Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri

ÇETİNKAYA YILDIZ, EVRİM; Hatipoğlu Sümer, Zeynep

Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri

EVRİM ÇETİNKAYA YILDIZ, (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Zeynep HATİPOĞLU SÜMER (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

İlköğretim Online (elektronik)

7 0

Yıl: 2010 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 630 - 642 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri

Öz:

Çocukların kronik olarak siddete maruz kalmaları, siddetin düzeyi düsük bile olsa, sosyal gelisimlerini olumsuz olarak etkilemektedir. İlgili alan yazın incelendiğinde, siddeti önleme programlarının erken yas gruplarına yönelik olmasının daha etkili ve ekonomik olduğu belirtilmesine karsın programların büyük bir çoğunluğunun ergen gruplarını hedef aldığı görülmektedir. Bu amaçla bu çalısmada okul öncesi dönemdeki (3-6 yas) 62 çocuğun siddete maruz kalma düzeylerini belirlemek için Siddete Maruz Kalma Ölçeği’nin (VEX-Violence Exposure Scale; Fox ve Leavitt, 1995) Türkçe’ye uyarlaması yapılmıs formu bireysel mülakat yöntemi kullanılarak uygulanmıstır. Bulgular, okul öncesi dönem çocuklarının ev, okul ve mahalle ortamında çoğunlukla hafif düzeyde siddete maruz kaldığını, ancak çocukların rapor ettikleri ciddi düzey siddet olaylarının hemen hemen hepsinin ise mahalle ortamında gerçeklestiğini göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Aile Çalışmaları

Preschool children and violence: Exposure and victimization levels

Öz:

Children’s chronic exposure to violence negatively affects their social development even though the level of violence is low. In the available literature, implementing prevention programs at early ages is suggested due to being more effective and economic. Nevertheless, most of the violence prevention programs target adolescents. Therefore, in this study, violence exposure levels of 62 children (3-6 ages) are examined through Violence Exposure Scale (VEX-Violence Exposure Scale; Fox and Leavitt, 1995). The adapted version of VEX is administered through individual interviews. The results indicated that at all settings (home, school, and neighborhood) preschool children exposed to mild violence more than severe violence and almost all of the reported severe violence incidents occurred in the neighborhood setting.

Anahtar Kelime:

