Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma

Unal, Sevtap; GÜLLÜLÜ, Uğur; Bilgili, Bilsen

Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma

Uğur GÜLLÜLÜ, (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Sevtap ÜNAL, (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Bilsen BİLGİLİ (Kocaeli Üniversitesi, Derbent Meslek Yüksek Okulu Kocaeli, Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

2 2

Yıl: 2010 Cilt: 28 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 105 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma

Öz:

Gösterişçi tüketim, kişinin çevresine statü veya prestijini göstermek amacı ile yaptığı alışverişler, şeklinde tanımlanmaktadır. Bu nedenle bu alışverişlerde lüks, pahalı ürünler tercih edilmektedir. Gösterişçi tüketimi yönlendiren bir başka boyut ise çevrenin ürüne verdiği tepkidir. Kişinin çevresi ürünü prestij ürün olarak değerlendiriyor ise tüketicinin tatmin düzeyi artmaktadır. Bu nedenle gösterişçi tüketimde kişilik özellikleri ve çevreden etkilenme düzeyi oldukça yönlendirici olmaktadır. Bu çalışmada da gösterişçi tüketimde kişilik özelliklerinden kendini gösterim ve çevreden etkilenme düzeyi olan kişilerarası etkileşimin rolü incelenmek amaçlanmıştır. Ayrıca gösterişçi tüketimin sadece özellikli ürün grubunda değil her ürün grubunun prestij imajına sahip markalarında geçerli tüketim kalıbı olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Üniversite öğrencileri üzerinde yapılan anket çalışması sonucuna göre jean markası tercihinde gösterişçi tüketim eğilimi bulunmaktadır ve bu eğilimde kişilerarası etkileşim ile kendini gösterimin etkisi bulunmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Research into determining the effects of self-monitoring and interpersonal influences on conspicuous consumption

Öz:

Conspicuous consumption is defined as the shoppings done by the person in order to show his/her status or prestige. That’s why luxurious and expensive products are prefered in these shoppings. Another factor directing the conspicuous consumption is the reaction of the social environment to the product. If the social environment of the person condisers the product as prestigious, the satisfaction level of the consumer will be higher. Therefore, personality traits and level of exposure to social environment are quite directive in conspicuous consumption. This study aimed to examine the role of interpersonal influence, which is a level of exposure to social environment, and self-monitoring, one of personality traits. Additionally, we tried to determine whether conspicuous consumption is a consumption pattern not only in specialty products group but also in all brands building up prestige image of every product group. According to the results of the questionnaire study conducted among university students, tendency toward conspicuous consumption shows itself in their choice of jeans brands, and interpersonal influence and self-monitoring have effect on this tendency.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aaker, J.L.(1999) “The Malleabl Self: The Role of Self-Expression in Persuasion”, Journal of Marketing Research, February, 36(1), 45-57.
Abe, S., R.P. Bagozzi and P. Saderangani (1996) “An Investigation of Construct Validity and Generalizability of the Self-Concept:Self-Consciousness in Japan and the United States”, Journal of International Consumer Marketing, 8(3-4), 97-123.
Amaldoss, W., and S. Jain, (2005) “Conspicuous Consumption and Sophisticated Thinking”, Management Science, 51(10), 1449-1466.
Bearden, O.W., R.G Netemeyer and J.E. Teel (1989) “Measurement of Consumer Susceptibility to Interpersonal Influence”, Journal of Consumer Research, 15(4), 473-481.
Bearden, O.W., F.K, Shuptrine and J.E. Teel (1989) “Self-Monitoring and Reactions To Image Appeals and Claims About Product Quality”. Advances in Consumer Research, 16, 703-710.
Chen, J., (2002) Chinese Identification, Acculturation and Conspicuous Consumption in a Multicultural Society: A Theoretical Framework and Emprical Evidence, Michigan: The University of Guelph, UMI.
Chen, J., M. Aung, L. Zhou and V. Konektör (2005) “Chinese Ethnic Identification and Conspicuous Consumption: Are There Moderators or Mediators Effect of Acculturation Dimensions?”, Journal of International Consumer Marketing, 17(2/3), 117-136.
Darley, K. W., and J.S. Lim (1992) “The Effect of Consumers Emotional Reations on Behavional Intention: The Moderating Role of Personel Relevence and Self-Monitoring”, PsychologyandMarketing, 9(4), 329-346.
Deeter-Schmelz, R.D., and J.Z. Sojka (2007) “Personality Traits and Sales Performance: Exploring Differential Effects of Need for Cognition and Self-Monitoring”, Journal of Marketing Theory and Practice, (Spring), 145-157.
Eastman, K.J., B. Fredenberger, D. Campbell and S. Calvert (1997) “The Relationship Between Status Consumtion and Materialism: A Cross-Cultural Comparison of Chinese”, Mexican, and American Students, Journal of Marketing Theory and Practice, 52-66.
Eastman, K.J., R.E. Goldsmith and L.R. Flynn (1999) “Status Consumption in Consumer Behaviour: Scale Development and Validation”, Journal of Marketing Theory and Practice. Summer, 41-52.
Escalas, J. E., and. J.R. Bettman (2005) “Self-construal, Reference Groups and Brand Meaning”, Journal of Consumer Research, 32(3), 378-389.
Fine, L., and S.F. Gardial (1990) “The Effects of Self-Monitoring and Similarity on Salesperson Inferential Processes”, Journal of Personal SellingandSales Management, 10, 7-16.
Ford, J.D. and E. Ellis (1980) “A Re-Examination of Group Influence on Member Brand Preference”, Journal of Marketing Research, 17, 125-132.
Goldsmith, R.E., R.A. Clark and E.B. Goldsmith (2006) “Extending the Psychological Profile of market Mavenism”, Journal of Consumer Behaviour, 5, 411-419.
Graeff, R.T. (1996)” Image Congruence Effects on Product Evalutions: The Role of Self-Monitoring and Public/Private Consumption”, Psychology and Marketing, 13(3), 235-266.
Hamilton, R.W. (2003) “What Do People Suggest What They Don’t Want? Using Context Effects to Influence Other’s Choices”, Journal Consumer Research, 29(4), 492-506.
Harnish, J.R. and K.R. Bridges (2006) “Social Influence: The Role of Self-Monitoring When Making Social Comparisons”, Psychology and Marketing, 23(11), 961-973.
Heaney, J.G., R.E. Goldsmith and W.J.W. Jusoh (2005) “Status Consumption Among Malaysion Consumers: Exploring Its Relationships with Materialism and Attention-to-Social-Comparison-Information”, Journal of International Consumer Marketing, 17(4), 83-98.
Hog, K.M., A.J. Cox and K. Keeling (2000) “The Impact of Self-Monitoring on Image Congruence and Product/Brand Evaluation”, Europen Journal of Marketing, 34(5/6), 641-666.
Hong, W.J. and G.M. Zinkhan (1995) “Self-Concept and Advertising Effectiveness: The Influence of Congruency, Conspicuousness and Response Model”, PsychologyandMarketing, 12(1), 53-77.
Kavak, B., N. İbrahimoğulları (2006) “Benlik Algısı ve Kendini Kurgulama Düzeyinin Marka Sadakati Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma”, Hacettepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 26(2), 109-126.
Kilsheimer, J.C. (1993) Status Consumption: The Development and Implications of A Scale Measuring the Motivation to Consume For Status, Michigan: The Florida State University, UMI.
Koç, E. (2007) Tüketici Davranışı ve Pazarlama Stratejileri: Global ve Yerel Yaklaşım [Consumer Behaviour and Marketing Strategies: Global and Local Approach], Ankara: Seçkin.
Kotler, P. (2002) Marketing Management, Millenium Edition. Pearson Prentice Hall. USA.
Lammers, H.B. (2002) “Moderating ınfluence of Self Monitoring and Gender on Responses to Humorous Advertising”, The Journal of Social Psychology, 131(1), 57-79.
Loroz, P.S. (2004) “Golden-age Gambling:Psychological Benefits and Self-Concepts Dynamics in Aging Consumers Consumption Experiences”, Psycholoy and Marketing, 21(5), 323-349.
Marcoux, J.S., P. Filiatrault and E. Cheron (1997) “The Attitudes Underlying Preferences of Young Urban Educated Polish Consumers Towards Products Made in Western Countries”, Journal of International Consumer Marketing, 9(4), 5-29.
Mason, R. (2001) “Conspicuous Consumption: A Literature Review”, European Journal of Marketing, 18(3), 26-39.
Mowen, C.J. (1993) Consumer Behavior, (Third ed.), New York: Macmillan Publishing Compony.
O’Cass, A., and H. McEwen (2005), “Exploring Consumer Status and Conspicuous Consumption”, Journal of Consumer Behaviour, 4(1), 25-39.
Polat, Z.S. and A. Umay (2002) “Kendini Gösterim Özelliğinin Öğretmenlik Mesleği ile İlişkisi [Relationships Self monitoring properties and tearchership profession]”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 198-204.
Ratner, K.R. and B.E. Kahn (2002) “The Impact of Private Versus Public Consumption on Veriety-Seeking Behavior”, Journal of Consumer Research, 29, 246-257.
Reed, II A. (2002) “Social Identitiy as a Usefull Perspective for Self-Concept-Based Consumer Research”, PsychologyandMarketing, 19(2), 235-266.
Ricks, J., and L. Veneziaro (1998) “The effect of Gender and Selected Personality Traits on Objective and Subjective Measures of Sales Performance”. The Journal of Marketing Management Fall/Winter, 7-21.
Ricks, J., J. Fraedrich and C. Xiong, (2000) “Self-Monitoring and Empathy as Determinants of Sales Performance for Industrial Sales Personel Utilizing Sales Data and Management Ratings”, The Marketing Management Journal, 10(2), 54-62.
Roberts, A.J. (2000) “Consuming in a Consumer Culture: College Students, Materialism, Status Consumption, and Compulsive Buying”, Marketing Management Journal, (Fall/Winter), 76-91.
Roberts, A.J., C.F. Gwin and C.R. Martinez (2004) “The Influence of Family Structure on Consumer Behaviour: A Re-Inquiry and Extension of Rindfleisch Et al.1997 in Mexico”. Journal of Marketing Theory and Practice, (Winter), 61-79.
Rose, P., S.P. De Jesus (2007) “A Model of Motivated Cognition to Account fort he Link Between Self-Monitoring and Manterialism”, PsychologyandMarketing, 24(2), 93-115.
Sandra, L.T.S. (2002) A study of Consumer’s Self and Purchasing Behaviour in Fashion Brand Image Marketing, Michigan: The Hong Kong Polytechnic University, UMI.
Shavitt, S., T.M. Lowrey and S.P. Han (1992) “Attitude Functions in Advertising: The Interactive Role of Products and Self-Monitoring”, Journal of Consumer Psychology, 1(4), 337-364.
Solomon, R.M. (2007) Consumer Behavior, Buying, Having, and Being, (Seventh ed.), New Jersey: Pearson-Prentice Hall.
Spangerberg, R.E., D.F. Sprott (2006) “Self Monitoring and Susceptibility to the Influence of Self-Prohecy”, Journal of Consumer Research, 32(4), 550-556.
Wee, T.T.T. and M.C.H. Ming (2003) “Leveraging on Symbolic Values and Meanings in Branding”, Brand Management, 10(3), 208-218.
Wong, N.Y.C. (1997) “Suppose You Own the World and No One Knows? Conspicuous Consumption Materialism and Self”, Advances in Consumer Research, 24, 197-203.

