.6) from the health center services were high but their utilization of the other services were lower. According to the results abtained from the study, some advices were given to enrich women’s knowledg and utilization concerning the health center cervices.

Anahtar Kelime:

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Kadın Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksayan S (1992). TSH’de çalışan hemşire ve ebelerin görev kapsamlarına ilişkin görüş ve uygulamaları. 3. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Esnaf ofset Matba, Sivas, 675-682.
Belek İ, Belek H (1998). Türkiye’de birinci basamak sağlık hizmetleri, finansman kurumlar insan gücü ve hizmet açısından genel bir değerlendirme. Toplum ve Hekim 13(5): 322-327.
Belek L, Nalçacı E (1998). Sınıfsız toplum yolunda, Türkiye için Sağlık Tezi, Sorun Yayınları, 58, İstanbul.
Berberoğlu V, Eskiocak M, Ekuklu G ve ark. (2000). Edirne devlet hastanesinin kimi polikliniklerinde verilen 1. Basamak Sağlık Hizmetlerinin boyutları. Toplum ve Hekim 15(3): 199-208
Beşparmak A, Sevig Ü (2005). Kayseri il merkezi argıncık sağlık ocağı bölgesinde Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerin kullanımı ve kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 14:1-6. http://sagens.erciyes.edu.tr/-dergi/hemsire/Aydan_Umit.pdf. Erişim tarihi: 10.02.2009
Bodur S, Kurt Ö (1997). Kırsal alanda toplumun sağlık hizmetleri ile ilgili tutumu (Altınekin örneği). Genel Tıp Dergisi 7(1):30-32.
Buğdaycı R, Şaşmaz T, Kurt A ve ark. (2002). Kent merkezinde bulunan bir sağlık ocağına 2000 yılı içinde yapılan poliklinik başvurularının incelenmesi. Sağlık ve Toplum 2(1): 51-56.
Cengiz N (1995). Van il merkezinde 15-49 yaş gurubu kadınların sağlık ocağı hizmetleri hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Van.
Devlet Planlaması Teşkilatı (2001). Sağlık Hizmetlerinde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara, DPT Yayın No:2561-ÖİK:577.
Dirican R, Bilgel N (1993). Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği). 2. Baskı, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Yayın No:70, Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Eren N, Öztek Z (1993). Sağlık Ocağı Yönetimi. Genişletilmiş 6. Baskı, Palme Yayınları Ankara.
Ergin G, Demirtaş K, Öncel S ve ark. (2003). 6 nolu sağlık ocağı bölgesindeki 15-49 yaş gurubu kadınların ev ziyaretlerinden beklentileri. Hemşirelik Formu Dergisi 6(1): 43-44.
Ersin F, Şimşek Z, Yücel F ve ark. (2005). Şanlıurfa 4 nolu Eğitim Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15-49 yaş gurubu evli kadınların ev ziyaretlerinde sağlık eğitimi beklentileri. Hemşirelik Forumu Dergisi (Ocak-Şubat): 54-59.
Eser E (1992). Teknolojik olanakların halkın sağlık ocaklarına olan talebine etkisi. III. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Özet Kitabı: 72.
Ittıravivong A (1994). Factors affecting utilization of health centers in a rural area of chan buri province. Thailant Southeast. Asian Journal Tropical Medicine and Public Health 25(2): 361-367.
Khoury AJ, Weisman CS (2002). Thinking about womens health: The case for gender sensitivity. Women’s Health İssues 12(2):61-65.
Kılıç B (1995). Gölbaşı bölgesindeki sağlık başvuruları ve bunu etkileyen etmenler. Toplum ve Hekim 11(74):2-10.
Mattl-Satiago J (2002). Women’s public health policy in the 21 st Century. Journal of Midwifery Womens Health 4(4): 228-238.
Mead H, Witkowski K, Gault B et al. (2001). The influence of income, education and work status on women’s well being. Women’s Health Issues 11(3):160-172.
Merdanlıoğlu A, Emiroğlu ON (2004). Kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme durumu ve bu hizmetlerden beklentileri. Hemşirelikte Araştırma Dergisi 6(1-2): 42-55.