Konular: Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alikasifoğlu, M., Erginöz, E., Ercan, O., Uysal, O., Kaymak, D.A. ve İlter, O. (2004). Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. European Journal of Public Health, 14, 173-177.
Akbaba Altun, S., Yerin Güneri, O. ve Erdur Baker, Ö. (2006). Basındaki yansımaları ile okulda siddet. Eğitim Arastırmaları Dergisi (EJER), 24, 12-21.
Atik, G. (2006). The role of locus of control, self-esteem, parenting style, loneliness, and academic achievement in predicting bullying among middle school students (İlköğretim ikinci kademe öğrencileri arasındaki zorbalık davranısını yordamada denetim odağı, benlik saygısı, aile stili, yalnızlık ve akademik basarının rolü). Yayınlanmamıs Yüksek LisansTezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Attar, B.K., Guerra, N.G. ve Tolan, P.H. (1994). Neighborhood disadvantage, stressful life events, and adjustment in urban elementary-school children. Journal of Clinical Child Psychology, 23, 391-400.
Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A social Cognitive Theory. Englewood cliffs, N.J.: Prenticehall.
Benbenishti, R., Zeira, A., ve Astor, R. (1998). Violence in the Israei school system (Research report). The Hebrew University, Jerusalem: School of Social Work.
Bilir, S., Arı, M., Dönmez, N. B., Atik, B., ve San, P. (1991). Türkiye’nin 16 ilinde 4-12 yaslar arasındaki 50.473 çocuğa fiziksel ceza verme sıklığı ve buna iliskin problem durumlarının incelenmesi . Aile ve Toplum, 1(1), 57-70.
Bower, G.H., ve Sivers, H. (1998). Cognitive impact of traumatic events. Development and Psychopathology, 10, 625-653.
Crick, N. R., Casas, J. F., ve Ku, H. (1999). Physicaland relational peer victimization in preschool. Developmental Psychology, 35, 376–385.
Crick, N.R. ve Dodge, K.A. (1994). A review and reformulation of social information-processing mechanisms in children’s social adjustment. Psychologial Bulletin, 115, 74-101.
Çocuk Suçlular Raporu (2006). Ankara Ticaret Odası. 10.09.2008 tarihinde http://www.atonet.org.tr/turkce/bulten/bulten.php3?sira=412 adresinden alınmıstır
Deveci, S.E., ve Açık, Y. (2002). İlköğretim öğrencilerinin fiziksel siddete maruziyetleri ve yaklasımları. 06.08.2008 tarihinde http://www.dicle.edu.tr/talks/m9.29.htm adresinden alınmıstır.
Deveci, S.E., Açık, Y. ve Ayar, A. (2007). A survey rate of victimization and attitudes towards physical violence among schoolaged children in Turkey. Child: Care, Health and Developnent, 34(1), 25-31.
Dishion, T.J., Andrews, D.W., Kavanagh, K., ve Soberman, L.H. (1996). “Preventive Interventions for High-Risk Youth: The Adolescent Transitions Program.” In R. D. Peters ve R. J. McMahon (eds.), Preventing Childhood Disorders, Substance Abuse, and Delinquency: Prevention and Early Intervention Approaches. Thousand Oaks, Calif.: Sage.
Dölek, N. (2002). Öğrencilerde zorbaca davranısların arastırılması ve bir önleyici program modeli. Yayınlanmamıs doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Durant, R.H., Barkın, S., ve Krowchuk, D.P. (2001). Evaluation of a peaceful conflict resolution and violence prevention curriculum for sixth-grade students. Journal of Adolescent Health, 28, 386-393.
Eder, R. (1989). The emergent personologist: the structure and comment of 31/2, 51/2, 7 ½ year olds’ concepts of themselves and other persons. Child Development, 58, 1044-1050.
Elliott, D.S. (1994). Serious violent offenders: Onset, developmental course, and termination—The American Society of Criminology 1993 presidential address. Criminology, 32, 1–21.
Farrell, A. D. ve Sullivan, T.N. (2004). Impact of witnessing violence on growth curves for problem behaviors among early adolescents in urban and rural settings. Journal of Community Psychology, 32, 505-525.
Foster, D..A. (2000). The conflict resolution-training program in a rural, multicultural, elementary school. Unpublished master’s thesis. California State University, Fresno. 06.12.2006 tarihinde http://wwlib.umi.com/dissertations/ adresinden alınmıstır.
Fox, N.A. ve Leavitt, L.A. (1995). The Violence Exposure Scale for Children - VEX (preschool version). College Park: Department of Human Development, University of Maryland.
Garbarino, J., Kostelnky, K., ve Dubrow, N. (1991). No place to be a child. Lexington, MA: Lexington Books.
Guterman, N.B., Cameron, M., ve Staller, K. (2000). Definitional and measurement issues in the study of community violence among children and youth. Journal of Community Psychology, 28, 1-17.
Hasher, L., ve Zacs, R.T. (1984). Automatic processing of fundamental information: The case of frequency of occurrence. American Psychologist, 39, 1372-1388.
Ingoldsby, E.M. ve Shaw, D.S. (2002). Neighborhood contextual factors and early-starting antisocial pathways. Clinical Child and Family Psychology Review, 5(1), 21-55.
Kapçı, E.G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla iliskisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 1-13.
Karaman-Kepenekçi, Y. ve Çınkır, S. (2001), Lise Düzeyinde Öğrenciler Arasında Kabagüç. Yayınlanmamıs Arastırma Raporu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
Kliewer, W., Lepore, S.J., Oskin, D. ve Johnson, P. (1998). The role of social and cognitive processes in children's adjustment to community violence. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66(1), 199-209.
Kochenderfer, B.J. ve Ladd, G.W. (1996). Peer victimization: Cause or consequence of school maladjustment? Child Development, 67(4), 1305-1317.
Leaf, S. (2001). Psychologists offer successful strategies for reducing school violence. Health& Medicine Week 5, 4-5.
Margolin, G. ve Gordis, E.B. (2000). The effects of family and community violence on children. Annual Review of Psychology, 51, 445-479.
Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Cambridge, MA:Blackwell. ED 384 437.
O'Moore, A.M., Kirkham, C., & Smith, M. (1997). Bullying behaviour in Irish schools: A nationwide study. Irish Journal of Psychology, 18(2), 141-169.
Osofsky, J..D. (1995). The effects of exposure to violence on young children. American Psychologist, 50, 782-788.
Osofsky, J..D. (1999). The impact of violence on children.Future of Children, 9, 33-49.
Özcebe, H., Üner S., ve Çetik, H. (2006), “Adolesanlarda Siddet Davranısları (Üç Lise, Ankara, 2004), Siddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Siddet ve Alınabilecek Tedbirler, Uluslararası Katılımlı Sempozyum, Bildiri Özetleri, İstanbul, http://iogm.meb.gov.tr/siddetveokul/index.htm
Pekel. N, (2004), “Akran Zorbalığı Grupları Arasında Sosyometrik Statü, Yalnızlık Ve Akademik Basarı Durumlarının İncelenmesi.”, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Piskin, M. (2002) “Okul Zorbalığı: Tanımı, İliskili Olduğu Faktörler ve Alınabilecek Önlemler”. Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2). Ankara.
Piskin, M. (2006) “Akran Zorbalığı Olgusunun İlköğretim Öğrencileri Arasındaki Yaygınlığının İncelenmesi” I. Siddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Siddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 28-31 Mart 2006, MEB VE UNICEF
Raviv, A., Raviv, A., Shimoni, H., Fox, N.A., ve Leavitt, L.A. (1999). Children’s self-report of exposure to violence and its relation to emotional distress. Journal of Applied Developmental Psychology, 20(2), 337-353.
Raviv, A., Erel, O., Fox, N. A., Leavitt, L. A., Raviv, A., Dar, I., Shahinfar, A., ve Greenbaum, C. W. (2001). Individual measurement of exposure to everday violence among elementary school children across various settings. Journal of Community Psychology, 29(2), 117-140.
Richters, J.E. ve Martinez, P. (1993). The NIHM Community Violence Project I: Children as victims and witnesses to violence. Psychiatry, Interpersonal and Biological Processes (Special Issue), 56(1), 7-21.
Shahinfar, A., Fox, N.A. ve Leavitt, L.A. (2000). Preschool children's exposure to violence: Relation of behavior problems to parent and child reports. American Journal of Orthopsychiatry, 70(1), 115-125.
Shahinfar, A., Kupersmidt, J.B. ve Matza, L.S. (2001). The relation between exposure to violence and social information processing among incarcerated adolescents. Journal of Abnormal Psychology, 110 (1), 136-141.
Stein, B.D., Zima, B.T., Elliot, M., Burnham, M.A., Shahinfar, A., Fox, N., ve Leawitt, L.A. (2001). Violence exposure among school age children in foster care: Relationship to distress symptoms. American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 40, 588-594.
Sümer-Hatipoglu, Z., ve Aydın, G. (1999). Incidence of violence in Turkish schools: A review. International Journal for the Advancement of Counseling, 21, 335- 347.
Tarı, T., Ögel, K. ve Yılmazçetin- Eke, C. (2006). Okullarda Suç ve Siddeti Önleme. 1.Siddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Siddet ve Alınabilecek Önlemler Tedbirler Sempozyumu. İstanbul: 28-31 Mart 2006. MEB & UNICEF.
Woolley, J. (1998). Thinking about fantasy: Are children fundamentally different thinkers and believers from adults? Child Development, 68, 991-1011.
Yurtal, F. ve Cenkseven, F. (2006). İlkogretim okullarında zorbalığın incelenmesi I. Siddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Siddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 28-31 Mart 2006, MEB VE UNICEF.
Webster-Stratton, C. ve Taylor, T. (2001). Nipping Early Risk Factors in the Bud: Preventing Substance Abuse, Delinquency, and Violence in Adolescence Through Interventions Targeted at Young Children (0–8 Years). Prevention Science, 2(3), 165-192.
White, J.A. (1995). Violence prevention in schools. Journal of Health Education, 26 (1), 52-53.
Whitney, I., ve Smith, P.K. (1993). A survey of the nature and extent of bullying in junior/middle and secondary schools. Educational Research, 35(1), 3-25.
Winslow, E.B. ve Shaw, D.S. (2007). Impact of neighborhood disadvantage on overt behavior problem during early childhood. Aggressive Behavior, 33, 207-219.