APA	GÜLLÜLÜ U, Unal S, Bilgili B (2010). Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. , 105 - 139.
Chicago	GÜLLÜLÜ Uğur,Unal Sevtap,Bilgili Bilsen Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. (2010): 105 - 139.
MLA	GÜLLÜLÜ Uğur,Unal Sevtap,Bilgili Bilsen Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. , 2010, ss.105 - 139.
AMA	GÜLLÜLÜ U,Unal S,Bilgili B Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. . 2010; 105 - 139.
Vancouver	GÜLLÜLÜ U,Unal S,Bilgili B Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. . 2010; 105 - 139.
IEEE	GÜLLÜLÜ U,Unal S,Bilgili B "Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma." , ss.105 - 139, 2010.
ISNAD	GÜLLÜLÜ, Uğur vd. "Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma". (2010), 105-139.

APA	GÜLLÜLÜ U, Unal S, Bilgili B (2010). Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 105 - 139.
Chicago	GÜLLÜLÜ Uğur,Unal Sevtap,Bilgili Bilsen Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 28, no.1 (2010): 105 - 139.
MLA	GÜLLÜLÜ Uğur,Unal Sevtap,Bilgili Bilsen Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.28, no.1, 2010, ss.105 - 139.
AMA	GÜLLÜLÜ U,Unal S,Bilgili B Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2010; 28(1): 105 - 139.
Vancouver	GÜLLÜLÜ U,Unal S,Bilgili B Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2010; 28(1): 105 - 139.
IEEE	GÜLLÜLÜ U,Unal S,Bilgili B "Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma." Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, ss.105 - 139, 2010.
ISNAD	GÜLLÜLÜ, Uğur vd. "Kendini gösterim ve kişilerarası etkileşimin gösterişçi tüketim üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma". Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 28/1 (2010), 105-139.