Yıl: 2009 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 141 - 170 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach

Öz:
Bir ülkenin sahip olduğu işgücünün nitelik düzeyi, o ülkenin ekonomik gelişiminin temel göstergelerinden birisidir. Ülkelerin sahip olduğu insan kaynaklarının etkin kullanılamaması, önemli sosyal ve ekonomik maliyetleri de beraberinde getirmektedir. Günümüz dünyasında, uluslararası alanda etkinliğin aracı rekabet gücü yüksek, bilgiye açık, üretken bir ekonomik potansiyele sahip olmaktır. Küreselleşen dünyada buna ulaşmanın en önemli yolu ise insan kaynaklarının sürekli geliştirilmesi olarak görülmektedir. Artık işsizliğin önlenmesi ve işsizlikle mücadele politikaları, olumsuz sosyal etkilerden korunmaktan çok, ekonomik gerekliliklerden kaynaklanmaktadır. 2O.yüzyılın ikinci yarısı boyunca çalışma ilişkilerini belirleyen birçok faktör 1990'lardan bu yana önemli değişmelere uğramıştır. Gerçekte, imalat sanayilerinde yoğunlaşan istihdama, istikrarlı ve güvenli bir kamu sektörüne ve güçlü bir sendika hareketine dayanan 20. yüzyılın geleneksel endüstri ilişkileri, 196O'lı ve 1970'li yıllarda zirve noktasına ulaşmıştır. Ancak 1980'lerden itibaren artan işsizlik 1990'larda da bu eğilimini sürdürmüş; bu durum, birçok ülkede sosyal korumanın zayıflamasına neden olmuştur. İşsizlikle mücadele ve istihdam yaratma sorunu gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm ekonomik yapıları önemli arayışlara itmiştir. Kuruluşundan itibaren üyelerinin ekonomik kalkınmasını sağlamak amacıyla alternatif politikalar üretme hedefinde olan Avrupa Birliği de aktif istihdam politikalarını, kriz ortamından etkilenen iş piyasalarının ve işsizlerin yeniden iş piyasasına entegrasyonu doğrultusunda geliştirmiştir. AB, içinde bulunduğu ekonomik konjonktürü ve özellikle küresel rekabette ABD ve Japonya 'dan kaynaklanan sert rekabet ortamını değerlendirerek, sosyal modelini daha verimli ve sürdürülebilir kılmak ve etkin bir istihdam politikası oluştunnak amacıyla Avrupa İstihdam Stratejisi (AİS) oluşturma çabası içine gitmiştir. Birlik içerisinde üye ülkelerin istihdam hedeflerinin belirlenmesinin ne yönde ve hangi başlıklar altında takip edileceği, AİS'de dört temel unsurla ifade edilmiştir. Bunlardan ilki ve belki de en dikkate değer olanı, işsizlere uygun beceriler ve teşvikler sunarak, iş hayatına dönüşü sağlayan ve iş piyasalarının açıklığını ifade eden "istihdam edilebilirlik "tir. Diğer unsurlar ise; "serbest girişimcilik", "uyum sağlama" ve "eşit fırsatlar "dır. AB'nin 2004 yılında yaşadığı son genişleme halkasında, işgücü piyasalarında ve işsizlikte önemli yapısal sorunlar yaşayan ülkelerin Birliğe dahil edilmesi, Avrupa işgücü piyasalarında olumsuz etkilere neden olmaktadır. Yeni üyelerde işgücünün vasıf seviyesinin genellikle düşük ve sektörel dağılımın diğer üyelere oranla farklı nitelikler taşıması önemli handikaplar olarak dikkati
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Türkiye işgücü piyasasında eğitimin rolü: Talep yönlü yaklaşım

Öz:
One of the basic criterions by evaluating the qualitative dimension of labor market analyses is the educational attainment. Labor inputs of manufacturing system are built by the outputs of education system. Thus, it is the education system which determines the qualitative and quantitative accordance of labor supply and demand to manufacturing system. From this aspect, the analysis of the role of education in labor markets is critically important. The researches concerning the effects of education on employability in terms of labor demand - side approach are very limited in Turkey. In other words, how to measure the effects of education on labor markets has been a weak point of education - labor market relations literature. So, this study aims to fill in the gap in this field. Therefore, the properties that are expected by the administrative officers in hiring and promoting processes, whether the status of educational level is a distinct preference reason have been analyzed in "Turkey's Top 500 Industrial Enterprises" Survey (2006). In this research, as collecting data instruments, a survey sheet which is composed of two parts has been built up and these sheets have been executed to administrative officers by direct conversation method. The conclusions of this research show that, the detailed studies concerning Turkey labor market could lead outstanding findings. Looking over the behaviors of labor demand-side in a macro - level would bring new insights to battle against unemployment, which is one of the most significant socio -economical problems of Turkey.