APA	ÇETİNKAYA YILDIZ E, Hatipoğlu Sümer Z (2010). Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. , 630 - 642.
Chicago	ÇETİNKAYA YILDIZ EVRİM,Hatipoğlu Sümer Zeynep Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. (2010): 630 - 642.
MLA	ÇETİNKAYA YILDIZ EVRİM,Hatipoğlu Sümer Zeynep Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. , 2010, ss.630 - 642.
AMA	ÇETİNKAYA YILDIZ E,Hatipoğlu Sümer Z Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. . 2010; 630 - 642.
Vancouver	ÇETİNKAYA YILDIZ E,Hatipoğlu Sümer Z Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. . 2010; 630 - 642.
IEEE	ÇETİNKAYA YILDIZ E,Hatipoğlu Sümer Z "Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri." , ss.630 - 642, 2010.
ISNAD	ÇETİNKAYA YILDIZ, EVRİM - Hatipoğlu Sümer, Zeynep. "Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri". (2010), 630-642.

APA	ÇETİNKAYA YILDIZ E, Hatipoğlu Sümer Z (2010). Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. İlköğretim Online (elektronik), 9(2), 630 - 642.
Chicago	ÇETİNKAYA YILDIZ EVRİM,Hatipoğlu Sümer Zeynep Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. İlköğretim Online (elektronik) 9, no.2 (2010): 630 - 642.
MLA	ÇETİNKAYA YILDIZ EVRİM,Hatipoğlu Sümer Zeynep Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. İlköğretim Online (elektronik), vol.9, no.2, 2010, ss.630 - 642.
AMA	ÇETİNKAYA YILDIZ E,Hatipoğlu Sümer Z Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. İlköğretim Online (elektronik). 2010; 9(2): 630 - 642.
Vancouver	ÇETİNKAYA YILDIZ E,Hatipoğlu Sümer Z Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri. İlköğretim Online (elektronik). 2010; 9(2): 630 - 642.
IEEE	ÇETİNKAYA YILDIZ E,Hatipoğlu Sümer Z "Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri." İlköğretim Online (elektronik), 9, ss.630 - 642, 2010.
ISNAD	ÇETİNKAYA YILDIZ, EVRİM - Hatipoğlu Sümer, Zeynep. "Okul öncesi çocuklar ve şiddet: Tanık ve kurban olma düzeyleri". İlköğretim Online (elektronik) 9/2 (2010), 630-642.