Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği
Yıl: 2009 Cilt: 11 Sayı: 82 Sayfa Aralığı: 6 - 12 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği
Öz: Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması düşüncesi, folklor kavramı ile ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Bu düşünce UNESCO’nun 1972 Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin hazırlık çalışmaları sırasında uluslararası bir araca dönüşmüştür. Bolivya, 1973 yılında Yazar Hakları Evrensel Sözleşmesi’ne “folklorun korunması” ile ilgili bir protokol eklenmesini önermiştir. Bu öneriden sonra “folklor” bir UNESCO terimi niteliği kazanmıştır. 1989 Geleneksel Kültür ve Folklorun Korunması Tavsiye Kararı, 1994 Yaşayan İnsan Hazineleri Programı, 1997/98 İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Başyapıtları İlan Programı ve nihayet 2003 yılında imzalanan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi bu süreçte ve bu koruma düşüncesi içinde hazırlanmıştır. Bu arada İstanbul Bildirgesi’ni de hatırlamak gerekir. 2002 yılında İstanbul’da gerçekleşen Kültür Bakanları Üçüncü Yuvarlak Masa Toplantısı Kültürel Çeşitliliğin Aynasında Somut Olmayan Kültürel Miras başlıklı Kültür Bakanları Üçüncü Yuvarlak Masa Toplantısı, iki sözleşmenin ruhunu ve özünü yansıtmaktadır. Nitekim, bu toplantıdan bir yıl sonra Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, üç yıl sonra ise Kültürel İfadelerin Çeşitliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi UNESCO’da kabul edilmiştir. Birinci sözleşme somut olmayan kültürel mirasların korunmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını istemektedir. İkinci sözleşme ise insanlığın kültürel ifade çeşitliliğini savunmaktadır. Sözleşmenin tanımladığı kültürel ifade çeşitliliğinin kaynaklarının büyük kısmı, somut olmayan kültürel miras alanındadır. Yani denilebilir ki, somut olmayan kültürel mirasını koruyamayan ülkelerin kültürel ifade çeşitliliğine katkı vermesi beklenemez. Türkiye, son dönemlerde çeşitli nedenlerle birçok somut olmayan kültürel mirasını örgün ve yaygın eğitim alanına, kent yaşamına ve medyaya taşıyamamıştır. Bunun sonucu olarak birçok referans kaynağı unutulmuş, onların yerini kitle kültürünün ürettiği örnekler almıştır: Nardaniye Hanım’ın yerini Pamuk Prenses, Köroğlu’nun yerini Robin Hood, Kerem ile Aslı’nın yerini Romeo ve Juliet, Boz Atlı Hızır’ın yerini Noel Baba almıştır. Bu durum hem somut olmayan kültürel mirasın yok oluşu hem de kültürel ifade çeşitliğinin kayboluşu olarak görülebilir. Bu örnekler de göstermektedir ki, kültürel ifade çeşitliliğinin korunması, somut olmayan kültürel mirasın yaşatılmasına bağlıdır.