çekmektedir. İşsizlik oranları açısından da durum farklı değildir. Yeni on üye ülkenin işsizlik oranları, eski on beş üyenin işsizlik oranlarının oldukça üzerindedir. Bu gelişme bütünleşme süreci ile birlikte, Birlik genelindeki işsizlik oranlarının artmasına neden olmuştur. AB'ye tam üyelik sürecinde bulunan Türkiye 'nin eğitim-istihdam analizi çerçevesinde değerlendirilmesi, Türkiye ve Birliğin gelecekteki insan kaynakları potansiyellerinin belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye'nin gerek sayısal gerek eğitimsel olarak sahip olduğu potansiyelin büyüklüğü, bu tür analizlerin geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma, eğitimsel niteliklerin özellikle emek talebi cephesinden ne şekilde algılandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. İnsan kaynaklarının geliştirilmesi meselesi hiç kuşkusuz sayısal ve niteliksel bir gelişimi içermektedir. İşgücü piyasasında talep edilen niteliklerin neler olduğu, bunların nasıl kazanılabileceği ve eğitimsel niteliklerin bireyin piyasadaki yerini ne ölçüde belirlediği gibi konular, eğitim-istihdam ilişkisinin kurulmasında ve insan kaynaklarının geliştirilmesinde talep cephesinin yaklaşımlarının esas alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Piyasaya sunulan eğitimsel niteliklerin kullanıcısı olan firmaların sahibi ya da yöneticisi konumundaki işverenlerin eğitimsel nitelikler ile istihdam edilebilirlik arasındaki ilişki konusundaki görüşleri, ulusal düzeydeki insangücü politikalarını da belirlemektedir. Bu çerçevede araştırmada, Türkiye'nin ilk 500 büyük firması içinde yer alan, özel sektörde, imalat sanayinde faaliyet gösteren ve Ankara bölgesinde merkezi bulunan Ankara Sanayi Odası (ASO) üyesi firmaların işverenleri tarafından "eleman alımında hangi özelliklere önem verildiği; söz konusu özellikler arasında eğitim düzeyinin belirgin bir tercih sebebi olup olmadığı ve eğitim-istihdam arasındaki ilişkinin hangi kuramsal yaklaşım çerçevesinde algılandığı" somlarına yanıt aranacaktır. Araştırmada, öncelikle eğitim-istihdam ilişkisi konusunda işgücü piyasasının talep kesiminin görüşlerini belirlemeye yönelik yapılan benzer çalışmaların sonuçlarını tespit etmek amacıyla yerli ve yabancı literatür taraması yapılmıştır. Çalışmada, nicel araştırma tekniklerinden "alan araştırması (survey) " tekniği kullanılmıştır. Bu araştırma tekniğinin kullanılmasının nedeni, kişisel ifadelere dayalı davranış, tutum ve karakteristiklere ilişkin araştırma yapılmasıdır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKGÜL, Aziz ve ÇEVİK, O. (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri: "SPSS' te İşletme Yönetimi Uygulamaları", Emek Ofset, Ankara.
  • ASHTON, David N.; MAGUIRE, M.J. and SPILSBURG, M. (1987), "Labour Market Segmentation and The Structure of The Youth Labour Market", Education, Unemployment and Labour Markets, (Ed.) P. BROWN and D.N. ASHTON, The Falmer Press, London.
  • AYDIN, İnayet (2006), "Türkiye'de Eğitim ve Bazı Sorunları", Kamuda Sosyal Politika, Cilt 1, Sayı 1.
  • BALCI, Ali (2004), Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler, 4. Baskı, PegemA Yayınları, Ankara.
  • BLAUG, Mark (1985), "Where Are We Now in The Economics of Education?", Economics of Education Review, Vol.4, No. 1.
  • BOYER, George R. and SMITH, R.S. (2001), "The Development of The Neoclassical Tradition in Labor Economics", Industrial and Labor Relations Review, Vol.54, No.2.
  • CARNOY, Martin (1983), "Economics and Education", Encylopedia of Educational Research, Me Millan Cor. Press.
  • DPT. (2003) Bölgesel Gelişme; "İllerin Sosyo- Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması" Araştırması, Ankara, http://www.dpt.gov.tr/bgyii/seg/iller2003.html (20.02.2007).
