The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan

ATAMOV, Vagif; SEYİDAHMEDOV, Ahmet

The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan

Ahmet SEYİDAHMEDOV, (Sündü Lisesi, Gobustan İli, Azerbaycan)

Vagif ATAMOV (Rize Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Rize, Türkiye)

Biological Diversity and Conservation

3 0

Yıl: 2008 Cilt: 1 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 13 - 27 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan

Öz:

Azerbaycan’ın dağlık bölgelerinde yayılış gösteren 60 familya ve 194 cinse ait 321 faydalı bitkiye rastlanılmıştır. Araştırma 2002-20006 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Bu bitkilerin 124’ü süs, 60’ı tıbbi, 54’ü gıda, 42’si eterik yağlı, 39’u bal veren, 19’u vitamin, 18’i zehirli, 17’si boya, 11’i yem, 6’sı kauçuklu ve 1 adet sabun içerikli olduğu belirlenmiştir. Alanda rastlanan bitkilerin toplam sayısının %51,5’i Asteraceae, Lamiaceae, Liliaceae, Rosaceae, Apiaceae ve Primulaceae familyalarına; %13,5’i ise Thymus, Nepeta, Primula, Achillea, Pyretrum ve Polygonum cinslerine ait olan taksonlardır. Bu bitkilerin %72,3’ü (231 takson) otsu (bunun da %56’ı çok yıllık, %11,9’u tek yıllık, %4,4’ü ise iki yıllık, bir-iki yıllık ve iki-çok yıllık, %6,9’u soğanlı), %18,8’i (62 takson) odunsu (bunlardan %11,6’ı çalı, %2,5’i ağaç, %4,7’i yarı çalı) gövdeli, 2 rizomlu (%0,6), 3 (%0,9), ve 1 (%0,3) sarılıcıtırmanıcı bitkiye rastlanmıştır. Alanda 34 endemik türe rastlanılmıştır, bunlardan 8’i Azerbaycan’da, 26’sı ise Kafkasya’da yayılış göstermektedir.

Anahtar Kelime: yenilebilir türler sanayi bitkileri tıbbi bitkiler yaşam formu Azerbaycan süs bitkileri endemik bitkiler dağlık alanlar gıda bitkileri coğrafi dağılım bitkiler

Konular: Biyoloji

Azerbaycan’ın dağlık bölgelerinin faydalı bitkileri

Öz:

At the investigations in mountainous regions of Azerbaijan, 321 beneficial taxa belonging to 60 families and 194 genera were determined. Among these plants, 124 species are ornamental, 60 are medical, 77 are source of nutrument and vitamins, 42 are etheric oily, 18 are poisonous, 11 are fodder plants, 39 species create honey, 6 create rubber, 16 species are raw material of dye and 1 species is used for making of soap. 51.5% of all plant species (164 taxa) belong to Asteraceae, Lamiaceae, Liliaceae, Rosaceae, Apiaceae and Primulaceae families. 13.5% of these plants (42 taxa) belong to Thymus, Nepeta, Primula, Achillea, Pyretrum and Polygonum genera. 72.3% of these beneficial plants (231 taxa) are herbaceus (56% are perennial; 11.9% are annual; 4.4% are biannial; biannial-perennial, 6.9% are bulbicous) and 18.8% (62 taxa) are woody (2.5% are tree; 11.6% are shrub and 4.7% are semi-shrub), 2 species (0.6% ) are rizommous and 1 species (0.3%) is climbing. In the research area, 34 species are endemic, 8 of them live in Azerbaijan, the other 26 species are in Caucasia.

Anahtar Kelime: life form Azerbaijan ornamental plants endemic plants mountain areas food plants geographical distribution plants edible species industrial crops medicinal plants

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Atamov, V.V. 2000. Azerbaycanın otlak ekosistemleri ve korunması. Baku, Elm, 184
Atamov, V.V. 2001. Dağlık ekosistemlerde bitkilerin hayatı ve faydası. Baku, Elm,139
Atamov, V.V. 2004. Stepnaya rastitelnost Azerbaydjana (fitosenologiçeskaya osobennosti i dinamica). Baku., 264
Grossheym, A.A. 1946. Rastitelnıy resursı Kafkaza. M., MOİP, -435
Grossheym, A.A. 1948. Rastitelnıy pokrov Kafkaza. M.,MOİP, -267
Haciyev, V.D., i dr. 1979. Flora i rastitelnost vısokogorii Talışha . Baku. , Elm, 148
Haciyev,V.D. 1970. Vısokogornaya rastitelnost Bolshogo Kafkaza i ee xozyaystvennaya .znaçeniya. Baku.,Elm, 280
Haçiev,V.D., i dr. 1990. Vısokogornaya rastitelnost Malogo Kafkaza. Baku.,Elm, 210
Haçiyev, V.D. 1992. Karta rastitelnogo pokrova Azerbaydjana. Baku.,Elm
Karyagin, İ.İ. (edt) ve ark. 1950-1961, Flora Azerbaydjana, 1-8 cilt
Mailov, A.Đ. 1989. Natural resources of Azerbaijan deserts. J.of Problems of Desert Development, Ashkhabad, N,5, 63-65
Prilipko, L.İ. 1970. Rastitelnıy pokrov Azerbaydjana. Baku,Elm, -187
Prilipkp, L.İ. 1965. Karta rastitelnosti Azerbaydjanskoy SSR (sovremennıy pokrov),M.,M 1:1 000 000.
Volobuev V.İ. Klimat Azerbaydjana 1968. Azerb.İlim.Akad. Baku, -385

APA	SEYİDAHMEDOV A, ATAMOV V (2008). The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. , 13 - 27.
Chicago	SEYİDAHMEDOV Ahmet,ATAMOV Vagif The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. (2008): 13 - 27.
MLA	SEYİDAHMEDOV Ahmet,ATAMOV Vagif The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. , 2008, ss.13 - 27.
AMA	SEYİDAHMEDOV A,ATAMOV V The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. . 2008; 13 - 27.
Vancouver	SEYİDAHMEDOV A,ATAMOV V The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. . 2008; 13 - 27.
IEEE	SEYİDAHMEDOV A,ATAMOV V "The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan." , ss.13 - 27, 2008.
ISNAD	SEYİDAHMEDOV, Ahmet - ATAMOV, Vagif. "The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan". (2008), 13-27.

APA	SEYİDAHMEDOV A, ATAMOV V (2008). The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. Biological Diversity and Conservation, 1(1), 13 - 27.
Chicago	SEYİDAHMEDOV Ahmet,ATAMOV Vagif The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. Biological Diversity and Conservation 1, no.1 (2008): 13 - 27.
MLA	SEYİDAHMEDOV Ahmet,ATAMOV Vagif The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. Biological Diversity and Conservation, vol.1, no.1, 2008, ss.13 - 27.
AMA	SEYİDAHMEDOV A,ATAMOV V The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. Biological Diversity and Conservation. 2008; 1(1): 13 - 27.
Vancouver	SEYİDAHMEDOV A,ATAMOV V The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan. Biological Diversity and Conservation. 2008; 1(1): 13 - 27.
IEEE	SEYİDAHMEDOV A,ATAMOV V "The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan." Biological Diversity and Conservation, 1, ss.13 - 27, 2008.
ISNAD	SEYİDAHMEDOV, Ahmet - ATAMOV, Vagif. "The beneficial plants of mountainous regions in Azerbaijan". Biological Diversity and Conservation 1/1 (2008), 13-27.