Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı

Yıl: 2009 Cilt: 19 Sayı: 73 Sayfa Aralığı: 48 - 54 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı

Öz:
Bu çalışmanın amacı, çay atığı (ÇA) ve buğday sapı (BS)'nın değişik oranlardaki karışımlarından (1ÇA:3BS, 2ÇA:2BS, 3ÇA:1BS, 4ÇA ve 4BS) hazırlanan kompostların Agaricus bisporus mantarının misel gelişimi, verimi ve bazı kalite özelliklerine etkilerini belirlemektir. Denemede, kompostların pastörizasyon işlemi sonunda pH, nem, karbon (C), azot (N) ve bazı mineral madde miktarları ile C:N oranları belirlenmiştir. En yüksek toplam mantar verimi 2ÇA:2BS (227.26 kg/ton kompost) kompostundan elde edilmiştir. Yalnızca çay atığından ve çay atığının buğday sapı ile karışımından hazırlanan kompostların verimlerinin, buğday sapından hazırlanan komposta (kontrole) göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kompostların ortalama mantar ağırlığı, kuru madde ve protein içeriğine etkileri istatistiksel olarak çok önemli bulunmuştur.
Anahtar Kelime: kültür mantarı doğal gübreler kuru madde verim protein içeriği çay artıkları kompostlar buğday samanı Agaricus bisporus pastörizasyon

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji

Use of substrates prepared by the mixture of tea waste and wheat straw in Agaricus bisporus (L.) sing. cultivation

Öz:
The objective of this study is to determine the effects of composts prepared by different ratios of tea waste (TW) and wheat straw (WS) (1TW:3WS, 2TW:2WS, 3TW:1WS, 4TW and 4WS) on mycelium growth, mushroom yield and some quality properties of Agaricus bisporus mushroom. In the research, compost properties such as pH, moisture, carbon (C), nitrogen (N) and some mineral contents and C:N ratios were determined at the end of the pastorization process. The highest total mushroom yield was obtained from 2TW:2WS ( 227.26 kg/t compost) compost. It was determined that mushroom yields of composts prepared by tea waste alone and it's mixtures of wheat straw were higher than compost prepared by wheat straw (control). It was found that the effects of composts on average mushroom weight, dry matter and protein content were highly significant.
Anahtar Kelime: composts wheat straw Agaricus bisporus pasteurization mushrooms manures dry matter yields protein content tea wastes

