Yıl: 2007 Cilt: 11 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 471 - 502 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü

Öz:
Osmanlı Devleti’nde kadının hukuki statüsünü belirleyen konulardan birisi de miras hukukundaki konumudur. Osmanlı hukuk sisteminin ikili yapısı çerçevesinde her türlü mülk menkul ve gayrimenkul mal mirasçılar arasında İslam Miras Hukuku hükümlerine göre paylastırılmıstır. Ana kaynaklarda yer alan düzenlemelere göre kadınlar bazı durumlarda kendileriyle aynı konumda olan erkeklerin yarısı kadar mirastan pay alabilmislerdir. Buna karsılık miri arazi, gayrisahih vakıfl ar, icareteynli vakıfl ar ve mukataalı vakıfl arın tasarruf hakkı ise örfi intikal hükümlerine göre gerçeklesmistir. Örfi intikalde ise ser’i intikalin tersine zaman içinde cinsiyetler arası esitlik temeline dayanan düzenlemeler yapılmıstır. 1913 yılında yapılan son düzenleme ile her zümre için kadın ve erkek arasında hukuki esitlik sağlanmıstır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • • Akın Zeki, “İslam Miras Hukukunun Umumi Esasları ve Osmanlı Kanunnamelerinde Buna Aykırı Hükümler”, Adalet Dergisi, Yıl: 41, sy. 11.
  • • Aktan Hamza, “İslam Aile Hukuku”, Sosyo-Kültürel Değisme Sürecinde Türk Ailesi, Ankara 1992.
  • • Akgündüz Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, 2. Kitap, İstanbul 1990.
  • • Akyılmaz Gül, İslam ve Osmanlı Hukukunda Kadının Statüsü, Konya 2000.
  • • Akyılmaz Gül, “The Kadi in the Ottoman Empire”, Position und Aufgaben des Richters nach westlichem und nach islamischem Recht, Mohr Siebeck 2007.
  • • Ali Haydar, Serh-i Cedid-i Kavanin-ül Arazi, İstanbul 1321.
  • • Anhegger R./İnalcık Halil, Kanunname-i Sultanî ber Müceb-i Örf-i Osmanî, Ankara 1956.
  • • Ansay Sabri Sakir, Hukuk Tarihinde İslam Hukuku, Ankara 1954. (İslam Hukuku)
  • • Arsal Sadri Maksudi, Türk Tarihi ve Hukuk, İstanbul 1947.
  • • Ates Süleyman, İslamda Kadın Hakları, İstanbul 1996.
  • • Atıf Bey, Kanunname-i Arazi Serhi, İstanbul 1330.
  • • Aydın Mehmet Akif , “Osmanlı Hukukunun Genel Yapısı ve İsleyisi”, Türkler, c. 10, Ankara 2002.
  • • Aydın Mehmet Akif, Türk Hukuk Tarihi, İstanbul 1999. (Hukuk Tarihi)
  • • Baer Gabriel, “Women and Wakf, An Analysis of the İstanbul Tahrir of 1546” Asian and Africian Studies, c. 17, sy. 9–10.
  • • Barkan Ömer Lütfi , “Türk Toprak Hukukunda Tanzimat ve 1274/1858 Tarihli Arazi Kanunnamesi”, Tanzimat, İstanbul 1940. (Tanzimat)
  • • Barkan Ömer Lütfi XV XVI. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Zirai Ekonominin Hukukî ve Mali Esasları, İstanbul 1943.
  • • Berki Ali Himmet, İslam Hukukunda Feraiz ve İntikal, Ankara 1986. (Feraiz)
  • • Berki Saadettin, “Eski Hukukumuzda Feraiz”, Adalet Dergisi, Yıl: 52, sy.7-8, 1961.
  • • Bilmen Ömer Nasuhi, Hukuk-ı İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhıyye Kamusu, c. 2, İstanbul.
  • • Cin Halil, Eski ve Yeni Türk Hukukunda Tarım Arazilerinin Miras Yoluyla İntikali, Ankara 1979. (Miras)
  • • Cin Halil, İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme, Konya 1988. (Evlenme)
  • • Cin Halil, Osmanlı Toprak Düzeni ve Bu Düzenin Bozulması, Konya 1992. (Toprak)
  • • Cin Halil/Akyılmaz Gül, Türk Hukuk Tarihi, Konya 2008.
