Yıl: 2009 Cilt: 8 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 119 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”

Öz:
Dindarlık, toplumsal alanda, dini inanç ve uygulamalara yönelik düşünüş, duyuş ve davranış tarzı biçiminde tezahür etmektedir. Böylece, bireyin dini yönelimi de, çeşitli zihniyet kalıpları içerisinde operasyonelleştirilebilmektedir. Buradan hareketle, bireylerin gündelik yaşam dünyasını oluşturan ve şekillendiren dini tutum ve davranışlarında, dinsel zihniyet kalıplarının hangi tarz yorumlarının (normatif ve popüler) etkili olduğunun araştırılması ve analiz edilmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada, dini yönelim objesi olarak, normatif ve popüler tarzı dini tutumları ölçmek için geliştirilen ‘Dini Yönelim Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Anılan çalışma yapılırken, öncelikle konunun teorik boyutu tartışılmış ve daha sonra da metodolojik yönü üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Approach to religion by the normative and popular: “A Test on the Religious Orientation Scale”

Öz:
Religiosity appears in the forms of mentality, feeling and behaviors towards religious belief and practices in the social area. Thus, individual religious orientation has been made operational within the various forms. Therefore, it is very important to investigate and to analyze which version of the style of the religious mentality is affecting on the individual religious attitude and behaviors constituting and shaping everyday life. In this study, we have made validity and reliability analysis for the Religious Orientation Scale that is developed to measure normative and popular religious attitudes as an object of religious orientation. We have firstly focused on the theoretical and then methodological dimensions of this scale.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Albelaikhi, Abdülaziz A. Development of Muslim Religiosity Scale, Unpublished Ph.D. Dissertation, Department of Psychology, University of Rhode Island, Rhode Island 1997.
  • Arabacı, Fazlı, “Türkiye’de Dini Sosyalleşmenin Temel Etkenleri”, Dini Araştırmalar, 2003, c. 6. sayı: 16, ss. 39‐54.
  • Arseven, Ali Doğan, Alan Araştırma Yöntemi, Gül Yay., Ankara 1993.
  • Arslan, Mustafa, Türk Popüler Dindarlığı (Çorum Örneği), DEM Yay., İstanbul 2004.
  • Arslantürk, Zeki, Araştırma Metot ve Teknikleri, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay., İstanbul 1999.
  • Baş, Türker, Anket Nasıl Hazırlanır? Uygulanır? Değerlendirilir?, Seçkin Yay., Ankara 2005.
  • Büyüköztürk, Şener, Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegema Yay., Ankara 2004.
  • DİE, 2000 Genel Nüfus Sayımı; 55 Samsun, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yay., Ankara 2002.
  • Erkol, Mehmet, Din‐Dindarlık Kavramları ve Sosyolojik Bir Yöntem Olarak Dindarlık Ölçekleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü., Konya 2004.
  • Fırat, Erdoğan, Üniversite Öğrencilerinde Allah İnancı ve Din Duygusu: Din Psikolojisi Açısından Bir Değerlendirme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 1977.
  • Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, İnsan Yay., İstanbul 1998.
  • Günay, Ünver, Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, Erzurum Kitaplığı, İstanbul 1999.
  • Günay, Ünver, “Dindarlığın Sosyolojisi”, Dindarlığın Sosyo‐Psikolojisi, edit.: Ü. Günay, C. Çelik, Karahan Kitabevi, Adana 2006, ss. 1‐59.
  • Hill, Peter C. and Ralph W. Hood (edit.), Measures of Religiosity, Religious Education Press, Birmingham 1999.
  • Janson, Darrel A, Religious Socialization And LDS Young Adults, Unpublished PhD. Dissertation, Department of Marriage Family and Human Development, Brigham Young University Brigham, 2002.
  • Karslı, Necmi, Dindarlık Olgusu ve Dindarlığı Ölçme Girişimleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2005.