  • DERELİ, Toker (1997), Bilgi Çağında Endüstri İlişkileri, Değişim Yayıncılık, İstanbul.
  • DİKMEN, Meltem K. (2001) Eğitimin Büyüme ve Kalkınma Üzerindeki Etkileri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • HESAPÇIOĞLU, Muhsin (1994), İnsan Kaynakları Yönetimi ve Ekonomisi, Beta Yayınları, İstanbul.
  • HM TREASURY (1997), UK Employment Action Plan, Treasury Press Release 122/97, 13th October: Gordon Brown Unveils, London.
  • KESER, Aşkın (2002), Yeni Ekonomi Çerçevesinde Çalışma Hayatında Yaşanan Dönüşümler, (Der.) A.KESER, Ezgi Kitabevi, Bursa.
  • LEVITAN, Sar A., MANGUM, G.L. and MARSHALL, R.(1976), Human Resources and Labor Markets: Labor and Manpower in The American Economy, Second Edition, Harper& Row Publishers, New York.
  • MCNABB, R. (1987), "Labour Market Theories and Education", Economics of Education: Research and Studies, (Ed.) G. PSACHAROPOULOS, Pergamon Press, Oxford.
  • Ministry of National Education (2009), Education Statistics of Turkey 2008/2009, Ankara.
  • PARASIZ, İlker ve BİLDİRİCİ, M. (2002), Modem Emek Ekonomisi, Ezgi Kitabevi Yayınlan, Bursa.
  • PSACHAROPOULOS, G. and WOODHALL, M. (1994)" Eğitimin Ekonomik Büyümeye Katkısı", Eğitim Ekonomisi Seçme Yazılar, Pegem Yayınları, Ankara.
  • REBOUL, Olivier (1991), Eğitim Felsefesi, İletişim Yayınları- Cep Üniversitesi, İstanbul.
  • PIORE, Michael J., WACHTER, M.L. and GORDON R.A. (1974), "Primary and Secondary Labor Markets: A Critique of The Dual Approach", Brookings Papers on Economic Activity, Vol. 1974, No. 3.
  • UYANIK, Yücel (2000), "Eleme Hipotezi: Eğitimin İşgücü Piyasalarında Eleme Fonksiyonu", Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, Ankara.
  • ÜNAL, Işıl L. (1990), "İşverenlerin Eğitim- İstihdam İlişkisi Üe İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yayınlanmamış Araştırma, Ankara.
  • ÜNAL, Işıl L. (1991), "İşgücü Piyasalarında Eğitimsel Niteliklerin Rolü", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakülte Dergisi, Cilt 24, Sayı 1-2.
  • ÜNAL, Işıl L. (1996), Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi, Epar Yayınları, Ankara.
  • WORLD BANK(2006), Turkey Labor Market Study, Report No: 33254- TR.
APA ÖZAYDIN M, Metin B, KURNAZ I (2009). The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. , 141 - 170.
Chicago ÖZAYDIN MEHMET MERVE,Metin Banu,KURNAZ Işıl The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. (2009): 141 - 170.
MLA ÖZAYDIN MEHMET MERVE,Metin Banu,KURNAZ Işıl The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. , 2009, ss.141 - 170.
AMA ÖZAYDIN M,Metin B,KURNAZ I The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. . 2009; 141 - 170.
Vancouver ÖZAYDIN M,Metin B,KURNAZ I The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. . 2009; 141 - 170.
IEEE ÖZAYDIN M,Metin B,KURNAZ I "The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach." , ss.141 - 170, 2009.
ISNAD ÖZAYDIN, MEHMET MERVE vd. "The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach". (2009), 141-170.
APA ÖZAYDIN M, Metin B, KURNAZ I (2009). The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 141 - 170.
Chicago ÖZAYDIN MEHMET MERVE,Metin Banu,KURNAZ Işıl The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 11, no.2 (2009): 141 - 170.
MLA ÖZAYDIN MEHMET MERVE,Metin Banu,KURNAZ Işıl The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.11, no.2, 2009, ss.141 - 170.
AMA ÖZAYDIN M,Metin B,KURNAZ I The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2009; 11(2): 141 - 170.
Vancouver ÖZAYDIN M,Metin B,KURNAZ I The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2009; 11(2): 141 - 170.
IEEE ÖZAYDIN M,Metin B,KURNAZ I "The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach." Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, ss.141 - 170, 2009.
ISNAD ÖZAYDIN, MEHMET MERVE vd. "The role of education in labor markets in Turkey: A labor demand-Side approach". Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 11/2 (2009), 141-170.