Anahtar Kelime: Konular:
Le patrimoine culturel immetariel et la diversite de l’exression culturelle
Öz: La pensé de la sauvegarde du patrimoine culture immatériel s’est révélée et s’est développée avec le concept de folklore. Cette idée est devenue un instrument international a l’UNESCO au cours de la préparation du texte de la convention concernant la protection du patrimoine mondial, culturel et naturel en 1972. La Bolivie a proposé un protocole concernant la sauvegarde du folklore dans la convention universelle du droit de auteur en 1973. Après cette proposition, le terme de folklore est devenu un terme de l’UNESCO. La recommandation sur la sauvegarde de la culture traditionnelle et populaire en 1989, Le commencement du programme des trésors humains vivants en 1994, le commencement de la proclamation des chefs-d’oeuvre du patrimoine oral et immatériel de l’humanité en 1997/98 et enfin la convention pour la sauvegarde du patrimoine immatériel en 2003 ont été préparés dans cette processus et dans cette esprit de la sauvegarde. Dans cette signification, Il faut se rappeler la déclaration d’İstanbul sur la protection de la culture immatériel, qui a été préparée au cours de la troisième table ronde des ministres de la culture, appelée le patrimoine culturel immatériel, miroir de la diversité culturelle en 2002. Le nom de Cette réunion reflétait l’âme et l’esprit de la convention 2003 et 2005. Après cette initiative, les deux conventions ont été préparées dans les conférences générales de l’UNESCO en trois ans. La convention pour la sauvegarde du patrimoine culturel immatériel demande que le patrimoine culturel immatériel se transmette de génération en génération. Quant à la convention sur la protection et la promotion de la diversité des expressions culturelles, elle défend la diversité des expressions culturelles de l’humanité. Le plus part des sources de la diversité des expressions culturelles, qui a été définie dans le texte de la convention, est dans le domaine du patrimoine culturel immatériel. A savoir, on peut dire que, si un pays ne sauvegarde pas son patrimoine culturel immatériel, il n’est pas capable d’avoir la diversité des expressions culturelles.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Chefs-d’oeuvre du patrimoine oral et immatériel de l’humanite, Proclamations 2001, Paris: UNESCO Yayını, 2001.
- Chefs-d’oeuvre du patrimoine oral et immatériel de l’humanite, Proclamations 2003, Paris: UNESCO Yayını, 2003.
- Chefs-d’oeuvre du patrimoine oral et immatériel de l’humanite, Proclamations 2005, Paris: UNESCO Yayını, 2006.
- “Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi”, (Çev. M. Öcal Oğuz, Yeliz Özay ve Ebru Demircan), Millî Folklor 81 (Bahar 2009) 106-115)
- Oğuz, M. Öcal “Araştırmaların Tarihi”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayını, 2008a.
- Oğuz, M. Öcal. “UNESCO ve Geleneğin Ustaları” Millî Folklor 77 (Bahar 2008c): 5-9.
- Oğuz, M. Öcal, “UNESCO ve İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirası Başyapıtları”, Millî Folklor 78 (Yaz 2008d):5-11.
- Oğuz, M. Öcal. “SOKÜM’ün Korunmasına Giden Yolda 1989 Tavsiye Kararı”, Millî Folklor 80 (Kış 2008b): 26-32.
- Proclamation des chefs-d’oeuvre du patrimoine oral et immatériel de l’humanité, Guide pourla preséntation des dossiers de candidature, Paris: UNESCO Yayını, 2001.
- “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Koruması Sözleşmesi”. (Çev. M. Öcal Oğuz, Yeliz Özay ve Pulat Tacar) Millî Folklor 65 (Bahar 2005): 163-171.
| APA | OĞUZ M (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. , 6 - 12. |
| Chicago | OĞUZ MEHMET ÖCAL Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. (2009): 6 - 12. |
| MLA | OĞUZ MEHMET ÖCAL Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. , 2009, ss.6 - 12. |
| AMA | OĞUZ M Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. . 2009; 6 - 12. |
| Vancouver | OĞUZ M Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. . 2009; 6 - 12. |
| IEEE | OĞUZ M "Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği." , ss.6 - 12, 2009. |
| ISNAD | OĞUZ, MEHMET ÖCAL. "Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği". (2009), 6-12. |
| APA | OĞUZ M (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi, 11(82), 6 - 12. |
| Chicago | OĞUZ MEHMET ÖCAL Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi 11, no.82 (2009): 6 - 12. |
| MLA | OĞUZ MEHMET ÖCAL Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi, vol.11, no.82, 2009, ss.6 - 12. |
| AMA | OĞUZ M Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi. 2009; 11(82): 6 - 12. |
| Vancouver | OĞUZ M Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi. 2009; 11(82): 6 - 12. |
| IEEE | OĞUZ M "Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği." Milli Folklor Dergisi, 11, ss.6 - 12, 2009. |
| ISNAD | OĞUZ, MEHMET ÖCAL. "Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği". Milli Folklor Dergisi 11/82 (2009), 6-12. |