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ağaoğlu S, Tetik A (1992) Bazı Agaricus bisporus ırklarının ürün verim ve kalitesi üzerine değişik yetiştirme ortamlarının etkileri. In: Yılmaz K (ed), Türkiye IV. Yemeklik Mantar Kongresi Bildirileri, Yalova, 107-115 .
  • Allison WH, Kneebone LR (1962) Influence of compost pH and casing soil pH on mushroom production. Mush. Sci. 5, 81-90.
  • Awasthi SK, Pande N (1989) Spawn making and effect of spawn made up on various substrates on yield of P. sajor-caju (Fr.) Sing., an edible mushroom. National Academy Science Letters 12, 271-273.
  • Baysal E (1999) Çay Endüstrisi Lifsel Atıklarının Agaricus bisporus (Lange) Sing. Kültivasyonunda Değerlendirilebilme Olanakları. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.
  • Baysal E, Yalınkılıç MK, Peker H, Çolak M, Göktaş O, Özen E, Çolak AM (2003) Atık kağıtların çeşitli bitkisel ve odunsu atık/artık substratlarla Pleurotus ostreatus Jacq. ex Fr. Kummer kültivasyonunda değerlendirilmesi. Ekoloji 12, 12-16.
  • Bilgir B, Boztok K (1983) Kültür mantarı (Agaricus bisporus L. Sing.)'nin besin değeri üzerine araştırma. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 20, 9-17.
  • Bisht NS, Harsh NSK (1983) Cultivation of Pleurotus ostreatus on used tea-leaves. Bull. Brit. Myc. Soc. 17, 51-52.
  • Bisht NS, Harsh NSK (1984) Utilization of waste tea-leaves preparation of spawn of Agaricus bisporus and Volvariella volvacea. The Mushroom Journal 139, 231-233.
  • Cormican T, Staunton L (1991) Factors in Mushroom (Agaricus bisporus) Compost Productivity. In: Maher MJ (ed), Mushroom Science, Vol. XIII, Science and Cultivation of Edible Fungi, Balkema, Rotterdam, 221-226.
  • Crisan EV, Sands A (1978) Nutritional Value. The Biology and Cultivation of Edible Mushroom. Acad. Ress. Inc. Ltd., London.
  • Çolak M, Baysal E, Şimşek H, Toker H, Yılmaz F (2007) Cultivation of Agaricus bisporus on wheat straw and waste tea leaves based composts and locally available casing materials Part III: Dry matter, protein, and carbohydrate contents of Agaricus bisporus. African Journal of Biotechnology 6, 2855-2859.
  • Doğan H, Pekşen A (2003) Çay atıklarından hazırlanan yetiştirme ortamları ve dezenfeksiyon yöntemlerinin Pleurotus sajor-caju'nun verim ve kalitesine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 18, 39-48.
  • Erkel I, Işık SE (1992) Kompost Hazırlığında Aktivatör Olarak Bazı Organik Azotlu Madde Katkılarının Mantar Verimine Etkileri. Türkiye IV. Yemeklik Mantar Kongresi Bildirileri, 2-4 Kasım 1992, Cilt 1, Yalova, 117-125.
  • Fatı M, Işık SE, Erkel I, Genç A (1977) Değişik misel nispetlerinin mantar verim ve kalitesi üzerine etkilerinin araştırılması. Bahçe 8, 3, 1-6.
  • Gülser C, Pekşen A (2003) Using tea waste as a new casing material in mushroom (Agaricus bisporus (L.) Sing.) cultivation. Bioresource Technology 88, 153-156.
  • Günay A (1995). Mantar Yetiştiriciliği. Ilke Kitabevi, Ankara. Harsh NSK, Bisht NS, Upreti JC (1981) Utilization of waste paper and tea leaves to cultivate Pleurotus ostreatus. International Biodeterior. 17, 77-78.
  • Işık SE, Bayraktar K (1980) Sentetik Kompost Hazırlığında Ham Materyale Farklı Azot Uygulamalarının Verim, Kalite ve Erkenciliğe Etkileri. In: Ergin R (ed), Türkiye II. Yemeklik Mantar Kongresi Bildiri Metinleri, 9-12 Eylül 1980, Yalova, 10-20.
  • Jackson ML (1962) Soil Chemical Analysis. Prentice Hall. Inc., New York.
  • Kacar B, Kovancı I, Atalay IZ (1980) Utilization of the waste products of tea factories in agriculture. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yıllığı 29, 158-173.
  • Kacar B (1987) Çayın Biyokimyası ve Işlenme Teknolojisi. Çay Işletmeleri Genel Müdürlüğü Yayını No: 6, DSI Matbaası, Ankara.
  • Kacar B (1994) Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. Ankara Üni. Zir. Fak. Eğitim, Araş. ve Gel. Vak. Yay. No: 3, Ankara.
  • Kalay HZ, Yalınkılıç MK, Altun L (1993) Çay Fabrikası Lifsel Atıklarının Kültür Mantarı Agaricus bisporus (Lange) Sing. ve Pleurotus ostreatus (Jacq. ex Fr. Kummer) Üretiminde Kullanılması ve Atık Substrat Kompostu ile Açık Alanda Yapay Yoldan Kompostlaştırılan Çay Atıklarının Organik Gübre Olarak Değerlendirilmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Araştırma Fonu Projesi Kod No. 89.113.001.1, Trabzon.
