Yıl: 2010 Cilt: 76 Sayı: 144 Sayfa Aralığı: 1 - 11 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası

Öz:
Türkiye’de Harita Genel Komutanlığı ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından bugüne dek elde edilen gravite ölçülerinin jeodezik ve jeofizik amaçlarla kullanılması, standartların oluşturulması, kurumlar arasında eşgüdümün sağlanması ve sonuç gravite anomali haritasının diğer kullanıcıların kullanımına sunulması maksadıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Gravimetrik yöntemlerde ulusal standartlara ulaşılabilmesi için kullanılan tüm ölçü, koordinat ve değerlerin ulusal/uluslararası referans sistemlerine dayalı olarak tanımlanması sağlanmıştır. Bu amaçla Harita Genel Komutanlığı tarafından kurulan ve işletilen Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı (TUDKA), Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı (TUTGA), Türkiye Temel Gravite Ağı (TTGA) ve sayısal arazi modeli verileri kullanılmıştır. Tüm hesaplamalar Jeodezik Referans Sistemi 1980 (GRS80) tanım ve parametreleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Gravite ölçülerinin gerçek yer gravite potansiyelinin eşpotansiyel yüzeylerinden biri ve en önemlisi olan geoide indirgenmesi için gerekli eşitlikler, parametreler ve yöntemler açıklanmış ve standart olarak uygulanmıştır. Genel olarak ölçülen gerçek gravite ile hesaplanan normal gravite arasındaki fark olarak ifade edilen gravite anomalisi değişik indirgeme yöntem ve miktarına göre çeşitli isimler almaktadır. Bu şekilde tanımlanan “serbest hava”, “Bouguer” ve “izostatik” gravite anomalileri tüm Türkiye için hesaplanmıştır. Hesaplamalarda yalnızca karalarda mevcut gravite ölçüleri kullanılmıştır. Bu çalışmada karalarda mevcut gravite ölçülerinden yararla Türkiye Gravite Anomali Haritaları hazırlanmıştır. Türkiye’de bundan sonra yapılacak gravite ölçüleri ve bu çalışmada kullanılmayan gravite ölçülerinin de bu çalışmada verilen standart yöntemlerle indirgenmesinin yararlı olacağı değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji

(Isostatic Gravity Anomaly Map of Turkey)

Öz:
This study has been achieved by General Command of Mapping (HGK) and Directorate of Mineral Research and Exploration (MTA) so as to make the gravity measurements usable for geodetic and geophysical purposes, to determine the standards in gravity reductions, to coordinate the works between institutions, and to submit the resulting gravity anomaly maps to other users. All the measurements, coordinates and quantities that were used in computations are defined in national/international geodetic reference frames to reach the national standards in gravimetric methods. For this aim, data from Turkish National Vertical Control Network (TUDKA), Turkish National Fundamental GPS Network (TUTGA), Turkish Fundamental Gravity Network (TTGA) and the digital terrain model, which have been established and maintained by GCM, were used. The definitions and parameters of Geodetic Reference System 1980 (GRS80) were used in all computations. The equations, parameters and methods applied for the reduction of gravity observations to the geoid surface, which is one of the most important equipotential surfaces of the Earth’s actual gravity potential, were explained and applied in this study.. The gravity anomaly, which is generally defined as the difference between measured actual gravity and computed normal gravity, has various definitions depending on the reduction method. “Free air”, “Bouguer” and “Isostatic” gravity anomaly fields were computed for the Turkish territory. Only the gravity data available for Turkish territory were used in the computations. The gravity anomaly maps and the statistics related to gravity anomaly and its corrections, which were computed by using the existing terrestrial gravity data, were produced in this study. We believe that the gravity data, those other than used in this study and to be collected in the future, must be reduced using the standards and methods given in this study.
Anahtar Kelime:

Konular: Jeoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Bibliyografik
  • Ayhan, M.E., C.Demir, 1992, Türkiye Ulusal Düşey Kontrol (Nivelman) Ağı-1992 (TUDKA-92), Harita Dergisi, Sayı 109.
  • Ayhan, M. E., C. Demir, O. Lenk, A. Kılıçoğlu, B. Aktuğ, M. Açıkgöz,, O. Fırat, Y. S. Şengün, A. Cingöz, M. A. Gürdal, A. İ. Kurt, M. Ocak, A. Türkezer, H. Yıldız, N. Bayazıt, M. Ata, Y. Çağlar, A. Özerkan, 2002, Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı 1999. (TUTGA-99), Harita Dergisi Özel Sayı 16.
  • Demir, C. A. Cingöz, 2002, Türkiye Ulusal Jeodezi Komisyonu (TUJK) 2002 Yılı Bilimsel Toplantısı, Tektonik ve Jeodezik Ağlar Çalıştayı bildiriler ve konuşma tutanakları, S.139.
  • Demir, C. , A.Kılıçoğlu, O.Fırat, 2006, Türkiye Temel Gravite Ağı-1999 (TTGA-99), Harita Dergisi, Sayı 136, S. 49.
  • Featherstone,W.E., R.I.Hackney, 2003, Geodetic versus geophysical perspectives of the gravity anomaly. Geophysical Journal International. Vol.154,p.35-43.
  • Forsberg, R, 1984, A study of terrain reductions, Density Anomalies and Geopysical Inversion Methods in Gravity Field Modelling, Reports of Deparment of Geodetic Science and Surveying. No:355. Tho Ohio State Univ. Ohio 1984.
  • Heiskanen W.A. and H. Moritz, 1967, Physical Geodesy, W.H.Freeman, San Fransisco.
  • Holom, I. D., J. S. Oldow, 2007, Gravity reduction spread sheet to calculete the bouger anomally using standardized methods and constents, Geosphere April 2007 vol.3 no.2 page. 86-90 DOI:10.1130/GES00060.1.
  • LaFehr, T.R, 1991, Standardization in gravity reduction, Geophysics, Vol. 56 No.8. p.1170-1178.
  • Moritz, H., 1988), Geodetic Reference System 1980, Bulletin Geodesique. Vol.62, No.3. p.128-133.
  • Simpson, R. W., Jachens, R. C., Blakely, R. J., 1986, A New Isostatic Residual Gravity Map of the Conterminous United States With aDiscussion on the Significance of Isostatic Residual Anomalies, Journal of geophysical Research. Vol. 91 B8. p.8348- 8372.
  • Watts, A.B., 2001, Isostasy and flexure of the litosphere, Cambridge University Press. First edition.478 p.
  • Wellenhof-Hoffman, B. H. Moritz, 2005, Physical Geodesy Springer, Wien, New York. First edition, 403 p.
APA KILIÇOĞLU A, LENK O, DİRENÇ A, Simav M, Yildiz H, AKTUĞ B, TÜRKEZER A, GÖÇMEN C, PASLI E, AKÇAKAYA M (2010). Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. , 1 - 11.
Chicago KILIÇOĞLU Ali,LENK Onur,DİRENÇ Ahmet,Simav Mehmet,Yildiz Hasan,AKTUĞ Bahadır,TÜRKEZER Ali,GÖÇMEN Cemal,PASLI Eşref,AKÇAKAYA Meliha Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. (2010): 1 - 11.
MLA KILIÇOĞLU Ali,LENK Onur,DİRENÇ Ahmet,Simav Mehmet,Yildiz Hasan,AKTUĞ Bahadır,TÜRKEZER Ali,GÖÇMEN Cemal,PASLI Eşref,AKÇAKAYA Meliha Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. , 2010, ss.1 - 11.
AMA KILIÇOĞLU A,LENK O,DİRENÇ A,Simav M,Yildiz H,AKTUĞ B,TÜRKEZER A,GÖÇMEN C,PASLI E,AKÇAKAYA M Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. . 2010; 1 - 11.
Vancouver KILIÇOĞLU A,LENK O,DİRENÇ A,Simav M,Yildiz H,AKTUĞ B,TÜRKEZER A,GÖÇMEN C,PASLI E,AKÇAKAYA M Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. . 2010; 1 - 11.
IEEE KILIÇOĞLU A,LENK O,DİRENÇ A,Simav M,Yildiz H,AKTUĞ B,TÜRKEZER A,GÖÇMEN C,PASLI E,AKÇAKAYA M "Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası." , ss.1 - 11, 2010.
ISNAD KILIÇOĞLU, Ali vd. "Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası". (2010), 1-11.
APA KILIÇOĞLU A, LENK O, DİRENÇ A, Simav M, Yildiz H, AKTUĞ B, TÜRKEZER A, GÖÇMEN C, PASLI E, AKÇAKAYA M (2010). Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. Harita Dergisi, 76(144), 1 - 11.
Chicago KILIÇOĞLU Ali,LENK Onur,DİRENÇ Ahmet,Simav Mehmet,Yildiz Hasan,AKTUĞ Bahadır,TÜRKEZER Ali,GÖÇMEN Cemal,PASLI Eşref,AKÇAKAYA Meliha Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. Harita Dergisi 76, no.144 (2010): 1 - 11.
MLA KILIÇOĞLU Ali,LENK Onur,DİRENÇ Ahmet,Simav Mehmet,Yildiz Hasan,AKTUĞ Bahadır,TÜRKEZER Ali,GÖÇMEN Cemal,PASLI Eşref,AKÇAKAYA Meliha Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. Harita Dergisi, vol.76, no.144, 2010, ss.1 - 11.
AMA KILIÇOĞLU A,LENK O,DİRENÇ A,Simav M,Yildiz H,AKTUĞ B,TÜRKEZER A,GÖÇMEN C,PASLI E,AKÇAKAYA M Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. Harita Dergisi. 2010; 76(144): 1 - 11.
Vancouver KILIÇOĞLU A,LENK O,DİRENÇ A,Simav M,Yildiz H,AKTUĞ B,TÜRKEZER A,GÖÇMEN C,PASLI E,AKÇAKAYA M Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası. Harita Dergisi. 2010; 76(144): 1 - 11.
IEEE KILIÇOĞLU A,LENK O,DİRENÇ A,Simav M,Yildiz H,AKTUĞ B,TÜRKEZER A,GÖÇMEN C,PASLI E,AKÇAKAYA M "Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası." Harita Dergisi, 76, ss.1 - 11, 2010.
ISNAD KILIÇOĞLU, Ali vd. "Türkiye İzostatik Gravite Anomali Haritası". Harita Dergisi 76/144 (2010), 1-11.