  • • Döndüren Hamdi, “Ashabü’l Feraiz”, TDVİA, c. 3, İstanbul 1991.
  • • Findley Carter V., Ottoman Civil Offi cialdom, Princeton 1989.
  • • Halis Esref, Külliyat-ı Serh-i Kanun-ı Arazi, İstanbul 1315.
  • • İnalcık Halil, “Örf”, İ. A. c. 9, İstanbul 1988.
  • • Karakoç Serkiz, Tahsiyeli Kavanin, I, Dersaadet 1330.
  • • Karal Enver Ziya, Selim III’ün Hatt–ı Humayunları-Nizam-ı Cedid, Ankara 1988.
  • • Karaman Hayrettin, “Asabe”, TDVİA, c. 3, İstanbul 1991. (Asabe)
  • • Karaman Hayrettin, Mukayeseli İslam Hukuku, c. 3, İstanbul 1986. (İslam Hukuku)
  • • Kaya Ali, “17.Yüzyıl Bursa Ser’iyye Sicillerinin İslam Aile Hukuku Açısından Tahlili”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 17, sy. 1, 2008.
  • • Kırbasoğlu Hayri, “Kadın Konusunda Kur’an’a Yöneltilen Baslıca Elestiriler”, İslâm’da Kadın Hakları, c. 1, Ankara 1993.
  • • Mahmut Esad, Feraid-ül Feraiz, İstanbul 1326.
  • • Maydaer Saadet, “Osmanlıda Klasik Döneminde Kadınların Servet Edinme Yolları”,http://topatan.blogspot.com/2008/04/osmanl-klasik-dneminde- kadnlarn-servet.html
  • • Mumcu Ahmet, Osmanlı Devleti’nde Siyaseten Katl, Ankara 1985.
  • • Ongan Halit, Ankara’nın İki Numaralı Ser’iyye Sicili, Ankara 1974.
  • • Ömer Hilmi Ahkam’ül Arazi, İstanbul 1300.
  • • Öztürk Yasar Nuri, Kur’an’daki İslâm, İstanbul 1992.
  • • Powers David S., “The Islamic Inheritance System: A Social Historical Approach”, Islamic Family Law, (Ed: Mallat Cibli/Connors June), London 1993.
  • • Sak İzzet, 10 Numaralı Konya Ser’iyye Sicili (1070-1071/1659-1661), Konya 2003.
  • • Seyhan S., Tatbikatlı İntikal ve Feraiz Kanunları, Ankara 1948.
  • • Seriyye Sicilleri, Türk Dünyası Arastırma Vakfı, c. 1, İstanbul 1988.
  • • Yüksel Hasan/Savas Saim, “Osmanlı Aile Hayatına İliskin Fetvalar”, Sosyo- Kültürel Değisme Sürecinde Türk Ailesi, c. 3, Ankara 1992.
  • • Vedud -Muhsin Amine, Kur’an ve Kadın, (Çeviren: Sisman Nazife), İstanbul 1997.
  • • Yüksel Hasan, “Vakfi yelere Göre Osmanlı Toplumunda Aile”, Sosyo-Kültürel Değisme Sürecinde Türk Ailesi, c. 2, Ankara 1992.
APA AKYILMAZ S (2007). Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. , 471 - 502.
Chicago AKYILMAZ Sevgi Gül Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. (2007): 471 - 502.
MLA AKYILMAZ Sevgi Gül Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. , 2007, ss.471 - 502.
AMA AKYILMAZ S Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. . 2007; 471 - 502.
Vancouver AKYILMAZ S Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. . 2007; 471 - 502.
IEEE AKYILMAZ S "Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü." , ss.471 - 502, 2007.
ISNAD AKYILMAZ, Sevgi Gül. "Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü". (2007), 471-502.
APA AKYILMAZ S (2007). Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1-2), 471 - 502.
Chicago AKYILMAZ Sevgi Gül Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 11, no.1-2 (2007): 471 - 502.
MLA AKYILMAZ Sevgi Gül Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.11, no.1-2, 2007, ss.471 - 502.
AMA AKYILMAZ S Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2007; 11(1-2): 471 - 502.
Vancouver AKYILMAZ S Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2007; 11(1-2): 471 - 502.
IEEE AKYILMAZ S "Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü." Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11, ss.471 - 502, 2007.
ISNAD AKYILMAZ, Sevgi Gül. "Osmanlı miras Hukukunda kadının statüsü". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 11/1-2 (2007), 471-502.