Naçar M, Çetinkaya F, Öztürk Y (2004). Kayseri İli’nde 15-49 Yaş grubu kadınların sağlık ocağından yararlanma durumu ve beklentileri. 13(3): 10 http://www.ttb.org.tr/-STED/sted0304/kayseri.pdf. Erişim tarihi: 10.02.2009.
Özcebe H, Aslan D, Boran E ve ark.(2002). Ankara’da bir anadolu lisesinde orta 3 ve lise 1.sınıf öğrencilerinin sağlık hizmetlerini kullanımı. Sağlık ve Toplum Dergisi 12(2):59-65.
Pala T, Ergin S (1999). İnönü sağlık ocağı bölgesinde hizmet alan kesimin hoşnutluk ve beklentileri. Sağlık ve Toplum Dergisi 4(3):3-8.
Resmi Gazete (1961). Sağlık bakanlığı sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi hakkında kanun, No:224, Sayı:10705, Yayınlandığı Resmi Gazete, 12.1.1961.
Sağlık Bakanlığı (1997). Sağlık Ocakları Araştırması. Ankara.
Sağlık Bakanlığı (1998) Avrupa Sağlık Reformu. Mevcut Stratejilerin Analiz SB, Sağlık Projesi Genel Kordinatörlüğü, Ankara, 233-239.
Sağlık Bakanlığı (2001). Herkese Sağlık, Türkiye’nin Hedef ve Stratejileri (Sağlık 21), Ankara
Soyer A (1998). Bir araştırma nedeni ile sağlık hizmetlerinin kullanımı ve sağlık ocakları. Toplum ve Hekim 13(5): 362-363.
SSYB (1978).“Sağlık hizmetlerinin sosyal-leştirilmesi ile ilgili kanun kararname. Yönetmenlik ve Politikalar” Ongun Kardeşler Matbaası, Ankara. Şirin A, Söylemez H (2001). 15-49 Yaş grubu kadınların sağlık sorunları. Hemşirelik Forumu Dergisi 6:40: 40-43.
Taşkın L (2003). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 6. Baskı, Sistem Ofset Matbaa, Ankara 28.
TTB (2002). Yeni Bin Yılın Başında Türkiye Sağlık Sektörünün Durumu. Türk Tabibler Birliği Merkez Konseyi.
Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması (TNSA) (1998). H.Ü Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara.
Usta İ (1993). Tokat Erbaa İlçe Merkezinde sağlık Hizmetlerinin Kullanımı ve Kullanımını Etkileyen Faktörler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üni. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri 1993.
Ünsal A, Öner SD, Nuhoğlu S ve ark. (1999). Eskişehirde 15-49 Yaş Gurubu Evli Kadınların Aile Planlaması ile İlgili Bilgi Tutum ve Davranışları. Klinik Bilimler ve Doktor 5(1):36-41.
WHO (1997). The World Health Report. Geneva.

APA	Altay B (2009). 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. , 66 - 77.
Chicago	Altay Birsen 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. (2009): 66 - 77.
MLA	Altay Birsen 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. , 2009, ss.66 - 77.
AMA	Altay B 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. . 2009; 66 - 77.
Vancouver	Altay B 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. . 2009; 66 - 77.
IEEE	Altay B "15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi." , ss.66 - 77, 2009.
ISNAD	Altay, Birsen. "15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi". (2009), 66-77.

APA	Altay B (2009). 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2), 66 - 77.
Chicago	Altay Birsen 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 12, no.2 (2009): 66 - 77.
MLA	Altay Birsen 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, vol.12, no.2, 2009, ss.66 - 77.
AMA	Altay B 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12(2): 66 - 77.
Vancouver	Altay B 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12(2): 66 - 77.
IEEE	Altay B "15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi." Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12, ss.66 - 77, 2009.
ISNAD	Altay, Birsen. "15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağı hizmetlerini bilme ve kullanma durumları ile etkileyen faktörlerin incelenmesi". Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 12/2 (2009), 66-77.