  • Kaya, Mevlüt, Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum, Etüt Yay., Samsun 1998.
  • Kayış, Aliye, “Güvenirlik Analizi (Reliability Analysis)”, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, edit.: Ş. Kalaycı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara 2006, ss. 401‐419.
  • Kehrer, Günter, Din Sosyolojisi, çev.: S. Yüksel, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 1992.
  • Köktaş, M. Emin, Türkiye’de Dini Hayat, İzmir Örneği, İşaret Yay., Ankara 1993.
  • Mehmedoğlu, Ali Ulvi, Kişilik ve Din, DEM Yayınları, İstanbul 2004.
  • Mensching, Gustav, Din Sosyolojisi, çev.: M. Aydın, Din Bilimleri Yay., Konya 1994.
  • Mutlu, Kayhan, “Bir Dindarlık Ölçeği (Sosyolojide Yöntem Üzerine Bir Tartışma)”, İslami Araştırmalar Dergisi, 1989 c. III, sayı: 4, ss. 194‐199.
  • Okumuş, Ejder, Gösterişçi Dindarlık, Pınar Yayınları, İstanbul 2002.
  • Onay, Ahmet, Dindarlık, Etkileşim ve Değişim, DEM Yay., İstanbul 2004.
  • Otto, Rudolf, The Idea of The Holy, Trans.: J. W. Harvey, Oxford University Press, London 1928.
  • Subaşı, Necdet, “Türk(iye) Dindarlığı: Yeni Tipolojiler”, İslamiyat, 2002, c. 5, sayı: 4, ss. 17‐40.
  • Taplamacıoğlu, Mehmet, “Yaşlara Göre Dini Yaşayışın Şiddet ve Kesafeti”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1962, c. X, ss. 141‐151.
  • Tekin, Halil, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Yargı Yay., Ankara 1991.
  • Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara 2008.
  • Wach, Joachim, Din Sosyolojisi, çev.: Ü. Günay, MÜİFV Yay., İstanbul 1995.
  • Weber, Max, “Din Sosyolojisi” çev.: M. Ayyıldızoğlu, Din Sosyolojisi, der.: Y. Aktay, M. E. Köktaş, Vadi Yay., Ankara 1998, ss. 153‐164.
  • Yapıcı, Asım, “Dini Yaşayışın Farklı Görüntüleri ve Dogmatik Dindarlık” Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2002, c. 2. sayı: 2, ss. 75‐117.
  • Yıldız, Murat, “Dindarlığın Tanımı ve Boyutları Üzerine Psikolojik Bir Çalışma”, Tabula‐Rasa, 2001, yıl:1, sayı: 1, ss. 19‐42.
  • “5747 nolu Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, Resmi Gazete, c. 47, sayı: 26824, 22 Mart 2008.
APA ÇOŞTU Y (2009). Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. , 119 - 139.
Chicago ÇOŞTU YAKUP Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. (2009): 119 - 139.
MLA ÇOŞTU YAKUP Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. , 2009, ss.119 - 139.
AMA ÇOŞTU Y Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. . 2009; 119 - 139.
Vancouver ÇOŞTU Y Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. . 2009; 119 - 139.
IEEE ÇOŞTU Y "Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”." , ss.119 - 139, 2009.
ISNAD ÇOŞTU, YAKUP. "Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”". (2009), 119-139.
APA ÇOŞTU Y (2009). Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(15), 119 - 139.
Chicago ÇOŞTU YAKUP Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8, no.15 (2009): 119 - 139.
MLA ÇOŞTU YAKUP Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.8, no.15, 2009, ss.119 - 139.
AMA ÇOŞTU Y Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2009; 8(15): 119 - 139.
Vancouver ÇOŞTU Y Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2009; 8(15): 119 - 139.
IEEE ÇOŞTU Y "Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”." Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8, ss.119 - 139, 2009.
ISNAD ÇOŞTU, YAKUP. "Dine normatif ve popüler yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/15 (2009), 119-139.