  • Kütük C (2000) Çay atığı kompostu ve atık mantar kompostunun yetiştirme ortamı bileşeni olarak süs bitkisi yetiştiriciliğinde kullanılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5, 75-86.
  • Peker H, Baysal E, Yiğitbaşı ON, Şimşek H, Çolak M, Toker H (2007) Cultivation of Agaricus bisporus on wheat straw and waste tea leaves based compost formulas using wheat chaff as activator material. African Journal of Biotechnology 6, 400-409.
  • Pekşen A, Yakupoğlu G (2009) Tea waste as a supplement for the cultivation of Ganoderma lucidum. World Journal of Microbiology and Biotechnology 25, 611-618.
  • Oei P (1991) Cultivation on fermented substrate. Manual on Mushroom Cultivation, Tool Publications, Netherlands.
  • Öksüz M (1985) Türkiye'de çay atıklarından kafein üretimi. Çaykur Dergisi 1, 18-19.
  • Senyah JK (1988) Mushroom Form Waste Materials. In: Robinson RK (ed), Developments in Food Microbiology, Elsevier Applied Science Publishers Ltd, UK, 1-22.
  • Smith JF, Wood DA (1990) Cultivation of Edible Fungi on Plant Residues. In: Coughtan MP, Amaral MT (eds), Advance in Biological Treament of Lignocellulosic Materials, Elsevier Applied Science, Collago, 297-310.
  • Şimşek H, Baysal E, Çolak M, Toker H, Yılmaz F (2008). Yield response of mushroom (Agaricus bisporus) on wheat straw and waste tea leaves based composts using supplements of some locally available peats and their mixture with some secondary casing materials. African Journal of Biotechnology 7, 88-94.
  • Uzun A (1996) Çay Atıklarının Agaricus bisporus Mantarının Misel Üretiminde Sardırma Materyali Olarak Kullanımı. In: Yılmaz K (ed), Türkiye 5. Yemeklik Mantar Kongresi, 5-7 Kasım 1996, Yalova, 33- 41.
  • Yakupoğlu G, Pekşen A (2008) Influence of Wood-Chip Particle Size and Different Substrates Containing Tea Waste on Protein and Mineral Contents of Ganoderma lucidum. Blacksea International Environmental Symposium, 25-29 August 2008, Giresun, Turkey, 176-182.
  • Yalınkılıç MK, Türker MF (1992) Yakacak Oduna Alternatif Bir Enerji Kaynaği: Yakıt Biriketi.
  • Orenko-92, I. Ulusal Orman Ürünleri Endüstri Kongresi Bildiriler Kitabı, 22-25 Eylül 1992, Trabzon, 159-176.
  • Yalınkılıç MK, Altun L, Kalay HZ (1996) Çay fabrikaları çay yaprağı artıklarının kompostlaştırılarak orman fidanlıklarında organik gübre olarak kullanılması. Ekoloji 18, 28-32.
  • Wood DA (1984) Microbial processes in mushroom cultivation; a large scale solid substrate fermentation. Journal Chem. Tech. Biotechnol. 34, 232-240.
APA Peksen A, Günay A (2009). Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. , 48 - 54.
Chicago Peksen Aysun,Günay Atilla Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. (2009): 48 - 54.
MLA Peksen Aysun,Günay Atilla Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. , 2009, ss.48 - 54.
AMA Peksen A,Günay A Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. . 2009; 48 - 54.
Vancouver Peksen A,Günay A Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. . 2009; 48 - 54.
IEEE Peksen A,Günay A "Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı." , ss.48 - 54, 2009.
ISNAD Peksen, Aysun - Günay, Atilla. "Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı". (2009), 48-54.
APA Peksen A, Günay A (2009). Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji, 19(73), 48 - 54.
Chicago Peksen Aysun,Günay Atilla Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji 19, no.73 (2009): 48 - 54.
MLA Peksen Aysun,Günay Atilla Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji, vol.19, no.73, 2009, ss.48 - 54.
AMA Peksen A,Günay A Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji. 2009; 19(73): 48 - 54.
Vancouver Peksen A,Günay A Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji. 2009; 19(73): 48 - 54.
IEEE Peksen A,Günay A "Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı." Ekoloji, 19, ss.48 - 54, 2009.
ISNAD Peksen, Aysun - Günay, Atilla. "Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı". Ekoloji 19/73 (2009), 48-54.