Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler

ÖZLÜ, Aslı; AKER, Tamer; Yildiz, Mustafa

Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler

Aslı ÖZLÜ, (Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kocaeli, Türkiye)

Mustafa YILDIZ, (Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kocaeli, Türkiye)

Tamer AKER (Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Kocaeli, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

17 0

Yıl: 2010 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 89 - 94 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler

Öz:

Amaç: Şizofreni hastalarına bakım vermenin olumsuz etkileriyle ilgili çok çalışma olmasına karşın, bakım verenlerde olabilecek olumlu değişimlerle ilgili çalışmalara rastlanmamıştır. Bu çalışmada şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ile sosyodemografik değişkenler, baş etme yolları ve sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya katılanlara Travma Sonrası Gelişim Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Baş Etme Yolları Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmaya 71 erkek, 29 kadın olmak üzere toplam 100 kişi katılmıştır. Veriler ilişkisiz grup t testi ve ki-kare testi ile analiz edilmiştir. Sonuç: Bakım verenin yaşının genç olmasının, genç hastalara bakım vermenin, sosyal destek varlığının, problem odaklı başa çıkma stratejisini kullanmanın travma sonrası gelişim ile ilişkili değişkenler olduğu bulunmuştur. Tartışma: Yeterli sosyal desteklerin sağlanması, bakım verenlerin problem odaklı başa çıkma stratejileri yönünden eğitilmesi, şizofreni tedavisinde tamamlayıcı olabilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Yoğun Bakım, Tıp Psikoloji Davranış Bilimleri

Posttraumatic growth and related factors in caregivers of schizophrenia patients

Öz:

Objective: Despite the research on negative effects of schizophrenia, research examining positive changes experienced by caregivers is nonexistent. The study aims to investigate the relationship between posttraumatic growth and sociodemographic variables, coping strategies, social support in caregivers of patients with schizophrenia. Methods: The Posttravmatic Growth Inventory, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Ways of Coping Inventory were used. One hundred caregivers (71 women, 29 men) were participated into the study. The results were analyzed by unpaired t and chi square tests. Results: Younger age of the caregivers and patients, more social support and using problem solving strategies were significantly related to posttraumatic growth. Discussion: Providing sufficient social support and educating caregivers on problem solving strategies might be supportive in treatment of schizophrenia.

Anahtar Kelime:

Konular: Yoğun Bakım, Tıp Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

1. Willick MS. Schizophrenia: A parents perspective-mourning without end. NC Andreasen (Ed.), Schizophrenia: From Mind to Molecule, Washington, DC, American Psychiatnc Press,1994, p.5-19.
2. Arıkan MK. Şizofreni Anlamak. Ankara, İmge Kitabevi, 1998.
3.Gülseren L. Şizofreni ve aile: Güçlükler; yükler, duygular, gereksinimler. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13:143-151.
4.Akkök F. Farklı özelliği olan çocuk anne babalarının yaşadıkları. N Karancı (Ed.), Farklıkla Yaşamak: Aile ve Toplumun Farklı Gereksinimleri Olan Bireylerle Birlikteliği, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları,1997,p.9-21.
5.Ciğerli Ö. Engelli Çocukların Anne Babalarının Sorunlarla Baş etmelerini Etkileyen Faktörler. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Kocaeli, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2005.
6.Hirst M. Carer distress: a prospective, population-based study. Soc Sci Med 2005; 61:697-708.
7.Treasure J. Review: exploration of psychological and physical health differences between caregivers and non-caregivers. Evid Based Ment Health 2004; 7:7-28.
8.www.sizofrenigonulluleri.org
9.Joseph S, Linley PA, Haris GJ. Understanding positive change following travma and adversity: structural clarification. J Loss Trauma 2005; 10:83-96.
10.Park CL, Cohen LH, Murch RL. Assesment and prediction of stres-related growth. J Pers 1996; 64:71-105.
11.Spiegel K, Schrimshaw EW. Perceiving benefits in adversity. Stres related growth in women living with HIV/AIDS. Soc Sci Med 2000; 51:1543-1554.
12.Tedeschi RG, Park CL, Calhoun LG. 1998. Posttravmatic growth: Conseptual issues. RG Tedeschi, CL Park, Calhoun LG (Eds.), Posttraumatic Growth: Conseptual Issues: Positive Changes in the Aftermath of the Crisis. New Jersey, Lawrence Erlbaum, 1998, p.1-23.
13.Tedeschi RG, Calhoun LG. The posttravmatic growth inventory. Measuring the positive legacy of travma. J Trauma Stress 1996; 9:455-471.
14.Calhoun LG, Tedeschi RG. Beyond recovery from travma: Implications for clinical practice and research. J Soc Issues 1998; 54:357-371.
15.Taku K, Calhoun C, Tedeschi R. The role of rumination in the coexistance of distress and posttravmatic growth among bereaved Japanese University Students. Death Studies 2008; 32:428-444.
16.Güneş H. Gender Differences in Distress Levels, Coping Strategies, Stress Related 1999 Marmara Earthquake. Unpublished Master's Thesis, Ankara, Middle East Technical University, 2001.
17.Zimet GD, Dahlem MW, Zimet SG. The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. J Pers Ases 1988; 52:30-41.
18.Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12:17-25.
19.Karancı N. Travma sonrası gelişim ve yordayıcı faktörler. Uluslararası Ruhsal Travma Toplantıları IV, Özet Kitabı, İstanbul, 2005, s.121-122,
20.Karancı NA, Erkam A. Variables related to stress-related to growth among Turkish breast cancer patients. Stress Health 2007; 23:315-322.
21.Linley PA, Josep S. Positive change following travma and adversity: A review. J Trauma Stress 2004; 17:11-21.
22.Karancı NA, Acartürk C. Post-travmatic growth among Marmara Earthquake survivors involved in disaster preparedness as volunteers. Traumatology 2005; 11:307-323.
23.Elçi Ö. Predictive Values of Social Support, Coping Styles and Stress Level in Posttravmatic Growth and Burnout Levels Among the Parents of Children with Autism. Unpublished Master's Thesis, Ankara, Middle East Technical University, 2004.
24.Cadell S, Regehr C, Hemsworth D. Factors contributing to posttravmatic growth: a proposed structural equation model. Am J Orthopsychiatry 2003; 73:279-287.
25.Cheryl H, Cryder MA, Ryan P, Kilmer PhD, Richard G, Tedeschi PhD, et al. An exploratory study of posttravmatic growth in children following a natural disaster. Am J Orthopsychiatry 2006; 76:65-69.
26.Dirik G, Karancı AN. Variables related to posttravmatic growth in Turkish rheumatoid arthritis patients. J Clin Psychol Med Settings 2008; 15:193-203.
27.Pittman JF, Llyod SA. Quality of life, social support, and stress. J Marriage Fam 1997; 50:53-67.
28.Powell S, Rosner R, Butollo W, Tedeschi RG, Calhoun LG. Posttravmatic growth after war: A study with former refugees and displaced people in Sarajevo. J Clin Psychol 2003; 59:71-83.
29.Weiss TZIPI. Corelates of posttravmatic growth husbands of breast cancer survivors. Psycho-Oncology 2004; 13:260-268.
30.Cordova M, Cunnigham L, Carlson C, Andry-kowski M. Posttravmatic growth following breast cancer: A controlled comparison study. H Psychol 2001; 20:176-185.
31.Kılıç C. Depremzedelerde travma sonrası gelişimin yordayıcıları. Uluslararası Travma Toplantıları IV, Özet Kitabı, İstanbul, 2005, s.123-124.

APA	ÖZLÜ A, Yildiz M, AKER T (2010). Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. , 89 - 94.
Chicago	ÖZLÜ Aslı,Yildiz Mustafa,AKER Tamer Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. (2010): 89 - 94.
MLA	ÖZLÜ Aslı,Yildiz Mustafa,AKER Tamer Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. , 2010, ss.89 - 94.
AMA	ÖZLÜ A,Yildiz M,AKER T Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. . 2010; 89 - 94.
Vancouver	ÖZLÜ A,Yildiz M,AKER T Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. . 2010; 89 - 94.
IEEE	ÖZLÜ A,Yildiz M,AKER T "Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler." , ss.89 - 94, 2010.
ISNAD	ÖZLÜ, Aslı vd. "Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler". (2010), 89-94.

APA	ÖZLÜ A, Yildiz M, AKER T (2010). Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(2), 89 - 94.
Chicago	ÖZLÜ Aslı,Yildiz Mustafa,AKER Tamer Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 11, no.2 (2010): 89 - 94.
MLA	ÖZLÜ Aslı,Yildiz Mustafa,AKER Tamer Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.11, no.2, 2010, ss.89 - 94.
AMA	ÖZLÜ A,Yildiz M,AKER T Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11(2): 89 - 94.
Vancouver	ÖZLÜ A,Yildiz M,AKER T Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11(2): 89 - 94.
IEEE	ÖZLÜ A,Yildiz M,AKER T "Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, ss.89 - 94, 2010.
ISNAD	ÖZLÜ, Aslı vd. "Şizofreni hastalarına bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etkenler". Anadolu Psikiyatri Dergisi 11/2 (2010), 89-94.